«Έχασα τον άντρα μου και είπα θα γίνω μοναχή... Η οικογένειά μου το πήρε βαριά»

«Από 16-17 χρονών ήθελα να πάω μοναχή, όμως σε ηλικία 20 ετών παντρεύτηκα, έκανα οικογένεια, τρία υπέροχα παιδιά, δύο γιους και μια κόρη. Στα 48 μου χρόνια έχασα τον άντρα μου, έπαθε καρδιακό την ώρα που ήταν στο τιμόνι και τότε είπα θα γίνω μοναχή».

Αυτή είναι λίγο πολύ η ιστορία της μοναχής Ιωάννας, η οποία ζει στην Ιερά Μονή Παναγίας Παντάνασσας, στο χωριό Κοτσιάτης. Μιας γυναίκας, που έκανε το όνειρό της πραγματικότητα, με τριάντα χρόνια καθυστέρηση, παρά τις έντονες αντιδράσεις της οικογένειάς της.

Η Ιερά Μονή Παναγίας Παντάνασσας, έχει γίνει τα τελευταία πεντέμισι χρόνια το καταφύγιο της μοναχής. Είναι ένας χώρος, που όσοι τον επισκεφτούν, θα αισθανθούν ότι βρίσκονται στον παράδεισο. 

Περνώντας το κατώφλι της μονής, συναντήσαμε μια μοναχή και τον γέροντα Ηρακλείδιο. Μας υποδέχθηκαν με χαμόγελο και μας ρώτησαν ευγενικά τι ψάχνουμε κι αν είχαμε πάει για προσκύνημα. Τους απαντήσαμε καταφατικά, την ώρα που μπροστά μας ανοιγόταν διάπλατα ένας χώρος γεμάτος από δέντρα, λουλούδια και μικρές μονές.

Μετά το προσκύνημα στον κυρίως ναό της Παναγίας, εμφανίστηκε η μοναχή Ιωάννα. Μια γυναίκα κοντά στα εβδομήντα, χαμογελαστή και πρόσχαρη να απαντήσει σε κάθε ερώτημα για την εκκλησία, αλλά και τον προσωπικό της βίο. Καθίσαμε σε ένα κήπο, που πολλοί θα έλεγαν πως είναι ο κήπος της Εδέμ και για τις ίδιες τις μοναχές ο παράδεισός τους.

«Ο χώρος που βλέπετε έχει δημιουργηθεί τα τελευταία πεντέμισι χρόνια, όταν ήρθαν οι πρώτες μοναχές να διαμείνουν εδώ. Σήμερα, είμαστε δεκαοκτώ μοναχές. Υπάρχουν φορές που ψάλλω και νιώθω μια σκιά έντονη πίσω μου (σ.σ. Παναγία). Βάζω σημάδι να μην φανεί ότι έχασα τη λέξη, γυρίζω και εξαφανίζεται», ήταν τα πρώτα λόγια της μοναχής Ιωάννας.

Η ιστορία της μοναχής Ιωάννας

Η μοναχή, ήταν από τις πρώτες που πήγαν στη Μονή. Πήρε την απόφαση να ασκητέψει, όταν έχασε ξαφνικά τον άνδρα της και είχε αποκαταστήσει τα παιδιά της.

«Από 16-17 χρονών ήθελα να πάω μοναχή, όμως σε ηλικία 20 ετών παντρεύτηκα, έκανα οικογένεια, τρία υπέροχα παιδιά, δύο γιους και μια κόρη. Στα 48 μου χρόνια έχασα τον άντρα μου, έπαθε καρδιακό την ώρα που ήταν στο τιμόνι και τότε είπα θα γίνω μοναχή. O πόνος μου ο μεγάλος όταν έχασα τον άνδρα μου, ήταν ότι έφυγε ξαφνικά και δεν είχε προλάβει να εξομολογηθεί. Του έλεγα πάμε και μου έλεγε ότι δεν είχε αμαρτίες. Δεν είναι έτσι όμως. Μόνο ο Κύριος είναι αναμάρτητος.

Πήγα στην αρχή στον πνευματικό μου και του είπα ότι θέλω να γίνω μοναχή, αλλά εκείνος μου είπε ότι είναι νωρίς. Μου είπε, “να αποκαταστήσεις τα παιδιά σου, να τα παντρέψεις και μετά. Τώρα είσαι πάνω στον πόνο σου”. Πράγματι όταν πάντρεψα και τον τελευταίο, γύριζα μόνη μου στις αγρυπνίες, μέσα στις εκκλησίες και ένα βράδυ είδα τη συνοδεία με τον γέροντα. Μόλις είδα τις μοναχές με έπιασε το ρεύμα. Δεν μπορούσα να κάνω πίσω».

Δεν ήταν όμως ο πόνος που την οδήγησε στον μοναχισμό, αλλά το γεγονός ότι ήταν αυτό που ήθελε να κάνει από όταν ήταν 16-17 ετών και δεν τα κατάφερε, αφού παντρεύτηκε και έγινε μητέρα.

