Οι τεχνολογικές επιτυχίες του 2021, τι χρειάζεται... update και ο μεγάλος στόχος

Ογδόντα με εκατό νέες υπηρεσίες δημιουργήθηκαν σε ψηφιακή μορφή εντός του 2021, οι οποίες στοχεύουν στον εκσυγχρονισμό των πεπαλαιωμένων διαδικασιών που ακολουθεί το δημόσιο, αλλά και στην ελαχιστοποίηση της γραφειοκρατίας, σε μια προσπάθεια να διευκολυνθούν οι πολίτες, οι οποίοι για αρκετές δεκαετίες παλεύουν με την γραφειοκρατία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πάνω από 2 εκ. τα ψηφιακά πιστοποιητικά που εκδόθηκαν για την πανδημία

Η χρονιά, αποτέλεσε ίσως την πιο εξελίξιμη, από τεχνολογικής άποψης, αφού πλέον για παράδειγμα οι πληρωμές των Κοινωνικών Ασφαλίσεων, όπως επίσης και οι διαδικασίες που χρειάζονται για διάφορες εργασίες που σχετίζονται με την Πολεοδομία και το Κτηματολόγιο, έχουν γίνει ψηφιακές, ενώ από το 2022, αρκετές άλλες υπηρεσίες, θα ενταχθούν στον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Μπορεί για δεκαετίες οι πολίτες να έτρεχαν από την μία υπηρεσία στην άλλη, με ένα φάκελο γεμάτο χαρτιά στο χέρι, για να καταφέρουν να λάβουν ένα επίδομα, ή χρειάζονταν να επισυνάψουν ένα μεγάλο αριθμό εγγράφων για να προβούν σε μια πληρωμή, εντούτοις, όλα αυτά, βάσει του σχεδιασμού που υπάρχει, σε βάθος δεκαετίας αναμένεται να αποτελέσουν παρελθόν.

Μιλώντας στον REPORTER ο Υφυπουργός Καινοτομίας, Έρευνας και Ψηφιακής Πολιτικής, Κυριάκος Κόκκινος παρέθεσε τα τεχνολογικά επιτεύγματα της Κύπρου για το 2021, ενώ αναφέρθηκε επίσης στους στόχους για το 2022, μια χρονιά η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί σημείο αναφοράς, αφού έρχεται η υπηρεσία «gov.cy», μέσα από την οποία ο πολίτης θα μπορεί να διαχειριστεί ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών.

«Αν δεν υπήρχε η πανδημία, ο στόχος μου ήταν στα επόμενα δύο με τρία χρόνια, να έχουμε ένα ολιστικό πλάνο ψηφιακού μετασχηματισμού και να δώσουμε άμεσα λύσεις που είναι εφικτές και βελτιώνουν την ποιότητα εξυπηρέτησης των πολιτών και των επιχειρήσεων. Παρόλα αυτά, έγιναν αρκετά πράγματα αυτή τη χρονιά, όπως είναι η ψηφιοποίηση πληρωμών των Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Για παράδειγμα, γιατί να πρέπει να πηγαίνει ο πολίτης και να μην δίνουμε υπηρεσίες, οι οποίες τον εξυπηρετούν. Το ίδιο ισχύει και για την Πολεοδομία, το Κτηματολόγιο και λοιπά. Αυτά από μόνα τους όμως, δεν είναι αρκετά».

Όπως εξήγησε ο κ. Κόκκινος, έκαναν άμεσες παρεμβάσεις και έδωσαν 80 με 100 υπηρεσίες, όπως είναι η εγγραφή των παιδιών στα σχολεία, οι στρατεύσιμοι, καθώς επίσης και μια σωρεία άλλων υπηρεσιών. «Είναι όμως αρκετό αυτό; Εγώ λέω όχι. Πρέπει να δούμε τι θα δώσουμε στον κόσμο το ’22 ή το ’23 και ούτω καθεξής, αλλά και ποια θα είναι η επίπτωση στην ποιότητα ζωής των πολιτών και των επιχειρήσεων».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Τα μεγάλα έργα €1,2 δισ. που έρχονται το 2022

Η διαδικασία εξπρές για επιδόματα covid-19 και η στιχομυθία με Αναστασιάδη

Πέραν από τις υπηρεσίες που υλοποιήθηκαν από το Υφυπουργείο, έτρεχε μια παράλληλη μάχη που αφορούσε την πανδημία. Εκτίμηση του κ. Κόκκινου, είναι πως αυτή η δοκιμασία είχε κάποια αρνητικά, αλλά είχε και αρκετά θετικά.

