Σείεται το κυπριακό θέατρο-Καταγγελίες για σεξουαλική βία και παρενόχληση

«Την ώρα της παράστασης, ενώ περίμενα στην κουΐντα για να βγω έξω, ήρθε πίσω μου με πήρε και έχωσε το χέρι του μέσα στην φούστα μου. Άρχισα να τρέμω…».

«Το κλάμα στο καμαρίνι οι "παρατηρήσεις" τα στρατόπεδα και τα χεριά κάτω από κουστουμιά ήταν πιο πολλά…».

«Στη σκηνή να μου πιάνει το πόδι γιατί δεν προλάβαινε να κάνει την κίνησή της, να μου βάζει τις φωνές μπροστά σε όλους, να μιλά με προσβλητικότατο τρόπο σε νεαρότερες συναδέλφους μέχρι που έβαζαν τα κλάματα κι έφευγαν, να μην θέλω να παίξω ξανά θέατρο για χρόνια...»

Πιστεύετε πως είναι νέες σοκαριστικές καταγγελίες από το χώρο του θεάματος στην Ελλάδα; Κι όμως, ούτε νέες είναι, ούτε από την Ελλάδα προέρχονται… Ίσως πέσετε από τα σύννεφα, αλλά είναι όλες από την Κύπρο! Πρόκειται για λόγια τριών σημαντικών ηθοποιών, της σπουδαίας νέας γενιάς που αποφάσισε να προσπαθήσει να αλλάξει τα πράγματα και να σπάσει την ομερτά που μας καταβαραθρώνει. Είναι οι εξομολογήσεις της Χριστιάνας Αρτεμίου, της Μαρίας Χριστοδούλου και της Άντρης Κυριαζή. Και δεν είναι οι μόνες…

Την ώρα που παρακολουθούμε αποσβολωμένοι όσα αποτρόπαια συμβαίνουν στην Ελλάδα, γυναίκες στην Κύπρο, κυρίως από το χώρο του πολιτισμού, άρχισαν να σπάνε μία-μία τη σιωπή τους. Κραυγάζουν… Μοιράζονται ιστορίες πίσω από τη λαμπερή αυλαία και μέσα στα σκοτεινά καμαρίνια. Ιστορίες σεξουαλικής παρενόχλησης… Ιστορίες κατάχρησης εξουσίας με θύτες αρρωστημένα μυαλά, που εκμεταλλεύτηκαν τη θέση τους, επειδή νομίζουν πως μπορούν...

Κι όμως δεν άνοιξε ακόμα ρουθούνι… Μπορεί κάποιοι να έχουν χάσει τον ύπνο τους, αλλά παραμένουν στο απυρόβλητο… Όπως έχουν χάσει τον ύπνο τους, αλλά επίσης παραμένουν στο απυρόβλητο και αρκετοί άλλοι που βρίσκονται σε θέσεις «κλειδιά» στο χώρο της πολιτικής, των ΜΜΕ και όχι μόνον.

Πώς άνοιξε ο Ασκός του Αιόλου

Όταν το Δεκέμβριο του 2020 η Ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου, προέβαινε σε δημόσια καταγγελία για τη σεξουαλική κακοποίησή της από παράγοντα της Ελληνικής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας, ουδείς μπορούσε να προβλέψει το τσουνάμι καταγγελιών που θα ακολουθούσε.

Η καταγγελία της, εξελίχθηκε στο Ελληνικό, και όπως όλα δείχνουν και στο Κυπριακό #me too, το κίνημα που ξεκίνησε το 2006 στην Αμερική και γιγαντώθηκε το 2015, με την υπόθεση Harvey Weinstein. Της καταγγελίας ακολούθησαν αυτές γυναικών και ανδρών ηθοποιών, στην Ελλάδα που αποκαθήλωσαν «είδωλα» και «ζωντανούς θρύλους», με την Ένωση Ηθοποιών αλλά και τον Εισαγγελέα, να διερευνούν ήδη τις πρώτες υποθέσεις.

Έξι καταγγελίες στην Κυπριακή Αστυνομία

Στη χώρα μας την αρχή έκανε η Άντρη Ελευθερίου, στις 21 Ιανουαρίου που κατήγγειλε στην Αστυνομία σεξουαλική κακοποίησή της σε δύο περιπτώσεις, από πρώην παράγοντα της Κυπριακής Ολυμπιακής Επιτροπής.

Ακολούθως γυναίκα από το χώρο της καλαθόσφαιρας, επανέφερε καταγγελία που έκανε το 2016, προσκομίζοντας νέα στοιχεία.

