Σπάει η σιωπή, αυξήθηκαν οι καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση

Κι ενώ ο σάλος που προκάλεσαν οι καταγγελίες για σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο του αθλητισμού, του πολιτισμού και της πολιτικής συνεχίζεται, με την Αστυνομία να διερευνά πλέον αρκετές υποθέσεις και από άλλους χώρους, αυξήθηκαν και τα παράπονα ενώπιον της Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Φαίνεται ότι έφτασε η ώρα, να σπάσει η σιωπή χρόνων...

Τα τελευταία εικοσιτετράωρα, η Μαρία Στυλιανού Λοττίδη δέχθηκε πέντε νέα παράπονα για σεξουαλική παρενόχληση 4 από γυναίκες και έναν από άνδρα, τα οποία παραπέμφθηκαν σε άλλες υπηρεσίες, αφού δεν αφορούσαν σε χώρους εργασίας. Η Επίτροπος, η οποία λειτουργεί μεταξύ άλλων και ως Φορέας Ισότητας και Καταπολέμησης των Διακρίσεων, εξετάζει παράπονα σεξουαλικής παρενόχλησης σε εργασιακούς χώρους.

Όπως ανέφερε στον REPORTER, τις τελευταίες ημέρες «λάβαμε γύρω στα πέντε παράπονα, που φαίνεται ότι παρουσιάζουν μια πολυπλοκότητα, καθότι δεν εδράζονται ακριβώς στον εργασιακό χώρο, αλλά σε γενικότερα θέματα παρενόχλησης». 

Μετά την ενσωμάτωση σχετικών Ευρωπαϊκών Οδηγιών στο εθνικό μας δίκαιο το 2004 ανατέθηκε στην Επίτροπο Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων μεταξύ άλλων, η δυνατότητα εξωδικαστικής παρέμβασης σε περιπτώσεις παραβίασης της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών σε όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την απασχόληση, τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στον δημόσιο τομέα. «Η Επίτροπος, υπό την αρμοδιότητα της Φορέα Ισότητας και Καταπολέμησης των Διακρίσεων μπορεί να εξετάζει καταγγελίες εργαζόμενων, αναφορικά με τη σεξουαλική παρενόχληση ή την παρενόχληση λόγω φύλου», εξηγεί η κ Λοττίδου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Της είπε να μείνει μετά τη δουλειά… Αποπειράθηκε να τη βιάσει στο ψυγείο»

«Βάσιμα 28 παράπονα»

Η Επίτροπος Διοικήσεως, παρέθεσε στοιχεία αναφορικά με τις καταγγελίες που δέχθηκε για το θέμα, τα τελευταία χρόνια.

«Παρότι το Γραφείο μας λαμβάνει σχετικά μεγάλο αριθμό καταγγελιών, εκείνες οι οποίες αποδεικνύεται ότι έχουν πράγματι ως αντικείμενο ισχυρισμούς για σεξουαλική παρενόχληση, ή παρενόχληση λόγω φύλου, και όχι για εργασιακό εκφοβισμό ή για άλλα ζητήματα υπαλληλικής ή πειθαρχικής φύσης δεν φαίνεται να ξεπερνούν τα 15 βάσιμα παράπονα κατά μέσο όρο περίπου το χρόνο».

Συγκεκριμένα τα τελευταία 3 χρόνια υποβλήθηκαν ενώπιον της Επιτρόπου:

10 παράπονα παρενόχλησης και/η σεξουαλικής παρενόχλησης το 2018

31 το 2019 και

18 παράπονα το 2020

«Από αυτά τα παράπονα κρίθηκαν βάσιμα 28, τα οποία να δικαιολογούν  την  περαιτέρω παρέμβαση μας», σημειώνει η κ. Λοττίδου.

Η διαδικασία διερεύνησης του παραπόνου

Μόλις υποβληθεί ένα παράπονο στην Επίτροπο Διοικήσεως, για σεξουαλική παρενόχληση σε χώρο εργασίας, τότε λαμβάνονται άμεσα μέτρα προκειμένου να απομακρυνθεί από το θύμα, ο φερόμενος θύτης. Ο εργοδότης από την πλευρά του, έχει συγκεκριμένες υποχρεώσεις, με βάση τη νομοθεσία.

