Η ιστορία μιας ανάδοχης μητέρας-«Ξέρεις τι θα πει να σε αποκαλεί μάμα;»

«Δεν μπορώ να ξεχάσω την αγκαλιά τους. Ξέρεις τι θα πει ένα μωρό που δεν σε ξέρει, να σε γνωρίζει και με την πάροδο του χρόνου να σου πιάνει το χέρι και να σε αποκαλεί μάμα; Γιατί έχει την ανάγκη να σε λέει μάμα. Δεν έχει σημασία αν γέννησες ένα μωρό, αλλά αν το μεγάλωσες».

Ακούγοντάς την να διηγείται την εμπειρία της ως ανάδοχη γονέας, συγκινείσαι. Καταλαβαίνεις, μέσα από τη χροιά της φωνής της, ότι η καρδιά της είναι ραγισμένη, που τελικά εκείνα τα παιδιά που μεγάλωνε για τέσσερα χρόνια, έφυγαν από κοντά της, για να είναι στην αγκαλιά της βιολογικής τους μητέρας. Όμως από την άλλη, καταλαβαίνεις και πόσο περήφανη νιώθει που κατάφερε να φέρει στο πρόσωπό τους το χαμόγελο, που τόσο τους έλειπε.

Η κ. Άντρη Δημητρίου, είναι 53 ετών. Έχει αποκτήσει μια κόρη, η οποία της χάρισε δύο εγγονάκια. Πριν από περίπου δεκαπέντε χρόνια, αποφάσισε ότι ήθελε να μεγαλώσει την οικογένειά της και γίνει φιλοξενούσα παιδιών, κυρίως τα Σαββατοκύριακα και τις γιορτές. Αφού ήρθε σε επαφή με τον σύνδεσμο «Φωλιά Αγάπης», που βοηθά στην αναδοχή παιδιών, γράφτηκε ως εθελόντρια και αφού ελέγχθηκε από το Γραφείο Ευημερίας, πήρε την έγκριση να φιλοξενεί παιδιά.

«Σε κάποια στιγμή με πήραν τηλέφωνο και μου είπαν έχουν δύο παιδάκια. Μου ζήτησαν να τα φιλοξενήσω για δύο μήνες. Ήταν ένα αγοράκι και ένα κοριτσάκι από τη Λετονία, τα οποία ήταν ενάμιση και τριών χρονών αντίστοιχα.

Στην αρχή ήταν δύσκολο να το αποφασίσω, γιατί δεν είχα ξανακάνει αυτό το πράγμα. Μετά είπα εντάξει για δύο μήνες θα τα αναλάβω, αφού η μητέρα τους ήταν άρρωστη και έμεινε σε ένα νοσοκομείο. Βασικά η μητέρα ήρθε από τη Λετονία και διέμενε σε κάποια φίλη της. Βρήκε δουλειά σε φούρνο και ανακάλυψαν ότι είχε φυματίωση. Αμέσως, την έκλεισαν στο Σανατόριο στην Κυπερούντα και τα μωρά έμειναν με τη φίλη της μάμας, η οποία τα εγκατέλειψε και έζησαν για λίγο καιρό μόνα τους. Τελικά τα πήρε το Γραφείο και μου τα έφερε».

«Έρωτας» με την πρώτη ματιά

Μόλις η κ. Άντρη είδε τα δύο παιδάκια, τα «ερωτεύτηκε», όπως περιγράφει. Παρότι αρχικά είχε την ανησυχία κατά πόσον θα τα κατάφερνε να τα μεγαλώσει, αφού η μόνη πείρα που είχε, ήταν η ανατροφή της δικής της κόρης, αλλά και των παιδιών που φιλοξενούσε Σαββατοκύριακα και γιορτές.

«Ήταν άγγελοι. Δυσκολεύτηκα τις πρώτες ημέρες πάρα πολύ. Το ένα ήταν ενάμιση ετών, το άλλο ήταν τριών. Δεν μιλούσαν ούτε ελληνικά, ούτε αγγλικά και γενικά είχαν πρόβλημα προσαρμογής, γιατί έζησαν αρκετό καιρό μόνα τους.