Η τελευταία καταγγελία, αφορά στο χώρο του στίβου. Τέσσερις γυναίκες κατήγγειλαν παράγοντα πως τις παρενόχλησε επανειλημμένες φορές, σεξουαλικά.

Οι υποθέσεις των τεσσάρων αθλητριών, καθώς και αυτή της Άντρης Ελευθερίου, έπειτα και από το θρίλερ με την κατάθεση του ύποπτου παράγοντα, διερευνώνται από την Αστυνομία. Για την υπόθεση της καλαθοσφαιρίστριας, τα στοιχεία δεν θεωρούνται επαρκή.

Οι καταγγελίες καλλιτεχνών

Αυτό που έχει προκαλέσει την πιο μεγάλη αίσθηση ωστόσο, λόγω της σοβαρότητας των υποθέσεων που είδαν το φως της δημοσιότητας, είναι το μπαράζ καταγγελιών για το χώρο του πολιτισμού στην Κύπρο που ξεκίνησε στις 27 Ιανουαρίου του 2021, από τη μουσικό Αντρούλα Καφά. Σε ανάρτησή της κατήγγειλε σεξουαλική παρενόχληση, μεταξύ άλλων και στο χώρο του θεάτρου

Ανάμεσα στις σοκαριστικές καταγγελίες της, που αγγίζουν τις τάξεις της εκκλησίας, ανέφερε ότι, «πριν κάποιο τζαιρό εσυμμετείχα σε μια θεατρική δουλειά τζαι προϊστάμενος μου ήταν ένας κύριος, σχετικά γνωστός τζιόλας, που οι ανάρμοστες συμπεριφορές του προς τις συναδέλφους του εν πολλά γνωστές. Κάθε φορά που τον εθώρουν εκόλλαν μου τόσο απρόσκοπτα, που ήθελα να ανοίξει η γη να με καταπιεί.

Έστελλε μου μηνυματούθκια σε ώρες άκυρες τζι ελάλεν μου να με πάρει ταξίθκια ποτζί τζαι ποδά. Επέμενε να με πληρώσει παραπάνω από ότι εσυμφωνήσαμε γιατί ένιξερεις ποττέ.  Εφοούμουν να πάω δουλειά άμπα τζαι δω τον μπροστά μου, ή άμπα τζαι τύχει τζαι βρεθώ μόνη μου μαζί του. Είδα τον να τζίζει κοπέλες σε τόπους που εν πρέπει, τζαι να εν τζαι άλλοι μπροστά, τζαι κανένας να μεν το βρίσκει αξιοσημείωτο...».

«Δέχθηκα και εγώ σεξουαλική παρενόχληση»

Μία μέρα αργότερα η καταξιωμένη ηθοποιός και σεναριογράφος, Χριστιάνα Αρτεμίου, κατά τη διάρκεια της πρωινής της εκπομπής με τον Τάσο Τρύφωνος, αποκάλυψε πως έπεσε θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:  Χριστιάνα Αρτεμίου: «Βίωσα σεξουαλική παρενόχληση στα 25 μου... Έβαλε το χέρι του μέσα στη φούστα»

«Δέχτηκα και εγώ σεξουαλική παρενόχληση. Ευτυχώς κράτησε για λίγο, ήμουν 24-25 ετών... Όταν πρωτομπαίνεις στο θέατρο τρέμεις να μείνεις... Υπήρχε από πριν το φλερτ... αλλά την ώρα της παράστασης, ενώ περίμενα στην κουΐντα για να βγω έξω, ήρθε πίσω μου με πήρε και έχωσε το χέρι του μέσα στην φούστα μου. Άρχισα να τρέμω», ανέφερε χαρακτηριστικά.

«Είδα πολλά, δέχτηκα πιο πολλά»

Την ίδια ημέρα μια άλλη ηθοποιός η Μαρία Χριστοδούλου, κατήγγειλε μέσω ανάρτησης πράματα και θάματα στο κυπριακό θέατρο.

