«Πρέπει να αποφεύγονται καταχρήσεις από δικαιούχους και παρόχους του ΓεΣΥ»

Δύσκολη χαρακτηρίζουν η ΟΕΒ και το ΚΕΒΕ, την προσπάθεια αποτίμησης του Γενικού Σχεδίου Υγείας, δύο χρόνια μετά την εφαρμογή του, λόγω της πανδημίας που πλήττει εδώ και δεκαπέντε μήνες την χώρα και η οποία αποτρέπει την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων.

Παρότι συμφωνούν στην διατήρηση του καθολικού συστήματος υγείας, θέτουν το θέμα των καταχρήσεων τόσο από τους παρόχους, όσο και από τους δικαιούχους, το οποίο πρέπει όπως λένε να προβληματίσει τους αρμόδιους, ώστε να εξευρεθούν οι απαραίτητες λύσεις.

Μιλώντας στον REPORTER, με αφορμή τα δύο χρόνια από την εφαρμογή του ΓεΣΥ, τόσο ο πρόεδρος της ΟΕΒ Μιχάλης Αντωνίου, όσο και ο διευθυντής του ΚΕΒΕ, Μάριος Τσιακκής, ξεκαθαρίζουν πάντως ότι συνεχίζουν να στηρίζουν την θέση τους για μεικτό και όχι μονοασφαλιστικό σύστημα.

Συνέντευξη Μιχάλη Αντωνίου

Πέρασαν δύο χρόνια από τη μέρα που η Κύπρος απέκτησε ΓεΣΥ. Πώς αξιολογείτε αυτή την πορεία;

Έχουμε κάποιες πρώτες ενδείξεις ως προς το πως εφαρμόστηκε και πως λειτούργησε, όμως θα ήταν λίγο δύσκολο να γίνει σωστή αποτίμηση, δεδομένου ότι τους τελευταίους 15 με δεκαέξι μήνες έχουμε την περιπέτεια της πανδημίας. Όλες οι συνέπειες επισκιάζουν οτιδήποτε άλλο αφορά ευρύτερα την κοινωνία, την οικονομία και τον τομέα της υγείας. Είναι δύσκολο να γίνει αντικειμενική αποτίμηση, γιατί οι συνθήκες που λειτούργησε δεν ήταν ομαλές, όπως θα είναι τα επόμενα χρόνια. Ωστόσο, τα πρώτα συμπεράσματα που μπορούμε να βγάλουμε είναι ότι έχει περπατήσει και έχει λειτουργήσει το ΓεΣΥ, περιλαμβάνοντας ένα πολύ μεγάλο μέρος αν όχι την ολότητα του ιατρικού κόσμου και ένα μεγάλο μέρος των ιδιωτικών νοσοκομείων. Υπάρχουν κάποιες διαπιστώσεις που πρέπει να τύχουν προσεχτικής μελέτης σε ότι αφορά την ποιότητα.

Ποια προβλήματα θεωρείτε ότι χρήζουν διόρθωσης στο ΓεΣΥ;

Είναι προφανές ότι υπάρχουν στοιχεία που πρέπει να τυγχάνουν πιο συστηματικής επιτήρησης και παρακολούθησης. Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι αποφεύγονται καταχρήσεις τόσο από τους δικαιούχους, όσο και από τους παρόχους υπηρεσιών υγείας, έτσι ώστε να μην τεθούν άλλα ζητήματα που έχουν να κάνουν με τα οικονομικά του συστήματος, αλλά και με την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, που είναι ο στόχος της ΟΕΒ τουλάχιστον, αλλά και των υπολοίπων, δηλαδή της ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας, που είναι να διατηρηθεί η οικονομική βιωσιμότητα  και η ποιότητα των υπηρεσιών υγείας.

Ως ΟΕΒ είχατε κάποιες αμφιβολίες και ανησυχίες για το ΓεΣΥ. Δύο χρόνια μετά την εφαρμογή του παραμένουν αυτές οι ανησυχίες;

Είναι δύσκολο να αποτιμηθεί κατά τρόπο ορθολογικό, γιατί από τους 24 μήνες οι 15 ήταν περίοδος πανδημίας, που ανατράπηκε το σύνολο των υποθέσεων των δεδομένων της καθημερινότητας, της οικονομίας, της κοινωνίας και ιδίως της υγείας. Οπότε θα ήταν κατά πάσα πιθανότητα στρεβλωμένα τα συμπεράσματα οποιουδήποτε στηριχθεί σε αυτά τα δύο χρόνια, για να καταλήξει σε αποφάσεις που έχουν να κάνουν με τα ευρήματα και τις εμπειρίες μιας περιόδου τόσο δύσκολης και ανώμαλης.

