Στο μικροσκόπιο οι long covid ασθενείς στην Κύπρο-«Το 80-90% με χρόνια κόπωση»

Στο μικροσκόπιο των επιστημόνων διεθνώς αλλά και στην Κύπρο, βρίσκονται οι λεγόμενοι post covid ή long covid ασθενείς, σε μια προσπάθεια να διαφανεί σε ποιες κατηγορίες ανθρώπων αφήνει παρατεταμένα συμπτώματα και χρόνιες επιπτώσεις, ο κορωνοϊός. Στη χώρα μας, εκτιμάται ότι ένα ποσοστό 20-30%, όσων προσβλήθηκαν από κορωνοϊό, δηλαδή πάνω από 20 χιλιάδες άτομα, έχουν το σύνδρομο post covid και ήδη ο ΟΚΥπΥ, έχει λειτουργήσει το πρώτο ιατρείο ειδικά γι' αυτούς τους ασθενείς, κάποιοι εκ των οποίων αντιμετωπίζουν κοινωνικοοικονομικά προβλήματα αφού δεν μπορούν να εργαστούν.

Τα βασικά συμπτώματα αυτών τον ασθενών, όπως ανέφερε ο πνευμονολόγος Χάρης Αρμεύτης, είναι το αίσθημα κόπωσης, δύσπνοια, βήχας, βάρος στο στήθος και γενική αδυναμία. Μπορεί να υπάρχουν ακόμη διαταραχές, γεύσης όσφρησης και σε πιο μικρό ποσοστό ίλιγγος, αρθροπάθεια και πτώση των μαλλιών κυρίως στις γυναίκες. Υπάρχει ακόμη ένα σημαντικό ποσοστό, που έχει μετατραυματικό στρες, κατάθλιψη και διαταραχές του ύπνου. «Μπορεί το post covid, να αφορά σχεδόν όλα τα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού, από τη νεφρική λειτουργία, το γαστρεντερικό και πολλές φορές η προσέγγιση είναι πολυθεματική, δηλαδή πρέπει να προσεγγιστεί από γιατρούς διαφορετικών ειδικοτήτων και επαγγελματίες υγείας που έχουν σχέση με την αποκατάσταση».                 

Οι μελέτες ακόμη είναι σε πρώιμο στάδιο και ουδείς μπορεί να προσδιορίσει με ακρίβεια πότε και εάν θα σταματήσουν να ταλαιπωρούν τον ασθενή αυτές οι επιπτώσεις. «Πραγματικά το δύσκολο, είναι να βλέπεις ασθενείς που έρχονται στο ιατρείο, είτε με χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, που είναι αναγκασμένοι να έχουν τη βοήθεια του οξυγόνου, είτε σε τροχοκαθίσματα, επειδή έχουν δυσκολία στη βάδιση. Υπάρχουν και περιπτώσεις που θα μείνουν μόνιμα προβλήματα, ειδικά σε ασθενείς που νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ για μεγάλο χρονικό διάστημα», ανέφερε ο κ. Αρμεύτης.

Το 80-90% με χρόνια κόπωση

Τις τελευταίες ημέρες λειτούργησε στο Νοσοκομείο Λευκωσίας long covid ιατρείο, προκειμένου να καταγραφούν και να παραπεμφθούν αυτοί οι ασθενείς. «Έχουμε μια διεπιστημονική ομάδα ειδικών, με παθολόγους, πνευμονολόγους, νευρολόγους, καρδιολόγους, ψυχίατρους και φυσιοθεραπευτές, που προσφέρουν σε αυτούς τους ασθενείς συγκεκριμένη κατεύθυνση για την παραπέρα θεραπεία τους, μετά την οξεία φάση της νόσου», ανέφερε στον REPORTER o ειδικός παθολόγος Ανδρέας Τοφαρίδης, υπεύθυνος του long covid ιατρείου του ΟΚΥπΥ, στο Νοσοκομείο Λευκωσίας.

