«Στοιβάζουν» υπόδικους και τελικά αθωώνεται-Τα... παράδοξα της Δικαιοσύνης

06:52 - 18 Ιουλίου 2020

POLICE REPORTER

Είναι ευρέως γνωστό και δεν αποτελούν μυστικό, οι χρονοβόρες διαδικασίες που ακολουθούνται μέχρι την ολοκλήρωση μιας ποινικής υπόθεσης ενώπιον Δικαστηρίου, εξού και πολλές φορές σε αποφάσεις λαμβάνεται υπόψη στους μετριαστικούς παράγοντες ο «μεγάλος χρόνος που παρήλθε από την μέρα τη διάπραξη του αδικήματος».

Εάν εξαιρέσουμε κάποια αδικήματα, επί των πλείστων των περιπτώσεων, η Κατηγορούσα Αρχή ζητά την κράτηση του κατηγορούμενου μέχρι την ολοκλήρωση της δίκης, με το Δικαστήριο, τις περισσότερες φορές, αν όχι σε όλες, να ανάβει το πράσινο φως.

Όπως αναφέρει ο ποινική δικονομία και νομολογία, για να εγκριθεί η κράτηση ενός κατηγορούμενου, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η σοβαρότητα του αδικήματος, ο κίνδυνος διαφυγής, ο κίνδυνος επηρεασμού μαρτύρων και η πιθανότητα καταδίκης, με το Σύνταγμα να υποδεικνύει πως η ελευθερία του ανθρώπου αποτελεί ύψιστο αγαθό.

Παρακολουθώντας τα δικαστικά τεκταινώμενα, διαπιστώνει κανείς μια διφορούμενη κατάσταση, αφού κάποιοι που αντιμετωπίζουν λιγότερο σοβαρά αδικήματα παραπέμπονται στις Κεντρικές ως υπόδικοι, ενώ άλλοι που αντιμετωπίζουν σοβαρότερα αδικήματα, αφήνονται ελεύθεροι υπό όρους. Για παράδειγμα, είδαμε κατηγορούμενους για υποθέσεις οχλαγωγίας, ληστείας 100 ευρώ, απόπειρα διάρρηξης, απόπειρα εμπρησμού, επαιτεία, κτλ, να οδηγούνται στις φυλακές ως υπόδικοι, ενώ την ίδια ώρα είδαμε κατηγορούμενους για σεξουαλικά αδικήματα, έναντι μάλιστα παιδιών, να αφήνονται ελεύθεροι υπό όρους. Επίσης, είδαμε στις Κεντρικές πρόσωπα για ανεξόφλητα εντάλματα 100-200 ευρώ, για τροχαίες παραβάσεις, μεταξύ των οποίων και μαθητής, και είδαμε κατηγορούμενους για διασπάθιση δημόσιου χρήματος, γνωστό ως... φαγοπότι με μίζες, να βρίσκονται ελεύθεροι με όρους. Παράλληλα, είδαμε πρόσφατα την λογίστρια, τον σύζυγο, τον πατέρα, την μητέρα και τον γιος της, που κατηγορούνται για απάτη μαμούθ στη Λεμεσό (σ.σ διαπιστώθηκε έλλειμμα στα λογιστικά βιβλία της εταιρείας που εργαζόταν, ύψους περίπου 3,4 εκατομμυρίων ευρώ) να αφήνονται ελεύθεροι με όρους, ενώ πέρυσι είχε διαταχθεί η κράτηση αλλοδαπού για κλοπή κινητού τηλεφώνου. Και εύλογα διερωτάται κάποιος... Η κλοπή κινητού είναι πιο σοβαρό αδίκημα από την κλοπή εκατομμυρίων; Ήταν πιο σοβαρό αδίκημα αυτό που διέπραξε Πολωνός άστεγος, ο οποίος έκλεψε μια φιάλη ουίσκι από περίπτερο αξίας 23.95 ευρώ καθώς και ένα χάρτινο δοχείο κρασιού αξίας 3 ευρώ από την υπόθεση ΣΑΠΑ ή ΧΥΤΑ ή Focus κτλ;

Ενδεικτικές είναι οι ακολούθως αποφάσεις που εκδικάζονται αυτή τη στιγμή ενώπιον Κακουργιοδικείου...