«Ωστόσο, μετά το γάμο μου, δεν ήμουν τόσο της εκκλησίας. Όταν έχεις οικογένεια απομακρύνεσαι κατά κάποιο τρόπο, γιατί είναι διαφορετικές οι συνθήκες όταν έχεις τρία μωρά, δεν μπορείς να τα πάρεις περπατητά στην εκκλησία. Ο άντρας μου ήταν της εκκλησίας, αλλά όχι και πάρα πολύ».

Η αντίδραση των παιδιών της

Έχοντας απέναντί σου μια μοναχή, στην ηλικία της μητέρα σου, μπαίνεις στην θέση των παιδιών της. Σκέφτεσαι τι θα έκανες, αν στη θέση της αδελφής Ιωάννας ήταν η δική σου μητέρα και πώς θα το αντιμετώπιζες. Η απάντησή της όμως, ήταν αποστομωτική.

«Μπορείτε να επέμβετε στη ζωή της μάνα σας; Άμα η μάνα δίνει την ευχή της στο παιδί της για να αποκατασταθεί και να πάρει την κοπέλα που διάλεξε, μπορείς εσύ μετά να της πεις μετά, εγώ δεν θέλω να γίνεις μοναχή;   

Εμένα τα παιδιά μου δεν έρχονται εδώ. Του μεγάλου μου γιου, του ήρθε βαρύ. Ο άλλος είναι στο εξωτερικό, η κόρη μου είναι εδώ, μιλάμε, αλλά ο μεγάλος δεν… Με αγαπούσε πάρα πολύ και ένιωθε ότι θα με έχανε, γι’ αυτό.

Όταν ήρθα εδώ, είχα πάρει την απόφασή μου και ο γέροντας δεν με έκανε μοναχή. Τον παρακάλεσα γονατιστή. Του είπα πάντρεψα τα παιδιά μου. Τι να κάνω άλλο; Πέραν από τα παιδιά μου, ούτε τα αδέλφια μου δεν το δέχθηκαν.

Μέχρι σήμερα μιλάω στην Παναγία και της λέω Παναγία μου είναι δικά σου παιδιά. Φρόντισε να μην τα χάσουμε. Να είναι κοντά σου. Δεν μπορούσα να τους προσφέρω κάτι άλλο. Είναι παιδιά του Θεού. Δεν έχουμε τίποτα δικό μας. Ανά πάσα στιγμή θα φύγουμε. Δεν έχουμε ούτε γονείς, ούτε παιδιά, ούτε αδέλφια. Είναι όλα του Θεού».

Τα θαύματα της Παναγιάς Παντάνασσας

Η Παναγία Παντάνασσα, την οποία επέλεξε για να ασκητέψει η μοναχή Ιωάννα, ήταν η αγία του χωρίου τους Παλαιχωρίου και είναι ξακουστή για τα θαύματά της.

«Στο χωριό μου, το Παλαιχώρι, είχαμε εκκλησία της Παναγίας Παντάνασσας. Κάποτε, είχε έρθει στην Κύπρο η πανούκλα και όποιος ερχόταν στην εκκλησία γιατρευόταν. Σε κάποια στιγμή, ο κόσμος που ερχόταν στο Παλαιχώρι ήταν τόσος πολλής, που οι χωριανοί φώναζαν “ελάτε μέσα τζαι πάλε χωρεί, τζαι πάλε χωρεί”. Έτσι έμεινε στο χωριό το όνομα Παλαιχώρι».

«Κάθε τάμα που υπάρχει στην εικόνα, είναι και ένα θαύμα. Είναι πάρα πολλά, αλλά θα σας πω αυτά που έμειναν χαραγμένα στο μυαλό μου.

Με πήρε μια κοπέλα από τη Λεμεσό και μου είπε είμαι η τάδε που ήρθα πριν λίγο καιρό κοντά σας και με σταυρώσατε με τη ζώνη της Παναγίας, επειδή δεν κάναμε μωρά. Τώρα έχουμε δύο θαύματα δίπλα μας και θέλουμε να τα βαφτίσουμε στην Παναγία. Είναι δύο αγγελούδια σήμερα.  

Επίσης, μια κοπέλα ήρθε εδώ με τα πεθερικά της, γεμάτη καρκίνο και μου είπε “αδελφή μάθαμε πως εδώ έχετε άγια λείψανα. Με έστειλαν οι γιατροί στην Αγγλία για επέμβαση και φεύγω αύριο. Ήρθα εδώ για να μου σταυρώσετε τα άγια λείψανα, αν μπορείτε”. Της τα σταύρωσα. Της έδωσα λαδάκι και μια εικονίτσα της Παναγίας και της είπα να έχει εμπιστοσύνη στην Παναγία. Της είπα να με πάρει την ώρα της εγχείρησης για να ανάψω ένα κερί.

