Το Ανώτατο ενέκρινε αίτηση αιτητή διεθνούς προστασίας για τερματισμό της κράτησής του

Προνομιακό ένταλμα habeas corpus, στη βάση του οποίου διατάσσεται η απελευθέρωση αιτητή διεθνούς προστασίας από το Κογκό, ο οποίος τελούσε υπό κράτηση από τον Αύγουστο 2020, εξέδωσε το Ανώτατο σε απόφασή του αυτή την εβδομάδα, σημειώνοντας ότι ο αιτητής φαίνεται να καταβάλλει μια προσπάθεια επανασύνδεσης με την οικογένεια του, που βρίσκεται στη Γαλλία καταχωρώντας αίτημα βάσει του γαλλικού νόμου, στη γαλλική Πρεσβεία, το οποίο βρίσκεται υπό εξέταση.

Σύμφωνα με την απόφαση του Ανωτάτου, τα αδιαμφισβήτητα κομβικά γεγονότα της υπόθεσης έχουν ως εξής:   

Ο αιτητής, υπήκοος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, αφίχθηκε στην Κύπρο τον Ιανουάριο του 2020 μέσω του παράνομου αερολιμένα Τύμβου και πέρασε στις ελεγχόμενες από τη Δημοκρατία περιοχές, σύμφωνα με δική του δήλωση στις 25/07/2020. Στις 02/08/2020 συνελήφθη για πλαστοπροσωπία και παράνομη είσοδο στη Δημοκρατία καθώς επιχειρούσε να εγκαταλείψει τη Δημοκρατία με προορισμό το Παρίσι της Γαλλίας με διαβατήριο το οποίο είχε δηλωθεί ως απολεσθέν/κλεμμένο.   Ως αποτέλεσμα καταδικάστηκε  σε 3μηνη φυλάκιση την 01/09/2020 και μεταφέρθηκε στις Κεντρικές Φυλακές.

Στις 21/09/2020, ένεκα του κινδύνου διαφυγής του κρίθηκε ότι δεν ήταν εφικτή η εφαρμογή εναλλακτικών της κράτησης μέτρων και ως εκ τούτου εκδόθηκε εναντίον του διάταγμα κράτησης και απέλασης δυνάμει του άρθρου 14 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου. Στις 18/02/2021 εκδόθηκε διάταγμα κράτησης και απέλασης δυνάμει του άρθρου 14 του περί Αλλοδαπών και Μετανάστευσης Νόμου. Στις 09/10/2020 ο αιτητής υπέβαλε αίτηση διεθνούς προστασίας και ως αποτέλεσμα, την ίδια ημερομηνία εκδόθηκε νέο διάταγμα κράτησης, δυνάμει του άρθρου 9ΣΤ(2)(δ) του περί Προσφύγων Νόμου. Στις 11/12/2020 επιδόθηκε στον αιτητή, η απόφαση για απόρριψη για παροχή διεθνούς προστασίας από την Υπηρεσία Ασύλου και ο αιτητής προχώρησε σε προσφυγή κατά της εν λόγω απόφασης.

Εν τω μεταξύ στις 16/12/2020, το Διοικητικό Δικαστήριο Διεθνούς Προστασίας με απόφασή του απέρριψε προσφυγή κατά του διατάγματος κράτησης ημερ. 9.10.2020. Στις 23/02/2021 το Τμήμα Καταπολέμησης Εγκλημάτων σε επιστολή του, αναφέρει ότι η υπόθεση του αιτητή έχει τύχει χειρισμού από το γραφείο καταπολέμησης εμπορίας προσώπων χωρίς ωστόσο να έχει αναγνωριστεί ως θύμα. Στις 25/05/2021 έλαβε χώρα επανεξέταση του διατάγματος κράτησης του αιτούντος από το αρμόδιο λειτουργό του Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης με τελική εισήγηση όπως αυτό παραμείνει εν ισχύ.  

«Όπως ελέχθη, στις 11.12.2020 απορρίφθηκε το αίτημα του αιτητή για παροχή διεθνούς προστασίας από την Υπηρεσία Ασύλου και στις 7.1.2021 ο αιτητής καταχώρισε προσφυγή στο αρμόδιο Δικαστήριο, η οποία και εκκρεμεί.  Δεν υπάρχει διαφωνία πως εκκρεμούσης της προσφυγής δεν μπορεί να εκτελεσθεί διάταγμα απέλασης αφού η ιδιότητα του αιτούντος διεθνή προστασία παραμένει στον αιτητή», αναφέρεται.  

Στις 25.5.2021, προστίθεται, έλαβε χώρα επανεξέταση του διατάγματος κράτησης από αρμόδιο Λειτουργό του Αρχείου Πληθυσμού.  Είναι το τεκμ.9 και θα σταθώ στο περιεχόμενο του, αφού υποδηλοί την αξιολόγηση που έλαβε χώρα σε συνάρτηση με τη διάρκεια της κράτησης και την ανάγκη συνέχισης της κράτησης από την ίδια τη Διοίκηση».

Στο εν λόγω έγγραφο επανεξέτασης, μετά την παράθεση του ιστορικού της άφιξης του αιτητή και της συνέχειας αυτής, ο

Λειτουργός Μετανάστευσης αναφέρει τα ακόλουθα:

«Σύμφωνα με το Κυπριακό Συμβούλιο Προσφύγων το οποίο έχει αναλάβει χρέη case management ο αλλοδαπός έχει οικογένεια αναγνωρισμένων προσφύγων στη Γαλλία και ως εκ τούτου κατατέθηκε αίτημα για επανένωση μέσω της Γαλλικής Πρεσβείας. Μέχρι τις 18/05/2021 σε επικοινωνία που είχα με το ΚΣΠ δεν λήφθηκε απάντηση από τις Γαλλικές αρχές.