Είχαν φόβο στα μάτια τους, γιατί έφυγαν οι κοπέλες που τα πρόσεχαν και τα άφησαν μόνα τους μαζί μου. Έπαθαν κρίση και δεν ήξερα τι να κάνω. Το ένα έκλαιγε, το άλλο τσιριλούσε. Ήταν δύσκολες οι πρώτες μέρες. Πάρα πολύ δύσκολες. Ήταν συνέχεια φοβισμένα».

Βρήκε ωστόσο, από την πρώτη στιγμή τη στήριξη της κόρης της, η οποία εκείνη την περίοδο ήταν σε φάση ενηλικίωσης. Ήταν δίπλα της σε κάθε απόφαση της και όχι απέναντι της. Αυτό απλοποίησε τον τρόπο που θα έπρεπε να διαχειριστεί την όλη κατάσταση.

«Όταν είδαμε ότι δεν βελτιωνόταν η κατάστασή της μητέρας των δύο παιδιών, μου είπαν από το Γραφείο ότι είτε θα πήγαιναν τα παιδιά σε άλλη οικογένεια, είτε ότι θα γινόμουν εγώ ο ανάδοχος. Είπα ότι θα τα κρατήσω, γιατί δέθηκα μαζί τους και ήταν δύσκολο για μένα να τα δώσω αλλού. Ήταν εξάλλου και ένα πρόβλημα για τα ίδια τα μωρά. Από τη στιγμή που δέθηκαν μαζί μου, θα τα έβαζα στη διαδικασία να γνωρίσουν μια άλλη οικογένεια και δεν το ήθελα αυτό».

Τελικά, τα δύο αδέλφια έμειναν μαζί της για τρία χρόνια, μέχρι τη μέρα που η μητέρα τους έγινε καλά και βγήκε από το Σανατόριο.

Η φιλοξενία της μάνας και η ώρα του αποχωρισμού

Η βιολογική μητέρα, επισκέφθηκε την κ. Άντρη, γνωρίστηκαν, είδε τα παιδιά της να χαμογελούν και κάπου εκεί κατάλαβε ότι μεγάλωναν με σωστές αρχές και αξίες. Όμως, η ανάδοχη μητέρα, ανησυχούσε για το τι θα απογινόταν η βιολογική μητέρα και ποια θα ήταν η πορεία των παιδιών, αν έφευγαν από κοντά της.

«Αποφάσισα να την φιλοξενήσω για κάποιο διάστημα στο σπίτι, κάτι που ήταν λάθος για το Γραφείο Ευημερίας, αλλά ήταν μια κοπέλα 22 χρονών, που βγήκε μετά από δύο ή τρία χρόνια από το Σανατόριο. Δεν ήξερε κανένα, δεν ήξερε τη γλώσσα κι ένιωθα ότι αν την έδιωχνα, ίσως να μην κατάφερνε να ορθοποδήσει. Κάπως θα έπρεπε να συντηρηθεί και εγώ σκέφτηκα ακόμα και το χειρότερο σενάριο. Είχα καθορίσει το πρόγραμμα του σπιτιού, το αποδέχθηκε και έμεινε μαζί μας.

Τελικά, μετά από ένα περίπου χρόνο, της βρήκαμε σπίτι και τα μωρά πήγαν με τη μητέρα τους. Ακολούθως προέκυψαν κάποια προβλήματα και μου τα έφερε πίσω για ακόμα ένα χρόνο, μέχρι που έφυγαν για τη Λετονία, γιατί η μητέρα ήθελε να να τα πάρει μαζί της. Πήγαν στις ρίζες τους, με τη μητέρα τους.

Πίστεψέ με, εκείνα τα μωρά για μένα ήταν αγάπες. Δεν μπορώ να εκφράσω τα συναισθήματά μου με λόγια. Ήταν οικογένεια εκείνα τα μωρά για μένα. Πλέον μεγάλωσαν, είναι 14 και 12 χρόνων τωρά. Πήγα και τα είδα στη χώρα τους, στη Λετονία, γιατί είχα πολύ άγχος μήπως δεν περνούν καλά και ήμουν σε ψυχολογικό πόλεμο, αν τρώνε, αν πίνουν, αν με θυμούνται και λοιπά. Όταν τα είδα και είδα τις συνθήκες διαβίωσής τους, ηρέμησα».

