Η διαχείριση των ηλικιωμένων στην εποχή του κορωνοϊού-Το καλύτερο δώρο γι’ αυτούς

07:03 - 18 Απριλίου 2020

ΑΠΟΨΕΙΣ

Η νέα πανδημία έχει εγκατασταθεί στις ζωές μας φέρνοντας μαζί τις μεγάλες αλλαγές σε όλα τα συστήματα. Οι ηλικιωμένοι έχουν χαρακτηριστεί ως ευάλωτη ομάδα πληθυσμού και το κομμάτι που καλούνται όλοι να διαχειριστούν είναι η υπευθυνότητα και η συνεργασία. Οι ηλικιωμένοι χάνονται πολλές φορές στην πληθώρα των πληροφοριών γύρω από την πανδημία. Έτσι μια πληροφόρηση θα ήταν λειτουργικό να γίνει από κάποιο συγγενικό τους πρόσωπο (το οποίο πιθανόν να αναλάβει και τον ρόλο του φροντιστή).

Οι πληροφορίες που θα δοθούν στους ηλικιωμένους, θα πρέπει να εξηγούν με απλά λόγια τι αλλάζει στην καθημερινότητα τους. Δηλαδή, να εξηγεί ειδικά την αποφυγή μετακινήσεων, το θέμα της καθαριότητας και των επαφών. Επίσης αποφεύγονται λεπτομέρειες, οι οποίες θα μπορούσαν να αναστατώσουν, όπως για παράδειγμα σενάρια καταστροφολογίας. Παράλληλα θα μπορούσε να οριστεί ένας φροντιστής για να μπορεί να διευκολύνει τους ηλικιωμένους στις εξωτερικές δουλειές (π.χ. ψώνια από υπεραγορά, φάρμακα, πληρωμή λογαριασμών). Η οποιαδήποτε πληροφόρηση έχει νόημα να γίνεται με θετικότητα. Έτσι έχουν μεγάλη σημασία οι λέξεις που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε τη νέα κατάσταση γιατί είτε θα πανικοβάλουν είτε θα καθησυχάσουν. Είναι διαφορετικό να αναφερθείς σε ένα τέλος του κόσμου και είναι διαφορετικό να μιλήσεις για το πώς μπορεί κάποιος να προστατευθεί και να είναι ασφαλής.

Κάθε νέα κατάσταση αποτελεί κύρια πηγή μέσα από την οποία αναβλύζουν συναισθήματα αγωνίας, φόβου, ανησυχίας και άγχους. Ενώ όλα αυτά τα συναισθήματα πηγάζουν στον καθένα που αντιλαμβάνεται την νέα πανδημία εντούτοις στους ηλικιωμένους, η διαχείριση όλων αυτών των συναισθημάτων προκαλεί μεγαλύτερη αναστάτωση αφού η ηλικία τους ταυτίζεται περισσότερο με τον θάνατο. Η συναισθηματική επικοινωνία κρίνεται απαραίτητη σε αυτήν την εποχή. Η αποδοχή και η επικοινωνία όλων των συναισθημάτων θα βοηθήσουν τα ίδια τα συναισθήματα να ξεχειλίσουν και να κατευναστούν.

Επίσης οι ηλικιωμένοι μας κατέχουν ένα σημαντικό εργαλείο: «τη σοφία της ζωής». Οι σημερινοί ηλικιωμένοι έχουν περάσει και έχουν ξεπεράσει σκοπέλους στη ζωή και αυτά τα εργαλεία μπορούν να τους αντλήσουν υπομονή και αισιοδοξία. Αυτή τη σοφία θα πρέπει να τους θυμίζουμε κατά διαστήματα σε αυτήν την εποχή.

