«Μπορεί να πούμε ‘εν κρίμα, εν πειράζει’, αλλά δεν θέλουν αυτό το πράγμα»

Στοργή, αγάπη, αλληλοκατανόηση... Τρεις λέξεις αλληλένδετες αλλά και με μεγάλο νόημα... Λέξεις οι οποίες για κάποιους ανθρώπους, ίσως να είναι και τρόπος ζωής, αφού αυτά επιζητούν μονάχα στην καθημερινότητά τους... Το βλέπεις στα μάτια τους, στο χαμόγελο αλλά και στις κινήσεις τους... Είτε θα σου εκφράσουν την αγάπη τους με ένα βλέμμα, μια κραυγή ή και μια αγκαλιά... Δεν θέλουν τίποτα περισσότερο από τον κάθε επισκέπτη που θα βρεθεί εκεί... Μια χειραψία και ένα χαμόγελο, είναι αρκετό γι' αυτά τα άτομα για να σου ανταποδώσουν πίσω την ευγνωμοσύνη τους...

Κάπως έτσι, υποδέχθηκε και τον REPORTER, το Ίδρυμα Χρίστου Στέλιου Ιωάννου, το οποίο από το 1983, προσφέρει αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες του σε άτομα με νοητική αναπηρία. Άτομα τα οποία εκπαιδεύονται αλλά και παράλληλα φτιάχνουν διάφορες δημιουργίες, που πραγματικά κλέβουν τις εντυπώσεις. Άλλωστε, είναι κάτι που παραδέχθηκε και ο Διευθυντής του Ιδρύματος Χρίστου Στέλιου Ιωάννου, κ. Ανδρέας Θεοδώρου, ο οποίος όπως μας εκμυστηρεύτηκε, τα άτομα με νοητική αναπηρία, έχουν άλλα ταλέντα, τα οποία εκφράζουν μέσω της τέχνης.

Πόσο έχουν αλλάξει ωστόσο τα δεδομένα στην εποχή που ζούμε με την αποδοχή των ατόμων με νοητική αναπηρία; 

Όπως εξηγεί ο κ. Θεοδώρου, «τα δεδομένα στον τομέα της αποδοχής, έχουν διαφοροποιηθεί άρδην τα τελευταία είκοσι χρόνια… Η κοινωνία μας έχει ευαισθητοποιηθεί και αποδέχεται τα άτομα με αναπηρία και μπορεί να τα δεχθεί στους χώρους εργασίας και οπουδήποτε αλλού. Έχει διαφοροποιηθεί πάρα πολύ η κοινωνία μας… Πολλές φορές μπορεί να πούμε ‘εν κρίμα, εν πειράζει’, αλλά δεν θέλουν αυτό το πράγμα, αυτά τα άτομα. Σε ένα εργασιακό χώρο, ξέρουν ότι πρέπει να δουλέψουν τα άτομα με νοητική αναπηρία και πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα τα άτομα αυτά, όπως και με τα υπόλοιπα της κοινωνίας».

Μέσα από τα λόγια του κ. Θεοδώρου, αντιλαμβάνεται κανείς και το έργο που επιτελεί το Ίδρυμα Χρίστου Στέλιου Ιωάννου, καθώς πρώτιστο μέλημα του Ιδρύματος, είναι η επανένταξη των ατόμων με νοητική αναπηρία στην κοινωνία και σε ένα φυσιολογικό εργασιακό περιβάλλον, στο οποίο θα γίνουν αποδεκτά...

«Το Ίδρυμα Χρίστου Στέλιου Ιωάννου αποτελεί δωρεά της οικογένειας Στέλιου και Έλλης Ιωάννου, εις μνήμη του γιου τους Χρίστου, ο οποίος είχε πεθάνει σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Λειτουργεί στη Λευκωσία από το 1983 με δαπάνες της οικογένειας, και τα λειτουργικά έξοδα του Ιδρύματος τα καλύπτει η Κυβέρνηση με τη συμφωνία που έγινε την εποχή εκείνη. Η Κυβέρνηση παράλληλα, έχει ενεργητικό ρόλο στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος, όπου και προεδρεύει».

Η φιλοσοφία ως εκ τούτου, όπως μας ανέφερε ο Διευθυντής του Ιδρύματος, πάνω στην οποία στηρίζεται η λειτουργία, είναι η αντιμετώπιση των ατόμων με νοητική αναπηρία. Ατόμων με ανάγκες, αισθήματα, δικαιώματα, ικανότητες, ενδιαφέροντα αλλά ταυτόχρονα και υποχρεώσεις.

