Οι 27 της Ε.Ε. επαναβεβαιώνουν την ευρωπαϊκή προοπτική και τη στήριξη στα Δυτικά Βαλκάνια

Οι 27 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ και οι ηγέτες των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων, επαναβεβαίωσαν την ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής, υιοθετώντας κοινή διακήρυξη που άπτεται όλων των ανοιχτών θεμάτων της ατζέντας ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων, με την οποία οι ηγεσίες των εν λόγω χωρών ευθυγραμμίζονται. Η διακήρυξη υιοθετήθηκε σε τηλεδιάσκεψη που ολοκληρώθηκε απόψε και την οποία διοργάνωσε η Κροατική Προεδρία (και κανονικά θα ελάμβανε χώρα με φυσική παρουσία στο Ζάγκρεμπ)

«Εμείς, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και των κρατών μελών της, σε διαβούλευση με τους ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων και παρουσία περιφερειακών και διεθνών παραγόντων, επαναλαμβάνουμε σήμερα την αμέριστη αλληλεγγύη μας στους εταίρους μας στην κρίση του κορωνοϊού», αναφέρουν οι 27 στη διακήρυξη.

Οι 27 δεσμεύονται να στηρίξουν την περιοχή διευκρινίζοντας ότι «κοινός στόχος της ΕΕ και των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων είναι μια ειρηνική, ισχυρή, σταθερή και ενωμένη Ευρώπη, που θα στηρίζεται στους ιστορικούς, πολιτιστικούς και γεωγραφικούς δεσμούς μας, καθώς και στα αμοιβαία συμφέροντά μας σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο και σε επίπεδο ασφάλειας».

«Η ΕΕ είναι αποφασισμένη να εντείνει περαιτέρω τη δέσμευσή της σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να στηρίξει τον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό μετασχηματισμό της περιοχής και επικροτεί τη δέσμευση των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων να στηρίξουν τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές και να υλοποιήσουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις με ενδελέχεια και αποφασιστικότητα», σημειώνεται. 

«Η αύξηση της βοήθειας της ΕΕ θα συνδεθεί με απτή πρόοδο όσον αφορά το κράτος δικαίου και τις κοινωνικοοικονομικές μεταρρυθμίσεις, καθώς και τη συμμόρφωση των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων προς τις αξίες, τους κανόνες και τα πρότυπα της ΕΕ», τονίζεται.

Συγκεκριμένα, στο κείμενο που υιοθετήθηκε αναφέρεται ότι «η ΕΕ στηρίζει πλήρως τη δέσμευση των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων για περιφερειακή συνεργασία χωρίς αποκλεισμούς και για ενίσχυση των σχέσεων καλής γειτονίας μεταξύ άλλων με τα κράτη μέλη της ΕΕ».

Υπενθυμίζεται ότι «η εφαρμογή των διμερών συμφωνιών με καλή πίστη και με απτά αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένης της συμφωνίας των Πρεσπών με την Ελλάδα και της συνθήκης για σχέσεις καλής γειτονίας με τη Βουλγαρία, παραμένει σημαντική από την άποψη αυτή» και τονίζεται ότι «θα πρέπει να καταβληθούν περισσότερες και αποφασιστικές προσπάθειες για συμφιλίωση και την περιφερειακή σταθερότητα, καθώς και για να εξευρεθούν και να εφαρμοστούν οριστικές, ολοκληρωμένες και δεσμευτικές λύσεις σε διμερείς διαφορές και ζητήματα των εταίρων που έχουν τις ρίζες τους στο παρελθόν, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και καθιερωμένες αρχές, περιλαμβανομένης της συμφωνίας περί ζητημάτων διαδοχής».

Σε αυτό το πλαίσιο οι 27 δηλώνουν ότι επικροτούν «τον πρόσφατο διορισμό του ειδικού εντεταλμένου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας και για άλλα περιφερειακά θέματα των Δυτικών Βαλκανίων».

Υπενθυμίζοντας τις συνόδους κορυφής του Ζάγκρεμπ το 2000, της Θεσσαλονίκης το 2003 και της Σόφιας το 2018, η ΕΕ «επαναλαμβάνει για μιαν ακόμα φορά την αμέριστη στήριξή της στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων. Οι εταίροι των Δυτικών Βαλκανίων επανέλαβαν τη δέσμευσή τους στην ευρωπαϊκή προοπτική ως σταθερή στρατηγική επιλογή τους».

«Η αξιοπιστία αυτής της δέσμευσης εξαρτάται επίσης από τη σαφή ενημέρωση των πολιτών και από την υλοποίηση των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων», ξεκαθαρίζουν οι 27.

Στην παράγραφο `6` σημειώνεται ότι: «κοινός στόχος της ΕΕ και των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων είναι μια ειρηνική, ισχυρή, σταθερή και ενωμένη Ευρώπη, που θα στηρίζεται στους ιστορικούς, πολιτιστικούς και γεωγραφικούς δεσμούς μας, καθώς και στα αμοιβαία συμφέροντά μας σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο και σε επίπεδο ασφάλειας».

