«Δεν της μίλησα και δεν την άγγιξα, είχε μυριστεί το άρωμά μου και με κατάλαβε»

«Φορούσα για αρκετά χρόνια το ίδιο άρωμα… Είχα ένα παιδί με εκ γενετής τετραπληγία και τυφλοκώφωση και επειδή πρέπει να είσαι ξεκάθαρος στο κομμάτι της ταυτότητας, έχοντας σταθερή προσέγγιση, ένα κομμάτι της ταυτότητας μου ήταν και το άρωμά μου. Είχα επίσης το ίδιο στυλ μαλλιών και τα κουδουνάκια στον αριστερό καρπό μου, ήταν αποκλειστικά χαρακτηριστικά δικά μου. Δεν φορούσα ποτέ κοσμήματα, δεν είχα μακριά νύχια και δεν θα έβλεπες ποτέ τα μαλλιά μου μια κάτω και μια πάνω. Ήταν όλα σταθερά, τα ίδια… Ο τρόπος που χαιρετούσα ακόμη… Εγώ ήμουν το φύσημα στον κρόταφο και το φιλί στο μέτωπο… Αυτός ήταν ο τρόπος που παρουσίαζα τον εαυτό μου κάθε φορά…». 

Αυτή ήταν και η ταυτότητα που διαμόρφωσε στον κόσμο της Σχολής Τυφλών, η κ. Λάγια Καρπασίτη, Διευθύντρια του πολυδύναμου κέντρου, η οποία τα τελευταία 23 χρόνια, τα μαθήματα που παραδίδει, αποτελούν και μαθήματα ζωής για την ίδια. Μαθήματα, τα οποία θυμάται μέχρι σήμερα και χαμογελάει... 

«Δεν θα ξεχάσω ακόμη κάτι συγκλονιστικό… Ήταν το 2016 όταν χρειάστηκε να κάνω μια επέμβαση μεγάλη και όταν πέρασαν οι τρεις βδομάδες, αποφάσισα να περάσω από τη σχολή να δω το ένα παιδί που δίδασκα, γιατί θα σκέφτονταν πως εξαφανίστηκα ξαφνικά από τη ζωή του και την καθημερινότητά του. Ήρθα λοιπόν και βρήκα αυτό το παιδί να δουλεύει με τον γυμναστή, ξαπλωμένο στο δωμάτιο και να μην φοράει τα τα ακουστικά του. Είπα αμέσως στον γυμναστή, ‘που είναι τα ακουστικά της, γιατί δεν τα φοράει;’ και είπα εντάξει δεν θα της μιλήσω τώρα να μην της αποσπάσω την προσοχή. Ξαφνικά, άρχισε να γελά αυτή, να σκάζει στα γέλια και να κτυπά τα χέρια της. Και λέω πόσο αφελής είμαι… Το άρωμα μου… Δεν πήγα να της μιλήσω, δεν την άγγιξα και αυτή είχε μυριστεί το άρωμα μου και κατάλαβε ότι ήμουν εκεί… Χτίσαμε μια επικοινωνία από το μηδέν…». 

Η κ. Λάγια Καρπασίτη, η οποία είναι παντρεμένη με άτομο με μειωμένη όραση, έφτιαξε την οικογένειά της, έχοντας σήμερα δυο παιδιά. Τόσο η προσωπική όσο και η επαγγελματική της ζωή, είναι αλληλένδετες, με το κάθε άτομο που βρίσκεται στη Σχολή Τυφλών να είναι μέλος της δικής της οικογένειας. «Επειδή είναι κάτι που βιώνω τόσο στην προσωπική και επαγγελματική μου ζωή, η οπτική αναπηρία με τα μέσα που προσφέρονται σήμερα, δεν είναι αναπηρία. Τα άτομα όταν έχουν σωστή εκπαίδευση, πρόσβαση στην πληροφόρηση, ανεξάρτητη και αυτόνομη διακίνηση, δεν υστερούν σε τίποτα απ’ όλα τα υπόλοιπα άτομα που δεν έχουν κάποια εμφανή αναπηρία. Διότι όλοι μας έχουμε αναπηρίες και υστερούμε σε κάτι. Είτε συναισθηματικά, είτε κινητικά, είτε αισθητηριακά. Απλά κάποιες αναπηρίες φαίνονται και κάποιες άλλες όχι».

