Άσπρος καπνός για το Σχέδιο Ανάκαμψης στις Βρυξέλλες-Εγκρίθηκε η συμφωνία

Έπειτα από πέντε ημέρες μαραθώνιων διαβουλεύσεων επιτεύχθηκε συμφωνία για το Ταμείο Ανακαμψης και τον επταετή προϋπολογισμό της ΕΕ.

Οι ηγέτες των 27 χωρών μελών της ΕΕ κατέληξαν σήμερα σε συμφωνία για το σχέδιο ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά την πανδημία του κορωνοϊού, στην πέμπτη ημέρα της μαραθώνιας Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες, ενημέρωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ μέσω Twitter.

«Deal!» («συμφωνία!»), έγραψε ο Βέλγος στα αγγλικά.

Τι προβλέπει η συμφωνία
Αντικείμενο σκληρής, παρατεταμένης μάχης ανάμεσα στις λεγόμενες «φειδωλές» χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά από τη μια και τη Γαλλία και τη Γερμανία από την άλλη, το σχέδιο ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσού που θα αντληθεί με την έκδοση — για πρώτη φορά — κοινού ευρωπαϊκού χρέους, θα εγγραφεί στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ (2021-2027), ύψους 1,074 τρισεκ. ευρώ.

Η συμφωνία προβλέπει ταμείο ανάκαμψης 750 δισ.ευρώ εκ των οποίων 390 δισ.ευρώ σε επιχορηγήσεις και 360 δισ.ευρώ σε δάνεια.

Η κατανομή των ποσών του ταμείου ανάκαμψης (Next Generation EU) έχει ως εξής:

Recovery and Resilience Facility (RRF) 672.5 δισ.
εκ των οποίων δάνεια 360 δισ.
εκ των οποίων επιχορηγήσεις 312.5δισ.
ReactEU: 47.5δισ.
Horizon Europe: 5 δισ.
InvestEU:5.6 δισ.
Αγροτική Ανάπτυξη: 7.5 δισ.
Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (JTF):10 δισ.
RescEU: 1.9 δισ.
Σύνολο:750 δισ.

Το  70% των επιχορηγήσεων που παρέχονται από το RRF θα αναληφθεί κατά τα έτη 2021 και 2022. Το υπόλοιπο 30% θα δεσμευτεί πλήρως έως το τέλος του 2023. Κατά κανόνα, ο μέγιστος όγκος των δανείων για κάθε κράτος μέλος δεν θα υπερβαίνει 6,8% του ΑΕΕ του.

Το κλειδί κατανομής δεσμεύσεων του RRF για τα έτη 2021-2022 καθορίζεται σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν. Στο κλειδί κατανομής για το έτος 2023 το κριτήριο ανεργίας 2015-2019 αντικαθίσταται, σε ισόποση αναλογία, από την απώλεια του πραγματικού  που παρατηρήθηκε το 2020 και από τη σωρευτική απώλεια του πραγματικού ΑΕΠ που παρατηρήθηκε κατά την περίοδο 2020-2021 και θα υπολογιστεί από 30 Ιουνίου 2022.

Το παρασκήνιο
Οι ηγέτες των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμβιβασμό δήλωσαν διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες, όπου έλαβε χώρα η μαραθώνια Σύνοδος Κορυφής που ήταν αφιερωμένη στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και στο σχέδιο ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Ουγγρικά ΜΜΕ προσκείμενα στην κυβέρνηση του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, αντιμέτωπης με διαδικασία επί παραβάσει από τις Βρυξέλλες εξαιτίας της αυταρχικής της παρέκκλισης, έκαναν λόγο για «μεγάλη νίκη».

Ωστόσο, ο εκπρόσωπος της Γερμανίδας καγκελαρίου Άγγελας Μέρκελ δεν θέλησε να επιβεβαιώσει τον ισχυρισμό κατά τον οποίο η επικεφαλής της κυβέρνησης της χώρας που ασκεί την εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ ως το τέλος του έτους υποσχέθηκε ότι η λεγόμενη διαδικασία βάσει του άρθρου 7, που θεωρητικά μπορεί να οδηγήσει στην επιβολή κυρώσεων, θα τερματιστεί οριστικά.

«Η Ουγγαρία δήλωσε έτοιμη να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 7 ώστε να μπορέσει να ληφθεί απόφαση στο (Ευρωπαϊκό) Συμβούλιο», είπε ο Στέφεν Ζάιμπερτ. «Η γερμανική προεδρία του (Ευρωπαϊκού) Συμβουλίου δέχθηκε να φροντίσει η διαδικασία αυτή να προχωρήσει, εντός των ορίων των δυνατοτήτων της», πρόσθεσε ο ίδιος.

Τόσο η Ουγγαρία, όσο και η Πολωνία ανακαλούνται συχνά στην τάξη από τις Βρυξέλλες, καθώς οι κυβερνήσεις των δύο χωρών κατηγορούνται πως υπονομεύουν τους κανόνες για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και τις ευρωπαϊκές δημοκρατικές αξίες. Βουδαπέστη και Βαρσοβία είναι αμφότερες αντιμέτωπες με τη λεγόμενη διαδικασία βάσει του άρθρου 7.

Είχε προταθεί πριν από τη Σύνοδο Κορυφής να προβλεφθεί η δυνατότητα αναστολής, ή μείωσης, της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης στις χώρες αυτές εάν κριθεί πως δεν σέβονται τις ευρωπαϊκές αξίες.

Πολωνία και Ουγγαρία απείλησαν ότι θα πρόβαλαν το βέτο τους εάν αποκρυσταλλωνόταν στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου οποιαδήποτε σύνδεση ανάμεσα στη χρηματοδότηση και το Κράτος Δικαίου αλλά, κατά τη διάρκεια της τέταρτης νύχτας διαπραγματεύσεων, προέκυψε ένα κείμενο στο οποίο θεωρείται πλέον πως συναινούν όλοι οι ηγέτες, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές.

Με βάση τον μηχανισμό που προβλέπεται, η οποιαδήποτε αναστολή ή μείωση των ευρωπαϊκών κονδυλίων εξαιτίας παραβιάσεων των αρχών του Κράτους του Δικαίου θα πρέπει να εγκρίνεται από ειδική, ενισχυμένη πλειοψηφία των κρατών μελών (το 55%, που θα πρέπει να αντιπροσωπεύει το 65% του συνολικού πληθυσμού) της ΕΕ, κάτι που καθιστά πολύ πιο δύσκολο να επιβληθεί το μέτρο που εισηγήθηκε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Το ενδεχόμενο βέτο του Όρμπαν για το ζήτημα αυτό θα έθετε εν αμφιβόλω όλη τη συνεχιζόμενη διαπραγμάτευση για το σχέδιο ανάκαμψης 750 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα συμπεριληφθεί στο προσεχές Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, συνολικού ύψους 1,074 τρισεκ. ευρώ.

Η διαδικασία βάσει του άρθρου 7 σε βάρος της Πολωνίας ανάγεται στον Δεκέμβριο του 2017. Τον Σεπτέμβριο του 2018 κινήθηκε η ίδια διαδικασία σε βάρος της Ουγγαρίας, αυτή τη φορά με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Προς το παρόν, έχουν ανασταλεί.