Έξι υπηρεσίες με διαφορετικές ιστορίες… Ο απολογισμός των προσώπων της πανδημίας

Είναι οι άνθρωποι που έχουν βρεθεί στην πρώτη γραμμή, από το πρώτο δευτερόλεπτο. Έχουν καταφέρει να ανταπεξέλθουν σε δύσκολες καταστάσεις, που απαιτούσαν όλο τον χρόνο τους, αλλά και τις δυνάμεις τους. Ένας χρόνος από τότε που καταγράφηκε το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα κορωνοϊού στην Κύπρο και οι άνθρωποι αυτοί ακόμη στέκονται με ψηλά το κεφάλι στις επάλξεις.

Κάποιοι από αυτούς κλήθηκαν να μάθουν καινούργιες δεξιότητες, ώστε να μπορούν να σώσουν την ζωή σε πολλούς συνανθρώπους μας. Κάποιοι αναγκάστηκαν, για μεγάλο χρονικό διάστημα να αφήσουν πίσω τις οικογένειες και τα παιδιά τους, ώστε να τους προστατεύσουν. Έθεσαν σε κίνδυνο την υγεία και σωματική τους ακεραιότητα και με αυταπάρνηση «πολέμησαν» με τον αόρατο εχθρό. Και βγήκαν νικητές.

Είναι όλοι αυτοί που έδωσαν όλες τις δυνάμεις τους και πάλι δέχθηκαν τα πυρά από όλους. Άκουσαν τις επικρίσεις του κοινού, τις φωνές τους, ενώ δέχθηκαν μέχρι και απειλές. Όμως, δεν πτοήθηκαν. Για ένα χρόνο τώρα, έχουν καταφέρει να συνδέσουν το όνομά τους με την πανδημία και έχουν συμβάλει ώστε η Κύπρος να διατηρεί τις καλές της επιδόσεις. Οι νοσηλευτές, η Υπηρεσία Ασθενοφόρων, η Αστυνομία, οι φαρμακοποιοί, οι λειτουργοί του Υπουργείου Υγείας, οι επιδημιολόγοι. Άνθρωποι που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή, αλλά και στο στόχαστρο μιλούν στον REPORTER και κάνουν ένα σύντομο απολογισμό.

«Γίναμε οι συγγενείς των ασθενών μας»

Ήταν οι άνθρωποι που επωμίστηκαν ένα μεγάλο, αν όχι το μεγαλύτερο βάρος της πανδημίας. Ήταν οι «στρατιώτες» που βρέθηκαν πρόσωπο με πρόσωπο με την πανδημία, αλλά βγήκαν νικητές. Όχι, όμως αλώβητοι. Το νοσηλευτικό προσωπικό των νοσοκομείων έχει μετρήσει αυξημένα κρούσματα, κατά τη διάρκεια του χρόνου αυτού κι όμως δεν το έβαλε κάτω. Συνέχισε να δίνει τον αγώνα του. Ο Θεόδωρος Πετέλης, ο εκπρόσωπος τύπου της ΠΑΣΥΝΟ, κάνοντας ένα σύντομο απολογισμό αυτής της δύσκολης χρονιάς, θυμήθηκε τα δύσκολα που πέρασαν μέσα στα νοσοκομεία, με ανθρώπους μόνους και το νέο ρόλο που ανέλαβαν.

«Είναι ξεκάθαρο ότι ήμασταν και θα παραμείνουμε στην πρώτη γραμμή, για όσα κύματα πανδημίας κι αν περάσουμε. Πέρασε ένας πολύ δύσκολος χρόνος, όσον αφορά τους νοσηλευτές και περισσότερο τους νοσηλευτές στα δημόσια νοσηλευτήρια του ΟΚΥπΥ, που έχουμε αναλάβει όλο αυτό το βάρος της πανδημίας. Σίγουρα μας έχει κάνει πιο σοφούς και έχει βγάλει από μέσα μας πράγματα που ούτε εμείς οι ίδιοι ξέραμε ότι μας χρειάζονταν ή θα έπρεπε να είχαμε ως νοσηλευτές. Πρόκειται για μία πολύ σπάνια ασθένεια, κατά την οποία αναγκαστήκαμε να γίνουμε, όχι μόνο οι επαγγελματίες υγείας των ασθενών μας, αλλά και οι ίδιοι οι συγγενείς τους. Αυτή η πανδημία είχε το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, από τη στιγμή που γινόταν η εισαγωγή να μην έχεις κοντά σου τα δικά σου άτομα. Εμείς αναγκαστήκαμε και γίναμε και οι συγγενείς των ασθενών μας. Πράγμα που είναι αρκετά ψυχοφθόρο, πολύ δύσκολο, αλλά θεωρώ ότι μέχρι στιγμής, οι νοσηλευτές μας επιτελούν ένα σημαντικό έργο και παρά τις αντιξοότητες, έχουμε καταφέρει να ανταπεξέλθουμε. Αυτός ο χρόνος που φεύγει μας βρίσκει πιο σοφούς και πιο έτοιμους για να αντιμετωπίσουμε τη συνέχεια της πανδημίας».