«Υποχρεωθήκαμε σαν κράτος να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες της τεχνολογίας στην καθημερινότητά μας, όπως για παράδειγμα με την τηλεδιάσκεψη. Για να δοθούν κάποια πράγματα στον πολίτη όμως, έπρεπε να υπάρχουν υποδομές. Η παρέμβασή μας σε σχέση με την πανδημία, κατά την άποψή μας, ήταν κομβικής σημασίας. Ήμασταν οι άνθρωποι πίσω από τη σκηνή.

Για να το καταλάβει ο κόσμος, θα το πω με ένα απλό παράδειγμα. Στις 24 Μαρτίου μπήκαμε σε lockdown και είχαμε τα επιδόματα που θα δίνονταν για την πανδημία. Ο πολίτης μέχρι τότε, για οποιοδήποτε επίδομα έπρεπε να συμπληρώσει μια φόρμα, να την πάρει στο Υπουργείο Εργασίας και σε έξι με εννιά μήνες αν δικαιούταν, θα λάμβανε το ποσό που δικαιούτο. Ντροπή μας που το λέμε, αλλά αυτό συνέβαινε και συμβαίνει με κάποια επιδόματα μέχρι και σήμερα.

Είπα στον Πρόεδρο πως θα πληρώσουμε τον κόσμο, αφού πρέπει να πάρουν τις αιτήσεις τους για να τις υποβάλουν, τη στιγμή που έχουμε lockdown; Είπα ότι έπρεπε να κάνουμε πλατφόρμα και ο Πρόεδρος με ρώτησε πόσο καιρό θέλουμε να δημιουργήσουμε πλατφόρμα; Οι επιλογές μας ήταν να πάμε με προσφορές, που θα χρειαζόμασταν περίπου δύο χρόνια. Με απευθείας ανάθεση, θα χρειαζόμασταν τέσσερις με πέντε μήνες. Αποφάσισα τελικά να πάω με μια ανορθόδοξη προσέγγιση, σχεδιάζοντας μια πλατφόρμα για την οποία θα χρειαζόμασταν τέσσερις με πέντε εβδομάδες και μέσω αυτής θα πληρώναμε τον κόσμο. Με ρώτησε ο Πρόεδρος αν θα προλαβαίναμε να πληρώσουμε μέχρι το Πάσχα και του είπα ότι έχουμε μόνο δυόμιση εβδομάδες και δεν ξέρω από που να ξεκινήσω. Τελικά κάτσαμε νυχθημερόν με την υπουργό Εργασίας και μια ομάδα που επέλεξα και σε δυόμιση εβδομάδες πληρώθηκε ο κόσμος. Ούτε εμείς οι ίδιοι που τα φτιάξαμε, δεν πιστεύαμε ότι θα τα καταφέρναμε.

Επίσης σε σχέση με την πανδημία, ένα άλλο εξαιρετικό έργο που δημιουργήθηκε, ήταν η πλατφόρμα ψηφιακού πιστοποιητικού. Εκδώσαμε μέχρι στιγμής δυόμιση εκατομμύρια πιστοποιητικά. Κανένας δεν είπε "μα τι καλή δουλειά που κάνατε", ενώ αν έπεφτε για μισή ώρα, θα μας έλεγαν μα έπεσε η πλατφόρμα. Φανταστείτε τι θα συμβεί αν πέσει για μισή ώρα η πλατφόρμα».

