Η εγκλωβισμένη μουχτάρενα της Καρπάσιας-«Που τον φόο μου, εν ετζοιμούμουν…»

«Δεν μπορώ να φύω που το χωρκό που εμεγάλωσα, τζιαι να το αφήκω στους Τούρκους. Ούτε το όνομα του χωρκού δεν το άφηκα να το αλλάξουν. Ούλλα σχεδόν τα ονόματα των κατεχόμενων χωρκών αλλάξαν τα, όμως το χωρκό μας έμεινε με το όνομα το παλιό όπως ήταν πάντα, Καρπάσια. Ήθελαν να το ονομάσουν Καράππασιας. Δεν θα ξεχάσω μετά τον πόλεμο ήρταν τέσσερις άντρες με τα ρούχα τα μαύρα και τα πουκάμισα τα άσπρα και αφού επία κοντά τους, λαλούν μου ποιος εν ο μουχτάρης εδώ; Λαλώ τους εγώ είμαι, τι θέλετε; Τζιαι λαλούν μου, που δαμέ τζιαι να πάει το χωριό σας εδώ θα ονομάζεται Καράππασιας. Λαλώ του, αφέντη, το χωρκό μου ονομάζετουν Καρπάσια και θα μείνει Καρπάσια. Εντάξει μουχτάρενα λαλεί μου, μεν φωνάζεις, Καρπάσια θα μείνει. Και έτσι και έμεινε…». 

Τη μουχτάρενα του μικρότερου χωριού των Μαρωνιτών, εντοπίσαμε επάνω σε ένα τρακτέρ να θερίζει το περιβόλι της. Μια εγκλωβισμένη, η οποία δεν έφυγε ποτέ από την Καρπάσια και η ζωή της είναι αλληλένδετη με αυτό το μικρό και όμορφο χωριό στην επαρχία της Κερύνειας. Η 75χρονη, Γιαννούλα Ορφανού, εμφανώς συγκινημένη με τα όσα βίωσε στο κατεχόμενο χωριό της, γυρίζει τον χρόνο πίσω και θυμάται...

«Ήμαστε τέσσερις εγκλωβισμένοι στην Καρπάσια και καμιά δεκαρκά επαναγκατασταθέντες. Είμαι δαμέ πριν από τον πόλεμο τζιαι δεν άφησα ποττέ το χωρκό μου. Ήμουν 28 χρονών που έγινε ο πόλεμος τζιαι ήμουν αγκαστρωμένη τον γιο μου τον μουσικό τότε, τζιαι εγέννησα τον ύστερα που τον πόλεμο. Εζήσαμε δαμέσα, εστερήθηκαν τα παιθκιά μας, αφού που δώδεκα χρονών εφύασιν. Εν δύσκολο… Δεν έχει κανένα πλάσμα του Θεού να πεις μια καλημέρα… Είχα τρία άλλα μωρά το 74’, η κόρη μου ήταν εννιά, ο γιος μου ήταν εφτάμιση και η άλλη μου κόρη μου πέντε χρονών. Εστερηθήκαμε τα πάντα… Τα παιδιά μας, την ελευθερία μας, εν μπορώ να σου πω πόσα στερηθήκαμε…». 

Όπως κάθε εγκλωβισμένου, έτσι και της κυρίας Γιαννούλας, η τουρκική εισβολή, αποτελεί μια ανεπούλωτη πληγή στην ψυχή της, που δεν μπορεί να κλείσει ποτέ., καθώς οι Τούρκοι επιχείρησαν πρώτα να πάρουν τα σπίτια τους, ενώ είχαν και με τους κάτοικους, αρκετές συγκρούσεις...

«Που ήταν ο πόλεμος, κατά πρώτης εθέλαν να πιαν τα σπίτια μας, εδέρναν τους άντρες μέσα στους κάμπους. Έρκουνταν εκλέφταν μας, τζιαι ο μακαρίτης ο Ηλίας, αναγκάστηκε να τα δώκει. Αλλά είπαμεν τους εν τζιαι δικά σας, άμαν γινεί ειρήνη θα στραφεί ο κόσμος έσσο του. Τταμμάμ (σ.σ. το εντάξει στα τουρκικά) είπαν μας, αλλά έχει 47 χρόνια και ακόμα θα φύγουν».

