Οι προσδοκίες, τα σενάρια και το ζητούμενο από την άτυπη πενταμερή

Με τα βλέμματα στραμμένα στη Γενεύη, αρχίζουν οι εργασίες της άτυπης πενταμερούς για το Κυπριακό, που συγκάλεσε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ. Μία άτυπη διάσκεψη, η οποία κρίνεται υψίστης σημασίας, καθώς θα διαφανεί κατά πόσο υπάρχει κοινό έδαφος, για να ξεκινήσουν ουσιαστικές διαπραγματεύσεις ή αν η τουρκοκυπριακή και τουρκική πλευρά παραμείνουν αμετακίνητες στις διατυπωθείσες αδιάλλακτες θέσεις τους, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα, ένα ακόμα αδιέξοδο. 

Από την άλλη πλευρά, διπλωματικοί κύκλοι στη Λευκωσία, εκτιμούν πως Μελβούτ Τσαβούσογλου και Ερσίν Τατάρ με πολιτικούς ελιγμούς θα προσπαθήσουν να αιφνιδιάσουν και να φέρουν την ελληνική πλευρά προ τετελεσμένων. 

Ποιο είναι το καλύτερο και ποιο το χείριστο σενάριο στο οποίο προσδοκεί η Κύπρος; Δύο πρώην υπουργοί Εξωτερικών, η Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή και ο Μάρκος Κυπριανού μιλούν στον REPORTER  και δίνουν τη δική τους εκτίμηση για το αποτέλεσμα της πενταμερούς, ενώ σχολιάζουν και το καθεστώς της παρουσίας της Ε.Ε. που θα βρίσκεται, ουσιαστικά, στο περιθώριο.

Το καλύτερο και το χειρότερο σενάριο
Να αλλάξει στάση η τουρκική και η τουρκοκυπριακή πλευρά και να προσέλθουν στη Γενεύη με θέσεις που συνάδουν με το πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, όσον  αφορά στη βάση λύσης του Κυπριακού και όχι με τις εκτός πλαισίου θέσεις και ρητορική περί δύο κρατών και συνομοσπονδίας, εκτιμά ότι είναι το καλύτερο σενάριο, στο οποίο προσδοκεί η πλευρά μας στην άτυπη πενταμερή, η πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή.

Η κα. Μαρκουλλή, η οποία διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών, τόσο επί θητείας Τάσσου Παπαδόπουλου, όσο και Δημήτρη Χριστόφια, πρόσθεσε πως αν συμβεί αυτό, θα επέτρεπε να διαπιστωθεί από τον ΓΓ το ζητούμενο, που είναι η ύπαρξη κοινού εδάφους, που θα άνοιγε το δρόμο για διαπραγματεύσεις.

«Δυστυχώς, όμως, δεν διαφαίνεται μια τέτοια εξέλιξη και η τουρκική πλευρά θα συνεχίσει με τις αδιάλλακτες θέσεις της, τόσο στις κοινές όσο και στις κατ’ ιδίαν συναντήσεις με τον ΓΓ. Αυτό, δυστυχώς, δεν θα αφήσει περιθώρια στο ΓΓ να σχηματίσει εικόνα περί κοινού οράματος και κοινού εδάφους που αναζητεί. Λόγω του ότι όμως πρόκειται για άτυπη διάσκεψη και όχι επίσημες διαπραγματεύσεις και λόγω του ότι ούτε ο ΓΓ, ούτε ο ίδιος ο Διεθνής Οργανισμός και η ΕΕ επιθυμούν να οδηγηθούν οι προσπάθειες σε αδιέξοδο και ναυάγιο, που θα ήταν το χείριστο σενάριο, εκτιμώ ότι θα υπάρξει προσπάθεια διάσωσης της διαδικασίας από τον  ίδιο τον ΓΓ, με ένα είδος δήλωσης του με το πέρας της διάσκεψης, που θα παραπέμπει σε συνέχιση των προσπαθειών και πιθανώς μια επόμενη άτυπη διάσκεψη σε μερικούς μήνες. Αυτό όμως κατά την άποψη μου δεν είναι αρκετό, γιατί απλώς θα αναβάλλει για κάποιο χρονικό διάστημα την κήρυξη οριστικού αδιεξόδου, προς εξυπηρέτηση κάποιων συμφερόντων».