Αδιαμφισβήτητα, η μοναξιά είναι δυσκολότερη για όσους έχουν ήδη ζήσει το κομμάτι του πένθους από τον σύντροφο τους. Είναι δύσκολο να κλείνουν την πόρτα τους και να βρίσκονται μόνοι είτε στο σπίτι τους είτε σε ένα οίκο ευγηρίας. Είναι δύσκολο να έρχονται γιορτινές μέρες και εκεί που θα είχαν θέση σε ένα τραπέζι να βρίσκονται μόνοι. Το σημείο όμως, που θα πέσει φως είναι ότι τα σπίτια μας ή το δωμάτιο στον οίκο ευγηρίας δεν είναι φυλακές αλλά αποτελούν τα καταφύγια για να μπορούμε να είμαστε ασφαλείς και ξανά μαζί. Τα όνειρα δεν μπορούν να τοποθετηθούν σε κλουβιά. Άρα το αναλγητικό βρίσκεται στο γεγονός ότι η περίοδος, η οποία ζούμε είναι ένα σημείο στην προσωπική ή οικογενειακή μας ιστορία και όχι ολόκληρη η ιστορία. Το ότι ζούμε σε μια χρονική στιγμή που εμπίπτει στο Πάσχα μας δίνει το χαρμόσυνο μήνυμα ότι θα τα καταφέρουμε τηρώντας τους σημαντικούς κανόνες ασφαλείας.

Το οικογενειακό τραπέζι δεν είναι το επίκεντρο στη νέα εποχή αλλά το γεγονός αυτό δεν σημαίνει πως το οικογενειακό τραπέζι δεν μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε άλλη στιγμή. Εξάλλου, ίσως ο κορωνοϊός να μας βοηθήσει να αναστοχαστούμε τις αξίες και τη σύνδεση που μας φέρνει το οικογενειακό τραπέζι και όχι το τι πραγματικά θα φάμε. Ανατρέχοντας στην προετοιμασία ενός οικογενειακού τραπεζιού μπορεί να δούμε μια μητέρα να ανησυχεί για το πόσα θα πρέπει να ψωνίσει, τι είδους φαγητά θα προετοιμάσει, ποια γλυκά αρέσουν και έναν πατέρα να ετοιμάζει τη σούβλα. Όμορφα στολισμένα τραπέζια και ποτήρια να ανταμώνονται με την ευχή «εις υγείαν». Όλες αυτές οι σκέψεις μας βοηθούν σήμερα να κατανοήσουμε ότι η αγάπη και η ανάγκη μας για φροντίδα και παρουσία δεν βρίσκεται ούτε στα όμορφα τραπέζια ούτε στα πολλά φαγητά. Η ευχή «εις υγείαν» είναι στόχος ζωής που σήμερα καλούμαστε να επιδιώξουμε για να είμαστε ξανά όλοι μαζί. Αυτό το μήνυμα της συνέχισης της ζωής είναι που θα βοηθήσει τους ηλικιωμένους που είναι μόνοι να αντέξουν.

Στο πλαίσιο αυτό δεν θα μπορούσε να γίνει κάποιος συμβιβασμός σε συζήτηση για το κατά πόσον θα μπορούσαμε ακόμη και να τους επισκεφθούμε με την παραμικρή πιθανότητα του ρίσκου να τους μεταδοθεί η ασθένεια. Στην αγάπη πάντα γίνονται συμβιβασμοί. Συμβιβασμοί όμως ,που θα μπορούσαν να είναι λειτουργικοί για όλους και οπωσδήποτε να έδιναν τη συνέχιση στη ζωή. Ένα μεγάλο κομμάτι στην αγάπη είναι και η ενοχή και κανένα όριο δεν τίθεται χωρίς ενοχή. Έτσι εναπόκειται στους νεότερους να θέσουν το όριο σχετικά με το μικρότερο ποσοστό ενοχής παρά με ένα μεγαλύτερο σε περίπτωση μετάδοσης.

Η κοινωνική απόσταση που φέρνει τη μοναξιά, θα μπορούσε να μειωθεί λαμβάνοντας νέες μεθόδους επικοινωνίας. Το σημαντικότερο είναι δείξουμε ευελιξία και να δηλώνουμε την παρουσία μας στις ζωές των ηλικιωμένων μας με διαφορετικούς τρόπους. Όπως έχει ήδη προαναφερθεί στην προκειμένη περίπτωση είναι λειτουργικό να οριστεί ένα άτομο ως φροντιστής στις περιπτώσεις που είναι εφικτό. Ο φροντιστής θα τηρεί τους κανόνες προστασίας και θα ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας. Επίσης προτείνεται στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας να επικοινωνούν συχνά είτε τηλεφωνικώς είτε μέσω οποιασδήποτε επικοινωνίας με ηλεκτρονική μορφή ώστε να συνεχίζεται η επαφή.