Σ' ότι αφορά την άποψή μας για ένα σύστημα μεικτό και όχι μονοασφαλιστικό, παραμένει ως άποψη μας. Θεωρούμε ότι θα ήταν πιο εξυπηρετικό για την ποιότητα και την οικονομική ευρωστία του συστήματος, ένα μικτό σύστημα, το οποίο και ο ιδιωτικός τομέας θα μπορούσε να λειτουργήσει για την παροχή των ασφαλιστικών υπηρεσιών. Αφορά τον OAY το σχόλιο. Μιλούμε για το σκέλος της ασφάλισης. Οι διάφοροι πάροχοι είναι προφανές ότι έχουν δεχθεί με τις όποιες επί μέρους προβληματικές περιπτώσεις, που χρειάζεται περαιτέρω συζήτηση και οριστικοποίηση κάποιων συμβάσεων του ΟΑΥ και των παρόχων, είναι προφανές ότι έχουν αγκαλιάσει τη νέα πραγματικότητα.

Ποιο είναι το στοίχημα που έχει να κερδίσει το ΓεΣΥ στο μέλλον;

Είναι να πετύχει αυτό το διττό στόχο που είναι μια ισορροπία ανάμεσα στην ευρωστία του συστήματος και στη διατήρηση της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας. Δεν είναι εύκολη δουλειά. Εκείνο που είναι ξεκάθαρο, είναι ότι η επιχειρηματική οικογένεια δεν έχει καμιά δυνατότητα να αυξήσει συνεισφορές για χρηματοδότηση του συστήματος υγείας. Είναι τόσο ταλαιπωρημένη και τόσο καταβεβλημένη που πρέπει μέσα από την αναθεώρηση που θα κάνουμε τους επόμενους μήνες, που προβλέπει και η ίδια η νομοθεσία, να βεβαιωθούμε ότι κρατούμε αυτή τη δύσκολη ισορροπία, που είναι η οικονομική βιωσιμότητα και η διατήρηση των ισορροπιών σε ποιοτικά επίπεδα.

Η ΟΕΒ στηρίζει την προσπάθεια για να υπάρχει καθολικό σύστημα υγείας και θα καταβάλει το άπαν των δυνάμεών της για να διορθωθούν οι στρεβλώσεις και να γίνει η βέλτιστη απόδοση του πλούτου του τόπου, που αναλώνεται για τον τομέα της υγείας του κόσμου.

Συνέντευξη Μάριου Τσιακκή

Πέρασαν δύο χρόνια από τη μέρα που η Κύπρος απέκτησε ΓεΣΥ. Πώς αξιολογείτε αυτή την πορεία;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η εφαρμογή του ΓεΣΥ είναι μια μεγάλη και θετική μεταρρύθμιση που έχει ωφελήσει και συνεχίζει να ωφελεί το σύνολο της κοινωνίας. Το ΚΕΒΕ ήταν από τους φορείς που στήριξαν την εφαρμογή του, γιατί πιστεύει στην αναγκαιότητα και τη χρησιμότητα αυτού του κοινωνικού μέτρου, πλην όμως με κάποιες υποσημειώσεις, κάποιες ανησυχίες που αναφέραμε.

Η όλη αξιολόγηση, κρίνεται ως θετική. Αυτό φαίνεται από τον αριθμό των ατόμων που έχουν εγγραφεί ως δικαιούχοι, αλλά και το σύνολο των παρόχων από διάφορες κατηγορίες. Υπάρχει μια μαζική εγγραφή γιατρών, φαρμακείων, διαγνωστικών κέντρων, φαρμακείων και λοιπά. Με αυτή την έννοια αγκαλιάστηκε από τον κόσμο και η εφαρμογή του ΓεΣΥ προχωρά.