Η πρώην υπουργός Εξωτερικών σημείωσε πως το ζητούμενο είναι να πεισθεί η τουρκική  πλευρά να αλλάξει τη στάση της και να επιστρέψει στο πλαίσιο και τις παραμέτρους των Ηνωμένων Εθνών και στη συμφωνημένη βάση της διζωνικής δικοινοντικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, όπως καθορίζεται από τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.

«Είναι γι’ αυτό που η δική μας πλευρά θα πρέπει να προσέλθει οπλισμένη με πολιτική βούληση και να πείσει τον ΓΓ ότι είναι έτοιμη να συνεχίσει τις διαπραγματεύσεις από εκεί που τερματίστηκαν στο Κρανς Μοντανά, δεσμευμένη με όλες τις συγκλίσεις που επιτεύχθηκαν μέχρι τότε, περιλαμβανομένων και αυτών που αφορούν την πολιτική ισότητα και συγκεκριμένα τον τρόπο λήψεως αποφάσεων στο Υπουργικό Συμβούλιο, καθώς και με το πλαίσιο του ΓΓ της 30ης Ιουνίου 2017 και το ανακοινωθέν της 11ης Φεβρουαρίου 2014. Κάτι τέτοιο θα οπλίσει την πλευρά μας με ένα θετικό πρόσημο και έμμεσα θα ασκηθούν πιέσεις προς την άλλη πλευρά να αλλάξει τη στάση της, αφαιρώντας της τα όποια επιχειρήματα ότι η πλευρά μας δεν είναι έτοιμη για ομοσπονδιακή λύση».

Η κα. Μακρουλλή ξεκαθάρισε πως πέραν αυτού, η δική μας πλευρά θα πρέπει, σε αυτό το στάδιο, να κινηθεί διπλωματικά, κυρίως προς τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ,  για μια δυναμική παρέμβαση τους, τόσο προς την Τουρκία όσο και προς τον ίδιο τον ΓΓ, ούτως ώστε να μην επιτραπεί να εκτροχιαστεί η διαδικασία και να τύχουν σεβασμού τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας , που ακόμα και τον περασμένο Ιανουάριο κάλεσε τις πλευρές να διαπραγματευτούν στη βάση της διζωνικής δικοινοτικης ομοσπονδίας.

«Ιδιαίτερα η νέα διακυβέρνηση των ΗΠΑ θα πρέπει να κινηθεί στοχευμένα, ούτως ώστε να μην επιτραπεί στην Τουρκία να οδηγήσει τις προσπάθειες σε αδιέξοδο και επομένως σε παγίωση του στάτους κβο, επέκταση των τετελεσμένων και στην πράξη επιβολή επί του εδάφους της διχοτόμησης και της πλήρους επικυριαρχίας της Τουρκίας επί των κατεχομένων, μια εξέλιξη καταστροφική για την Κύπρο και τους Κυπρίους, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους».

Η κήρυξη ενός νέου αδιεξόδου, που δεν θα αφήσει χώρο να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις, εκτιμά ότι είναι το χείριστο σενάριο που ενδεχομένως να έχει η άτυπη πενταμερής, ο Μάρκος Κυπριανού, ο οποίος διατέλεσε υπουργός Εξωτερικών κατά την διακυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια. Όπως υπέδειξε ο κ. Κυπριανού, το σενάριο του αδιεξόδου θα είναι προβληματικό για την δική μας πλευρά, καθώς δεν θέλει να παραμείνει το status quo όπως είναι σήμερα.

«Αλλά είναι εξίσου επικίνδυνο να προχωρήσει η διαδικασία, πάνω σε λανθασμένη βάση, όπως η απαίτηση της Τουρκίας για δύο κράτη. Αυτό θα πρέπει να το ξεκαθαρίσει από την αρχή ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας, ότι παραμένουμε στις παραμέτρους που καθόρισαν τα Ηνωμένα Έθνη, το Συμβούλιο ασφαλείας και είναι καιρός να επιμείνουμε κι εμείς οι ίδιοι. Το ιδανικό θα είναι να προχωρήσει η διαδικασία πάνω στη συμφωνημένη βάση, που είναι η ομοσπονδιακή λύση».

Η απουσία της Ε.Ε. 
Ερωτηθείσα για την απουσία της ΕΕ από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων και την παρουσία της στη Γενεύη, για μόνο διμερείς επαφές, η Ερατώ Κοζάκου Μαρκουλλή, ανέφερε πως είναι λυπηρό ότι η τουρκική και τουρκοκυπριακή άρνηση συμμετοχής της ΕΕ στην άτυπη διάσκεψη 5+ΟΗΕ της Γενεύης , κατέληξε τελικά να μην προσκληθεί η ΕΕ από τον ΓΓ.

