Μεταρρύθμιση ΤΑ: Αναγκαία η δημιουργία ισχυρών και βιώσιμων Δήμων

Η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αποτέλεσε ένα από τα πεδία που συγκέντρωσε όχι μόνο το ενδιαφέρον των τοπικών κοινωνιών, αλλά λειτούργησε και ως όχημα για τη μετάθεση των δημοτικών εκλογών. Παρά τις θέσεις που ο καθένας είχε εκφράσει για τη συγκεκριμένη επιλογή της ΒτΑ, στον παρόντα χρόνο, το μόνο που θεωρώ πως έχει νόημα είναι η συζήτηση επί ρεαλιστικών και συγκεκριμένων προτάσεων, για την ουσία της μεταρρύθμισης.

Θέση που έχω ήδη εκφράσει προ καιρού δημόσια, είναι η ανάγκη εκσυγχρονισμού της λειτουργίας των Δήμων, στην κατεύθυνση της οικονομικής τους αυτοτέλειας και της αποκέντρωσης εξουσιών από το κράτος προς εκείνους. Οι συγχωνεύσεις ασφαλώς δεν αποτελούν αυτοσκοπό, είναι όμως αναγκαίες ώστε να επιτευχθούν σημαντικές εξοικονομήσεις (π.χ. απεξάρτηση από την κρατική χορηγία, δημιουργία νέων πηγών εσόδων, συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, άντληση ευρωπαϊκών κονδυλίων) που να καταστούν τους Δήμους εύρωστους και οικονομικά βιώσιμους.

Προϋπόθεση για κάτι τέτοιο είναι οι υπό διαμόρφωση Δήμοι να μην λειτουργούν μόνο ως προέκταση της κεντρικής διοίκησης, αλλά να αποτελούν οι ίδιοι κέντρα λήψης και υλοποίησης αποφάσεων, επί ουσιαστικών θεμάτων. Να έχουν δηλαδή ουσιαστικότερο ρόλο και λόγο. Σε αυτή την κατεύθυνση, το νέο καθεστώς λειτουργίας τους θα πρέπει να δίνει την ευχέρεια περαιτέρω ενοποιήσεων προϊόντος του χρόνου. Με τον τρόπο αυτό κοινότητες, ή συμπλέγματα κοινοτήτων θα μπορούσαν μετά από διαβούλευση να συνενωθούν, διαμορφώνοντας ενιαίους Δήμους, βάσει γεωγραφικής εγγύτητας, ή πληθυσμιακού όγκου. Αυτό θα συνεπάγεται, καλύτερη οργάνωση σε επίπεδο διοίκησης, υψηλότερο επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους δημότες, αλλά και αποδοτικότερο έλεγχο σε θέματα λειτουργίας και διαχείρισης των πόρων τους.  

Η συνένωση των κατακερματισμένων σήμερα υπηρεσιών των Δήμων, σε νέους Επαρχιακούς Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, μπορεί επίσης να λειτουργήσει ως ένα σημαντικό εργαλείο, εφόσον συντελεστεί σωστά. Οι νέοι φορείς δεν πρέπει απλώς να συγκεντρώνουν τις γραφειοκρατικές και συχνά δύσκολες για τη λειτουργία τους διαδικασίες. Τα Διοικητικά τους Συμβούλια είναι σημαντικό να μην είναι πολυάριθμα, επιτρέποντας ευελιξία στη λήψη αποφάσεων σε σύντομο χρόνο. Εξ’ ίσου σημαντικός είναι και ο έλεγχός τους από τους δημότες, στοιχείο που διασφαλίζεται μόνο με την εκλογή και όχι τον διορισμό των προέδρων τους.

Τρεις Δήμοι για την αστική Λεμεσό (και 3 έως 4 για την επαρχία)

Για τις αστικές περιοχές της Επαρχίας μας, το παραπάνω σκεπτικό με οδηγεί στην πρόταση δημιουργίας τριών Δήμων, καθένας εκ των οποίων θα συγκεντρώνει επαρκή πληθυσμιακή μάζα, που να τον καθιστά λειτουργικό και κυρίως αποτελεσματικό για τους δημότες:

• Δήμος Κουρίου με περίπου 45 χιλιάδες κατοίκους, που θα περιλαμβάνει τον Ύψωνα, το Κολόσσι, την Ερήμη, την Επισκοπή, το Τραχώνι, τον Ασώματο, το Ακρωτήρι,τα Πάνω Πολεμίδια και το μεγαλύτερο μέρος των Κάτω Πολεμιδιών, καθώς και τη Σωτήρα.
• Δήμος Λεμεσού με περίπου 125 χιλιάδες κατοίκους, που θα περιλαμβάνει τη Λεμεσό, τη Μέσα Γειτονιά, ένα μέρος των Κάτω Πολεμιδιών, την Παλώδια, την Παραμύθα, τη Φασούλα και το Σπιτάλι.
• Δήμος Αμαθούντας με περίπου 43 χιλιάδες κατοίκους, που θα περιλαμβάνει τον Άγιο Αθανάσιο, τη Γερμασόγεια, τη Μουταγιάκα, τον Άγιο Τύχωνα, την Ακρούντα, τον Πύργο, την Παρεκκλησιά, τη Μονή, το Μοναγρούλλι και το Πεντάκωμο.

Με ανάλογο σκεπτικό ενοποίησης, οι αγροτικές περιοχές της Επαρχίας μπορούν να οργανωθούν σε τρεις, έως τέσσερις Δήμους. Ιδιαιτέρως σημαντικό ζήτημα ωστόσο παραμένει εκείνο της χρηματοδότησης των λειτουργιών των υπό διαμόρφωση Δήμων. Είναι σημαντικό το οικονομικό πλαίσιο λειτουργίας τους να αποσαφηνιστεί σε εύλογο χρόνο, ώστε να καμφθούν και οι όποιοι ενδοιασμοί υπάρχουν σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών.

Βασικό ζητούμενο είναι μια Τοπική Αυτοδιοίκηση ωφέλιμη και παραγωγική για τους πολίτες. Και το κλειδί για μια επιτυχημένη μεταρρύθμιση βρίσκεται στον σωστό σχεδιασμό. Τόσο γι’ αυτό το θέμα, όσο και για το σύνολο της μεταρρύθμισης, θεωρώ ότι η ανοιχτή συζήτηση που διοργανώνεται από την Πρωτοβουλία για τη Λεμεσό την Παρασκευή 26 Νοεμβρίου στις 17:30 στην αίθουσα Πάνος Σολομωνίδης, αποτελεί μία καλή ευκαιρία να διαβουλευτούμε επί συγκεκριμένων προτάσεων.