-Κατηγορούμενος για σεξουαλική εκμετάλλευση παιδιού: Ελεύθερος υπό όρους

-Κατηγορούμενος για οικειοποίηση χρημάτων από ΣΕΠ: Ελεύθερος υπό όρους

-Κατηγορούμενος για κλοπή κερματοδέκτη (σ.σ 17 ετών): Υπό κράτηση μέχρι τη δίκη

-Κατηγορούμενος για σεξουαλική κακοποίηση παιδιού: Ελεύθερος υπό όρους

-Κατηγορούμενος για κατοχή πορνογραφίας: Ελεύθερος υπό όρους

-Κατηγορούμενος για κατοχή παιδικής πορνογραφίας: Ελεύθερος υπό όρους

-Κατηγορούμενος για υπόθεση πορνείας: Ελεύθερος υπό όρους

-Κατηγορούμενος για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση: Ελεύθερος με όρους

-Κατηγορούμενος για συνωμοσία για ληστεία: Ελεύθερος υπό όρους

-Κατηγορούμενος για σεξουαλική κακοποίηση παιδιού: Υπό κράτηση (σ.σ διαφορετική υπόθεση με την πιο πάνω που αφέθηκε ελεύθερος)

-Κατηγορούμενος για κατοχή παιδικής πορνογραφίας: Υπό κράτηση (σ.σ διαφορετική υπόθεση με την πιο πάνω που αφέθηκε ελεύθερος)

Βεβαίως, τα κριτήρια, όχι τα κίνητρα αλλά τα κριτήρια, για την κράτηση ενός κατηγορούμενου, είναι για όλους τα ίδια, ωστόσο άλλοι είναι επώνυμοι, άλλοι είναι γνωστοί, άλλοι άγνωστοι, άλλοι με περισσότερες διασυνδέσεις... κτλ, και δεν θα ήταν παρεξηγήσιμο να πει κάποιος πως ο Αχμέτ από την Ινδία ή ο Χαμπής από το χωριό Αρμίνου της Πάφου, μπορεί να τύχει διαφορετικής μεταχείρισης.

Νομικοί κύκλοι υποδεικνύουν πως το ζήτημα είναι ότι παρατηρούνται «δύο μέτρα και δύο σταθμά», αναλόγως της περίπτωσης, «κάτι που πρέπει να προβληματίσει», αφού η νομολογία είναι για όλους η ίδια και θα πρέπει να ακολουθείται η ίδια γραμμή. Παράλληλα, αναφέρουν πως πολλές φορές η απόφαση για την κράτηση του κατηγορούμενου είναι προειλημμένη, «ανεξαρτήτως εάν δεν αποδεικνύεται ο κίνδυνος διαφυγής ή πιθανότητα καταδίκης με βάση την μαρτυρία που παρουσιάστηκε και ανεξαιρέτως με το τι θα πει η υπεράσπιση. Επίσης, δεν γίνεται ο ένας Δικαστής να αφήνει κάποιο ελεύθερο υπό όρους και ο άλλος, για το ίδιο αδίκημα και με παρόμοια στοιχεία, να διατάσσει την κράτηση του».

Κατά την ακροαματική διαδικασία, όπου ο κατηγορούμενος παραπέμπεται σε δίκη και ζητείται η κράτηση του, η μαρτυρία σε μια υπόθεση μπορεί να παρουσιάζεται εξ’ όψεως και η απόφαση για την κράτηση του κατηγορούμενου μέχρι τη δίκη, να μοιάζει «τυπική». Αποτέλεσμα, εκατοντάδες άτομα να οδηγούνται στις φυλακές ως υπόδικοι, να περιμένουν μήνες ή και χρόνια μέχρι την ολοκλήρωση της δίκης και στο τέλος το Δικαστήριο να κρίνει πως δεν στοιχειοθετούνται τα αδικήματα και δεν υπάρχει επαρκής μαρτυρία. Παράλληλα, υπήρχαν περιπτώσεις, όπου κατηγορούμενοι καταδικάστηκαν σε λιγότερη ποινή φυλάκισης από τον χρόνο που κρατούνταν ως υπόδικοι.

Ενδεικτικό της κατάστασης, είναι τα επίσημα στατιστικά στοιχεία που καταγράφονται τα τελευταία χρόνια, όπου από τον συνολικό αριθμό των υποδίκων ανά έτος, οι περίπου οι μισοί αθωώθηκαν ή καταδικάστηκαν σε άλλες ποινές, όχι σε ποινή φυλάκισης, ανεξαρτήτως εάν παρέμειναν στην φυλακή για μήνες.

-Το 2018, έγιναν 971 εισδοχές υπόδικων, εκ των οποίων οι 435 στο τέλος είτε αθωώθηκαν ή καταδικάστηκαν σε άλλες ποινές.

-Το 2017, έγιναν 999 εισδοχές υπόδικων και οι 517 αθωώθηκαν ή καταδικάστηκαν σε άλλες ποινές.

-Το 2016, έγιναν 1,011 εισδοχές υπόδικων και οι 528 αθωώθηκαν ή καταδικάστηκαν σε άλλες ποινές.

-Το 2015, έγιναν 980 εισδοχές υπόδικων και οι 446 αθωώθηκαν ή καταδικάστηκαν σε άλλες ποινές.

-Το 2014, έγιναν 1,011 εισδοχές υπόδικων και οι 544 αθωώθηκαν ή καταδικάστηκαν σε άλλες ποινές.

-Το 2013, έγιναν 1,011 εισδοχές υπόδικων και οι 528 αθωώθηκαν ή καταδικάστηκαν σε άλλες ποινές.

