Π. Αγαθαγγέλου: Το ΓεΣΥ δεν είναι και δεν πρέπει να είναι σύνθημα

Σε αξιολόγηση του τρόπου λειτουργίας του ΓεΣΥ, δύο χρόνια μετά από την υλοποίηση της μεταρρύθμισης, προχώρησε πρόεδρος του ΠΙΣ.

Μιλώντας στον REPORTER ο δρ. Πέτρος Αγαθαγγέλου τόνισε ότι «το ΓεΣΥ δεν είναι και δεν πρέπει να είναι σύνθημα» ενώ, αναφέρθηκε και στις προτάσεις που έχει καταθέσει ο ΠΙΣ τα τελευταία χρόνια για την αναβάθμιση των υπηρεσιών αλλά και στις διαπιστώσεις για καταχρήσεις από γιατρούς. 

Αναφερόμενος στις περιπτώσεις των καταχρήσεων, ο δρ. Αγαθαγγέλου σημείωσε ότι ο ΠΙΣ τάσσεται υπέρ ενός «αυστηρού εποπτικού μηχανισμού τόσο σε επίπεδο παρόχων, όσο και σε επίπεδο δικαιούχων αλλά και λειτουργών». 

Ταυτόχρονα υπογράμμισε ότι η πανδημία απέδειξε ότι «τα δημόσια νοσηλευτήρια, είναι και πρέπει να είναι, η ραχοκοκαλιά του συστήματος και γι' αυτό πρέπει να εκσυγχρονιστούν και να είναι ενισχυμένα».

Αυτούσια η συνέντευξη του Προέδρου του ΠΙΣ

Συμπληρώθηκαν δύο χρόνια από την έναρξη του Γενικού Σχεδίου Υγείας. Ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος, πώς αποτιμά τη λειτουργία του;

Το ΓεΣΥ δεν είναι και δεν πρέπει να είναι σύνθημα. Το ΓεΣΥ είναι μια μεταρρύθμιση στον τομέα της υγείας η οποία για να καταστεί βιώσιμη και λειτουργική, ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται.

Για τον ΠΙΣ, το ΓεΣΥ δεν σημαίνει μόνο πρόσβαση απλά σε υπηρεσίες υγείας. Για τον ΠΙΣ το ΓεΣΥ σημαίνει ισότιμη πρόσβαση σε εκσυγχρονισμένες και διαρκώς αναβαθμισμένες υπηρεσίες υγείας, σε ένα περιβάλλον όπου ο ασθενής θα τυγχάνει σωστής εξυπηρέτησης και σε ένα περιβάλλον, όπου ο γιατρός θα μπορεί απρόσκοπτα να προσφέρει τις ιατρικές του υπηρεσίες. Διασφάλιση του επιστημονικού κύρους των ιατρών, σημαίνει διασφάλιση της αξιοπρεπούς και ποιοτικής εξυπηρέτησης των πολιτών.

Αυτό που λέγαμε εξ υπαρχής είναι ότι δεν είναι αρκετό απλά να εκκινήσει ένα σύστημα υγείας αλλά να επιτύχει προς όφελος της δημόσιας υγείας.

Μέσα σε αυτά τα δύο χρόνια, έχουμε υποβάλει πολλές εισηγήσεις και πρακτικές. Ο κάθε σταθμός αυτών των δύο ετών, ανέδειξε τις δικές του διαπιστώσεις, τα κενά αλλά και τα σημεία που πρέπει να βελτιωθούν, τόσο σε επίπεδο λειτουργίας, αλλά και χρήσης του από τους ασθενείς.

Το ΓεΣΥ ως μεταρρύθμιση, είναι ένα σύστημα που για να μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κοινωνίας, πρέπει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη, την πρόληψη και προαγωγή υγείας, τις σπάνιες παθήσεις και τους χρόνιους πάσχοντες και να διασφαλίζει την ισότιμη πρόσβαση, σε καινοτόμες και σύγχρονες θεραπείες.