Σύμφωνα με το άρθρο 12 του Ν.205(Ι)/2002 (περί Ίσης Μεταχείρισης Ανδρών και Γυναικών στην Απασχόληση και στην Επαγγελματική Εκπαίδευση Νόμος), κάθε εργοδότης οφείλει να προστατεύει τους εργαζόμενους από κάθε πράξη η οποία συνιστά σεξουαλική παρενόχληση ή παρενόχληση που σχετίζεται με το φύλο, καθώς επίσης και από κάθε πράξη που αποτελεί άμεση ή έμμεση δυσμενή μεταχείριση λόγω της, με οποιονδήποτε τρόπο, αποκρούσεως ή καταγγελίας, παρενόχλησης ή σεξουαλικής παρενόχλησης.

«Ειδικότερα, έχουν υποχρέωση αμέσως μόλις περιέλθει σε γνώση τους η καταγγελία, να λάβουν κάθε πρόσφορο μέτρο για την παύση και μη επανάληψη τους, καθώς και για την άρση των συνεπειών τους.

Λαμβανομένων υπόψη των πιο πάνω, το Γραφείο μου αμέσως μόλις λάβει σχετική καταγγελία απευθύνεται στον εργοδότη, ζητώντας του όπως διερευνήσει το περιστατικό και ταυτόχρονα να λάβει μέτρα για την προστασία της εργαζόμενης. Ακολούθως, αξιολογούμε την έρευνα που έγινε και τα μέτρα που ληφθήκαν.

Στην περίπτωση που κρίνουμε (α) είτε ότι η έρευνα δεν ήταν επαρκής ή δεν έγινε με καλή πίστη, (β) είτε ότι η σεξουαλική παρενόχληση ή οι συνέπειές της συνεχίζονται, (γ) είτε ότι δεν προωθήθηκαν οι διαδικασίες για τη λογοδοσία του θύτη, τότε το Γραφείο μου μπορεί να διεξάγει τη δική του έρευνα.

Ωστόσο, αποτελεί πρωταρχικό μέλημά μας όπως με τη λήψη μιας καταγγελίας ληφθούν μέτρα που θα διασφαλίζουν την παύση της συμπεριφοράς και την προστασία της εργαζόμενης, όπως π.χ. η μετακίνηση του καταγγελλόμενου σε άλλο χώρο ή καθήκοντα, ώστε να  διακοπεί η συνεργασία ή εγγύτητα μεταξύ των δύο μερών ή την μετακίνηση της παραπονούμενης εφόσον αυτό αποτελεί επιθυμία της».

Το γραφείο της Επιτρόπου προχωρά στη συλλογή μαρτυριών και στοιχείων και ακολούθως εκδίδει πόρισμα με συστάσεις οι οποίες είναι δεσμευτικές έναντι του εργοδότη. «Το εν λόγω πόρισμα μπορεί επίσης, να επιδιωχθεί να παρουσιαστεί από την εργαζόμενη στα πλαίσια σχετικών δικαστικών διαδικασιών. Ο χρόνος που χρειάζεται για την ολοκλήρωση της έρευνάς μας, εξαρτάται από τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης», σημειώνει η κ. Λοττίδου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: «Εκείνη τη μισή ώρα ήθελε να κάνει τα πάντα, του είπα ντροπή είμαι σαν κόρη σου»

Καταγγελίες και από άνδρες

Η μεγάλη πλειοψηφία των παραπόνων, ενώπιον της Επιτρόπου προέρχεται από γυναίκες. Αν και ελάχιστες, ωστόσο, υπάρχουν και από άνδρες.

«Η πραγματικότητα είναι πως η συντριπτική πλειοψηφία των ατόμων που δέχονται σεξουαλική παρενόχληση ή παρενόχληση λόγω φύλου στην εργασία είναι οι γυναίκες, γεγονός που καταδεικνύεται μέσα και από σχετικές ευρωπαϊκές έρευνες που έχουν γίνει. Αυτό, βέβαια, δεν αποκλείει την πιθανότητα τέτοιες συμπεριφορές να δέχονται και άντρες εργαζόμενοι για αυτό και ληφθήκαν κάποια ελάχιστα παράπονα, τα οποία και εξετάζονται».