Ενόψει της αίτησης για οικογενειακή επανένωση που κατατέθηκε σε προηγούμενη αξιολόγηση της κράτησης τον Ιανουάριο του 2021, εισηγήθηκα την ένταξη του αλλοδαπού σε πρόγραμμα Εναλλακτικών Αντί της Κράτησης Μέτρων η οποία απορρίφθηκε από τον διευθυντή του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης.

Η άποψη μου είναι ότι δεν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος διαφυγής εξαιτίας του αιτήματος για οικογενειακή επανένωση σε άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ. Επίσης λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι όσο διαρκεί η διαδικασία οικογενειακής επανένωσης μέσω της Γαλλικής Πρεσβείας και μέχρι την έγκριση ή απόρριψη της από τις Γαλλικές αρχές, πρακτικά δεν υπάρχει δυνατότητα απέλασης.

Παρόλα αυτά, λόγω των σοβαρών ποινικών αδικημάτων, της πρόθεσης εκμετάλλευσης  των διαδικασιών χορήγησης διεθνούς προστασίας και ενόψει της απουσίας διεύθυνσης διαμονής και ταξιδιωτικών εγγράφων, στο παρόν στάδιο σας εισηγούμαι να συνεχιστεί η κράτηση του και να επαναξεταστεί το διάταγμα κράτησης σε επόμενη επαναξιολόγηση όταν θα προκύψουν νέα στοιχεία από το αίτημα για οικογενειακή επανένωση.

Με βάση τα πιο πάνω, η εισήγηση μου είναι να παραμείνει υπό κράτηση βάσει του άρθρου 9ΣΤ(2)(δ) του Περί Προσφύγων Νόμου που προνοεί κράτηση όταν υπάρχουν βάσιμοι λόγοι να θεωρείται ότι το πρόσωπο υποβάλλει αίτηση διεθνούς προστασίας, προκειμένου να καθυστερεί απλώς ή να εμποδίζει την εκτέλεση απόφασης επιστροφής. Η πρόθεση αυτή στοιχειοθετείται από το γεγονός ότι το αίτημα ασύλου του κατατέθηκε μετά τη σύλληψη του και φυλάκιση του, καθώς και μετά την έκδοση διαταγμάτων κράτησης και απέλασης».    

Σύμφωνα με την απόφαση του Ανωτάτου, «είναι καθόλα αναγνωρισμένη αρχή και απόλυτα προκύπτουσα από το ευρωπαϊκό κεκτημένο ότι η διοίκηση θα πρέπει να εξαντλήσει τις δυνατότητες για εναλλακτικά της κράτησης μέτρα πριν να καταλήξει ότι η κράτηση είναι το μόνο αναγκαίο να εξασφαλίσει την παρουσία του αιτητή». 

Άλλωστε, αναφέρεται, στη βάση του νόμου «η διοίκηση πρέπει κατά πρώτον να εξετάσει αν είναι εφικτό "να εφαρμοστούν άλλα λιγότερο περιοριστικά εναλλακτικά μέτρα", εκτός της κράτησης». 

Με όλο το σεβασμό, σημειώνεται, «αυτή η υποχρέωση υφίσταται κατά πάντα χρόνο της κράτησης, πολλώ δε μάλλον όταν συντρέχουν νέα στοιχεία και η κράτηση έχει μια διάρκεια χωρίς η καθυστέρηση επί των διαδικασιών να βαρύνει τον αιτητή». 

«Η περίπτωση του αιτητή παρουσιάζει ιδιαιτερότητες που επέβαλλαν μια άλλη αντιμετώπιση που βεβαίως δεν υφίστατο κατά τη δικαστική αξιολόγηση της νομιμότητας της κράτησης», σημειώνεται.

Το Ανώτατο εντοπίζει ότι «ο αιτητής στη δική του ένορκη δήλωση με λεπτομέρεια αναφέρεται στην αγωνιώδη προσπάθεια του για οικογενειακή επανένωση με τη σύντροφο του και  τα 4 παιδιά του που βρίσκονται στη Γαλλία και ότι το σχετικό αίτημα του είχε καταχωρηθεί επισήμως.  Στην προσπάθεια του δε αυτή στηρίζεται από την ΜΚΟ, το Κυπριακό Συμβούλιο για τους πρόσφυγες».

Την ίδια ώρα, αποφαίνεται ότι «από το ως άνω έγγραφο αξιολόγησης, ημερ. 25.5.2021, παρατηρείται μια αντίφαση.  Ενώ αρχικά διαγράφεται με γλαφυρότητα η «υπολανθάνουσα» εισήγηση του Λειτουργού για εναλλακτικά της κράτησης μέτρα, στη συνέχεια παραδόξως, υπάρχει κατάληξη εισήγησης για το αντίθετο, με τρόπο που να καταδεικνύεται μια όχι πραγματική διάθεση (όχι πάντως κακόπιστη) της Διοίκησης να εξεύρει και να ακολουθήσει εναλλακτικά της κράτησης μέτρα, που στην κρινόμενη περίπτωση θα ήταν εύλογα, αφού ο αιτητής φαίνεται να καταβάλλει μια προσπάθεια επανασύνδεσης με την οικογένεια του, που βρίσκεται στη Γαλλία καταχωρώντας αίτημα βάσει του γαλλικού νόμου, στη γαλλική πρεσβεία, το οποίο βρίσκεται υπό εξέταση».

«Για τους λόγους που έχω εξηγήσει θεωρώ το αίτημα του αιτητή δικαιολογημένο», αναφέρεται.

Πηγή: ΚΥΠΕ