Όπως αναφέρετε στόχος του ΠΙΣ είναι το εθνικό σύστημα υγείας να βελτιώνεται και να εξελίσσεται προς όφελος των ασθενών. Με ποιες ενέργειες μπορεί να διασφαλιστεί κάτι τέτοιο;

Όπως έχουμε αναφέρει, στόχος και θεσμική μας αποστολή είναι το εθνικό σύστημα υγείας να βελτιώνεται και να εξελίσσεται προς όφελος των ασθενών και προς όφελος της διαχρονικής πρόσβασης τους, σε ποιοτικές και αναβαθμισμένες υπηρεσίες υγείας και ταυτόχρονα οι μηχανισμοί εφαρμογής του ΓεΣΥ, να διασφαλίζουν την επιστημονική αναγνώριση και αξιοπρέπεια των ιατρών. Με αυτήν ακριβώς την ισορροπία εξυπηρετείται η δημόσια υγεία.

Είναι ήδη γνωστό, ότι εδώ και αρκετά χρόνια στη βάση συγκεκριμένης μελέτης, ως ΠΙΣ είχαμε καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις για τη σύσταση και τον ρόλο του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ), για τις λειτουργίες των Δημόσιων Νοσηλευτηρίων, τα Φάρμακα & Αναλώσιμα, το Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας. Καταθέσαμε προτάσεις για την διαχείριση Χρόνιων, Σπάνιων και Εξειδικευμένων Παθήσεων, όπως η δημιουργία «Κέντρων Αναφοράς»-με βάση προκαθορισμένα κριτήρια και προϋποθέσεις, παροχή κινήτρων προς παρόχους για διαχείριση των χρόνιων ασθενών και διασφάλιση της άμεσης και ποιοτικής πρόσβασής τους.

Υποβάλαμε επίσης προτάσεις για τη διαχείριση της ποιότητας, με την εισαγωγή και εφαρμογή ελάχιστων κριτηρίων επαγγελματικής εκπαίδευσης (CPD), εισαγωγή και εφαρμογή Κλινικών Κατευθυντήριων Οδηγιών & Πρωτοκόλλων (Clinical Guidelines & Protocols), εισαγωγή συγκεκριμένων προτύπων ποιότητας (Quality of Care Indicators), διενέργεια ανεξάρτητων επιθεωρήσεων / κλινικών ελέγχων για αξιολόγηση και επίβλεψη των παρεχόμενων υπηρεσιών από τους παρόχους υγείας, πιστοποίηση των παρόχων υγείας, τόσο των επαγγελματιών υγείας όσο και των νοσηλευτηρίων, σχετικά με τη παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας.

Έχουμε επίσης αποστείλει σειρά επιστολών και προτάσεων, για διαχείριση των προβλημάτων του ΓεΣΥ σε θέματα που αφορούν την προσβασιμότητα, ποιότητα και αποτελεσματικότητα.

Ένα βιώσιμο και λειτουργικό ΓεΣΥ, θα μπορεί να επενδύσει σε όλες τις καινοτόμες θεραπείες που εξελίσσονται ώστε να μπορεί να παρέχει στους δικαιούχους αναβαθμισμένες υπηρεσίες υγείας.

Υπήρξαν αρκετές διαπιστώσεις για καταχρήσεις γιατρών μελών σας, μέσω του ΓεΣΥ. Προβαίνετε σε κάποιες ενέργειες ή εισηγήσεις προκειμένου να συμβάλετε στον περιορισμό του φαινομένου;

Ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος, όπως θα δείτε εάν ανατρέξετε στα ψηφίσματα της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης της 27ης Οκτωβρίου 2018, από την πρώτη στιγμή είχε θέσει ως μία από τις βασικές του αρχές, την εφαρμογή ασφαλιστικών δικλείδων για διαχείριση της υπερεπισκεψιμότητας και για την αποφυγή ενδεχόμενων καταχρήσεων τους συστήματος, είτε από γιατρούς, είτε από τους ασθενείς είτε και από λειτουργούς.

Πιο συγκεκριμένα είχαμε εισηγηθεί, μεταξύ άλλων, την εισαγωγή συγκεκριμένων δεικτών μέτρησης (προσβασιμότητα, ποιότητα και αποτελεσματικότητα παρεχόμενων υπηρεσιών), εισαγωγή του co-payment από μέρους των ασθενών, δημιουργία καταλόγου έκδηλων περιστατικών, όπου οι ασθενείς θα έχουν τη δυνατότητα απευθείας πρόσβασης στη δευτεροβάθμια περίθαλψη, παρακολούθηση και έλεγχος από ανεξάρτητη αρμόδια αρχή, πληρέστερη καταγραφή των υπηρεσιών που θα καλύπτονται από το ΓεΣΥ

Από την πρώτη στιγμή μέχρι και σήμερα, τασσόμαστε υπέρ ενός αυστηρού εποπτικού μηχανισμού τόσο σε επίπεδο παρόχων, όσο και σε επίπεδο δικαιούχων αλλά και λειτουργών.