Αυτούσια η ανάρτησή της:

«Η "ιεραρχία" που επικρατεί στο κυπριακό θέατρο είναι το εισιτήριο για bullying για σεξουαλική και ψυχολογική παρενόχληση.... Πολλοί ξέρουν οι πιο πολλοί σιωπούν..... συμφέρει βλέπεις γιατί πάντα θα έχει ένα πιο νέο να βγάλεις τα απωθημένα σου..... Είδα πολλά δέχτηκα πιο πολλά και σιωπάς σιωπάς  γιατί φοβάσαι; γιατί ο θαυμασμός είναι πιο μεγάλος ; για να μην πληγωθούν άλλοι; για να μην πληγή το ίδιο το θέατρο; που λατρεύεις γιατί οι πιο "παλιοί συνάδελφοι έμαθαν σε ότι ο νέος ηθοποιός ή το φοιτητουι δεν έχει δικαίωμα να έχει άποψη να μιλά ούτε καν να υποστηρίξει τον εαυτό του... Ο νέος πρέπει πάντα να είναι σωστός να σκύβει το κεφάλι και να είναι ευγνώμων που έχει δουλειά που είναι στη σκηνή που μοιράζετε Καμαρίνι και σκηνή με ηθοποιούς (επειδή εσύ δεν είσαι ηθοποιός εάν δεν είσαι 10 χρονιά στο θέατρο μπλα μπλα...

Ο μονός λόγος που γράφω είναι γιατί πραγματικά τούτο που κάμνουν του ηθικούς και τους σοκαρισμένους και του δίκαιους κάποιοί φίλοι στο fb αν κ είχα ξεχάσει, η στάση τους με έκαμε να θυμηθώ... Να θυμηθώ γιατί δεν μπορώ να βγω στη σκηνή γιατί οπότε πάω σε θέατρο έχω  ταχυπαλμία... Γιατί υπήρχαν εποχές που πέρασα όμορφα που το Καμαρίνι ήταν γεμάτο γέλια και αγάπη αλλά δυστυχώς το κλάμα στο Καμαρίνι οι "παρατηρήσεις" τα στρατόπεδα και τα χέρια κάτω από κουστουμια ήταν πιο πολλά... Και ώσπου είσαι στο δυνατό στρατόπεδο όλα καλά αν πας απέναντι όμως τι γίνετε; αν κάμεις ένα λάθος;

Νιώθω ευλογημένη γιατί είχα σκηνοθέτες, συναδέλφους και συνεργάτες που μοιράστηκα μαζί τους πολλή αγάπη..... Αλλά ρε συνάδελφοι χαλαρώστε είμαστε όλοι ίσοι όσο ταλέντο έχει η δεν έχει ένας ηθοποιος όσα χρόνια εμπειρίας και αν έχει όσες παραγωγές και να κάμει είναι ίσως γιατί είναι Άνθρωπος πρώτα και μετά ηθοποιός αν θέλεις φίλε συνάδελφε ηθοποιέ ή σκηνοθέτη να σε σέβονται να κερδίσεις τον σεβασμό και το θαυμασμό του συνάδελφου σου μην το επιβάλεις γιατί μετά είσαι εκφοβιστής.. Ιεραρχία υπάρχει και δεν λέω να μην υπάρχει αλλά να είναι υγιής...

Συγνώμη νεαρέ μου εαυτέ που δεν σε υποστήριξα που δεν σε στήριξα...

Συγνώμη νέοι παλιοί παλαιότερη συνάδελφοι που δεν μίλησα και που δεν σήκωσα κεφάλι να βοηθήσω να σηκώσουμε όλοι κεφάλι...

Εκεί που θέλω να καταλήξω είναι όταν εκπαιδεύσεις κάποιον από τη σχολή ακόμα ότι πρέπει ότι οφείλει ότι υποχρεούται να κάμει ότι του πει ο σκηνοθέτης ότι του πει ο ανώτερος ο παλαιότερος τότε ίσως γίνεις λίγο συνένοχος στη βία...

Μάθετε στους ηθοποιούς ότι έχουν δικαίωμα να παίξουν να αποτύχουν να δοκιμάσουν να ανέβουν να πέσουν να γευτούν την επιτυχία τη φήμη την αποτυχία να κατακτήσουν τη σκηνή να πέσουν από τη σκηνή να μην αγαπήσουν ένα ρόλο να λατρέψουν έναν άλλο κι ας μην παίξουν ποτέ δεν είναι κακό να θέλεις να ονειρεύεσαι, φτάνει! να πρέπει να είσαι ταπεινός για να σε ταπεινώνουν είσαι ηθοποιός και δικαιούσαι να λάμψεις και η ψυχή σου το σώμα σου το ταλέντο σου είναι δικά σου μόνο δικά σου!».

