Η Γιορτή των Γραμμάτων-Των Τριών Ιεραρχών

Στις 30 Ιανουαρίου είναι η γιορτή των Τριών Ιεραρχών όπως καθιερώθηκε από το 1100 μ.Χ. Η γιορτή τους, από το 1842, λέγεται και Γιορτή των Γραμμάτων, μια και οι Τρείς Ιεράρχες ήταν Μεγάλοι Δάσκαλοι αλλά και Πατέρες της Εκκλησίας.

Οι Τρείς Ιεράρχες είναι: Ο Μέγας Βασίλειος, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Γρηγόριος Θεολόγος.

Η γιορτή τους είναι γιορτή της παιδείας και των γραμμάτων, γιορτή των δασκάλων και των μαθητών.

Ταυτόχρονα είναι Χριστιανική γιορτή.

Είναι σχολική διότι οι Τρείς Ιεράρχες ήταν άνθρωποι μορφωμένοι, σοφοί δάσκαλοι, φημισμένοι ρήτορες και συγγραφείς. Πρόσφεραν πάρα πολλά μέσα από την μόρφωση τους. Χριστιανική γιορτή είναι, γιατί και οι τρείς ήταν ευσεβείς Ιεράρχες, επιφανείς θεολόγοι με κοινωνική προσφορά και φιλανθρωπικό έργο, που διέθεσαν την ζωή τους στην πίστη τους για το Χριστό.

Τα χρήματα που μάζευαν, δεν τα κρατούσαν για τους εαυτούς τους. Τα διέθεταν στους συνανθρώπους τους για να τους δώσουν χαρά. Πολλές φορές οι Ιεράρχες με τα ίδια τους τα χέρια έδεναν τις πληγές των αρρώστων. Ούτε τους φόβιζε τίποτα. Ακόμα και τους λεπρούς περιποιούνταν. Οι Τρείς Ιεράρχες ήταν και Ιεραπόστολοι.

Ο Άγιος Βασίλειος

Γεννήθηκε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου γύρω στο 330 μ.Χ., αλλά μεγάλωσε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας. Γονείς του ήταν η Ενάρετη Εμμέλεια  που ήταν η κόρη μάρτυρα και ο ονομαστός ρήτορας Βασίλειος. Οι πλούσιοι γονείς του φρόντισαν να πάρει μεγάλη μόρφωση. Σπούδασε στην Καισάρεια και έπειτα στην Κωνσταντινούπολη, στην Αλεξάνδρεια και στην Αθήνα όπου συνδέθηκε με τον αδελφικό του φίλο Γρηγόριο, τον Ναζιανζηνό. Αφού τελείωσε τις σπουδές του επέστρεψε στην Καισάρεια άσκησε το επάγγελμα του ρήτορα και αφού βαφτίστηκε σε μεγάλη ηλικία, αποφάσισε να γίνει μοναχός.

‘Ηθελε να γνωρίσει μεγάλους ασκητές γι’αυτό επισκέφτηκε την Αίγυπτο, την Παλαιστίνη και άλλες χώρες. Μοίρασε τα υπάρχοντα του στους φτωχούς και μόνασε σ’ένα ερημικό μέρος του Πόντου. Έγινε διάκονος, ιερέας και αργότερα επίσκοπος Καισάρειας απ’όπου καταπολέμησε σθεναρά τον αρειανισμό.

Καθημερινά δίδασκε τους ανθρώπους εξηγώντας το Ευαγγέλιο. Συμβούλευε την νεολαία να διαβάζει την ελληνική ιστορία, μυθολογία, ποίηση και φιλοσοφία. Έγραψε πολλά βιβλία, επιστολές, κηρύγματα, ομιλίες, προσευχές και την Θεία Λειτουργία που φέρει το όνομα του. Σε ολόκληρη την πόλη, την Περίφημη Βασιλειάδα για τα οποία διέθεσε όλα του τα υπάρχοντα αποτελούν τα φιλανθρωπικά του ιδρύματα σε: νοσοκομεία, ορφανοτροφεία, ξενώνες, εργαστήρια, σχολεία κ.α.

Πέθανε το 379 σε ηλικία 49 χρονών. Η Εκκλησία τον ονόμασε Οικουμενικό και Μέγα Διδάσκαλο. Τιμάται ως άγιος την 1η Ιανουαρίου.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Ονομάστηκε Χρυσόστομος για της ρητορικές του ικανότητες. Γεννήθηκε το 345 στην Αντιόχεια της Συρίας. Γονείς του ήταν ο ανώτερος αξιωματικός Σεκούνδος και η ευγενής Ανθούσα. Σε πολύ μικρή ηλικία όμως έμεινε ορφανός και έπρεπε να τον αναθρέψει η μητέρα του. Όλο το βάρος έπεσε σε αυτήν. Όταν τελείωσε με την εκπαίδευση του, σπούδασε ρητορική στη σχολή του περίφημου δασκάλου, της εποχής εκείνης, του Εθνικού Λιβάνιου. Αφότου ο Ιωάννης άσκησε στην Αντιόχεια το επάγγελμα του δικηγόρου γρήγορα τον τράβηξαν οι θεολογικές σπουδές και όταν βαπτίστηκε, άρχισε την ασκητική ζωή. Μετά από μερικά χρόνια της ασκητικής ζωής, δέχτηκε τη χάρη τις ιεροσύνης και υπηρέτησε την Εκκλησία. Με τα λαμπρά του κηρύγματα κυρίως με το έξοχο παράδειγμα του, μαγνήτιζε τις ψυχές των πιστών. Είχε καταφέρει να τρέφει πάνω από 3.000 φτωχούς. Η φήμη του και το καλό όνομα του έγιναν γνωστά σε όλη την Βυζαντινή Αυτοκρατορία έτσι ώστε ο Βασιλιάς Αρκάδιος τον πήρε στην Κωνσταντινούπολη και τον εξέλεξε Αρχιεπίσκοπο. Παρόλα αυτά ασκούσε σκληρή κριτική στον κλήρο και στους κυβερνώντες προκαλώντας τις αντιδράσεις τους και εκθρονίστηκε. Ακολούθησαν όμως και άλλες. Οι κακουχίες και οι δύσκολες συνθήκες δεν του το επέτρεψαν και πέθανε.

Παρά ταύτα, οι καλές του υπηρεσίες του αναγνωρίστηκαν και με το παραπάνω και αποκαταστάθηκε γρήγορα η μνήμη του και τα λόγια του, ωστόσο η διδασκαλία του και τα κηρύγματα του συγκινούσαν τους ανθρώπους. Η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του στις 13 Νοεμβρίου.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος

Ο Άγιος Γρηγόριος γεννήθηκε το 329 μ.Χ στην Αριανζό, κοντά στη Ναζιανζό της Καππαδοκίας γι’αυτό και ονομάστηκε Ναζιανζηνός. Οι ευσεβείς του γονείς, η Νόννα και ο επίσκοπος Γρηγόριος του έδωσαν χριστιανική ανατροφή. Εκεί γνωρίστηκε με τον Βασίλειο και συνδέθηκαν πολύ μεταξύ τους γιατί η φιλία τους και η εκτίμηση που είχαν ο ένας στον άλλον έμεινε ζωντανή αρκετά χρόνια.

Οι Τρείς Ιεράρχες έδειξαν με την ζωή και το έργο τους ότι η πίστη προς το Θεό και η αγάπη προς τον συνάνθρωπο τους συμπορεύονται!

*Της Παναγιώτας Κυριάκου