Μόνο έτσι θα μπορούσαν και μπορούν να αντιμετωπιστούν οι καταχρήσεις, από όπου και εάν προέρχονται και οι υπερχρεώσεις. Για αυτό μιλούσαμε για πιο αποδοτική χρήση των εποπτικών μηχανισμών.

Αυτός ο μηχανισμός, πρέπει άμεσα να αναδιαμορφωθεί, με σωστή διάγνωση και τα κατάλληλα μέτρα.

Επίσης, για να διασφαλιστεί η σωστή λειτουργία, ένα σύστημα πρέπει να στηρίζεται παράλληλα και στις βασικές αρχές κουλτούρας της κοινωνίας των πολιτών.

Ποιες εισηγήσεις έχετε για την αναβάθμιση του ΓεΣΥ;

Οι σημαντικότερες προτεινόμενες αλλαγές στο σύστημα αφορούν μεταξύ άλλων:

‘Εποπτική Αρχή’ (Supervisory Body), με τη συμμετοχή του ΠΙΣ και με συγκεκριμένους όρους εντολής, ούτως ώστε να μπορεί να ‘ρυθμίζει’ τους κανόνες της αγοράς, στη βάση διεθνών βέλτιστων πρακτικών, πρωτοκόλλων και διεθνώς αποδεκτών κλινικών κατευθυντήριων γραμμών. Μέσω αυτής της αρχής θα μπορούν να υποστηρίζονται πρόσθετες πρωτοβουλίες, οι οποίες αναμένεται να συμβάλουν στην ενίσχυση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας (π.χ. εκπαίδευση και ανάπτυξη).

Μέτρα για τη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας του συστήματος και συλλογή ιστορικών δεδομένων (historical data) στη βάση των μέχρι σήμερα δεδομένων για αποτύπωση του πραγματικού κόστους λειτουργίας και ποσοτικοποίηση των ιατρικών πράξεων.

Μέτρα για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας των δημοσίων νοσηλευτηρίων, ως η «ραχοκοκαλιά» του συστήματος υγείας.

Για τη διασφάλιση της ποιότητας, προτείνουμε εφαρμογή κλινικών κατευθυντήριων οδηγιών και διεξαγωγή ελέγχων για διασφάλιση της τήρησής τους – Διασφάλιση ελέγχου από τον Επίτροπο Ελέγχου & Διαχείρισης Ρίσκου του ΓεΣΥ (θα πρέπει να δημιουργηθεί).

Δημιουργία Επιτροπής Διασφάλισης Ποιότητας παρεχόμενων υπηρεσιών με ξεκάθαρους όρους εντολής και δείκτες μέτρησης για διασφάλιση της εφαρμογής συγκεκριμένων προτύπων ποιότητας και πρωτοκόλλων.

Δημιουργία «Κέντρων Αναφοράς» (“Centers of Excellence”) για διαχείριση χρόνιων και δύσκολων / περίπλοκων περιστατικών.

Τακτή αποτύπωση του βαθμού ικανοποίησης των ασθενών από τις παρεχόμενες υπηρεσίες του ΓεΣΥ.

Διαμόρφωση και εφαρμογή Δεικτών Μέτρησης της Αποτελεσματικότητας του Συστήματος

‘Ηδη σε μία προσπάθεια διαμόρφωσης επιστημονικών θεραπευτικών πρωτοκόλλων και κατευθυντήριων οδηγιών και στο πλαίσιο της επιστημονικής συμμετοχής του ΠΙΣ στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, είχαμε αποφασίσει από κοινού με τον ΟΑΥ τη δημιουργία επιστημονικής τεχνικής επιτροπής πρωτοκόλλων, της οποίας το επιστημονικό σκέλος θα είναι αποκλειστική ευθύνη της Επιστημονικής Επιτροπής του ΠΙΣ και των Επιστημονικών Εταιρειών ενώ ο ΟΑΥ θα συντονίζει την ανάπτυξη δεικτών ποιότητας σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των πρωτοκόλλων.

