Από τον Πελοποννησιακό στον Α’ Παγκόσμιο-Οι πανδημίες που σημάδεψαν την Ιστορία

07:10 - 12 Μαρτίου 2020

ΔΙΕΘΝΗ
Μια λέξη, που πολλοί στον πλανήτη δεν είχαν ξανακούσει, κάνει τον γύρο του κόσμου τις τελευταίες ώρες, καθώς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε χθες σε πανδημία τον κορωνοϊό. Οι αγγλόφωνοι την λένε pandemic, οι γαλλόφωνοι pandémie, ενώ στα Ισπανικά, τα Ιταλικά και τα Πορτογαλικά χρησιμοποιείται όπως και στα Ελληνικά, με την μορφή pandemia.
 
Η λέξη είναι φυσικά ελληνική, με ρίζες τις λέξεις παν και δήμος, και όχι τυχαία, καθώς μία από τις πρώτες πανδημίες καταγράφηκε στην αρχαία Ελλάδα. Πρόκειται για τον Λοιμό των Αθηνών, ένα είδος τυφοειδούς πυρετού, που εκδηλώθηκε μεταξύ 430 και 426 π.Χ. Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, υπολογίζεται ότι σκότωσε το ένα τέταρτο των αθηναϊκών στρατευμάτων, καθώς και το ένα τέταρτο του πληθυσμού, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για περισσότερα από 75,000 άτομα.
 
Η ασθένεια αυτή, που θεωρείται καθοριστική για την αποδόμηση της αθηναϊκής ηγεμονίας, ήταν πολύ θανατηφόρα και θεωρείται ότι δεν σκότωσε περισσότερους επειδή πέθαιναν οι ασθενείς πριν προλάβουν να τη μεταδώσουν. Επηρέασε, επίσης, την Ανατολική Μεσόγειο, ενώ επανήλθε με μικρότερη ένταση δύο φορές.
 
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Επιδημίες που προκαλούν παγκόσμιο τρόμο-Από τον Έμπολα στον κορωνοϊό
 
Αυτός δεν ήταν ο μοναδικός λοιμός της αρχαιότητας. Η Πανώλη των Αντωνίνων, υπολογίζεται ότι σκότωσε μέχρι πέντε εκατομμύρια άτομα μεταξύ του 165 και του 180 μ.Χ. Εικάζεται ότι πρόκειται για μία πανδημία ευλογιάς, την οποία έφεραν στην περιοχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας στρατιώτες που επέστρεφαν από το μέτωπο. Η Πανώλη του Κυπριανού που ακολούθησε, μεταξύ 251 και 266, ενδέχεται να ήταν η ίδια ασθένεια, η οποία, όταν κορυφώθηκε, σκότωνε 5,000 άτομα την ημέρα στη Ρώμη.
 
Κι όπως ο κόσμος κινήθηκε από τη Ρώμη στο Βυζάντιο, έτσι έκαναν και οι πανδημίες. Η Πανώλη του Ιουστινιανού ήταν η πρώτη καταγεγραμμένη βουβωνική πανώλη. Ξεκίνησε από την Αίγυπτο, το 541, και μέσα σε  μερικούς μήνες έφτασε στην Κωνσταντινούπολη σκοτώνοντας μέχρι και 10,000 άτομα την ημέρα. Συνολικά υπολογίζεται ότι οδήγησε στον θάνατο το 40% των κατοίκων της Πόλης και ακολούθως, μέχρι το 750 μ.Χ., πάνω από το ένα τέταρτο του πληθυσμού του γνωστού κόσμου. Εξ’ αιτίας της μειώθηκε κατά το ήμισυ ο ευρωπαϊκός πληθυσμός. Η πανώλη συνέχισε να παρουσιάζεται σε διάφορες περιοχές για τα επόμενα 225 χρόνια.
 
Ίσως η πιο γνωστή πανδημία της Ιστορίας ήταν ο Μαύρος Θάνατος, μεταξύ 1331 και 1353. Υπολογίζεται ότι αφάνισε από τη Γη 75 εκατομμύρια ανθρώπους. Αυτή η καταστροφική πανώλη ξεκίνησε από την Ασία και σταδιακά πέρασε στη Μεσόγειο και στη Δυτική Ευρώπη, μέσα από τον δρόμο του μεταξιού. Μέσα σε έξι χρόνια υπολογίζεται ότι σκότωσε 20-30 εκατομμύρια Ευρωπαίους, αφανίζοντας το 30-50% του πληθυσμού της Ευρώπης και εκτιμάται ότι χρειάστηκαν περισσότερα από 200 χρόνια για την ανάκαμψή του. Ακολούθησαν περισσότερες από 100 επιδημίες πανώλης τα επόμενα χρόνια.
 
