Διευκρινίσεις για τον τρόπο λειτουργίας του μηχανισμού ελέγχου εξαγωγών εμβολίων παρουσίασε η Κομισιόν

Διευκρινίσεις για τη νομική βάση και τον τρόπο λειτουργία του μηχανισμού διαφάνειας εξαγωγών εμβολίων παρείχε η Κομισιόν. Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία που παρουσίασαν κοινοτικοί αξιωματούχοι, ο προσωρινός μηχανισμός διαφάνειας και άδειας εξαγωγής βασίζεται στον κανονισμό 2015/479 σχετικά με κοινούς κανόνες για τις εξαγωγές.

Σε κάθε περίπτωση το μέτρο δεν είναι μέτρο για την απαγόρευση εξαγωγών, αναφέρεται.  Αυτό το μέτρο θα στοχεύει συγκεκριμένα τις εξαγωγές εμβολίων COVID-19 που καλύπτονται από μια προκαταρκτική συμφωνία αγοράς (APA) με την ΕΕ. Αυτές οι εξαγωγές θα υπόκεινται σε έγκαιρη κοινοποίηση και άδεια πριν αποσταλούν εκτός ΕΕ.

Το μέτρο ισχύει από τις 30 Ιανουαρίου 2021 και ισχύει έως τις 31 Μαρτίου 2021.Ένας μεγάλος αριθμός εξαγωγών θα εξαιρείται από τον μηχανισμό (ΕFTA, EEA, COVAX, χώρες γειτονίας και άλλες συνολικά 93 χώρες εξαιρούνται). Απαιτείται άδεια εξαγωγής που προβλέπεται στον κανονισμό για εξαγωγές εκτός της ενωσιακής αγοράς (καταγωγής ή μη της Ένωσης).

Η άδεια αυτή χορηγείται από τις αρμόδιες αρχές του κράτους μέλους στο οποίο παρασκευάζονται τα εμβόλια και εκδίδονται γραπτώς ή με ηλεκτρονικά μέσα.

Η Κομισιόν αποθαρρύνει έντονα το να ληφθούν άλλα εθνικά μέτρα από τα ΚΜ και μέχρι στιγμής, μόνο το Βέλγιο έχει κοινοποιήσει στην Κομισιόν πρόταση για ένα επείγον περιοριστικό μέτρο.

Αντιθέτως η Κομισιόν αναφέρει ότι με ένα πανευρωπαϊκό μέτρο, η ΕΕ θα διασφαλίσει ότι οι εξαγωγές μπορούν πραγματικά να συνεχιστούν όταν είναι νόμιμες.

Η Κομισιόν λαμβάνει υπόψη της τις συμβάσεις με τρίτες χώρες και θα προσπαθήσει να διασφαλίσει ότι θα ικανοποιηθούν οι προσδοκίες αυτών των χωρών να λάβουν τις παραδόσεις τους.

Καλεί δε τις εταιρείες με APA να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις και τις δεσμεύσεις τους.

Σημειώνει δε, ότι λόγω του επείγοντος της κατάστασης, που δικαιολογείται από την έλλειψη διαφάνειας σε μια περίοδο κατά την οποία η παραγωγή και η παράδοση εμβολίων βρίσκεται ακόμη στη φάση δημιουργίας αποθέματος και την επακόλουθη προσωρινή παγκόσμια έλλειψη, το μέτρο εγκρίθηκε με τη διαδικασία έκτακτης ανάγκης.

Αυτό επιτρέπει στην Κομισιόν να ενεργήσει γρήγορα πριν από την επίσημη διαβούλευση με τα κράτη μέλη. Ο κανονισμός θα εφαρμόζεται από τις 30 Ιανουαρίου 2021 και αναδρομικά για τρεις μήνες.

Σύμφωνα με τον κανονισμό που επιτρέπει στην Κομισιόν να εγκρίνει μια τέτοια αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης, τα μέτρα δεν μπορούν να υπερβούν τις έξι εβδομάδες (άρθρο 5 παράγραφος 5 του κανονισμού 2015/47. Ωστόσο, η Κομισιόν προτίθεται να προτείνει παράταση αυτού του μέτρου έως τα τέλη Μαρτίου. Σύμφωνα με το άρθρο 6 του εν λόγω κανονισμού, μπορούν να ληφθούν μέτρα μετά την περίοδο αυτή μέσω της επιτροπολογίας. Κατά την αρχική περίοδο των έξι εβδομάδων, θα ζητηθεί η γνώμη των κρατών μελών σχετικά με τις πιθανές προσαρμογές του ισχύοντος μέτρου και τυχόν πιθανά μελλοντικά βήματα.

Από εδώ και στο εξής, τα κράτη μέλη υποχρεούνται πλέον να θεσπίσουν καθεστώτα αδειών εξαγωγής. Οι εταιρείες ζητούν άδεια εξαγωγής στο κράτος μέλος όπου παρασκευάζεται το εμβόλιο. Τα κράτη μέλη θα επεξεργάζονται τις αιτήσεις για άδειες εξαγωγής το συντομότερο δυνατό και το αργότερο δύο εργάσιμες ημέρες μετά τη λήψη όλων των απαιτούμενων πληροφοριών. Αυτή η περίοδος μπορεί να παραταθεί κατά δύο ακόμη εργάσιμες ημέρες, αλλά μόνο υπό εξαιρετικές περιστάσεις και για δεόντως αιτιολογημένους λόγους.

Όταν αποφασίζουν εάν θα χορηγήσουν άδεια εξαγωγής βάσει του παρόντος κανονισμού, τα κράτη μέλη, από κοινού με την Επιτροπή, αξιολογούν κατά πόσον ο όγκος των εξαγωγών δεν είναι τέτοιος που αποτελεί απειλή για την εκτέλεση των εκ των προτέρων συμφωνιών αγοράς που έχει συνάψει η ΕΕ με κατασκευαστές εμβολίων. Μόλις λάβουν το αίτημα, τα κράτη μέλη ζητούν αμέσως την έγκριση της Κομισιόν.

Προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα στις αρμόδιες αρχές να αξιολογήσουν το αίτημα για άδεια εξαγωγής, οι παραγωγοί εμβολίων που υπόκεινται στον παρόντα κανονισμό καλούνται να παρέχουν σχετικά στοιχεία σχετικά με τις εξαγωγές τους από τις 29 Οκτωβρίου 2020 μαζί με το πρώτο αίτημά τους για άδεια εξαγωγής.

Ακόμη και μετά την έγκριση εξαγωγής, οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών μπορούν να επαληθεύσουν τις πληροφορίες που υπέβαλε ο εξαγωγέας.

Πηγή: KYΠΕ