«Δεν μπορώ να ξεχάσω την αγκαλιά τους»

Μετά από αυτά τα δύο παιδάκια, η κ. Άντρη κλήθηκε να γίνει ανάδοχη μητέρα άλλες δύο φορές, αναλαμβάνοντας την πρώτη φορά ένα παιδάκι είκοσι μηνών και τη δεύτερη ένα παιδάκι πέντε χρόνων, ωστόσο για μικρότερο χρονικό διάστημα. Για όλα τα παιδιά όμως, ένιωσε έντονα συναισθήματα.

«Για κάθε μωρό είναι διαφορετικά τα συναισθήματα, αλλά συνολικά μπορώ να σας πω ότι σου δίνουν ανάσες. Σου δίνουν κίνητρο για να ζεις. Δεν μπορώ να το εξηγήσω. Τα λόγια είναι φτωχά. Αν παίρνεις είτε ένα, είτε δύο μωρά και τα βλέπεις στα μάτια, εκείνα τα μάτια σου λένε πολλές αλήθειες. Τα βλέπεις στην αρχή φοβισμένα, να μην μιλούν και στη συνέχεια όταν σε μάθουν και κερδίσεις την εμπιστοσύνη τους, τα βλέπεις να αναγεννιούνται. Βλέπεις χαρά στα μάτια τους, που είναι το πιο μεγάλο συναίσθημα που μπορείς να νιώσεις. Δεν μπορώ να ξεχάσω την αγκαλιά τους. Ξέρεις τι θα πει ένα μωρό που δεν σε ξέρει, να σε γνωρίζει και με την πάροδο του χρόνου να σου πιάνει το χέρι και να σε αποκαλεί μάμα. Γιατί έχει την ανάγκη να σε λέει μάμα. Δεν έχει σημασία αν γέννησες ένα μωρό, αλλά αν το μεγάλωσες. Αλλά αυτό που θέλω να πω είναι ότι πρέπει να ξέρεις ότι κάποια στιγμή τα μωρά με αναδοχή, θα φύγουν από κοντά σου. Δεν μένουν για πάντα…»

«Πρέπει να αποδεχτείς ότι αυτό το μωρό δεν σου ανήκει»

Θέλησε παράλληλα να στείλει ένα μήνυμα σε όλους, ότι από την πρώτη θα στιγμή που γίνονται ανάδοχοι γονείς, πρέπει να αποδεχθούν ότι το μωρό που θα μεγαλώσουν δεν τους ανήκει, αλλά στόχος τους θα πρέπει να είναι να συμβάλουν στην σωστή ανάπτυξή του.

«Όταν γίνεσαι ανάδοχος, πρέπει να αποδεχτείς ότι αυτό το μωρό δεν μου ανήκει, όπως ούτε τα δικά μας μωρά. Αυτό το μωρό το παίρνω, για να του δώσω την αγάπη που χρειάζεται, να του δώσω να καταλάβει ότι μπορεί να εμπιστευτεί τους ανθρώπους και να χαρεί την παιδική ηλικία, μακριά από κλάματα, τσακωμούς και κακοποίηση. Μετά αν πρέπει να φύγει αυτό το μωρό, πρέπει να το αφήσω να φύγει και να πάει στις ρίζες του. Κανένα μωρό δεν μπορεί να νιώσει μεγαλύτερη αγάπη απέναντι σε οποιοδήποτε, από εκείνη που τρέφει για τη μάμα του.

Υπάρχουν πολλά ζευγάρια που περιμένουν πολλά χρόνια να υιοθετήσουν ένα μωρό. Η δική μου συμβουλή είναι να γίνονται ανάδοχοι, να βοηθούν ένα μωρό, την ώρα που το έχει ανάγκη. Δώστου αγάπη και αν μετά πρέπει να πάει στις ρίζες του, άστο να πάει. Υπάρχουν οι παιδικές στέγες, οι οποίες στην Κύπρο είναι καλές, αλλά είναι παιδικές στέγες και όχι οικογένεια».