Στόχος μας και κοινή μας ευθύνη είναι η βελτίωση και αναβάθμιση του επιπέδου ποιότητας των υπηρεσιών φροντίδας υγείας που προσφέρονται στους πολίτες στα πλαίσια του ΓεΣΥ.

Πιστεύτε πως η εφαρμογή του ΓεΣΥ, συνέβαλε και πώς στην διαχείριση της πανδημίας;

Μέσα από την πρώιμη του δοκιμασία, μπροστά στις προκλήσεις που έφερε η πανδημία, το ΓεΣΥ αποτέλεσε έναν άξονα που συνέβαλε. Μέσα από αυτή την υγειονομική κρίση που έχουμε βιώσει, θα πρέπει ταυτόχρονα να αναγνωριστεί η τεράστια σημασία των δημοσίων νοσηλευτηρίων. Η πανδημία έχει αποδείξει ότι τα δημόσια νοσηλευτήρια, είναι και πρέπει να είναι, η ραχοκοκαλιά του συστήματος και γι' αυτό πρέπει να εκσυγχρονιστούν και να είναι ενισχυμένα, αποδοτικά με βέλτιστες πρακτικές σε όλες τις βαθμίδες της λειτουργίας του.

Ο διοικητικός και οικονομικός εκσυγχρονισμός των δημόσιων νοσηλευτηρίων, είναι απαραίτητα στοιχεία για να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα και η λειτουργικότητα του συστήματος. Η αναδιοργάνωση και ο εκσυγχρονισμός των δημοσίων νοσηλευτηρίων ήταν μία από τις βασικότερες μας αρχές μας, πριν από την εφαρμογή του ΓεΣΥ.

Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για το μέλλον του Γενικού Σχεδίου Υγείας και πως ο ιατρικός κόσμος φαντάζεται μία ενδεχόμενη μετεξέλιξή του;

Η μετεξέλιξη ενός σχεδίου που αφορά τη δημόσια υγεία, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ραγδαία εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης, δεν είναι ενδεχόμενη, είναι ή τουλάχιστον πρέπει να είναι, δεδομένη.

Είμαστε στο μέσο της ψηφιακής ιατρικής, αυτό σημαίνει ότι ένα σύστημα υγείας που εξελίσσεται και μετεξελίσσεται, για να ανταπεξέλθει πρέπει να ακολουθεί σύγχρονες πρακτικές, που διαρκώς αναβαθμίζονται, ώστε να επιτύχει τη βιωσιμότητα του και για να προσφέρει πραγματικά στους δικαιούχους, οι οποίοι πληρώνουν κάθε μήνα. Οικονομική και λειτουργική βιωσιμότητα και επιστημονικά άρτια αποδοτικότητα, μέσα από τις ρυθμίσεις που διέπει η υφιστάμενη νομοθεσία. Επίσης, μέσα από αυτή τη διαδικασία, εδώ και 2 χρόνια, για πρώτη φορά στη χώρα μας, συλλέγονται δεδομένα τα οποία θα αποτελέσουν τα σημεία αναφοράς για βελτίωση στο μέλλον. Δεδομένα που αφορούν τις ανάγκες και τις ελλείψεις, αλλά και πρακτικές που θα οδηγήσουν σε αναβάθμιση υπηρεσιών και αμεσότητα στην εξυπηρέτηση.

Ποιο είναι το μήνυμα του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου, προς τους πολίτες για το Γενικό Σύστημα Υγείας;

Ο ΠΙΣ επαναβεβαιώνει ότι θα συνεχίσει, με καλή πίστη, να παραθέτει ουσιαστικές εισηγήσεις για την όσο το δυνατό πιο αποτελεσματική εφαρμογή, ενός λειτουργικού και βιώσιμου εθνικού συστήματος υγείας, το οποίο θα αναβαθμίζεται με τους ρυθμούς που απαιτεί η σύγχρονη ιατρική επιστήμη, προς όφελος των πολιτών. Θέλουμε ένα σύστημα που να μας κάνει περήφανους και να αισθανόμαστε ότι ζούμε σε ένα κράτος πρόνοιας, διασφαλίζοντας μέσω του ΓΕΣΥ, ποιοτική υγεία στον πολίτη και επιστημονική αξιοπρέπεια στον γιατρό.