«Δεν είμαι πολιτικός καριέρας»

Το Υφυπουργείο, αλλά και ο ίδιος ο κ. Κόκκινος, δεν γλύτωσαν την περίοδο της πανδημίας από διάφορα πυρά, όπως για παράδειγμα μετά την πτώση της Πύλης Εμβολιασμού, με τον κ. Κόκκινο όμως να μην απαντά. «Τέτοια φαινόμενα παρουσιάστηκαν σε ολόκληρο τον κόσμο και αυτό συνέβη λόγω υπερφόρτωσης του συστήματος και όχι για κάποιο τεχνικό πρόβλημα. Ο κόσμος έδινε μια μάχη για να πάρει ένα εμβόλιο, γιατί τότε όλοι κυνηγούσαν το Pfizer. Και η Πύλη να μην έπεφτε, πολλοί ίσως να μην έβρισκαν εμβόλιο να κάνουν, αφού τότε ήταν πολύ λίγες οι ποσότητες στην αγορά. Έκλεισα τ’ αυτιά μου στις επικρίσεις τότε, δούλεψα και θέλω να ξέρετε ότι ο Κυριάκος Κόκκινος δεν είναι ένας πολιτικός καριέρας. Είναι ένας τεχνοκράτης, που έχει κάποιους στόχους και θέλει να τους πετύχει στο Υφυπουργείο που ανέλαβε».

Εξήρε εξάλλου τη συμβολή του Υφυπουργείου στην πανδημία, την οποία χαρακτήρισε ως κομβικής σημασίας, κάτι που οφείλεται στην ομάδα του, αλλά και στους υπόλοιπους υπουργούς, με τους οποίους έχουν άψογη συνεργασία. «Είμαι περήφανος γιατί δεν παρατήσαμε τους υπόλοιπους στόχους μας και καταφέραμε να υλοποιήσουμε πάρα πολλά πράγματα. Νιώθω πολύ ευχαριστημένος για το αποτέλεσμα και παράλληλα έχω την αυτοπεποίθηση ότι η Κύπρος θα πάει μπροστά».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Αναλαμβάνει την ευθύνη ο Κόκκινος, βλέπει υπερβολή και μεγέθυνση στην κριτική

Τι χρειάζεται αναβάθμιση

Την ίδια ώρα, πολλά είναι τα ανοιχτά μέτωπα που πρέπει να κλείσουν, είτε με τροποποίηση κάποιων υπηρεσιών, όπως είναι το σύστημα taxisnet, το οποίο δεν είναι και το πιο φιλικό προς τον χρήστη, είτε η δημιουργία από μηδενική βάση άλλων υπηρεσιών, όπως η ανανέωση ενός διαβατηρίου ή η δυνατότητα να γίνεται διαδικτυακά η πληρωμή ή οι αιτήσεις επιδομάτων.

«Όλα αυτά για να γίνουν, χρειάζονται ολιστικό σχεδιασμό, τόσο σε επιχειρησιακό επίπεδο, όσο σε τεχνολογικό επίπεδο. Ας πούμε, μια αίτηση για ένα επίδομα που είμαι δικαιούχος, όπως είναι το ΕΕΕ, το επίδομα ανεργίας ή το επίδομα μητρότητας και λοιπά, θέλει ένα ανασχεδιασμό της διαδικασίας. Δεν μπορείς απλά να μεταφέρεις τη σημερινή διαδικασία, δηλαδή τη μεταφορά μιας φόρμας από το χαρτί σε μορφή pdf. Αυτό δεν είναι ψηφιοποίηση. Η ψηφιοποίηση, που θα είναι 100 τοις εκατό αποδοτική για τους πολίτες, ξεκινά από το να δεις και να κρίνεις κατά πόσον ένα πιστοποιητικό χρειάζεται να το προσκομίζουν οι πολίτες.

Ένας πολίτης που δικαιούται να λαμβάνει επίδομα τέκνου, λόγω χάρη, γιατί πρέπει να κάνει αίτηση; Δεν μπορώ να το ανασχεδιάσω και να μπαίνει ηλεκτρονικά μόνο από το πιστοποιητικό γεννήσεως; Δεν είναι απλώς η μηχανογράφηση, αλλά συνεπάγεται ολιστικών ανασχεδιασμών διαδικασιών που αγγίζουν κανονιστικά ή και νομοθετικά στοιχεία μιας διαδικασία. Για να γίνει αυτό, πρέπει να ανασχεδιαστούν οι διαδικασίες».