Οι ιστορίες στη ζωή και στην πορεία της κ. Καρπασίτη στη Σχολή Τυφλών, πάμπολλες... Με ευδιάκριτο το χαμόγελο στο πρόσωπό της, η ίδια λέει, «είναι πάρα πολλά αυτά που θυμάμαι όλα αυτά τα 23 χρόνια και πάντα επικρατούν τα θετικά και τα ωραία. Όπως για παράδειγμα το 1999 που ξεκίνησε και η ενασχόλησή μου με άτομο με διπλή αισθητηριακή αναπηρία, με τυφλοκόφωση. Ήταν ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή μου, καθώς ένα χρόνο είχα πείρα στην Σχολή Τυφλών. Αυτό μου έδωσε μια διαφορετική χρεία και υφή στη δουλειά μου. Το θεωρούσα μοναδικό και μεγάλη χαρά να μπορείς να επικοινωνείς με άτομο με διπλή αισθητηριακή αναπηρία, με παντελώς απώλεια όρασης και ακοής. Στην πορεία εντοπίστηκαν και άλλα άτομα τέτοια….» 

Όπως αναφέρει η κ. Καρπασίτη, το πρόβλημα δεν είναι σε αυτά τα άτομα, αλλά σε εμάς. «Οι άνθρωποι αυτοί είναι όπως εμάς και το πρόβλημα είναι εμείς που το έχουμε, που δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε μαζί τους. Όταν καταφέρνεις να επικοινωνείς μαζί τους, νιώθεις μεγάλη ικανοποίηση και ολοκλήρωση. Αυτό ήταν κάτι που κράτησε χρόνια. Ήταν τα πιο πολλά χρόνια που ήμουν εδώ ουσιαστικά. Μια δουλειά επικοινωνίας, επαφής και μεγάλης αγάπης με άτομα με διπλή αισθητηριακή αναπηρία, χωρίς να σημαίνει ότι δεν δούλευα με άτομα που έχουν μόνο απώλεια όρασης».

Η Σχολή Τυφλών σήμερα αποτελεί ένα πολυδύναμο κέντρο, με ένα ευρύ φάσμα παροχής υπηρεσιών, οι οποίες περιλαμβάνουν, νηπιαγωγείο και προδημοτική εκπαίδευση, δημοτική εκπαίδευση, μονάδα παιδιών με πολλαπλές αναπηρίες, συμπεριλαμβανομένης και της οπτικής, σχολή τηλεφωνητών, υπηρεσία εκπαίδευσης στα ηλεκτρονικά μέσα, υπηρεσία μεταγραφών και ηχογραφήσεων, πρόγραμμα έγκαιρης παρέμβασης για τα παιδιά με οπτική αναπηρία και τις οικογένειες τους, πρόγραμμα στήριξης παιδιών με οπτική αναπηρία που φοιτούν σε συνηθισμένα σχολεία εκπαίδευσης, προγράμματα εκπαίδευσης ενηλίκων καθώς και ατομικά ειδικά προγράμματα.

Ως εκ τούτου, απώτερος στόχος της Σχολής Τυφλών, είναι οι μαθητές και οι ενήλικες με οπτική αναπηρία, να πάρουν με την πάροδο του χρόνου τα αναγκαία εφόδια, ώστε να μπορέσουν να ζήσουν με άνεση και αξιοπρέπεια στην κοινωνία, παίρνοντας ενεργητικό ρόλο σε όλους τους τομείς της ζωής τους.