«Έβαζαν τα κλάματα και έφευγαν»

Η τελευταία καταγγελία προέρχεται από την ηθοποιό Άντρη Κυριαζή, η οποία στις 5 Φεβρουαρίου, κατήγγειλε μέσω ανάρτησής της κακοποίηση και λεκτική βία που δέχθηκε στο θέατρο.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Ο θύτης κακοποίησης είναι πάντα θύτης όσα χρόνια κι αν περάσουν»  

«Έτυχε τελειώνοντας γενική πρόβα στη μία το πρωί με κολάρο στο λαιμό, μετά από πολύ σοβαρό αυτοκινητικό ατύχημα, να απαιτεί να ξαναπεράσουμε το έργο. Στη σκηνή να μου πιάνει το πόδι γιατί δεν προλάβαινε να κάνει την κίνησή της, να μου βάζει τις φωνές μπροστά σε όλους, να μιλά με προσβλητικότατο τρόπο σε νεαρότερες συναδέλφους μέχρι που έβαζαν τα κλάματα κι έφευγαν, να μην θέλω να παίξω ξανά θέατρο για χρόνια».

Η καταγγελία που «έκαψε» τον Χαϊκάλη

Δύο συμπατριώτισσές μας ηθοποιοί, εξάλλου καταγγέλλουν πως έπεσαν θύματα η μία σεξουαλικής παρενόχλησης και η άλλη εκφοβισμού. Σαν βόμβα μεγατόνων ήρθε προχθές η καταγγελία της Ηλιάνας Αραβή, ηθοποιός από τη Λεμεσό, η οποία ανέφερε στην εκπομπή «Έλα χαμογέλα» ότι έπεσε θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης από τον Παύλο Χαϊκάλη, όταν ήταν 17,5 χρόνων.

«Είχα έρθει 17,5 χρονών στην Ελλάδα για να σπουδάσω και μετά από λίγο καιρό άρχισε να με φλερτάρει, αλλά ήταν πολύ διακριτικός στην αρχή. Στη συνέχεια άρχισε να με φλερτάρει πιο έντονα, εγώ ήμουν κάθετα αρνητική, μέχρι που μια μέρα, με πήρε τηλέφωνο 10 το πρωί, αυνανιζόταν στο τηλέφωνο, μου μιλούσε πάρα πολύ πρόστυχα και μου ζήτησε να συμμετέχω μαζί του. Εγώ του είπα ότι τον έχω σαν μπαμπά μου, μου είχαν κοπεί τα πόδια», ανέφερε η ηθοποιός.

Ο ίδιος ο Παύλος Χαϊκάλης υποστήριξε πως ήταν ερωτευμένος μαζί της, χαρακτηρίζοντας μάλιστα τον εαυτό του ως άντρα παλιάς κοπής. «Την γνώρισα την Ηλιάνα 19 ετών. Έχω ευαισθησία στο θέμα της ηλικίας. Ήμουν ερωτευμένος μαζί της. Την φλέρταρα διακριτικά στην αρχή όπως είπε και η ίδια. Της το εξήγησα ευγενικά. Δεν της είπα θα αποδεχθείς τις ορέξεις μου για να σε στείλω στην οντισιόν. Εκείνη ήταν κυρία. Απέφευγε ευγενικά. Αλλά εγώ δεν τα παρατάω εύκολα. Μιλούσαμε στο τηλέφωνο. Όλο αυτό τον καιρό δεν την είχα προσβάλει ποτέ ως γυναίκα. Φτάνουμε στο περιβόητο τηλεφώνημα. Εκφράστηκα έντονα συναισθηματικά. Όταν μιλάς σε μια γυναίκα και της λες για τον πόθο σου τότε μπορεί να ξέφυγα. Της ζητάω δημόσια συγγνώμη. Και στον πατέρα της και στη μητέρα της. Ίσως ήρθε σε πίεση», ανέφερε ο Παύλος Χαικάλης.

Δύο ημέρες ενωρίτερα η γνωστή ηθοποιός, Στέλλα Φιλιππίδου κατήγγειλε πως καθηγητής από σχολή στην Αθήνα την υποτιμούσε, της έκανε καψόνι και την έβριζε, ενώ υποστήριζε ότι οι Κύπριοι ηθοποιοί είναι άχρηστοι. Ο συγκεκριμένος άνθρωπος ήταν και ο λόγος που την έκανε να μισήσει την ελληνική πρωτεύουσα και να κάνει 15 χρόνια για να την επισκεφτεί ξανά. «Απέκτησα ενοχές, φόβο, χαμηλή αυτοπεποίθηση και ένα γιατί. Για κακή σου τύχη τα κατάφερα», ανέφερε.