«Αυτό θα αποτελέσει ένα κακό προηγούμενο επειδή η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή ηγεσία θα ενθαρρυνθούν να συνεχίσουν την αδιάλλακτη στάση τους , εφόσον το βέτο που έθεσαν πέτυχε το σκοπό του. Η συμμετοχή της ΕΕ θα ήταν απαραίτητη και εξαιρετικά χρήσιμη, επειδή θα δινόταν η ευκαιρία να τονιστεί, από πλευράς της ΕΕ, ότι η προβαλλόμενη λύση δύο κρατών, που προωθείται από την τουρκική πλευρά, δεν είναι αποδεκτή από την ΕΕ. Ίσως αυτό να προσπαθεί να αποφύγει σε αυτό το στάδιο η Τουρκία. Το γεγονός ότι θα υπάρχει μια παρουσία της ΕΕ στο περιθώριο, για σκοπούς  πληρέστερης ενημέρωσης  είναι χρήσιμο, επειδή θα μπορέσει να έχει μια καλύτερη και αμεσότερη άποψη για τα τεκταινόμενα  στη Γενεύη, ενόψει και του καθοριστικού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον προσεχή Ιούνιο».

Κληθείς να σχολιάσει την απουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τις διαπραγματεύσεις, αφού θα βρίσκεται στη Γενεύη, αλλά δεν θα έχει ουσιαστικό ρόλο, ο Μάρκος Κυπριανού τόνισε πως οι απουσίες είναι δύο, με πρώτη αυτή της Κυπριακής Δημοκρατίας.

«Επανειλημμένα είχαμε πει, από τη στιγμή που συμφωνήθηκε η πενταμερή, ότι δεν είναι πλέον η κατάσταση προ του 60. Σήμερα, οποιαδήποτε λύση θα αλλάξει την Κυπριακή Δημοκρατία. Επομένως, έπρεπε να υπάρχει και η διεθνής οντότητα, που είναι η Κυπριακή Δημοκρατία, πέραν από τις δύο κοινότητες. Όσον αφορά την ΕΕ, είναι λυπηρό ότι έγινε αποδεχτή η θέση της Τουρκίας. Για μένα είναι διπλωματική νίκη της Τουρκίας αυτή και δείχνει την έλλειψη επιρροής της ΕΕ ακριβώς όσον αφορά την Τουρκία. Δηλαδή, όσα καλοπιάσματα που κάνει προς την πλευρά της Τουρκίας, δεν βρίσκουν αντίκρισμα. Οι δικαιολογίες της Τουρκίας, ότι δεν θα είναι αντικειμενική η ΕΕ δεν στέκουν, επειδή μετά τη λύση η Κύπρος θα είναι μέλος της ΕΕ και έχει λόγο σε αυτό το ζήτημα η ΕΕ. Αυτή θεωρείται άτυπη πενταμερή, αν όντως προχωρήσουν οι διαδικασίες και πάμε προς συνομιλίες, θέλω να ελπίζω ότι τότε η ΕΕ θα απαιτήσει, αλλά και ο Γενικός Γραμματέας θα αντιληφθεί ότι θα είναι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και η ΕΕ».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• Κυπριακό ώρα μηδέν-Αναχωρεί για τη Γενεύη η κυπριακή αποστολή
• Τούρκος κλειδοκράτορας στο Παλάτι των Εθνών-Τα σενάρια, η Ε.Ε. και το εσωτερικό
• Δεν κάνει βήμα πίσω ο Τατάρ-Πάει με το τουρκικό αφήγημα στη Γενεύη
• Οι πρώτες συνομιλίες μετά την εισβολή-Όταν ο Ντενκτάς έβαζε τροχοπέδη σε λύση
• Αλλαγή τελευταίας στιγμής-Στη Γενεύη η Ξάνθου, επαφή κρούσματος ο Θεοπέμπτου
• Η ανησυχία Αναστασιάδη για αδιέξοδο στη Γενεύη και το… κουτί της Πανδώρας
• Με χαμηλές προσδοκίες ο Δένδιας στη Γενεύη-Σε πλήρη συντονισμό Κύπρος και Ελλάδα