Ποια μάσκα μας προστατεύει περισσότερο από τον κορωνοϊό;

Όλο και περισσότερες χώρες προκρίνουν τη χρήση της μάσκας ως μία από τις ενδεδειγμένες λύσεις για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Η εφημερίδα Guardian απαντά σε μερικές συχνές ερωτήσεις πάνω στα οφέλη αλλά και τη χρήση τους. 

Έχει σημασία τι είδους μάσκα φοράμε;

Ναι. Τα διαφορετικά είδη μάσκας προσφέρουν διαφορετικά επίπεδα προστασίας. Οι χειρουργικές μάσκες - αναπνευστήρες N95 προσφέρουν το ανώτερο επίπεδο προστασίας, αποτρέποντας τον χρήση από το να μολυνθεί με Covid-19. Ακολουθούν οι χειρουργικές μάσκες.

Ωστόσο, αυτές οι μάσκες κοστίζουν αρκετά ενώ η διάθεσή τους είναι περιορισμένη, συμβάλουν στη δημιουργία αποβλήτων υγειονομικής ταφής και είναι άβολες για να τις φοράει κάποιος μεγάλα χρονικά διαστήματα. Επομένως, ακόμη και οι χώρες που απαιτούν από τους πολίτες τους να φορούν μάσκες, γενικά αποθαρρύνουν τη χρήση των συγκεκριμένων, προτείνοντας να φορούνται μόνο από εργαζόμενους στην υγεία ή από ανθρώπους που αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο.

Τα στοιχεία σχετικά με την προστατευτική αξία της μάσκας μιας χρήσης ή της επαναχρησιμοποιούμενης υφασμάτινης μάσκας είναι λιγότερο σαφή, αλλά πάντως θεωρείται ότι η χρήση μάσκας μπορεί να συνεισφέρει στη μείωση της εξάπλωσης του Covid-19.

Ποιες είναι καλύτερες; Οι μάσκες μιας χρήσης ή οι υφασμάτινες μάσκες;

Τα συμπεράσματα για τη χρήση κάθε άλλης μάσκας, πέρα από τις χειρουργικές, ακόμη προκύπτουν: μέχρι στιγμής φαίνεται ότι υπάρχει κάποιο όφελος, ωστόσο οι ακριβείς παράμετροι του ποιες μάσκες είναι οι καλύτερες και σε τι βαθμό προστατεύουν τόσο αυτόν που τις φοράει όσο και το περιβάλλον του, μένουν να διαπιστωθούν.

Αν και όσο πιο σφιχτό είναι το κάλυμμα γύρω από το πρόσωπό μας πιθανώς τόσο το καλύτερο, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων υποστηρίζουν ότι οποιοδήποτε κάλυμμα, ακόμη και μια μπαντάνα, είναι καλύτερο από το τίποτα.

Μία αμερικανική μελέτη διερεύνησε ποια οικιακά υλικά απομάκρυναν καλύτερα σωματίδια ιών και βακτηρίων διαμέτρου 0,3-1,0 μικρόνιων, όσο δηλαδή είναι το τυπικό μέγεθός τους και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι καλές επιλογές περιλαμβάνουν σακούλες ηλεκτρικής σκούπας, βαμβακερές κουβέρτες ή πολλαπλά στρώματα υλικών. Τα κασκόλ και οι μπαντάνες ήταν λιγότερο αποτελεσματικά, αλλά ακόμη κι αυτές φυλάκισαν ένα κλάσμα σωματιδίων.

Πώς βάζουμε και βγάζουμε τις μάσκες με ασφάλεια;

Πριν βάλετε μια μάσκα, καθαρίστε καλά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό. Καλύψτε το στόμα και τη μύτη με τη μάσκα σας και βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν κενά μεταξύ του προσώπου και της μάσκας. Αποφύγετε να αγγίζετε τη μάσκα ενώ τη χρησιμοποιείτε και, εάν το κάνετε, πλύνετε τα χέρια σας. Αντικαταστήστε τη μάσκα όταν είναι υγρή. Για να βγάλετε τη μάσκα σας, αφαιρέστε τη πιάνοντας μόνο τα λαστιχάκια, χωρίς να αγγίξετε το μπροστινό μέρος και πετάξτε την αμέσως σε έναν κλειστό κάδο ή, εάν η μάσκα μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί, απευθείας στο πλυντήριο.

Πόσο συχνά χρειάζεται να πλένουμε τις επαναχρησιμοποιούμενες μάσκες;

Πρέπει να πλένονται μετά από κάθε χρήση. Το αμερικανικό CDC λέει ότι πρέπει να γίνεται «σε μορφή ρουτίνας».

Πρέπει να ανησυχούμε για τον αντίκτυπό τους στο περιβάλλον;

Πολλές μάσκες που διατίθενται στο εμπόριο είναι κατασκευασμένες από στρώματα πλαστικών και έχουν σχεδιαστεί για μία χρήση. Σύμφωνα με μια ανάλυση επιστημόνων στο University College London, εάν κάθε άτομο στο Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποιούσε μάσκα μίας χρήσης κάθε μέρα για ένα χρόνο, θα δημιουργούσαν επιπλέον 66.000 τόνους μολυσμένων πλαστικών απορριμμάτων.

Η χρήση επαναχρησιμοποιήσιμων μασκών από τον γενικό πληθυσμό θα μείωνε σημαντικά τα πλαστικά απορρίμματα και τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με την ομάδα του UCL, με επικεφαλής τον καθηγητή Mark Miodownik. Η ομάδα προσθέτει ότι, σύμφωνα με τα καλύτερα στοιχεία, οι επαναχρησιμοποιούμενες μάσκες επιτελούν τις περισσότερες από τις εργασίες μάσκας μίας χρήσης χωρίς το ακόλουθο κόστος στο περιβάλλον των δεύτερων.