Ποια προβλήματα θεωρείτε ότι χρήζουν διόρθωσης στο ΓεΣΥ;

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε αυτή τη στιγμή, είναι η κακή χρήση ή συμπεριφορά και οι καταχρήσεις, από μερίδα παροχέων και δικαιούχων. Αυτό είναι κάτι που όλοι πρέπει να αντιληφθούν ότι δεν πρέπει να συνεχίσει, αλλά να ελεγχθεί και να σταματήσει. Το ΓεΣΥ είναι εκεί για να μας εξυπηρετήσει όλους για εκείνες τις υπηρεσίες υγείας που πρέπει να λάβουμε και θα πρέπει να τις παίρνουμε σε καλή ποιότητα. Οποιαδήποτε κατάχρηση γίνεται, είναι επιζήμια για το σύστημα συνολικά, αλλά και για τους δικαιούχους.

Πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους ότι μπορεί να είναι η δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη την ώρα που λαμβάνουμε τις υπηρεσίες, αλλά για να τις παίρνουμε, πληρώνουμε κάθε μήνα όλοι μας, εργοδότες και εργαζόμενοι ένα ποσοστό του μισθού μας. Άρα δεν είναι μηδενικό το κόστος, πληρώνουμε γι’ αυτό και επειδή πληρώνουμε, πρέπει να το σεβόμαστε και να το προστατεύουμε, παίρνοντας εκείνες τις υπηρεσίες που πραγματικά χρειαζόμαστε, για να έχουμε μια καλή ποιότητα ζωής και μια καλή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Τα φαινόμενα καταχρήσεων που βλέπουμε είναι απαράδεκτα και αυτά γίνονται τόσο από την πλευρά των παροχέων, όσο και από την πλευρά των δικαιούχων.

Από την πλευρά των δικαιούχων έχουμε ακούσει φαινόμενα όπως ότι κάποιοι πηγαίνουν στους προσωπικούς γιατρούς και εκβιαστικά ζητούν αναλύσεις, εξετάσεις, φάρμακα, τα οποία ο γιατρός κρίνει ότι δεν χρειάζονται. Ο προσωπικός γιατρός είναι εκεί γιατί γνωρίζει το ιστορικό μας και είναι εκείνος που εξασκεί την ιατρική. Εκείνος είναι που πρέπει να αποφασίζει αν θα παίρνουμε ένα φάρμακο ή όχι. Το φαινόμενο να πηγαίνουν οι δικαιούχοι στον προσωπικό γιατρό και να πιέζουν, να παίρνουν εξετάσεις μόνο και μόνο επειδή τους είπε κάποιος γνωστός ή φίλος και να εκβιάζουν ότι αν δεν τους τα γράψει θα φύγουν από τη λίστα του και θα πάνε κάπου αλλού, είναι απαράδεκτο.

Σε αυτή την κατεύθυνση ο ΟΑΥ κάνει σκέψεις και προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να σταματήσει αυτό το φαινόμενο. 

Παρατηρείται εξάλλου το φαινόμενο γιατρών, κυρίως ειδικοτήτων, να παραπέμπουν σε αχρείαστες εξετάσεις. Και αυτό θα πρέπει να σταματήσει. Οι γιατροί και ο παραϊατρικός κόσμος έχουν ωφεληθεί οικονομικά από το σύστημα και έχει αυξηθεί η δουλειά τους. Άρα δεν υπάρχει λόγος να φορτώνουμε το σύστημα με αχρείαστες εξετάσεις και χρεώσεις.

Ακούσαμε ακόμα φαινόμενα ασθενών που πηγαίνουν σε συνεννόηση με γιατρούς, κάνουν εξετάσεις και πράξεις που δεν καλύπτονται από το ΓεΣΥ, όπως για παράδειγμα θεραπείες κοσμητικού χαρακτήρα και μετά βρίσκουν ένα τρόπο να τις καταγράψουν στο σύστημα ως δραστηριότητες που καλύπτονται από το σύστημα. Αυτό θεωρώ ότι είναι ασυδοσία και κακή συμπεριφορά και χρήση του συστήματος και έχουν ευθύνη και οι πάροχοι και οι δικαιούχοι. Κύρια ευθύνη του ΟΑΥ είναι να ελέγξει, να τιμωρήσει και να περιορίσει αυτές τις περιπτώσεις. Για να γίνει αυτό, χρειάζεται η συνεργασία και των δύο μερών ή τουλάχιστον όσοι αντιλαμβάνονται ότι συμβαίνουν τέτοια πράγματα, να είναι πρόθυμοι να καταγγείλουν εκείνους τους λίγους επαγγελματίες που καταφεύγουν σε αυτές τις λύσεις. Δυστυχώς υπάρχει μια δυστοκία να γίνεται αυτό το πράγμα και τα εργαλεία που έχει στα χέρια του ο ΟΑΥ για να αντιδράσει είναι πολύ περιορισμένα.