«Η αποστολή του Ιδρύματος είναι η παροχή της εκπαίδευσης, απασχόλησης, αποκατάστασης και των θεραπευτικών προγραμμάτων σε όλα τα άτομα με νοητική αναπηρία τα οποία φοιτούν στον χώρο του Ιδρύματος. Η φιλοσοφία πάνω στην οποία εδράζεται η λειτουργία του Ιδρύματος είναι η παροχή των αναγκαίων υπηρεσιών, με βάση τις σύγχρονες αντιλήψεις σε σχέση με την εκπαίδευση και την αποκατάσταση των ατόμων με νοητική αναπηρία».

Στην παρούσα φάση, όπως σημείωσε ο κ. Ανδρέας Θεοδώρου, φοιτούν 208 άτομα με νοητική αναπηρία και πρόκειται για ηλικίες άνω τον 18. «Έχουμε άτομα που είναι και 65 ετών και φοιτούν κανονικά στο Ίδρυμα. Από αυτά, τα 70 βρίσκονται στον τομέα της αποκατάστασης και είναι πλήρως αποκατεστημένα στην αγορά εργασίας, εργάζονται έξω και δεν έχουν κάποια επαφή με το Ίδρυμα, πέραν από την παρακολούθηση που γίνεται από κοντά μας, με καθοδηγητές εργασίας, που επισκέπτονται τους χώρους εργασίας για να δουν και να στηρίξουν τα άτομα αυτά.

Τα υπόλοιπα 138 άτομα κατανέμονται στις υπηρεσίες που λειτουργούν στον χώρο του Ιδρύματος, όπως η υπηρεσία της εκπαίδευσης για τα πιο νεαρά άτομα, τα εργαστήρια δημιουργικής απασχόλησης για άτομα τα οποία χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να προετοιμαστούν για την αγορά εργασίας ή άτομα τα οποία πιθανόν να μην μπορέσουν ποτέ τους να εργοδοτηθούν έξω, όμως μπορεί στον χώρο εδώ να δημιουργήσουν, να ασχοληθούν με διάφορα αντικείμενα, όπως είναι η κατασκευή αρωματικών σαπουνιών, κεριών, καρεκλών, καλαθιών και η δημιουργία διαφόρων άλλων κατασκευών. Υπάρχουν συνεχείς αλλαγές στις δημιουργίες, ώστε να μην νιώθουν ότι επαναλαμβάνουν αυτό που κάνουν και να το ευχαριστιούνται κιόλας. Όλα αυτά που φτιάχνουν τα άτομά μας, πωλούνται μάλιστα στην αγορά εκτός και τα έσοδα είναι για το Ίδρυμα. Από αυτή την εργασία των ατόμων που βρίσκονται στα εργαστήρια, τα άτομα πληρώνονται. Κάθε βδομάδα, ανάλογα με την εργασία που θα επιτελέσουν, θα πάρουν και ένα συμβολικό ποσό».

Η διαδικασία που ακολουθείται για ενταχθεί ένα άτομο στο Ίδρυμα

Τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί από το στενό περιβάλλον ενός ατόμου με νοητική αναπηρία για την ένταξή του στο Ίδρυμα Χρίστου Στέλιου Ιωάννου, εξήγησε παράλληλα ο Διευθυντής του Ιδρύματος, ο οποίος όπως σημείωσε, όλα τα άτομα περνάνε από αξιολόγηση, ώστε να διαφανούν και οι ικανότητες του καθενός. 

«Καταρχάς, για να ενταχθεί ένα άτομο στο Ίδρυμα, πρέπει να αιτηθεί η οικογένεια, είτε κάποιος αν ανήκει σε κάποιον χώρο άλλο, ή αν είναι κάτω από την ευθύνη του κράτους, θα πρέπει να υπάρξει αίτημα προς το Ίδρυμα, και έπειτα θα γίνει αξιολόγηση του ατόμου, θα δούμε τις ικανότητές του και θα ληφθεί η απόφαση από την ψυχοπαιδαγωγική επιτροπή, την οποία αποτελούν εκπρόσωποι Υπουργείων  που είναι εξειδικευμένοι στον χώρο. Κατά την αξιολόγηση, φαίνονται οι ικανότητες του ατόμου για να κριθεί σε ποιες από τις ομάδες του Ιδρύματος, μπορεί να ενταχθεί.

