Ο… κύριος Παρακαλώ στον REPORTER-Οι εκλογές πίσω από το παραβάν που άφησαν εποχή

H κούρσα των βουλευτικών εκλογών 2021 έχει ξεκινήσει. Οι κάλπες άνοιξαν και οι πολίτες καλούνται να εκλέξουν τους αντιπροσώπους τους στη Βουλή για την επόμενη πενταετία. Όλα είναι πανέτοιμα για τη μεγάλη εκλογική αναμέτρηση, την ευθύνη για την οποία έχει ο Γενικός Έφορος Εκλογών Κώστας Κωνσταντίνου.

Το έργο του Γενικού Εφόρου Εκλογών είναι αρκετά δύσκολο, αφού καλείται να ρυθμίσει στην εντέλεια την εκάστοτε εκλογική αναμέτρηση και να επιλύσει προβλήματα που μπορεί να προκύψουν ανά πάσα στιγμή, σε οποιοδήποτε εκλογικό κέντρο. Για το λόγο αυτό, η προεργασία για τις εκλογές ξεκινά εννέα με δώδεκα μήνες προηγουμένως.

Ένας από τους πιο έμπειρους Γενικούς Εφόρους Εκλογών, είναι ο Λάζαρος Σαββίδης, ο οποίος υπηρέτησε στη συγκεκριμένη θέση για επτά και πλέον χρόνια, καλύπτοντας δύο βουλευτικές εκλογές, δύο εκλογές για την Ευρωβουλή, δύο δημοτικές εκλογές, καθώς και τις Προεδρικές εκλογές του 2008.

Η προετοιμασία των εκλογών

Μιλώντας στον REPORTER, ο κ. Σαββίδης περιέγραψε λεπτομερώς την δουλειά του Γενικού Εφόρου, εξήγησε ποιες εκλογές τον δυσκόλεψαν περισσότερο να φέρει εις πέρας, ενώ έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις Ευρωεκλογές του 2004, όταν έμεινε στην ιστορία ως ο «κύριος Παρακαλώ».

«Το έργο των εκλογών είναι δύσκολο, αλλά όχι αδύνατο. Όταν έχεις συναδέλφους που γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν και προετοιμάζεσαι από πολύ προηγουμένως και η συνεργασία σου με τα κόμματα είναι καλή, τότε όταν φθάσει η μέρα εκείνη τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολα.

Ένας σωστός Γενικός Έφορος, ξεκινά την όλη προεργασία εννέα με δώδεκα μήνες προηγουμένως. Καλεί σε συνάντηση τους εκπροσώπους των κομμάτων και συζητά μαζί τους τις σκέψεις τους σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές, ανεξάρτητα αν ήταν προεδρικές ή δημοτικές και ούτω καθεξής. Έτσι αρχίζει να προετοιμάζεται για το μέλλον.

Είναι συνεχώς σε επαφή με τα κόμματα για σκέψεις και εισηγήσεις, ενώ κάθε τρεις μήνες γίνονται και συναντήσεις. Αυτές οι συναντήσεις εντείνονται λίγους μήνες πριν τις εκλογές και κορυφώνονται κατά την υποβολή των υποψηφιοτήτων». 

Μετά την υποβολή των υποψηφιοτήτων και εντός 24 ωρών, ο Γενικός Έφορος γνωρίζει αν υπάρχουν ή όχι ενστάσεις και ακολούθως προχωρά με την εκτύπωση του ψηφοδελτίου των υποψηφιοτήτων. Αποφασίζεται το χρώμα που θα έχουν τα ψηφοδέλτια σε κάθε επαρχία, με τη σύμφωνο γνώμη πάντα των κομμάτων, καθώς και τη σειρά κομμάτων, συνδυασμών και ανεξαρτήτων, όπως επίσης και τα σήματα.

«Αν είναι όλοι ικανοποιημένοι, τότε θα δώσει οδηγίες στο κυβερνητικό τυπογραφείο να προχωρήσει με το χαρτί ασφαλείας, στο χρώμα που έχει συμφωνηθεί και να γίνει η εκτύπωση.