Στα συρτάρια οι εναλλακτικές ποινές

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι αρμόδιες Επιτροπές επίβλεψης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όλα τα διεθνή νομοθετημένα ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο, οι σχετικές συστάσεις των υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης και ειδικότερα οι αρμόδιες επιτροπές πρόληψης των βασανιστηρίων του ΣτΕ (CPT) και των Ηνωμένων Εθνών, τονίζουν πως η φυλάκιση και η προσωρινή κράτηση πρέπει να αποτελεί μέτρο έσχατης ανάγκης και αυτές να επιβάλλονται μόνο στις περιπτώσεις όπου κρίνεται απολύτως απαραίτητο και για όσο το δυνατόν βραχύτερο χρονικό διάστημα.

Περαιτέρω, συστήνουν την εφαρμογή εναλλακτικών κυρώσεων με επιτήρηση, όπως ο κατ' οίκον περιορισμός, η κοινωνική/κοινοτική εργασία και η ηλεκτρονική παρακολούθηση, για άτομα που δεν παρουσιάζουν σοβαρό κίνδυνο για την κοινωνία (είτε υπόδικοι, είτε κατάδικοι) και ειδικότερα σε ευάλωτα άτομα όπως οι ανήλικοι, οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες γυναίκες και τα άτομα με σοβαρές ασθένειες.

Ο θεσμός της ηλεκτρονικής παρακολούθησης όπως και οι άλλες εναλλακτικές κυρώσεις, θεωρούνται άλλες μορφές τιμωρίας ή στέρησης της ελευθερίας μέχρι την ολοκλήρωση μιας δίκης και εφαρμόζονται ευρέως στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, τόσο σε υπόδικους όσο και σε κατάδικους.

Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στατιστικά, η Κύπρος κατατάσσεται στην όγδοη θέση της Ευρώπης, σε σχέση με τον αριθμό των υποδίκων, κατά αναλογία του πληθυσμού των φυλακών, γεγονός που δείχνει τη σοβαρότητα του προβλήματος και την μη εφαρμογή εναλλακτικών μέτρων για την διασφάλιση της παρουσίας ενός κατηγορούμενου στο Δικαστήριο, την ώρα μάλιστα που η εκδίκαση μιας υπόθεσης είναι χρονοβόρα.

Το ζήτημα που προκύπτει, όπως υποδεικνύουν νομικοί κύκλοι, είναι πως αρχικά παρουσιάζεται μια μαρτυρία, βάση της οποίας διατάσσεται η κράτηση ενός προσώπου μέχρι την ολοκλήρωση της δίκης, η οποία μπορεί μεν να αρχίσει αλλά η επόμενη δικάσιμος να οριστεί για παράδειγμα σε έξι μήνες και μέχρι την ολοκλήρωση της να περάσουν δύο ή τρία χρόνια. Ως εκ τούτου, όπως αναφέρουν, μπορεί κάποιος να παραμείνει στη φυλακή και στο τέλος να αθωωθεί αλλά έχει ήδη περάσει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα στη φυλακή, πράγμα το οποίο έχει τα συνεπακόλουθα του. Για παράδειγμα χάνει την δουλειά του, στιγματίζεται, διασύρεται αφού μετά μπορεί να μην εκδοθεί οποιαδήποτε ανακοίνωση που να αναφέρεται στην αθώωση του, στερείται την οικογένεια του, τα παιδιά του, κτλ. Σε περίπτωση δε, που ένας κατηγορούμενος δεν αθωωθεί αλλά καταδικαστεί σε άλλη ποινή, πχ χρηματική ή ποινή με αναστολή, όπως καταγράφεται και στα στατιστικά στοιχεία, αυτό καταδεικνύει πως η κράτηση του ως υπόδικος δεν ήταν απαραίτητη, αφού στα κριτήρια της κράτησης, όπως προνοεί η νομολογία, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η σοβαρότητα του αδικήματος και εάν ήταν τόσο σοβαρό, δεν θα έπρεπε να του επιβληθεί ποινή άμεσης φυλάκισης;

Όπως αναφέρουν νομικοί κύκλοι, η μη εφαρμογή της νομολογίας σε όλες τις περιπτώσεις και η μη αντιστάθμιση των κριτηρίων που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την κράτηση ενός προσώπου, με συνάρτηση της χρονοβόρες διαδικασίες στα Δικαστήρια, δημιουργούν αλυσιδωτά προβλήματα, ενώ παρατηρείται άνιση μεταχείριση των κατηγορουμένων ή τουλάχιστον αυτή είναι η εντύπωση...

«Στοιβάζουν» υπόδικους και τελικά αθωώνεται-Τα... παράδοξα της Δικαιοσύνης

Ροη Ειδησεων

Διαμέρισμα 2 υπνοδ. στη Λάρνακα

Εξοχική κατοικία 3ων υπνοδ. στο Παραλίμνι

Διαμέρισμα 3ων υπνοδ. στο Στρόβολο

Διαμέρισμα 1 υπνοδ. στο Γέρι

Δειτε Επισης