Αναντίρρητα, το να βρίσκεσαι ένα τέτοιο χώρο όπως αυτόν της Σχολής Τυφλών, αποτελεί από μόνο του μια ιδιαιτερότητα, καθώς πρόκειται για μια ποικιλόμορφη εργασία. «Υπάρχει μια σχέση ζωής με τα άτομα της Σχολής Τυφλών και δεν χάνονται από τη ζωή μας. Όταν το χρειαστούν και όταν το θελήσουν είναι μέσα στη ζωή μας και είμαστε μέσα στη ζωή τους. Είναι κάτι πάρα πολύ όμορφο. Έχουμε παντρέψει ζευγάρια, έχουμε βαπτίσει παιδιά, έχουμε απ’ όλα τα βιώματα Έχεις να κάνεις με παιδιά που γνωρίζεις από τον καιρό που γεννήθηκαν, έχεις να κάνεις με παιδιά τα οποία στην πορεία παρουσιάζεται ένα πρόβλημα όρασης, έχεις να κάνεις με ενήλικες που δεν είχαν κανένα πρόβλημα στη ζωή τους και ξαφνικά παρουσιάζεται ένα πρόβλημα όρασης και πρέπει να συνεχίσουν να είναι λειτουργικοί στη ζωή τους».

Το κάθε άτομο, όπως εξηγεί η κ. Καρπασίτη, «το παίρνουμε από εκεί που είναι, αξιολογούμε την κατάστασή του, αξιολογούμε τις ανάγκες του και δομούμε το πρόγραμμα που πρέπει να ακολουθήσει. Όταν αυτά τα άτομα έχουν σωστή εκπαίδευση και πρόσβαση στην πληροφόρηση, γιατί η όραση και η ακοή είναι κανάλια πληροφόρησης, αν μπορέσω να δώσω σ’ αυτά τα άτομα απρόσκοπτη πρόσβαση στην πληροφόρηση μέσω της κατάλληλης εκπαίδευσης, δεν υστερούν σε τίποτα».

Μπορεί το θέμα της αποδοχής να ακούγεται πλέον ξεπερασμένο, καθώς η διαφορετικότητα πλέον είναι αποδεκτή σε όλες σχεδόν τις κοινωνίες, όμως η κ. Καρπασίτη, σημείωσε ότι πρέπει να γίνουν αρκετά ακόμη για να βλέπουμε τον άλλο που είναι διαφορετικός δίπλα μας και να μην μας κάνει καμία εντύπωση. «Αποδοχή σημαίνει αναγνώριση της ισοτιμίας του άλλου. Παλιά έμπαινε και το θέμα του οίκτου και της λύσης, πράγμα το οποίο δεν είναι αποδοχή, είναι ρατσισμός. Σήμερα τα πράγματα είναι καλύτερα καθώς υπάρχει έκθεση των παιδιών μας από μικρή ηλικία στη διαφορετικότητα. Αλλά έχουμε πολλή δρόμο ακόμη να διανύσουμε.

Πολλές φορές χρειάστηκε να ακούσω για άτομα που ήταν αρνητικά στο να αποδεχθούν το πρόβλημα. Ήταν σε κατάθλιψη, ήθελε να βοηθήσει η οικογένεια αλλά δεν έβρισκε τον τρόπο. Ήταν αρνητικά τα άτομα αυτά επίσης να έρθουν στη Σχολή Τυφλών. Γιατί το όνομα τρομάζει λίγο η αλήθεια. Αν και οι περισσότεροι εδώ είναι άτομα με μειωμένη όραση. Στο μυαλό του άλλου όμως, βρίσκονται δυστυχώς, εικόνες τυφλών. Όταν ξεκίνησαν και έρχονταν στη σχολή άτομα με διάφορες αναπηρίες, θυμάμαι που έλεγε χαρακτηριστικά ένα άτομο, ‘δεν φοβάμαι τίποτα πια, νιώθω δυνατή, ξέρω ότι ακόμη και όταν τυφλωθώ εντελώς, μπορώ να κάνω ότι κάνω κάθε μέρα στη ζωή μου’».

Όπως συμπλήρωσε καταλήγοντας η διευθύντρια της Σχολής Τυφλών, «το τι είμαστε και τι δεν είμαστε, μας χωρίζει μια πολύ λεπτή γραμμή. Όσο πιο γρήγορα καταλάβουμε, ότι ανά πάσα στιγμή μπορούμε να βρεθούμε στην απέναντι πλευρά, θα μας βοηθήσει να συνειδητοποιήσουμε ότι τα άτομα που δεν είναι σαν εμάς, είναι στην ουσία τα ίδια με εμάς γιατί εμείς μπορεί να βρεθούμε στη θέση τους. Σε κλάσματα δευτερολέπτου, μπορεί να γίνουμε κάτι που δεν ήμασταν…».