Η 99χρονη γηραιότερη εγκλωβισμένη-«Εκάτσαν πίσω που το σπίτι μου οι Τούρτζιοι…»

Έπρεπε να διασχίσουμε αρκετά δρομάκια από την εκκλησία του Κορμακίτη, για να φθάσουμε στο σπίτι της που βρίσκεται σε ένα από τα ψηλότερα σημεία του κατεχόμενου χωριού, που οι πλείστοι εναπομείναντες κάτοικοί του είναι Μαρωνίτες. Αφού ανεβήκαμε ένα λόφο, αντικρίσαμε απέναντι μας το σπίτι της γηραιότερης εγκλωβισμένης του Κορμακίτη. Της κυρίας Χριστίνας Τουμάζου, η οποία πρόσφατα έσβησε την τούρτα των 99 χρόνων και βαδίζει πρόσω ολοταχώς για τα 100 χρόνια...

Η τουρκική ταμπέλα που αναγράφει «Karanfil Sokak» πάνω στον πάσσαλο μπροστά από το σπίτι της κ. Χριστίνας, δεν προδίδει σε καμία περίπτωση την ιστορία που κρύβει μέσα στην καρδιά της η Μαρωνίτισσα εγκλωβισμένη, η οποία τα τελευταία σαράντα χρόνια, διαμένει ολομόναχη στο σπίτι της. Με το που μας αντίκρυσε η κα. Χριστίνα, άνοιξε την πόρτα του σπιτιού της και μας υποδέχθηκε στην περιποιημένη της κουζίνα...

Πόσα χρόνια είσαστε κα. Χριστίνα δαπάνω στον Κορμακίτη, ήταν το πρώτο μας ερώτημα... Η ίδια αφού πρώτα έκανε μια απορημένη έκφραση, στη συνέχεια χαμογέλασε...«Εν αθθυμούμαι πόσα χρόνια είμαι δαπάνω γιε μου, αλλά καμπόσα… Έφυα επία δυο-τρια χρόνια ποτζεί (σ.σ. ελεύθερες περιοχές), επειδή επιένναν τα μωρά μου σκολείο, τζιαι άμαν εμεγαλώσαν έφυα τζιαι ήρτα ξανά ποδά πίσω στον Κορματζίτην μου. Είμαι 99 χρονών, τζιαι πάω για τα 100 τωρά. Προχτές 2 του Δεκέμβρη, έκλεισα 99 τζιαι έπιασα τα 100. Ούλλη μου η ζωή εν δαπάνω στον Κορματζίτην. Που να πάμεν εμείς οι φτωσιοί οι γέροι γιε μου; Ήμαστεν στα σπίθκια μας δαπάνω, ούλλη μέρα. Φκένω λλιο στην αυλή μου έξω, έχω μια κοπελλούα δαμέ τζιαι βοηθά με, για να περάσουμε. Η ζωή μου ετέλειωσε όμως…». 

Αναπολώντας το παρελθόν της, η κα. Χριστίνα, δεν θα μπορούσε ασφαλώς να ξεχάσει τα όσα έζησε την αποφράδα μέρα της Τουρκικής εισβολής και τα όσα εκτυλίχθηκαν με τους κατακτητές. Ιστορίες τις οποίες θυμάται και δακρύζει...

«Τα παλιά μας τα χρόνια ήταν πολλά διαφορετικά. Οι δουλειές τζιαι τα πράματα που εκάμναμεν ήταν πολλά… Είχα τζιαι εφτά κοπελλούθκια. Δόξα Σοι ο Θεός όμως, εκατάφερα τα τζιαι ανάγιωσα τα κοπελλούθκια μου τζιαι επάντρεψά τα. Τον τζιαιρό που μας επιάσαν οι Τούρτζιοι, ήμουν καλά εγώ δαμέ αναλόγως, εν με ενοχλήσαν. Έρκουνταν στρατιώτες Ελληνοκύπριοι, τους έδινα νερό να πιουν, ζυμώναμε επίσης τζιαι εδιούσαμεν τους τζιαι ψωμιά. Είσιε τζιαι ένα παιδί στρατιώτη Ελληνοκύπριο, που έπαιζε τζιαι κιθάρα θυμούμαι, τζιαι έβαλλε το αυτοκίνητό του δαμέ μπροστά που το σπίτι μου, τζιαι ύστερα που μεγαλώσαν τα μωρά μου επήραν του το ποτζεί».

Ιστορίες πολέμου, χαραγμένες στη μνήμη της 99χρονης... 

«Ο πόλεμος γιε μου... Εφοηθήκαμε πολλά... Ήμουν τζικάτω στην αρφή μου εγώ, τζιαι είδαμε τους που έρκουνταν πουκάτω που το χωρκό μας. Ένα κονιακτό, ένα χώμα, ένα κακό… Ήμουν στην αρφή μου, τζιαι τα κοπελλούθκια μου ήταν έσσο. Θυμούμαι ελάλε μου ο γαμπρός μου, εν Τούρτζιοι τζιαι έρκουντε. Έφυα που την αρφή μου τζιαι ήρτα βουρητή έσσο, έκλεισα τις πόρτες, τα παράθυρα για να μεν μπουν μέσα. Ήταν καλά πλάσματα όμως, τζιαι εν μας επήραξαν εμάς. Ήρταν θυμούμαι τζιαι εκάτσαν πίσω που το σπίτι μου, γιατί εν είσιεν άλλα σπίθκια πουπίσω. Εκάμαν κανένα δυο μήνες τζιαι ύστερα εφύαν.