Η ΕΕ, προστίθεται, «είναι αποφασισμένη να εντείνει περαιτέρω τη δέσμευσή της σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να στηρίξει τον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό μετασχηματισμό της περιοχής και επικροτεί τη δέσμευση των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων να στηρίξουν τις ευρωπαϊκές αξίες και αρχές και να υλοποιήσουν τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις με ενδελέχεια και αποφασιστικότητα».

«Η αύξηση της βοήθειας της ΕΕ θα συνδεθεί με απτή πρόοδο όσον αφορά το κράτος δικαίου και τις κοινωνικοοικονομικές μεταρρυθμίσεις, καθώς και τη συμμόρφωση των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων προς τις αξίες, τους κανόνες και τα πρότυπα της ΕΕ», σημειώνεται.

Ακολούθως στις παραγράφους 7, «η ΕΕ επικροτεί την αταλάντευτη προσήλωση των εταίρων των Δυτικών Βαλκανίων στην πρωτεύοντα ρόλο της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου, ιδίως δε της καταπολέμησης της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, της χρηστής διακυβέρνησης, καθώς και του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισότητας των φύλων και των δικαιωμάτων των προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες».

Οι ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων θα πρέπει «να εξασφαλίσουν την αυστηρή τήρηση και εφαρμογή των θεμελιωδών αξιών, των δημοκρατικών αρχών και του κράτους δικαίου, ακόμα και κατά το διάστημα της εφαρμογής των ειδικών και έκτακτων μέτρων για την ανάσχεση της πανδημίας του κορωνοϊού».

Αυτά, αναφέρεται, «είναι τα θεμέλια του μετασχηματισμού της κοινωνίας και της αποτελεσματικής εφαρμογής των μεταρρυθμίσεων. Μια κοινωνία πολιτών και ανεξάρτητα και πλουραλιστικά μέσα ενημέρωσης, καθώς και η ελευθερία έκφρασης και η προστασία των δημοσιογράφων, διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στη διαδικασία εκδημοκρατισμού».

Το ζήτημα της παραπληροφόρησης ορίζεται στην παράγραφο `8`, όπου οι δυο πλευρές δεσμεύονται πως «θα ενισχύσουμε τη συνεργασία μας για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης και άλλων υβριδικών δραστηριοτήτων που προέρχονται κυρίως από φορείς τρίτων κρατών που επιδιώκουν να υπονομεύσουν την ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής. Απαιτείται στενότερη συνεργασία στους τομείς της οικοδόμησης ανθεκτικότητας και της κυβερνοασφάλειας. Σε αυτό το πλαίσιο, η στρατηγική επικοινωνία έχει καθοριστική σημασία».

Τα ζητήματα της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας, στη μάχη κατά της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος ορίζονται από τις παραγράφους 12, 13, 14 και 15.

Η ΕΕ και τα Δυτικά Βαλκάνια, αναφέρεται στην παράγραφο 12, «αντιμετωπίζουν από κοινού σειρά προκλήσεων στον τομέα της ασφάλειας, που απαιτούν συντονισμένες δράσεις, μεμονωμένες και συλλογικές».

«Συμφωνούμε να προωθήσουμε τη συνεργασία μας σε βασικά ζητήματα ασφάλειας με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και πιο συστηματικά, μεταξύ άλλων σε επιχειρησιακό επίπεδο. Οι εταίροι δεσμεύονται να συμπληρώσουν αυτές τις προσπάθειες αναπτύσσοντας μέσα ολοκληρωμένης διαχείρισης για τη συνεργασία εντός των Δυτικών Βαλκανίων, αντλώντας στοιχεία, όπου αρμόζει, από εργαλεία και πλαίσια της ΕΕ», σημειώνεται.

Σύμφωνα με την παράγραφο 14 της διακήρυξης «η πρόληψη και η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και του εξτρεμισμού, όπως η χρηματοδότηση, η ριζοσπαστικοποίηση και η επιστροφή αλλοδαπών τρομοκρατών μαχητών, απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή».

Η ΕΕ και οι εταίροι των Δυτικών Βαλκανίων αναγνωρίζουν ότι «η επίτευξη αποτελεσμάτων στον αγώνα κατά της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος έχει καίρια σημασία για τον πολιτικό και κοινωνικοοικονομικό τους μετασχηματισμό και για την περιφερειακή σταθερότητα και ασφάλεια, προς το μείζον συμφέρον των πολιτών τους». Σε αυτούς τους τομείς απαιτούνται εντονότερες προσπάθειες και ενδελεχής καταγραφή επιδόσεων, με βάση τα σημαντικά αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν μέσω των δραστηριοτήτων που χρηματοδοτούνται από τον Μηχανισμό προενταξιακής βοήθειας, προστίθεται.

Οι εταίροι των Δυτικών Βαλκανίων, συνεργαζόμενοι με την ΕΕ και μεταξύ τους, αναφέρεται στην παράγραφο 15, «θα συνεχίσουν να αναλαμβάνουν αποφασιστικές δράσεις για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, της καλλιέργειας ναρκωτικών, του ξεπλύματος χρήματος και της παράνομης διακίνησης ανθρώπων και ναρκωτικών». «Η καταπολέμηση της παράνομης εμπορίας και διακίνησης όπλων αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο μπορούμε να βελτιώσουμε την ασφάλειά μας όταν συνεργαζόμαστε για την επίτευξη ενός κοινού στόχου», καταλήγει.