Ο σύνδεσμος «Φωλιά Αγάπης»

Ο σύνδεσμος «Φωλιά Αγάπης», ο οποίος βοηθά στην εξεύρεση ανάδοχης οικογένειας για παιδιά, συστάθηκε το 1994 από τον κ. Χρίστο Παπαδόπουλο, για στήριξη του προγράμματος των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας «Ανάδοχης Οικογένειας με Ομάδα Εφήβων». Ο κ. Παπαδόπουλος είχε δημιουργήσει μία ομάδα στήριξης από εκλεκτούς φίλους του προγράμματος, το οποίο όμως τερματίστηκε το 2005.

Παρόλα αυτά ο Σύνδεσμος επαναλειτούργησε στην συνέχεια με μία ομάδα από νεαρά άτομα, επιστημονικά καταρτισμένα σε επαγγέλματα και τα οποία ασχολούνται με την προσφορά προς τον άνθρωπο και μετονομάστηκε σε Παγκύπριο Σύνδεσμο Ανάδοχης Οικογένειας «Φωλιά Αγάπης».

Σκοποί του Συνδέσμου είναι η ενημέρωση και διαφώτιση του κοινού για τον θεσμό της Αναδοχής με απώτερο στόχο την εξεύρεση νέων ανάδοχων οικογενειών, η δημιουργία ομάδων επιμόρφωσης και στήριξης των ανάδοχων γονέων, η προαγωγή της ευημερίας των νυν και πρώην παιδιών υπό φροντίδα και η επιμόρφωση και εκπαίδευση των υποψήφιων ανάδοχων γονέων.

Παράλληλα, η «Φωλιά Αγάπης», από το 2019 τρέχει δύο νέα προγράμματα.

Πρόκειται για το πρόγραμμα ημιανεξάρτητης Διαβίωσης, το οποίο αφορά νεαρά άτομα 16 ετών και άνω, τα οποία σήμερα διαβιούν σε ιδρύματα και θα τους δίνεται η ευκαιρία να ζουν σε ξεχωριστές κατοικίες με την στήριξη του Συνδέσμου.

Το άλλο πρόγραμμα, είναι αυτό της «Υπηρεσία Κοινωνικής και Επαγγελματικής Στήριξης και Αποκατάστασης», που αφορά άτομα 16 με 21 ετών και έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τα πρώην και νυν υπό φροντίδα παιδιά, μέσα από εξατομικευμένη επαγγελματική αξιολόγηση, να τυγχάνουν στήριξης και καθοδήγησης με απώτερο σκοπό μια πετυχημένη επαγγελματική κατάρτιση και αποκατάσταση, η οποία θα βοηθήσει στην μετέπειτα προσαρμογή τους και ομαλή ένταξη τους στην κοινωνία.

Σημειώνεται ότι στην Κύπρο υπάρχουν περίπου 320 παιδιά τα οποία βρίσκονται σε ιδρύματα παιδικής προστασίας. Σε αυτά περιλαμβάνονται 120 περίπου ασυνόδευτα παιδιά, «τα παιδιά της θάλασσας» όπως τα αποκαλούν, τα οποία έχουν έρθει στην Κύπρο μέσω του κύματος των μεταναστών.

Υπάρχουν επίσης άλλα 230 περίπου παιδιά, τα οποία βρίσκονται σε ανάδοχες οικογένειες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• «Νόμιζα ότι ο παιδικός καρκίνος ήταν μακριά... Ένα απόγευμα άλλαξε η ζωή μας»
• Η Σταυρούλα που έγινε η «δεύτερη μάνα» των Κυπρίων φοιτητών στην Αθήνα
• «Πώς να περάσουμε καλά τις γιορτές όταν οι διπλανοί μας δεν έχουν ούτε γάλα;»
• «Όταν ήμουν 15 ετών έπεσα σε κώμα, όταν επανήλθα καθηλώθηκα σε τροχοκάθισμα»
• «Οι πρώτες λέξεις που ψέλλισε ήταν, αγαπώ σε… Την ακούαμε από τον ασύρματο»