Εγέννησε η κόρη μου δαμέ δίπλα τζιαι θυμούμε επίαν να μπουν μέσα οι Τούρτζιοι οι στρατιώτες, τζιαι ο Αξιωματικός τους εν τους άφηκεν να μπουν. Όχι λαλεί τους, μέσα έχει γυναίκα άρρωστη, εν θα μπείτε, τζιαι εφύαν. Τζίνος όμως ο Αξιωματικός, ήρτεν πάνω στο σπίτι μου τζιαι έκατσεν δαμέ, τζιαι είχα μια κορούα δαμέ, την Μαριάννα, που ήταν λλίο μουζουρούα. Έπιασεν την τζιαι έκατσε την πας τα γόνατά του τζιαι έκλαιε το μωρό μου. Τζιαι γυρίζει τζιαι λαλεί μου ο Τούρκος, έχω τζιαι γω έτσι μωρό όπως έσιεις τζιαι εσύ, το ίδιο. Εμάς εν μας ενοχλήσαν οι Τούρτζοι στρατιωτές, κάτω στο χωρκό λαλούν ότι ενοχλήσαν μερικούς. Κάτω εκάμαν πολλά κακά, έμαθα μετά».

Όταν ολοκληρώθηκε ο πόλεμος του 74', τα δεδομένα για τους εγκλωβισμένους στον Κορμακίτη, ήταν διαφορετικά. H ζωή τους είχε αλλάξει άρδην προς το καλύτερο, μα αρκετές οικογένειες είχαν χωριστεί, καθώς έστελναν τα παιδιά τους στις ελεύθερες περιοχές για να πάνε στα ελληνικά σχολεία όπως της κ. Χριστίνας...

«Μετά τον πόλεμο ήμασταν βασιλιάες, επαιρνούσαμεν καλά. Τζιαι τα παιθκιά μας τζιαι εμείς, επίεναν σκολείο μια χαρά, αλλά σήμερα εν μακριά μας. Έτσι εν ο κόσμος όμως, τι να κάμουμε… Ο άντρας μου επέθανεν, έσιει σαράντα χρόνια που είμαι μόνη μου… Εδούλευκε μες τα χωρκά ο άντρας μου, τζιαι ότι πιάνω τώρα εν που τη σύνταξή μου. Τζιαι τζίνα που εν να πιάσω εν να τα δώκω στην κοπελλούα που με προσέχει. Όπως τζιαι να έσιει όμως παιρνούμεν…

Ήμουν πάντα ποδά εγιώ, αλλά επειδή εθέλαν τα μωρά μου να παν σκολείο, επία για λλιο τζιαιρό ποτζεί για να τα διευκολύνω. Όταν επέθανεν ο άντρας μου όμως, έφυα τζιαι ήρτα στον Κορματζίτη, τζιαι που τότε μένω μόνη μου δαμέ. Δούλεψα τζιαι στο Νοσοκομείο ένα φεγγάρι, γιατί δεν είχα δουλειά και τα μωρά μου επινούσαν τζιαι ο τζύρης τους ήταν άρρωστος. Εδούλεψα τρια-τέσσερα χρόνια τζιαι ύστερα εβγήκα με σύνταξη… Θυμούμαι, η sister, οι γιατροί τζιαι ούλλοι οι άλλοι με βοηθούσαν στο Νοσοκομείο, επειδή ήξεραν την ιστορία μου. Ο Θεός εβοήθησεν με όμως, τζιαι μετά ήρτα στο σπίτι μου δαπάνω».

Τα τελευταία σαράντα χρόνια περίπου, η κα Χριστίνα διαμένει μόνη της στο σπιτικό της. Τα Χριστούγεννα αλλά και τις γιορτές, θα τις περάσει ολομόναχη, ωστόσο δεν στεναχωριέται. Τουναντίον, νιώθει καλά στην υγεία της και δυνατή για να συνεχίσει με αξιοπρέπεια τα επόμενά της χρόνια...

«Τα Χριστούγγενα τζιαι τις γιορτές είμαι δαμέ… Αν έρτουν τα αρφοτέχνια μου τζιαι η οικογένεια μου να με δουν, καλώς. Σιέρουμαι όταν βλέπω τα παιθκιά μου, πάρα πολλά… Εν μπορώ να μετακινούμε όμως πολλά, γιατί έσπασα και τα πόδια μου. Κόσμο εν έσιει δαπάνω. Οι άλλοι εγκλωβισμένοι εν κάτω τζιαι εν τους θωρώ καθόλου. Έσιει μια γειτόνισσα μόνο δαμέ που καταφέρνω να τη βλέπω… Εκκλησία δεν μπορώ να πιέννω, αλλά ας εν καλά ο παπάς έρκεται τζιαι βρίσκει με στο σπίτι μου τζιαι κοινωνά με. Ο γιατρός όταν με εξέτασε είπε μου είσαι μια χαρά τζιαι στην υγεία σου τζιαι στον νου. Φτάνω τα εκατό χρόνια τώρα, τζιαι εν με παίρνει ο Θεός όμως, άφηκε με στον Κορματζίτην… Εν καταλάβω ότι εγέρασα όμως, θέλω να κάμνω τζιαι δουλειές. Νιώθω ότι είμαι καλά, εν πονώ τίποτες...».