Δικαιώματα καταναλωτών σε σχέση με Επικίνδυνα Προϊόντα

Η προστασία του καταναλωτή είναι μία από τις κύριες δράσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο καταναλωτής δεν προστατεύεται μόνο από οικονομικές συνέπειες των αγορών του αλλά και από σωματικές βλάβες που μπορεί να υποστεί όταν αγοράζει ένα προϊόν.

Για αυτό το λόγο υπάρχει η απαίτηση ότι ένας παραγωγός, διανομέας ή εισαγωγέας προϊόντων τα οποία πωλούνται σε Κράτος Μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα πρέπει να είναι σίγουρος ότι αυτά είναι ασφαλή για γενική κατανάλωση.

Σύμφωνα με τον περί Γενικής Ασφάλειας των Προϊόντων Νόμο του 2004 ένας παραγωγός οφείλει να διαθέτει στην αγορά ασφαλή προϊόντα – δηλαδή, προϊόντα που να μην παρουσιάζουν οποιουσδήποτε κινδύνους ή να παρουσιάζουν μόνο ελάχιστους κινδύνους που να θεωρούνται αποδεκτοί στο πλαίσιο ενός υψηλού βαθμού προστασίας της υγείας και της ασφάλειας των καταναλωτών.

Οι παραγωγοί, όπου οι κίνδυνοι δεν είναι αμέσως αντιληπτοί χωρίς κατάλληλη προειδοποίηση, οφείλουν να παρέχουν στους καταναλωτές τις απαραίτητες πληροφορίες που θα τους επιτρέψουν να αξιολογήσουν τους κινδύνους που παρουσιάζει ένα προϊόν κατά τη διάρκεια της συνήθους ή εύλογα προβλεπτής χρήσης του, και να προφυλάσσονται από τους κινδύνους αυτούς.

Επιπρόσθετα, οι παραγωγοί οφείλουν να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των προϊόντων που προμηθεύουν, τα οποία τους επιτρέπουν πρώτον να είναι ενήμεροι για τους κινδύνους που ενδέχεται να παρουσιάσουν τα προϊόντα αυτά και δεύτερον, να επιλέγουν τη λήψη κατάλληλων μέτρων περιλαμβανομένης, αν είναι αναγκαίο για την πρόληψη των κινδύνων αυτών, της απόσυρσης των συγκεκριμένων προϊόντων από την αγορά, της επαρκούς και αποτελεσματικής προειδοποίησης των καταναλωτών ή της ανάκλησης των προϊόντων από τους καταναλωτές.

Σε περίπτωση που οι οποιεσδήποτε ενέργειες δεν επαρκούν για την πρόληψη των ενδεχόμενων κινδύνων, οι παραγωγοί όταν κρίνεται αναγκαίο δύναται να ανακαλέσουν ένα προϊόν. Η ανάκληση είναι έσχατο μέτρο το οποίο αποβλέπει στην επιστροφή ενός επικίνδυνου προϊόντος που έχει ήδη προμηθευτεί ή τεθεί σε καταναλωτές.

Παραβίαση της γενικής απαίτησης ασφάλειας που αναφέρεται πιο πάνω αποτελεί αστικό αδίκημα έναντι οποιουδήποτε προσώπου που μπορεί να υποστεί σωματική βλάβη ή θάνατο από την παράβαση της υποχρέωσης αυτής. Η ευθύνη αυτή δεν δύναται να περιοριστεί συμβατικά ή με άλλο τρόπο.

Πρόσωπο το οποίο παραβαίνει τις πιο πάνω υποχρεώσεις διαπράττει επίσης αδίκημα και υπόκειται σε φυλάκιση ή πρόστιμο.

Επιπρόσθετη προστασία στους καταναλωτές από επικίνδυνα προϊόντα παρέχει και ο περί Ελαττωματικών Προϊόντων (Αστική Ευθύνη) Νόμος του 1995. Με βάση το Νόμο αυτό οποιοσδήποτε υποστεί ζημιά από μη ασφαλές προϊόν έχει το δικαίωμα σε αποζημίωση. Η αποζημίωση που δύναται να ανακτήσει ο καταναλωτής δυνατόν να προκύπτει από θάνατο, προσωπική βλάβη ή οποιαδήποτε απώλεια περιουσίας ή ζημιά σε αυτή (περιλαμβανομένης ακίνητης περιουσίας) όταν η περιουσία προορίζεται και χρησιμοποιείται για ιδιωτική χρήση ή κατανάλωση. Οποιαδήποτε ζημιά που έχει υποστεί το ίδιο το προϊόν δεν καλύπτεται.

Τα πρόσωπα τα οποία δυνατόν να είναι υπεύθυνα για τέτοια ζημιά είναι ο παραγωγός, ο εισαγωγέας καθώς και οποιοσδήποτε προμηθευτής του προϊόντος (π.χ. πωλητής).

Όπου η σχέση του καταναλωτή είναι με τον πωλητή του προϊόντος το οποίο του προκάλεσε ζημιά, ο καταναλωτής δικαιούται επιπρόσθετα οποιασδήποτε άλλης θεραπείας που του παρέχεται, να απευθυνθεί σε Φορέα Εναλλακτικής Επίλυσης Καταναλωτικών Διαφορών για να επιλύσει τη διαφορά του με τον πωλητή.

Αυτό το άρθρο δεν αποτελεί νομική συμβουλή.

Η δημοσίευση αυτού του άρθρου συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στα πλαίσια του Προγράμματος “Consumer Programme (2014-2020)”.

* Ευριπίδης Χατζηνέστορος, LLB, LLM, ADIT, MEDIATOR

Δικηγόρος

www.adr.com.cy