Η εκκλησία του Τιμίου Σταυρού στην Καρπάσια, είναι ένα από τα ιστορικά μαρωνίτικα μνημεία, καθώς χρονολογείται από τον 14ο αιώνα και κτίστηκε επί επισκοπείας του Αρχιεπισκόπου Μαρωνιτών Κύπρου Ηλία το 1445. Μάλιστα, οι σταυροί που υπάρχουν στην εκκλησία επίσης χρονολογούνται, με την κ. Γιαννούλλα Ορφανού να τους φυλάει ως κόρη οφθαλμού, καθώς σε αυτούς τους σταυρούς, ανήκει όλη η ιστορία του χωριού της Καρπάσιας και οι Τούρκοι επιχείρησαν αρκετές φορές να τους κλέψουν... 

«Για λόγους τιμής δεν μας ενόχλησαν ουδέποτε εμάς οι Τούρκοι. Εκείνο που έκαναν όμως, ήταν να σπάσουν τέσσερις φορές την πόρτα της εκκλησίας. Τη μια φορά έκλεψαν τους σταυρούς όλους γιατί δεν ήξεραν ποιος ήταν ο σταυρός ο καλός. Μετά επήραν τους στο Βαρώσι και έγινε ένα θαύμα εκεί, καθώς έπεσε από το βίντζι η κάσια που ήταν μέσα και άνοιξε η κάσια αλλά δεν έσπασε ο σταυρός. Θυμούμαι πήγα στην εκκλησία τη νύχτα και τα βρήκα όλα ανοικτά, σπασμένες πόρτες και κλεμμένα όλα. Με βρήκε ο Τούρκος ο Αστυνομικός και μου είπε μην φωνάζεις και βρέθηκαν οι σταυροί στο Βαρώσι. Ύστερα πήραν τους σταυρούς στο κάστρο της Κερύνειας για δυο χρόνια, αλλά που τους επάιρναν, έσπασαν το ένα χέρι του σταυρού, τον οποίο μας έφτιαξαν στη συνέχεια ειδικοί».

Προσπάθησαν πολλές φορές να ανοίξουν την εκκλησία μας, λέει εμφανώς λυπημένη η κ. Γιαννούλα, «όμως επειδή έβαλα συναγερμό στη συνέχεια, κατάφερνα να τους διώχνω. Είχε φορές που φύλαγα στους σταυρούς σπίτι μου και τη νύχτα τους έβαλλα εκεί που ετζοιμούμουν. Αλλά που τον φο μου, εν ετζιμούμουν διότι εξέραν ότι εν κοντά μου οι σταυροί.  Δόξα Σοι ο Θεός επροφύλαξα τους μέχρι σήμερα».

Όταν ρωτήσαμε την κα. Γιαννούλα εάν θα πήγαινε πότε να μείνει στις ελεύθερες περιοχές, η ίδια κούνησε το κεφάλι της αρνητικά, καθώς η Καρπάσια είναι για την ίδια όλη της η ζωή και με τίποτα δεν την άφηνε, αφού όπως μας εκμυστηρεύτηκε εκεί είναι θαμμένη όλη της σχεδόν η οικογένεια...

 «Όχι εν πάω πούποτε. Δαμέσα εν θαμμένοι οι παπούδες μας, τα πεθερικά μου, ο άνδρας μου, οι γονείς μου… Αποκλείετε να φύω ποττέ. Εκείνο που δεν ξεχνώ ποτέ όμως, είναι τη σκλαβιά που περάσαμε δαμέσα. Γι αυτό τζιαι τις γιορτές περιμένουμε τα παιδιά μας να έρτουν στο χωριό να μας δουν. Είναι πολύ δύσκολο πράγμα να ζεις με τέσσερα μόνο πλάσματα στο χωριό. Πολλά δύσκολα, πάρα πολλά… Δεν έχει ένα πλάσμα να πεις μια καλημέρα...

Ελπίζω και παρακαλώ τον Θεό να μας δώσουν τα σπίτια πίσω του χωριού, τουλάχιστον να έρθει κανένας χωριανός, γιατί εγώ δεν θα ζω με τα βουνά να προσέχω την εκκλησία, τον σταυρό και όλο το χωριό. Πρέπει να υπάρχει προφύλαξη του χωριού μας...». 

*O REPORTER έκανε οδοιπορικό στα κατεχόμενα χωριά των Μαρωνιτών και συνομίλησε με εγκλωβισμένους.