Έμαθαν νέες πρακτικές μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα

Μία άλλη υπηρεσία που βρέθηκε από το πρώτο δευτερόλεπτο στην πρώτη γραμμή του «πυρός», ήταν η Υπηρεσία Ασθενοφόρων. Μία υπηρεσία που άρχισε την εκπαίδευση πριν εμφανιστεί η πανδημία στην Κύπρο, εξηγεί η Ριάνα Κωνσταντίνου, προϊστάμενη της υπηρεσίας.

«Δεν ήταν καθόλου εύκολο πράγμα να διαχειριστούμε αυτή την κρίση που υπήρχε στην χώρα μας, λόγω του κορωνοϊού. Όμως η Υπηρεσία Ασθενοφόρων ήταν από το πρώτο δευτερόλεπτο, στην πρώτη γραμμή, να αντιμετωπίσει όλα τα περιστατικά και να διαχειριστεί όλους τους ασθενείς στο προνοσοκομειακό χώρο. Η ομάδα δούλεψε και ακόμη δουλεύει με τον ίδιο ζήλο. Ένα χρόνο μετά, τα πληρώματα συνεχίζουν να δουλεύουν ακούραστα, πάρα πολλές ώρες την ημέρα, για να μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε σε αυτή την κρίση. Εμείς είχαμε δει ως υπηρεσία ασθενοφόρων τι γινόταν στην Κίνα από το Δεκέμβριο, οπότε ξεκινήσαμε τις εκπαιδεύσεις μας πολύ νωρίτερα από όταν ήρθε η κρίση και μας βρήκε. Κατά κάποιο τρόπο, τα πληρώματα των ασθενοφόρων είχαν πληρότητα, σε σχέση με τη διαχείριση των περιστατικών, αλλά φυσικά, στην πορεία μάθαμε πολλά περισσότερα πράγματα, σε σχέση με το τι είναι ο ιός, τη συμπεριφορά του, τι διαδικασίες πρέπει να ακολουθήσουμε. Η Υπηρεσία Ασθενοφόρων υπέρβαλε εαυτό, δούλεψε αμέτρητες ώρες για να αντιμετωπίσει χιλιάδες περιστατικά. Να αναφέρω ότι ο συνολικός αριθμός ανταποκρίσεων σε κλήσεις που έλαβε η Υπηρεσία για το 2020 ξεπέρασε τις 55,000. Προσπαθούμε να γίνεται ό,τι καλύτερο μπορούμε, χωρίς να θέλουμε να ταλαιπωρήσουμε τους ασθενείς, όμως σε μία πανδημία, υπάρχουν διαδικασίες που θα πρέπει να ακολουθήσουμε προς όφελος όλων».

«Ήμασταν οι σύμβουλοι του κοινού»

Δεν έκλεισαν καθόλου. Ήταν πάντα έτοιμοι να εξυπηρετήσουν το κοινό και ακόμη είναι. Δεν άλλαξαν τα ωράριά τους, παρά την απαγόρευση κυκλοφορίας. Οι φαρμακοποιοί έγιναν οι σύμβουλοι του κοινού για όλα τα θέματα που αφορούσαν την πανδημία, υποδεικνύει η πρόεδρος του Παγκύπριου Φαρμακευτικού Συλλόγου, Ελένη Πιέρα.

«Από την πρώτη μέρα οι φαρμακοποιοί έπαιξαν ένα σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Είμαστε οι χώροι στους οποίους αποτάθηκε άμεσα το κοινό. Ο φαρμακοποιός της γειτονιάς είναι ένα σημείο στο οποίο προστρέχει το κοινό, χωρίς να υπάρχει κάποιος φραγμός. Καθημερινά ο φαρμακοποιός ήταν ο σύμβουλος για θέματα κορωνοϊού και προστασίας, για θέματα χρήσης της μάσκας, των προστατευτικών μέτρων, των φαρμάκων και των βιταμινών. Από την πρώτη μέρα είχαμε αφίσες για συμβουλές αυτοπροστασίας. Κρατήσαμε μέτρα. Δεν αλλάξαμε το ωράριό μας, παραμέναμε εκεί, ακόμη και όταν υπήρχε lockdown».