Η κ. Λοττίδου, απηύθυνε έκκληση προς τα θύματα να μιλήσουν και να τολμήσουν να καταγγείλουν τέτοιες συμπεριφορές.

«Η δική μου έκκληση προς κάθε γυναίκα, όπως προωθείται και μέσω σχετικής εκστρατείας που έχει ξεκινήσει το Γραφείο μου, είναι να σπάσει τη σιωπή της και να τολμήσει να καταγγείλει συμπεριφορές που συνιστούν σεξουαλική παρενόχληση, ώστε αφενός η ίδια να λάβει την προστασία που δικαιούται και αφετέρου να ληφθούν μέτρα, ώστε το πρόσωπο που διαπράττει τέτοιες συμπεριφορές να μην τις επαναλάβει. Αυτό συνάμα μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά και για άλλους υποψήφιους εν δυνάμει θύτες».

**********

Σεξουαλική παρενόχληση είναι κάθε ανεπιθύµητη πράξη από τον αποδέκτη της, σεξουαλικής φύσης. Αυτή η ανεπιθύµητη φύση είναι το όριο που διαχωρίζει από τη συµπεριφορά που είναι επιθυµητή και αµοιβαία.

Μια πράξη γίνεται σεξουαλική παρενόχληση αν:

(α) Η συµπεριφορά επιµένει, αν και ένα µόνο περιστατικό της παρενόχλησης µπορεί να αποτελεί κι αυτό σεξουαλική παρενόχληση και / ή

(β) Ο/η δέκτης/τρια έχει ξεκαθαρίσει ότι θεωρεί τη συµπεριφορά προσβλητική

*********

Η συνέντευξη της Επιτρόπου Διοικήσεως αποτελεί μέρος έρευνας του REPORTER για τη σεξουαλική παρενόχληση στην Κύπρο, με αφορμή τις δημόσιες καταγγελίες που έγιναν το τελευταίο διάστημα. 

Οι υποθέσεις της σεξουαλικής εκμετάλλευσης, της σεξουαλικής βίας, των άσεμνων επιθέσεων, της απόπειρας βιασμού και του βιασμού, είναι ένα φαινόμενο με εύρος και στη χώρα μας, κάτι που διαφαίνεται και μέσα από την αύξηση των καταγγελιών των τελευταίων ημερών. Είναι ένα φαινόμενο που το γιγάντωσε, η ανοχή...  

Σε περιπτώσεις, όπου οι κοινωνίες αντέδρασαν όπως στις ΗΠΑ και την Ελλάδα, στηρίζοντας τις δημόσιες καταγγελίες, κατέρρευσαν μύθοι σαν χάρτινοι πύργοι. Έφτασε η ώρα και για μας…

Το οφείλουμε προς τα θύματα τέτοιων ενεργειών, που βίωσαν τραυματικές εμπειρίες, οι οποίες στιγμάτισαν τις ζωές τους… Το οφείλουμε στο μεγάλο θάρρος τους, να σπάσουν τη σιωπή τους. Το οφείλουμε όμως και στους εαυτούς μας… #metoo

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΟ: Καταγγελία σε βάρος γνωστού πολιτικού για σεξουαλική παρενόχληση
• Νέα μαρτυρία εναντίον Κύπριου εν ενεργεία γνωστού πολιτικού για άσεμνη επίθεση
• ΒΙΝΤΕΟ: Σπάει τη σιωπή της Κύπρια στρατιωτικός-Παρενοχλήσεις, απειλές κι απόλυση
• Σείεται το κυπριακό θέατρο-Καταγγελίες για σεξουαλική βία και παρενόχληση 
• Χριστιάνα Αρτεμίου: «Βίωσα σεξουαλική παρενόχληση στα 25 μου... Έβαλε το χέρι του μέσα στη φούστα»