Επίσης, γίνονται και επαφές με τους εφόρους, οι οποίοι σχεδόν πάντα είναι οι Έπαρχοι, εκτός κι αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Ο λόγος που γίνονται αυτές οι συναντήσεις, είναι ότι η περισσότερη εργασία γίνεται από τους εφόρους των εκλογών. Ο Γενικός Έφορος κυρίως παρακολουθεί. Άρα πρέπει να γνωρίζεις ότι ξέρουν τη δουλειά τους οι έφοροι, η εμπειρία για την οποία αποκτάται, μέσα από τις εκλογικές αναμετρήσεις που κάλυψε ο καθένας. Οι Έπαρχοι πρέπει να βρουν τους εκλογικούς σταθμούς, να επιλέξουν τους προϊστάμενους των εκλογικών σταθμών και λοιπά».

Στη διάρκεια της θητείας του, ο κ. Σαββίδης είχε και να σηκώσει και το βάρος της διεξαγωγής εκλογικής διαδικασίας σε κέντρα του εξωτερικού.

«Θυμάμαι ότι στείλαμε τότε λειτουργούς σε διάφορες χώρες, διότι ναι μεν στις βουλευτικές εκλογές ο αριθμός των κέντρων είναι σε ορισμένες πόλεις, αλλά στις προεδρικές εκλογές, όπου η Κύπρος θεωρείται μια περιφέρεια, μπορείς να κάνεις εκλογές σε διάφορες χώρες και για να πετύχει αυτό πρέπει να έχεις άψογη συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών και με τους Πρέσβεις. Όταν λοιπόν κάνουμε εκλογές στο εξωτερικό, διορίζεται και Γενικός Έφορος Εκλογών του εξωτερικού, που στις προηγούμενες, αλλά και σε αυτές τις εκλογές είναι ο κ. Κυριάκος Κούρος. Ο έφορος του εξωτερικού γνωρίζει πόσα κέντρα θα έχουμε στην τάδε ή στην τάδε πόλη ή πόσο κόσμο έχουν οι Πρεσβείες και αν χρειάζεται ενίσχυση για να καλυφθούν οι ανάγκες των εκλογών.

Αφού γίνουν όλα αυτά, κανονίζεται η ημέρα που θα παραλάβουν οι Έπαρχοι τα ψηφοδέλτια, τις κάλπες, τις οδηγίες και ότι άλλο χρειάζεται για να γίνουν σωστά οι εκλογές».

«Δεν άλλαξαν οι εκλογές…»

Εδώ και δέκα χρόνια, ο κ. Σαββίδης έχει αποχωρήσει από τη θέση του, παρόλα αυτά θυμάται επακριβώς όλες τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθούνται.

Συγκρίνοντας την τότε εποχή με το σήμερα, δεν διαπιστώνει μεγάλες αλλαγές στον τρόπο διεξαγωγής των εκλογών, πλην της εξέλιξης της τεχνολογίας, η οποία βοήθησε πάρα πολύ στην καταμέτρηση των ψήφων.

«Δεν άλλαξαν οι εκλογές από τότε που ήμουν εγώ. Αυτό που άλλαξε είναι ο τρόπος που ενημερώνεται ο κόσμος, από το 2005 και μετά που έγινε το facebook, μετά το Twitter, το Instagram και λοιπά. Αυτά, δεν επηρεάζουν καθόλου τον Γενικό Έφορο. Εκείνο το οποίο έχει αλλάξει είναι η τεχνολογία. Τα προγράμματα που χρησιμοποιούνται έχουν βοηθήσει πάρα πολύ για να βγαίνουν τα αποτελέσματα πιο γρήγορα. Η συγκεκριμένη υπηρεσία, σήμερα υπάγεται στο Υφυπουργείο Καινοτομίας».