Βρίσκονται στους δρόμους καθημερινά για την τήρηση των μέτρων

Καθημερινά βρίσκονται στους δρόμους. Είναι αυτοί που ελέγχουν αν τηρούνται τα μέτρα και δέχονται τα πυρά των πολιτών. Η Αστυνομία από τον Μάρτιο του 2020 έχει αναλάβει το ρόλο του «κακού», ωστόσο δεν το έβαλε κάτω. Παρά τις επικρίσεις που δέχεται, συνεχίζει κανονικά τους ελέγχους για τήρηση των μέτρων. Η Ελένη Κωνσταντίνου, αναφερόμενη στον ένα χρόνο πανδημίας, επισημαίνει πως «κατά τη διάρκεια της καραντίνας που εφαρμόστηκε στο νησί μας, αλλά και μετέπειτα, η Αστυνομία Κύπρου συμβάλλει τα μέγιστα στην εφαρμογή των μέτρων και των διαταγμάτων σχετικά με την προστασία των πολιτών κατά του κορωνοϊού και στον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας. Καθ’ όλη τη διάρκεια της καραντίνας, τα μέλη της Αστυνομίας βρίσκονταν επί ποδός, επί 24ώρου βάσεως, προβαίνοντας σε σχετικούς ελέγχους για την επιτήρηση της πιστής εφαρμογής των μέτρων του Υπουργικού Συμβουλίου και των σχετικών διαταγμάτων που αφορούσαν τον Περί Λοιμοκαθάρσεως Νόμο. Εξάλλου, η Γραμμή Επικοινωνίας του Πολίτη, βρίσκεται στη διάθεση του κοινού, παρέχοντας οποιαδήποτε βοήθεια ή πληροφορία χρειάζονται οι πολίτες».

«Δεν μπορούμε να μην ενημερώνουμε τον κόσμο»

Από την αρχή της πανδημίας, βρίσκεται στο καθήκον. Από τις 9 Μαρτίου 2020 έχει αναλάβει τον δύσκολο ρόλο της επικοινωνίας. Η εκπρόσωπος τύπου του Υπουργείου Υγείας, Μαργαρίτα Κυριάκου, μπορεί να μην βρισκόταν στα νοσηλευτήρια, όμως αποτέλεσε ένα σημαντικό κρίκο στην αλυσίδα. Για μήνες, κάθε απόγευμα στις 6:00 ήταν έτοιμη για την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων. Μέχρι και σήμερα, βρίσκεται καθημερινά σε εγρήγορση, ενώ το Υπουργείο δέχεται καθημερινά κριτική, από παντού.

«Η δουλειά μας είναι να ενημερώνουμε τον κόσμο. Σίγουρα θα υπάρχουν επικρίσεις από κάποιους, σίγουρα κάποιοι θα διαφωνούν με αυτά που λέμε. Εμάς η προσπάθειά μας είναι να πείσουμε όσο περισσότερους μπορούμε για το τι συμβαίνει και να δίνουμε σωστή πληροφόρηση. Από εκεί και πέρα κάποιοι δεν θα πειστούν. Δεν θέλουν να ακούσουν και να πειστούν. Είναι πολύ θετικό ότι οι περισσότεροι ακούνε και συμμορφώνονται, τηρούν τα μέτρα. Οι ανακοινώσεις και οι δηλώσεις που γίνονται είναι για πληροφόρηση του κόσμου. Δεν μπορούμε να μην το κάνουμε επειδή κάποιοι ενοχλούνται».

Η κα. Κυριάκου έκανε και τη δική της εκτίμηση για την πορεία της πανδημίας από εδώ και πέρα.

«Οι επόμενοι μήνες θέλουν πολλή προσοχή, επειδή πρώτο θέλουμε να προχωρήσουμε με τους εμβολιασμούς. Είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι μειώθηκαν οι θάνατοι μας, φαίνεται ότι θωρακίστηκαν οι πιο μεγάλες ηλικίες, που είναι αυτοί που παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο να καταλήξουν, σε περίπτωση που κολλήσουν, όμως χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Είναι ανησυχητικό ότι αυξάνονται οι νοσηλείες στα νοσοκομεία, για άτομα πιο μικρής ηλικίας. Γι΄ αυτό είναι βασικό να συνεχίσουμε να τηρούμε τα μέτρα, για να προχωρήσουν οι εμβολιασμοί, είναι σημαντικό να κάνουμε τεστ για να τηρούμε και την ατομική μας υγείας και να ξέρουμε και τι γίνεται στην κοινότητα και χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Δεν πρέπει να εφησυχαζόμαστε. Μπορεί ο οποιοσδήποτε να κολλήσει. Αυτά είναι μέτρα, μπορεί ο καθένας να τα εφαρμόζει μόνος του και είναι συλλογικά».