Τα πεθερικά της κάθε μέρα έρχονταν εδώ. Ένα βράδυ ήρθαν και μου είπαν αδελφή έγινε θαύμα στη νύφη μας. Όπως την άνοιξαν για να την χειρουργήσουν την έκλεισαν ξανά. Δεν είχε τίποτα, ήταν πεντακάθαρη. Την ρώτησαν οι γιατροί ποιος την γιάτρεψε και εκείνη τους έδειξε την εικόνα της Παναγίας.

Μια άλλη φορά, μόλις ήρθαμε εδώ ερχόταν κάθε βράδυ ένα κορίτσι 26 χρονών με καρκίνο. Μου είπε ότι για τέσσερα χρόνια πολεμούσε τον καρκίνο και έκανε μετάσταση στα κόκκαλα. Είχε φρικτούς πόνους. Εγκατέλειψε τους γιατρούς και είπε ότι θέλει ο Κύριος ας γίνει. Συνέχισε να έρχεται εδώ, μαζί με το αγόρι της, εξομολογούνταν, κοινωνούσαν, έκαναν υπακοή και εγκράτεια. Μια μέρα ήρθε και μου είπε ότι οι δικοί της ήθελαν να την στείλουν στην Ελλάδα για εξετάσεις, αλλά δεν ήθελε να πάει. Τη συμβούλευσα να πάει ,για τους γονείς της. Πήγε στην Ελλάδα, οι εξετάσεις της βγήκαν καθαρές, επέστρεψαν στην Κύπρο, έκαναν ξανά εξετάσεις και πάλι βγήκαν καθαρές. Σήμερα είναι παντρεμένοι κι έχουν ένα αγοράκι 3,5 ετών. Δεν είναι θαύμα αυτό;

Σε προσωπικό επίπεδο, υπάρχουν φορές που ψάλλω και νιώθω μια σκιά έντονη πίσω μου. Βάζω σημάδι να μην φανεί ότι έχασα τη λέξη και γυρίζω και εξαφανίζεται.

Μια φορά θυμάμαι είχε έρθει ένας πατέρας εδώ με τον εντεκάχρονο γιο του. Ήταν άρρωστη η μάμα του μωρού, τους σταύρωσα τα άγια λείψανα και την ώρα που έβγαιναν είδαν και οι δύο μια κοπέλα ψηλή με λευκό φόρεμα και εξαφανίστηκε».

Η κοσμική ζωή και η μοναχική ζωή

Η μοναχή Ιωάννα, έζησε τα θαύματα της Παναγίας και τον εγκλεισμό σε μοναστήρι, όμως έζησε και την κοσμική ζωή. Ζητώντας της να συγκρίνει τις δύο πτυχές της ζωής και ποια είναι η καλύτερη, απαντά πως η ερώτηση είναι δύσκολη, ωστόσο ο κοινός παρονομαστής, είναι ότι πρέπει να είμαστε κοντά στο Θεό.

«Στη συζυγική ζωή πρέπει να κρατάς τις ισορροπίες για να περάσεις καλά. Ευτυχώς είχα έναν άνδρα που στεκόταν δίπλα μου. Τον βοηθούσα στη δουλειά του, ήμασταν συνέχεια μαζί. Θα περάσεις φτώχειες, δυσκολίες, πρέπει να στέκεσαι δίπλα του κι εκείνος το ίδιο.

Σήμερα, η γυναίκα θέλει πάρα πολλά πράγματα. Δεν περνά με τα λίγα, θέλει ακριβά πράγματα. Εμείς ήμασταν και οι δύο άτομα που περάσαμε φτώχεια, πόλεμο. Ξεσπιτωθήκαμε λόγω του πολέμου. Μείναμε μέσα στο σπίτι που αρχίσαμε να χτίζουμε χωρίς ρεύμα, χωρίς πόρτες και παράθυρα. Εκεί δοκιμάστηκε η αγάπη μας. Δεν είναι τα λούσα και τα κομμωτήρια που φέρνουν την αγάπη. Σήμερα ακούω και άκουσα πολλές φορές, να διαμαρτύρονται που δεν τους κάνουν δώρα του Αγίου Βαλεντίνου και χωρίζουν. Είναι πράγματα αυτά; Αυτό  είναι αγάπη με υλικά αγαθά. Δεν είναι όμως έτσι η αγάπη. Αγάπη είναι να μοιράζεσαι και στα εύκολα και στα δύσκολα.

Από την άλλη, στον μοναχισμό δεν κάνει ότι θέλει ο μοναχός, αλλά ότι του πει ο γέροντάς του. Χρειάζεται υπακοή. Από μια ανυπακοή ο Αδάμ και η Εύα έχασαν τον παράδεισο.

Εμείς σηκωνόμαστε το πρωί, έχουμε χωρισμένες τις δουλειές που κάνει η κάθε μια, το μεσημέρι τρώμε όλες μαζί, το απόγευμα κάνουμε και πάλι κάποιες εργασίες και το βράδυ κάνουμε τις προσευχές και τα διαβάσματά μας…»