Οι πιο δύσκολες εκλογές και το «παρακαλώ» του 2004

Απ’ όσες εκλογικές αναμετρήσεις κλήθηκε να υλοποιήσει, οι δυσκολότερες ήταν οι δημοτικές και αυτό λόγω του γεγονότος ότι στην Κύπρο υπάρχουν πρόσφυγες, οι οποίοι ψηφίζουν σε πάρα πολλά εκλογικά κέντρα.

«Στις δημοτικές εκλογές, πρέπει να δεις τους αριθμούς των προσφύγων στα διάφορα εκλογικά κέντρα και να βρεις τρόπο πως θα γίνει η καταμέτρησή τους όταν οι αριθμοί είναι πολλοί μικροί. Πρέπει να κάνεις ένα προγραμματισμό να μεταφερθούν οι κάλπες σε μια μεγαλύτερη, όπως προνοεί η νομοθεσία για κάθε κοινότητα ή δήμο.

Ο λόγος που στις βουλευτικές δεν στήνουμε κάλπες στις Βρυξέλλες ή στο Παρίσι, είναι γιατί σύμφωνα με το νόμο σε κάθε Επαρχία πρέπει να έχεις ελάχιστο αριθμό ψηφοφόρων. Εκείνο που φοβάσαι όταν στήνεις κάλπες στο εξωτερικό, κυρίως στις προεδρικές εκλογές είναι η αποχή. Αν δεν μαζευτεί ας πούμε ο απαιτούμενος αριθμός ψήφων στη Νέα Υόρκη, πρέπει να την πάρεις στο Λονδίνο. Αυτό σου σπαταλά χρόνο και δεν μπορείς να ανακοινώσεις τα αποτελέσματα.

Μια άλλη δύσκολη εκλογική αναμέτρηση, ήταν οι ευρωβουλευτικές του 2004. Η δυσκολία εκείνων των εκλογών, ήταν ότι ήταν ένα μήνα μετά το δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν. Το δημοψήφισμα δημιούργησε μεγάλα προβλήματα. Στον ΔΗΣΥ, ορισμένοι που έφυγαν από το κόμμα και πιο συγκεκριμένα ο Ρίκκος Ερωτοκρίτου, ο Χριστόδουλος Ταραμουντάς και ο Πρόδρομος Προδρόμου, οι οποίοι διαφώνησαν με την απόφαση για το δημοψήφισμα, έκαναν μια άλλη ομάδα. Δεν συμφωνούσαν για το όνομα και λοιπά και υπήρχαν καθημερινές συναντήσεις με τον Γενικό Έφορο. Τελικά ο εκπρόσωπός τους, ο Γιαννάκης Μάτσης βγήκε και ευρωβουλευτής. Άρα η δυσκολία δεν ήταν οι εκλογές, αλλά οι συναντήσεις στο παρασκήνιο για το πως θα προχωρούσαν, αν θα εγγράφονταν ως κόμμα, ποια θα ήταν τα σύμβολά τους και λοιπά».

Σε εκείνες τις εκλογές, ο κ. Σαββίδης έμεινε στην ιστορία ως ο «κύριος Παρακαλώ», αφού κατά την ανακήρυξη των Ευρωβουλευτών προσπάθησε να επιβάλει την τάξη στο συνεδριακό κέντρο, την ώρα που υποστηριχτές των κομμάτων φώναζαν ασταμάτητα συνθήματα.

«Ήρθαν όλοι στο συνεδριακό κέντρο για την ανακήρυξη και φώναζαν οι του ΔΗΣΥ και εκείνοι που έφυγαν από τον ΔΗΣΥ, συνθήματα. Ήταν εκείνη η νύχτα που όλος ο κόσμος με έμαθε ως ο “κύριος Παρακαλώ”. Εκείνη τη νύχτα ήρθε η Αστυνομία και μου είπε ότι αν δεν τους άφηνα να μπουν στο συνεδριακό θα είχαμε επεισόδια. Μπήκαν λοιπόν μέσα, προσπαθούσα να κατευνάσω τον κόσμο και τις φωνές τους. Την ίδια ώρα, ο κ. Ματσάκης που είχε εκλεγεί πήρε τον οκτάχρονο γιο του και έφυγε και δεν ήταν παρών στην ανακήρυξη. Μας είχε πει ”εγώ δεν θα μείνω με τούτους τους πελλούς και έφυγε”.