Συνήθως τις πρώτες μέρες, έρχονται σιγά-σιγά τα άτομα στο ίδρυμα, έτσι ώστε να γίνει η ενημέρωση των ίδιων και των γονιών τους, για τη διαδικασία που ακολουθείται. Τα πιο μικρά άτομα με νοητική αναπηρία, μπαίνουν στον χώρο της εκπαίδευσης, όπου εκεί παίρνουν τις βασικές γνώσεις. Έχουμε όμως και αρκετά άτομα που έρχονται σε μεγαλύτερη ηλικία, τα οποία πηγαίνουν απευθείας στον χώρο των εργαστηρίων και εκεί θα δούμε τις ανάγκες, τις ικανότητες και τι τους αρέσει περισσότερο».

Ερωτηθείς για τα άτομα που ξεχώρισε στην πολύχρονη του εμπειρία στο Ίδρυμα, ο κ. Θεοδώρου απλά χαμογέλασε... Χαμογέλασε, γιατί όλα τα άτομα που γνώρισε, είχε να κερδίσει και κάτι από το καθένα, αφού ο καθένας έχει και κάτι μοναδικό να προσφέρει με τις ικανότητές του...

«Έχουμε πάρα πολλά άτομα που έχουν εξαιρετικές ικανότητες. Μπορεί να είναι άτομα με νοητική αναπηρία, αλλά δεν σημαίνει ότι δεν έχουν ικανότητες. Τα άτομά μας έχουν πάρα πολλές ικανότητες και σίγουρα τα ενδιαφέροντά και τις αρεσκείες τους, μπορούμε να τις αναπτύξουμε εδώ στον χώρο από το εξειδικευμένο προσωπικό που έχουμε.

Έχουμε άτομο που μπορεί να ζωγραφίσει εξαιρετικά… Έχουμε άτομα που φτιάχνουν υπέροχα κοσμήματα… Η λεπτομέρεια που διακατέχει αυτά τα άτομα είναι τρομερή... Έχει άτομα που δεν έχουν νοητική αναπηρία και δεν μπορούν να φτιάξουν τέτοιες δημιουργίες…».

Οι εξαιρετικά όμορφες κατασκευές, πραγματοποιούνται με υπομονή, επιμονή και αρκετή θέληση... Είναι κάτι που το βλέπεις και στα μάτια του κάθε ατόμου που βρίσκεται στο Ίδρυμα, αφού φτιάχνει κάτι μοναδικό...

«Χαίρεσαι τη δημιουργία μέσα από τα μάτια των ατόμων με νοητική αναπηρία και μέσα από τις κατασκευές τους. Και οι ίδιοι χαίρονται όταν αυτό που φτιάχνουν έχει αξία μετά… Χαίρονται να βλέπουν φωτογραφίες των κατασκευών τους, ότι έχουν παρουσιαστεί στον κόσμο και έχουν πάρει πολύ καλές κριτικές».

Όπως ανέφερε  χαρακτηριστικά ο κ. Θεοδώρου, «αυτά τα άτομα δεν έχουν να στερήσουν τίποτα από εμάς, απλώς χρειάζονται την ανάλογη εκπαίδευση για να μπορέσουν να αναπτύξουν τις δυνατότητές τους στον μεγαλύτερο βαθμό. Τα άτομα με νοητική αναπηρία προσφέρουν αφειδώλευτα την αγάπη τους. Κάθε επίσκεψή μου στους χώρους, συνοδεύεται με αστεϊσμούς, αλληλοπειράγματα και είναι τρομερό το αίσθημα το οποίο παίρνεις από τα άτομα αυτά. Η ηθική ικανοποίηση που παίρνουμε επίσης από την επανένταξη των ατόμων στο εργασιακό περιβάλλον, που προηγουμένως αντιμετώπιζε διάφορα προβλήματα, είναι η απόλυτη επιτυχία και για το ίδιο το Ίδρυμα μας».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• «Είμαι περήφανη για την αδερφή μου… Για να μην την δω μια μέρα σημαίνει πέθανα»
• «Καίγομαι από καπνιστήρι και λέω πόσο μαρτύρησε το παιδί μου μέχρι να ξεψυχήσει»
• «Οι τρίχες δεν κάνουν τον άνθρωπο, ήμουν η ίδια... Αποδέχτηκα τον εαυτό μου»
• «Μετά από τροχαίο, στα 17 μου, έπρεπε να αποφασίσω αν θα κόψω ή όχι το πόδι μου»