«Κανένας δεν έχει πέσει από τα σύννεφα»

Οι δημόσιες καταγγελίες, σείουν συθέμελα το χώρο του θεάτρου στην Κύπρο, αφού φαίνεται πως αυτά που είδαν το φως της δημοσιότητας, είναι η κορυφή του παγόβουνου. «Είναι πράγματα που συμβαίνουν χρόνια τώρα. Θα ήταν υποκριτικό να λέμε ότι δεν συμβαίνει στον δικό μας χώρο. Κανένας δεν έχει πέσει από τα σύννεφα», ανέφερε στον REPORTER η Μαρίνα Μανδρή, αντιπρόεδρος της Ένωσης Ηθοποιών, που θα δημιουργήσει επιτροπή με στόχο να βοηθήσει τα θύματα, να σπάσουν τη σιωπή τους.

«Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον στο οποίο τα άτομα θα μπορούν να καταγγείλουν το περιστατικό, να τους προστατεύσουμε από τυχόν αντίποινα που μπορεί να προκύψουν ή από τον στιγματισμό. Η επιτροπή, θα δέχεται τις καταγγελίες και θα υποστηρίζει το θύμα», σημείωσε η κ. Μανδρή, καλώντας τους συναδέλφους τους να μιλήσουν.

«Μπορώ να καταλάβω το φόβο που τις διακατέχει και την ψυχική κατάσταση που είναι όταν θυμούνται. Όμως, το να σπάσεις τη σιωπή είναι ένα πρώτο βήμα και αυτό για να καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές εργασιακό περιβάλλον».

«Ευτυχώς κάποιοι άρχισαν να μιλούν»

Έκκληση προς τα θύματα να αρχίσουν να μιλούν και να καταγγείλουν τις υποθέσεις τους στην Ένωση Ηθοποιών, απηύθυνε και ο Πρόεδρος της Ανδρέας Τσέλεπος, ο οποίος σημείωσε πως «ευτυχώς κάποιοι άρχισαν να μιλούν».

«Είμαστε εδώ», σημείωσε προσθέτοντας πως «θέλουμε τα μέλη μας να μην φοβούνται και να μας μιλήσουν. Εάν δεν θέλουν να μιλήσουν σε μας, θα τα κατευθύνουμε να μιλήσουν εκεί που πρέπει», υπέδειξε.

Όπως σημείωσε ο κ. Τσέλεπος, τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης και εκφοβισμού, δεν είναι μόνο στον πολιτισμό, υπάρχουν παντού.  

«Το σημαντικό είναι ότι μιλά ο κόσμος στον δικό μας τον τομέα, επειδή δεν είναι μόνο στον τομέα του πολιτισμού που υπάρχει αυτό το πρόβλημα. Υπάρχει παντού. Εάν μέσω εμάς δίνεται βήμα για να βγουν όλες οι φωνές μπροστά, αυτό είναι θετικό».

Ο κ. Τσέλεπος, ανέφερε πως οι υποθέσεις αυτές πρέπει να τύχουν λεπτού χειρισμού, για να μην στιγματιστούν κάποια άτομα. «Κάποιοι εδώ και χρόνια μπορεί να μην μιλούσαν. Ξέρουμε κόσμο που το ανέφερε, όχι μία αλλά δύο και τρεις φορές και δυστυχώς δεν προχώρησε η υπόθεσή τους. Κάποιοι είπαν για παράδειγμα δεν θα το ξαναπώ».

Η Ένωση Ηθοποιών κάνει ένα βήμα. Το επόμενο, που πρέπει να είναι και το πιο μεγάλο, οφείλει να το κάνει η πολιτεία, που πρέπει να δημιουργήσει ένα ασφαλές περιβάλλον, για να πεισθούν τα θύματα να προχωρήσουν σε καταγγελίες στην Αστυνομία. Είναι το λιγότερο που οφείλεται, στη γενιά που αποφάσισε να μιλήσει...

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Κατατέθηκε η πρώτη μήνυση σε σκηνοθέτη για βιασμό 15χρονου-Ντόμινο εξελίξεων
• H επιστολή σπουδαστών του Εθνικού για τον άρτι παραιτηθέντα «Αμλετικό πρίγκιπα»
• Η σοκαριστική καταγγελία για βιασμό από νεαρό ηθοποιό & η παραίτηση Λιγνάδη
• Σάλος για απομάκρυνση του Δημήτρη Λιγνάδη από το Εθνικό! Η αποκάλυψη της Ακρίτα!