Όπως εξήγησε το θέμα αυτών των ασθενών, είναι στο μικροσκόπιο της επιστημονικής κοινότητας και έχει καταδειχθεί, ότι το συχνότερο σύμπτωμα τους είναι η χρόνια κόπωση. «Κουράζονται στις απλές καθημερινές τους δραστηριότητες. Ακόμα δεν γνωρίζουμε, πόσο αυτό θα διαρκέσει και είναι ένα συχνό ερώτημα από τους ασθενείς μας. Για την ώρα δεν μπορούμε να δώσουμε σαφή απάντηση. Το ποσοστό αυτών των ασθενών φτάνει το 80-90%».

Διεθνώς δεν υπάρχουν κατευθυντήριες οδηγίες για τη θεραπεία των ασθενών long-covid με χρόνια κόπωση. «Αυτό είναι αντικείμενο και της ομάδας μας, ως προς τη φαρμακευτική θεραπεία. Τους δίνουμε, όμως, κάποιες κατευθυντήριες για την καθημερινότητά τους, δηλαδή τους λέμε να έχουν σταθερό ύπνο, να προσέχουν τα γεύματά τους και να κάνουν φυσιοθεραπεία».

Υπάρχουν άτομα, όπως σημειώνει ο κ. Τοφαρίδης τα οποία το έχουν ξεπεράσει, ωστόσο υπάρχουν και ασθενείς που προσβλήθηκαν από κορωνοϊό στο πρώτο κύμα και ακόμα ταλαιπωρούνται από την κόπωση. «Στο άμεσο μέλλον θα έχουμε πιο ξεκάθαρες απαντήσεις, ως προς τη θεραπεία αλλά και επίσημες οδηγίες».

Πώς γίνεται η παραπομπή ασθενών

Ο κ. Τοφαρίδης σημειώνει πως δεν είναι μόνο οι ασθενείς που νοσηλεύονται που μπορούν να παρουσιάσουν σύνδρομο long covid. Ανάμεσά τους, βρίσκονται και άτομα που ασθένησαν και το πέρασαν στο σπίτι. «Στα ιατρεία μας -και πλέον μιλούμε από προσωπική εμπειρία- υπάρχουν διάφοροι ασθενείς. Είναι σχεδόν μοιρασμένοι, κάποιοι είχαν νοσηλευτεί και κάποιοι όχι».

Η παραπομπή των ασθενών που έχουν παρατεταμένα συμπτώματα στο ιατρείο long covid, γίνεται μέσω παραπεμπτικού από τους Προσωπικούς Ιατρούς.

«Στους ασθενείς που παραπέμπονται στο ιατρείο long covid, δίδεται ένα επιστημονικό ερωτηματολόγιο για να συμπληρώσουν με σκοπό να γίνει καταγραφή, αφού η συμπτωματολογία τους αφορά ένα μεγάλο φάσμα της ιατρικής. Οπόταν πρέπει και εμείς, με ένα δομημένο τρόπο να προσδιορίσουμε τις ανάγκες και τα κυρίαρχα τους προβλήματα».

Ακολούθως δίδεται κατεύθυνση προς τον ασθενή για τη θεραπεία που πρέπει να ακολουθηθεί και εάν χρειαστεί, γίνεται παραπομπή σε γιατρούς συγκεκριμένων ειδικοτήτων ή στο τμήμα φυσιοθεραπείας.

«Οι ασθενείς αγκάλιασαν τα ιατρεία long covid και ήταν κάτι που είχαν ανάγκη, αφού πλέον οι επιπτώσεις σε αυτούς είναι και κοινωνικοοικονομικές. Είναι κάποιοι που είναι εργαζόμενοι και θέλουν να επανέλθουν στην καθημερινότητά τους και να επανέλθουν οι δείκτες ποιότητας ζωής τους. Γι’ αυτό ζητούν αυτή τη βοήθεια».

«Εμείς ως επιστημονική κοινότητα», πρόσθεσε καταλήγοντας ο κ. Τοφαρίδης, «έχουμε τη διάθεση και είναι καθήκον μας να βοηθήσουμε αυτούς τους ασθενείς και έχουμε το μυαλό μας στραμμένο στα καινούρια δεδομένα που προκύπτουν, από διάφορες δημοσιεύσεις σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ:

• Ποιοι πρέπει να κάνουν εμβόλιο γρίπης-Η διαδικασία και οι φόβοι για το χειμώνα
• Σε ποια φάση βρίσκονται τα φάρμακα για την covid-Τι θα έρθει πρώτα στην Κύπρο