«Εμείς δεν λαμβάνουμε τις αποφάσεις»

Το πρόσωπό τους έχει συνδεθεί με αυτό το δύσκολο χρόνο. Καθημερινά έχουν κάνει την εμφάνισή τους, σε τουλάχιστον ένα μέσο ενημέρωσης, ώστε να ενημερώσουν και να συμβουλεύσουν τον κόσμο. Για ένα χρόνο, οι ειδικοί επιδημιολόγοι συμβουλεύουν την Κυβέρνηση, αφιλοκερδώς, ενώ ουκ ολίγες φορές έχουν δεχθεί κριτική. Μάλιστα, κάποιοι έχουν φτάσει στα όρια να τους απειλήσουν.  

Ο Πέτρος Καραγιάννης, στην τοποθέτησή του αναφέρει πως «πράγματι σήμερα κλείνει ένας χρόνος από το πρώτο κρούσμα. Οι εμπειρίες του τελευταίου χρόνου ήταν έντονες για όλους μας. Πολύ περισσότερο η περίοδος του εγκλεισμού, που ήταν κάτι πρωτόγνωρο για όλους μας και πολλοί θα ήθελαν να μην το ξαναπεράσουν. Μάθαμε όλοι αρκετά πράγματα για τον ιό, καταλάβαμε ότι χρειάζεται κάτι τέτοιο για να μας προσγειώσει στις αντιλήψεις και τις προσεγγίσεις μας. Είδαμε, επίσης, πόσο γρήγορα μπορεί να δράσει η επιστημονική κοινότητα, με τις νέες μεθόδους της τεχνολογίας που έχουμε στη διάθεσή μας. Είμαστε στην ευχάριστη θέση να έχουμε μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, τρία εμβόλια που φαίνεται ότι είναι αποτελεσματικά».

Όσον αφορά στις κριτικές και τις απειλές, ο Δρ. Καραγιάννης τόνισε πως «είναι μία αντίδραση στην κατάσταση που βιώσαμε όλοι μας. Δεν μπορώ να καταλάβω το λόγο που με θεωρούσαν υπεύθυνο για κάποιες αποφάσεις. Προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε, πολλές φορές, ότι εμείς είμαστε συμβουλευτική επιτροπή και όχι εκτελεστική. Επομένως, οι αποφάσεις λαμβάνονται από το Κυβερνητικό σχήμα. Εμείς δεν φέρουμε ευθύνη για τις αποφάσεις. Κάποιοι θεωρούσαν ότι ευθυνόμασταν εμείς για το κλείσιμο κάποιων επιχειρήσεων και εθελοτυφλούσαν στο γεγονός ότι δεν ανακαλύψαμε μόνοι μας τον τροχό, αλλά ακολουθούσαμε και οδηγίες από τους διεθνείς οργανισμούς, αλλά και το τι έκαναν και άλλες χώρες για αντιμετώπιση της πανδημίας. Σαν χώρα τα πήγαμε εξαιρετικά καλά σε σύγκριση με άλλες χώρες. Αγνοούμε αυτό το πράγμα. Θα πρέπει να είμαστε ευτυχείς που δεν χάσαμε περισσότερο κόσμο».

Από την πλευρά της, η Δρ. Ζωή-Δωροθέα Πανά, κάνοντας μία αξιολόγηση αυτού του χρόνου, σημείωσε πως «πρόκειται για μία πρωτόγνωρη παγκόσμια κρίση, που μας έδωσε πάρα πολύ καλά μαθήματα, πέρα από την οικονομική επιβάρυνση, την απομόνωση, την πίεση, την μοναχικότητα. Το θετικό της όλης υπόθεσης είναι ότι ενώθηκαν οι δυνάμεις της επιστημονικής κοινότητας, των ανθρώπων που λαμβάνουν αποφάσεις στις φαρμακοβιομηχανίες, για να επιταχύνουν τις διαδικασίες που αφορούν την διαχείριση της πανδημίας, με πρώτο και καλύτερο το κομμάτι του εμβολιασμού. Από την αρχή της πανδημίας, είχαμε πει ότι η διαχείρισή της θα αλλάξει τροπή όταν ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα ή εμβόλια. Σίγουρα αυτή τη χρονιά δεν πρέπει να την ξεχάσουμε, ό,τι και να γίνει στο μέλλον. Ήταν ένα τεράστιο σχολείο για όλους μας, οριζόντια και κάθετα, από το πολιτικό σύστημα της κάθε χώρας, μέχρι τον κάθε πολίτη που επηρεάστηκε χωρίς να ήταν προετοιμασμένος».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Ανοίγει η Πύλη Εμβολιασμού για τα άτομα 67 ετών και άνω-Πέραν των 22.000 ραντεβού
• Με αυστηρά πρωτόκολλα και λίστα ελέγχου το restart για τους χώρους εστίασης
• Τα νέα σημεία για rapid test που θα λειτουργήσουν την Τρίτη
• Ελάχιστοι μαθητές δεν προσκόμισαν rapid test-Ικανοποιημένο το Υπουργείο Παιδείας