Έρχεται το «gov.cy»

Την επόμενη χρονιά και με την ελπίδα ότι οι ανάγκες που θα υπάρξουν από την πανδημία σε τεχνολογικό επίπεδο, θα μειωθούν, το Υφυπουργείο αναμένεται να δώσει στους πολίτες άλλες 80 με 100 ψηφιακές υπηρεσίες.

«Όσο πληθαίνουν οι υπηρεσίες, αυξάνονται κι άλλες σχεδιαστικές προκλήσεις, που έχουν να κάνουν με την εμπειρία του πολίτη. Αν για κάθε υπηρεσία που δίνουμε στον πολίτη, πρέπει να δίνουμε και ένα username ή ένα password θα γίνει συγχυστικό. Άρα, το «user experience» για το πως δίνω τις υπηρεσίες αυτές, είναι πολύ σημαντικό να έχει μια ομοιογένεια. Είτε μπαίνω για να κάνω μια αίτηση στο κτηματολόγιο, είτε μια αίτηση για διαβατήριο, πρέπει αυτό που θα βλέπει στην οθόνη του ο πολίτης, να είναι κοινό. Αυτό είναι ένα πολύ μεγαλεπήβολο έργο. Δεν υπήρξαν ποτέ στο παρελθόν τα ίδια πρότυπα για όλες τις υπηρεσίες. Αν θέλουμε να κάνουμε πράξη το «Όλο το Δημόσιο σε μια οθόνη», αν δεν γίνει αυτό που περιέγραψα, δεν θα μπορέσει να υλοποιηθεί».

Ως εκ τούτου, το 2022, θα δούμε την υλοποίηση του «gov.cy». Μιας εφαρμογής η οποία είναι εμπνευσμένη από την Αγγλία, χώρας που θεωρείται η πιο προηγμένη στον κόσμο, όσον αφορά υπηρεσίες δημοσίου. «Πήγα στο Λονδίνο, πριν γίνω υπουργός και έκλεισα συμφωνία με τους Άγγλους και το σχεδιάζουμε. Όλες οι υπηρεσίες θα είναι σε μια πλατφόρμα από το 2022. Θα δίνουμε όσες περισσότερες υπηρεσίες μπορούμε και σε μακροχρόνιο σχεδιασμό, με ορίζοντα το 2030, όλο το κράτος θα βρίσκεται σε μια οθόνη».

Έτσι μπαίνει φρένο στη γραφειοκρατία

Μέσω του «gov.cy», θα μπει φρένο στη γραφειοκρατία, ωστόσο αυτό δεν είναι κάτι που θα γίνει από την μια μέρα στην άλλη, αλλά σε βάθος χρόνου. Ο κόσμος με τις υπηρεσίες που θα έχει στην οθόνη του, θα χρειάζεται κάθε φορά λιγότερες μεταβάσεις σε κρατικές υπηρεσίες και λιγότερα χαρτιά.

«Είμαστε έτοιμοι εντός των εβδομάδων να δώσουμε την υπηρεσία για το επίδομα ασθενείας και το επίδομα ανεργίας. Μόνο στο επίδομα ασθενείας έχουμε 25 χιλιάδες αιτήματα απλήρωτα, γιατί είναι στο χαρτί. Πλέον θα είναι και αυτά ψηφιακά. Παράλληλα, υπάρχουν μεγάλα έργα που δεν είναι υπηρεσίες του κράτους, αλλά είναι μεταρρυθμιστικά, όπως η ηλεκτρονική δικαιοσύνη ή η Παιδεία. Πάμε να δώσουμε ένα έργο τώρα, που θα είναι ο μαθητής, ο γονιός, ο παιδαγωγός, το σχολείο και το Υπουργείο Παιδείας και θα μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους, για να ενημερώνεται ο γονέας για την πρόοδο του παιδιού του, τις απουσίες και λοιπά. Παρόμοιο έργο έχουμε για τον Φόρο».

Αυτά τα έργα θα κοστίσουν γύρω στα 20 με 30 εκατομμύρια το καθένα, με το συνολικό κόστος να ανέρχεται στα 300 εκατομμύρια ευρώ.