Επιπρόσθετα στο μήνυμα που δίνουμε στους ηλικιωμένους μας για συνέχιση της ζωής τους ενθαρρύνουμε να αποκτήσουν νέες ρουτίνες όπως είναι το μαγείρεμα, η φροντίδα του σπιτιού, η φροντίδα των λουλουδιών, το διάβασμα, η φροντίδα του εαυτού, χαμηλή σωματική άσκηση ανάλογα με την κατάσταση του καθενός. Βοηθάμε τους ηλικιωμένους να εστιάσουν σε όσα μπορούν να κάνουν σε αυτή τη δύσκολη εποχή. Σε ανθρώπους που είναι βαθιά θρησκευόμενοι είναι καλό να παρακολουθούν τη θεία λειτουργία μέσω των τηλεοράσεων και να μπορούν έτσι να λάβουν το μήνυμα της ανάστασης και της ελπίδας.

Από την άλλη πλευρά ένα ακόμη κομμάτι που χρειάζεται διαχείριση είναι τα συναισθήματα που νιώθουν τα μικρά παιδιά (εγγονάκια), τα οποία δεν μπορούν να έχουν φυσική επικοινωνία με τους παππούδες και γιαγιάδες. Στο κομμάτι αυτό καλούνται οι γονείς να αναγνωρίσουν τα συναισθήματα των παιδιών τους και να τους εξηγήσουν πως παραμένοντας στο σπίτι συμβάλουμε στη μείωση του χρόνου που θα είμαστε χώρια. Προσπαθούμε να εξηγήσουμε στα παιδιά τη σημαντικότητα της παραμονής μας στο σπίτι και τα ενθαρρύνουμε να μας μιλήσουν για όσα νιώθουν. Επίσης εξηγούμε πως είναι δύσκολο και πρωτόγνωρο και για εμάς τους ίδιους ως γονείς, χωρίς να προσπαθούμε να είμαστε υπερ-ήρωες στην κατάσταση. Η συνεργασία μας είναι το εργαλείο που θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες. Ακόμη θα πρέπει να αποφεύγουμε την υπερπληροφόρηση στα παιδιά και την έκθεση τους σε ειδήσεις που μπορεί να τα αναστατώσουν.

Εν κατακλείδι, είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως το σήμερα είναι οι αναμνήσεις του αύριο. Έτσι κρατώντας το σήμερα μας ζωντανό και δημιουργικό μας φέρνει την ελπίδα για ένα ομορφότερο αύριο. Δίνοντας το μήνυμα αυτό πρωτίστως στους ίδιους μας τους εαυτούς και έπειτα στους ηλικιωμένους μας κρατάμε την ελπίδα μας ζωντανή για επανασύνδεση. Τελειώνοντας θα ήθελα να σας αναφέρω πως το ωραιότερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στους ηλικιωμένους μας είναι να τους συμπεριφερόμαστε ως ενεργητικά άτομα και άτομα με δυνατότητες.

*Κατερίνα Μιχαήλ, Συστημική Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια, Συμβουλευτική Ζευγαριών, Συμβουλευτική Γονέων, Ψυχοθεραπεία Παιδιών και Εφήβων, EFTA / ECP, Συνεργάτης Κέντρου Οικογενειακής Θεραπείας Συστημικού Ινστιτούτο Κύπρου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Η διαχείριση των ηλικιωμένων στην εποχή του κορωνοϊού-Το καλύτερο δώρο γι’ αυτούς

Ροη Ειδησεων

Διαμέρισμα 2 υπνοδ. στη Λάρνακα

Εξοχική κατοικία 3ων υπνοδ. στο Παραλίμνι

Διαμέρισμα 3ων υπνοδ. στο Στρόβολο

Διαμέρισμα 1 υπνοδ. στο Γέρι

Δειτε Επισης