Προβλήματα υπάρχουν ακόμα και όσον αφορά την ταχύτητα που πληρώνονται από τον ΟΑΥ κάποιες κατηγορίες. Παρατηρούνται επίσης κάποιες καθυστερήσεις σε ραντεβού.

Ως ΚΕΒΕ είχατε κάποιες αμφιβολίες και ανησυχίες για το ΓεΣΥ. Δύο χρόνια μετά την εφαρμογή του παραμένουν αυτές οι ανησυχίες;

Θα πρέπει όμως να καταλάβουμε ότι είναι ένα σύστημα που βρίσκεται σε εφαρμογή για δύο χρόνια, συνέπεσε ο κορωνοϊός, ο οποίος έχει αποπυροδοτήσει ή εξουδετερώσει σε μεγάλο βαθμό τα κρατικά νοσηλευτήρια, τα οποία ασχολήθηκαν κυρίως με την πανδημία. Άρα, όλη η δουλειά που θα μπορούσαν τα κρατικά νοσηλευτήρια να προσφέρουν στο σύστημα, ήταν πολύ περιορισμένη η δυνατότητά τους και φορτώθηκε περισσότερη δουλειά ο ιδιωτικός τομέας, ο οποίος δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση και στο όγκο που προέκυψε. Εκτιμούμε ότι όσο προχωρά ο χρόνος και θα ομαλοποιηθεί και η ιστορία με τον κορωνοϊό, θα μπορέσει να υπάρξει μια στροφή δικαιούχων και προς τα κρατικά νοσηλευτήρια, για μια πιο ομαλή ροή των ασθενών.

Ποιο είναι το στοίχημα που έχει να κερδίσει το ΓεΣΥ στο μέλλον;

Το στοίχημα είναι να καταφέρει να προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, σε σύντομο χρονικό διάστημα, σωστές εξετάσεις και υπηρεσίες εκεί που απαιτούνται να προστεθούν και το θέμα των καταχρήσεων πρέπει να καταπολεμηθεί στη ρίζα του. Αυτό το φαινόμενο υπάρχει, δεν μπορείς να το εξαλείψεις εντελώς. Εκείνο που πρέπει να πετύχουμε όμως είναι αυτή την έξαρση των καταχρήσεων να την ελέγξουμε και να την περιορίσουμε. Ο οργανισμός πρέπει να εξελίσσεται και να εξυπηρετεί τους παρόχους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Γ.Παμπορίδης: Ο άνθρωπος που ηγήθηκε της μάχης για τη σημαντικότερη μεταρρύθμιση
• Κ. Ιωάννου: Άξιζε κάθε μάχη που χρειάστηκε να δώσουμε για να εφαρμοστεί το ΓεΣΥ
• Χ. Λοϊζίδης: Τα δημόσια νοσηλευτήρια είναι η ραχοκοκαλιά του ΓεΣΥ
• «Η απάντηση σε όσους πολεμούν το ΓεΣΥ, δίδεται από τον κόσμο που εξυπηρετήθηκε»
• «Γονείς μου λένε, γιατρέ τώρα με το ΓεΣΥ μπορούμε να κάνουμε κι άλλο μωρό»
• Λ. Αναστασιάδης: Θα είναι έγκλημα να το εγκαταλείψουμε το ΓεΣΥ
• Σ. Καδής: Θα θεωρηθεί προδοσία εάν κάποιος δοκιμάσει να αποσύρει το ΓεΣΥ
• «Οι ίδιοι που αμφισβήτησαν το ΓεΣΥ, αναδεικνύουν τη συμβολή του στη πανδημία»
• Ε. Πιέρα: Ο φαρμακοποιός ο πιο προσβάσιμος λειτουργός υγείας για τους πολίτες