«Όχι» από Δικαστήριο για αποζημιώσεις σε πυροσβέστες για τα καθήκοντα αναμονής

Έπεσε στο Διοικητικό Δικαστήριο το αίτημα των πυροσβεστών-αξιωματικών για καταβολή αποζημιώσεων αναφορικά με τα επί 24ωρου βάσεως καθήκοντα αναμονής τους, για τα οποία προέβησαν σε καταγγελία και στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο αποδέχθηκε να εξετάσει το θέμα. 

Η προσφυγή στο Ανώτατο καταχωρήθηκε το 2015, μέσω του δικηγόρου των 18 αιτητών (12 από αυτούς να έχουν ήδη αφυπηρετήσει) Στεφανίδη Δημοσθένη, με την οποία ζητούσαν αποζημιώσεις για τις βάρδιες εφημερίας ετοιμότητας, καθώς ήταν η θέση τους πως ήταν παράνομες και αντίθετες στη σχετική Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν ενέπιπταν στους όρους εργασίας τους.

Συγκεκριμένα, η προσφυγή αφορούσε τους Επαρχιακούς Υπεύθυνους, τους Βοηθούς Επαρχιακούς  και τους Βοηθούς Διευθυντές, ανάμεσα στους οποίους όταν έγινε η προσφυγή είναι και ο νυν Αρχιπύραρχος της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, οι οποίοι ενώ εκτελούν χρέη γραφείου με ωράριο 07:00-15:00, ακολούθως γράφονται στα καθήκοντα αναμονής, όπου και θα πρέπει να ανταποκριθούν σε οποιοδήποτε επεισόδιο.  

Οι 18 πυροσβέστες-αξιωματικοί προσέφυγαν στο Δικαστήριο μετά την απόρριψη του αιτήματος τους από τον τότε Αρχηγό Αστυνομίας για καταβολή επιδόματος επιφυλακής, με το Δικαστήριο, το 2020, να τους δικαιώνει, αναφέροντας μεταξύ άλλων στην απόφαση του, πως η απόρριψη του αιτήματος τους από τον Αρχηγό χαρακτηρίζεται ως ελλιπώς και μη επαρκώς αιτιολογημένη, χωρίς τοποθέτηση στις θέσεις και ισχυρισμούς του δικηγόρου των αιτητών, εξού και την ακύρωσε.

Έχοντας στα χέρια του την απόφαση του Δικαστηρίου, ο δικηγόρος των αιτητών, απέστειλε νέα επιστολή στον Αρχηγό Στέλιο Παπαθεοδώρου, με την οποία ζητείτο η καταβολή των επιδομάτων που δικαιούνται τα τελευταία έντεκα χρόνια. Τελικά, το αίτημα τους απορρίφθηκε τον Ιούνιο του 2020, με αποτέλεσμα οι αιτητές να προσφύγουν εκ νέου στο Δικαστήριο.

Έπεσε η προσφυγή

Οι αιτητές μεταξύ άλλων, προσφεύγοντας στο Διοικητικό Δικαστήριο, παρέπεμψαν στην Οδηγία 2003/88/ΕΙΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 4ης Νοεμβρίου του 2003 που αναφέρεται σε ορισμένα στοιχεία της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, ενώ παράλληλα μεταφέρεται η θέση ότι το στοιχείο β' του άρθρου 6 της Οδηγίας αποτελεί κανόνα του εργατικού δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ιδιαίτερης βαρύτητας και ότι το ανώτατο όριο μέσης εβδομαδιαίας διάρκειας εργασίας 48 ωρών αφορά και στους πυροσβέστες και εντός αυτού του ορίου σύμφωνα με τη νομολογία εμπίπτουν και οι υπερωρίες, χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε δυνατότητα παρέκκλισης όσον αφορά τις δραστηριότητες ως αυτές των πυροσβεστών.

Η θέση της Αστυνομίας στον προαναφερόμενο ισχυρισμό ήταν πως οι υπερωρίες δεν εμπίπτουν στην έννοια του καθήκοντος σε επιφυλακή (on call).

Το Δικαστήριο στην απόφαση του, ανέφερε πως «πέραν τούτου, ακόμα και αν οι δυο έννοιες είναι ταυτόσημες, το άρθρο 17 (1)(α) της προαναφερόμενης Οδηγίας παρέχει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη, αφού τηρήσουν τις γενικές αρχές για την προστασία της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων, κάτι που συμβαίνει στην προκειμένη περίπτωση, να παρεκκλίνουν από το άρθρο 6, «...ιδίως δε εφόσον πρόκειται για διευθυντικά στελέχη ή άλλα πρόσωπα εξουσιοδοτημένα να λαμβάνουν αποφάσεις αυτόνομα», κατοχυρώνει παρέκκλιση».