Για μένα ήταν οι πρώτες μου εκλογές και υπήρχε μια αμηχανία στο πως να προχωρήσω. Από τότε όμως, έλεγα στους επόμενους γενικούς εφόρους να ξεκινούν τη διαδικασία και να τους αφήσουν να φωνάζουν, γιατί αλλιώς δεν θα τελειώσουν ποτέ τους».

Αμφισβήτηση αποτελεσμάτων και ευτράπελα

Κατά τις εκλογικές αναμετρήσεις, δεν ήρθε πάντως αντιμέτωπος με οποιαδήποτε αμφισβήτηση των αποτελεσμάτων, ωστόσο έζησε ευτράπελες καταστάσεις, οι οποίες του δίδαξαν ότι πολλές φορές μπορεί να γίνουν λάθη ακόμα και στα μικρότερα εκλογικά κέντρα.  

«Κατά τη διάρκεια της θητείας μου δεν αμφισβητήθηκε κανένα αποτέλεσμα, παρότι σε κάποιες Ευρωεκλογές, μεταξύ δύο υποψηφίων κόμματος, ήταν τόσο κοντά οι σταυροί προτίμησης ο ένας με τον άλλο, που υπήρχαν σκέψεις να γίνει κάτι τέτοιο, αλλά ο πρόεδρος του κόμματος με ενημέρωσε ότι δεν θα πήγαιναν σε εκλογοδικείο.

Σε μια άλλη εκλογική αναμέτρηση σε ένα κέντρο στην επαρχία Λευκωσίας, ήρθε υπογραμμένο χαρτί από τον προεδρεύοντα, το οποίο έλεγε ότι καταμετρήθηκαν 440 ψήφους, ενώ το κέντρο είχε καταγεγραμμένους 248 ψηφοφόρους.

Αμέσως ζήτησα να μάθω αν ήταν ακόμα εκεί οι αντιπρόσωποι των κομμάτων. Όταν με ενημέρωσαν ότι έφυγαν, πήρα τους αρχηγούς των κομμάτων και τους ενημέρωσα ότι θα έφερνα την κάλπη στον Έπαρχο για επανακαταμέτρηση. Έτσι βρήκαμε τις σωστές ψήφους και τελείωσε η περιπέτεια.

Επίσης, θυμάμαι σε μια περίπτωση στη Λεμεσό όπου ένας εκπρόσωπος ενός μικρού κόμματος, πήρε την Έπαρχο και της είπε ότι αμφισβητεί το αποτέλεσμα. Του ζήτησε να της δώσει στοιχεία και τότε εκείνος της είπε, "έφυγα από το σπίτι μου εγώ η γυναίκα μου και οι δύο μου κόρες. Πήγαμε στο κέντρο να ψηφίσουμε και πήρα ένα ψήφο. Ούτε η γυναίκα μου, ούτε οι κόρες μου δεν με ψήφισαν;" Τελικά έγινε επανακαταμέτρηση και όντως ο άνθρωπος πήρε τέσσερις ψήφους».  

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Με ρεκόρ συμμετοχών στον μαραθώνιο των βουλευτικών τα κόμματα-659 υποψήφιοι
• Η μάχη κομμάτων και υποψηφίων στη Λευκωσία-Διακύβευμα η κατανομή των εδρών
• Θέλει πίσω την τέταρτη έδρα ο ΔΗΣΥ, διεκδικούν με αξιώσεις οι μικροί στη Λεμεσό
• Στις κάλπες χωρίς rapid test και με ανοιχτές κουρτίνες-Κλειδώνει το γενικό πλάνο