Παράλληλα, στην απόφαση σημειώνεται πως στην Πυροσβεστική Υπηρεσία υπάρχουν 47 οργανικές θέσεις αξιωματικών και 93 οργανικές θέσεις Λοχίων, αναφέροντας πως «λαμβάνοντας υπόψη ότι κάποιοι από τους 18 αξιωματικούς που υπέβαλαν αίτημα για αποζημίωση ... γενικότερη φιλοσοφία του ρόλου του αξιωματικού στα Σώματα Ασφάλειας, όσο και μέσα από τις οικείες Αστυνομικές Διατάξεις, αλλά και τη ιεραρχική δομή της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, θεωρούνται ως πρόσωπα εξουσιοδοτημένα να λαμβάνουν αποφάσεις αυτόνομα, κρίνεται ότι η παρέκκλιση που προνοείται στην παράγραφο (1)(α) του άρθρου 17 της Οδηγίας, τυγχάνει εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση».

Επίσης, το Διοικητικό Δικαστήριο έκρινε ότι τυγχάνει εφαρμογής και η παράγραφος (3)(γ)(iii) του άρθρου 17 της Οδηγίας 2003/88/ΕΙΚ, σύμφωνα με το οποίο είναι δυνατόν να επιτρέπονται παρεκκλίσεις από το άρθρο 5 της Οδηγίας που αναφέρεται στην εβδομαδιαία ανάπαυση, «για τις δραστηριότητες που χαρακτηρίζονται από την ανάγκη να εξασφαλισθεί η συνέχεια της υπηρεσίας ή της παραγωγής ιδίως: ..για τις πυροσβεστικές υπηρεσίες...».

Όπως αναφέρει, στην προκειμένη περίπτωση οι διατάξεις της εσωτερικής έννομης τάξης, όπως το άρθρο 24 (3) του Ν.73(Ι)/2004 και οι πρακτικές που ακολουθούνται στο εσωτερικό δίκαιο της Αστυνομίας και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας μέσω των Αστυνομικών και Πυροσβεστικών Διατάξεων, βρίσκονται σε πλήρη ταύτιση με τις παρεκκλίσεις που δύναται να ενεργοποιήσει ένα κράτος-μέλος όταν το επιβάλλουν οι συνθήκες, σύμφωνα με το άρθρο 17 της προαναφερόμενης Οδηγίας, γι' αυτό και κατ' επέκταση δεν μπορεί να γίνεται λόγος για μη τήρηση των υποχρεώσεων και προθεσμιών που επιβάλλει σε ένα κράτος - μέλος μια κοινοτική Οδηγία.»

Παράλληλα, το Δικαστήριο σημείωσε πως το αίτημα που υπέβαλαν οι αιτητές αφορούσε στην καταβολή αποζημίωσης για τον χρόνο που τελούσαν σε καθήκον επιφυλακής από το 2006 μέχρι τις 29.7.2015 και δεν αφορούσε σε μείωση ή τερματισμό του καθεστώτος της επιφυλακής ή προσαρμογή του στα πλαίσια που προνοεί η Οδηγία.

«Συνεπώς, εφόσον το αίτημα που υποβλήθηκε και η απόφαση που λήφθηκε για απόρριψή του δεν αφορούσε σε προσαρμογή ή μείωση του χρόνου επιφυλακής σύμφωνα με όσα προνοεί η Οδηγία αλλά καταβολή αποζημίωσης - θέμα, δηλαδή, που ρητώς εκφεύγει του πεδίου εφαρμογής της Οδηγίας - δεν είναι δυνατή η εξέταση λόγων ακύρωσης που αφορούν σε παραβίαση της Οδηγίας. Συναφώς, ούτε και οι υπόλοιποι λόγοι ακυρότητας μπορούν να προβάλλονται αφού δεν αφορούν στην αποζημίωση, ως το αίτημα των αιτητών, αλλά στην οργάνωση του χρόνου εργασίας».

Με βάση τα πιο πάνω, η προσφυγή των αιτητών απορρίφθηκε από το Διοικητικό Δικαστήριο.

ΔΙΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Πράσινο από το Δικαστήριο της ΕΕ-Στο σκαμνί η ηγεσία της Δύναμης για τα On Call