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟ ΤΟΥ ΚΟΡΩΝΟΪΟΥ
 
Η Τρίτη Πανδημία Πανώλης ξεκίνησε το 1855 την Κίνα, με δύο εκατομμύρια νεκρούς, και από εκεί εξαπλώθηκε στην Ινδία, όπου έχασαν τη ζωή τους δέκα εκατομμύρια άνθρωποι. Αυτή τη χρονική περίοδο εμφανίστηκε για πρώτη φορά η βουβωνική πανώλη και στις ΗΠΑ. Θεωρείται ότι δεν εξαφανίστηκε εντελώς πριν από τα μέσα του 20ου αιώνα.
 
Η μεγάλη πανδημία του προηγούμενου αιώνα ήταν η Ισπανική Γρίπη που «θέριζε» μεταξύ 1918 και 1920. Παρόλο που δεν είναι γνωστή η πηγή της, αυτή δεν ήταν η Ισπανία, παρόλο που έμεινε στην Ιστορία με αυτό το όνομα, λόγω της ευρείας κάλυψης της κρίσης στην Ισπανία, για την οποία δεν υπήρχε λογοκρισία κατά την περίοδο του πολέμου. Ήταν η πρώτη καταγραφή του ιού H1N1, με τη δεύτερη παγκόσμια επιδημία να καταγράφεται το 2009 με τη Γρίπη των Χοίρων.
 
Υπολογίζεται ότι μολύνθηκε περίπου το 27% του παγκόσμιου πληθυσμού, ακόμη και σε απομακρυσμένα νησιά στη μέση του ωκεανού, ενώ οι θάνατοι ξεπέρασαν τα 40 εκατομμύρια, με κάποιους υπολογισμούς να τους τοποθετούν στα 100 εκατομμύρια, κάτι που την καθιστά την πλέον θανατηφόρα πανδημία στην ανθρωπότητα.  Ένας από τους λόγους που η γρίπη εξαπλώθηκε τόσο πολύ θεωρείται ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, κατά τη διάρκεια του οποίου υπήρχε μετακίνηση στρατευμάτων, οι οποίοι ζούσαν όλοι μαζί, με κακές συνθήκες υγιεινής και διατροφής, γεγονός που κατέστησε πολύ εύκολη την μετάδοσή της. Την πρώτη χρονιά εξάπλωσής της, το προσδόκιμο ζωής στις ΗΠΑ Μειώθηκε κατά 12 χρόνια.
 
Πέραν, βεβαίως, των πανδημιών αυτών, υπήρξαν και πάρα πολλές επιδημίες, σε παγκόσμια, μάλιστα κλίμακα, που άφησαν το στίγμα τους στην αρχαία και σύγχρονη Ιστορία. Η χολέρα, ο τύφος, η γρίπη, η ιλαρά, η φυματίωση, η λέπρα, η ηπατίτιδα, ο εμπόλα και η ελονοσία κόστισαν εκατομμύρια ζωές, αρκετές από τις οποίες προτού ανακαλυφθούν φάρμακα και ιατρικές μέθοδοι που θεωρούνται δεδομένες σήμερα.
  
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κι επίσημα πανδημία ο κορωνοϊός-Οι προβλέψεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας
newsletter Εγγραφη

Ροη Ειδησεων

ΟΛΕΣ ΟΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Altamira22

Δειτε Επισης

ΒΙΝΤΕΟ: Νέα αεροπορική τραγωδία στις ΗΠΑ-Τέσσερις νεκροί στο Ιλινόις
Δέκα Έλληνες πράκτορες που έγραψαν Ιστορία στην CIA (pics)
Η Πασχαλινή εκεχειρία που δεν έγινε ποτέ-Ρωσία και Ουκρανία αλληλοκατηγορούνται για την παραβίασή της
ΒΙΝΤΕΟ: Η στιγμή εν ψυχρώ δολοφονία άνδρα σε καφετέρια της Κωνσταντινούπολης
Περικοπές στο Στέιτ Ντιπάρμεντ σχεδιάζει ο Ρούμπιο-Καταργούνται πρεσβείες, απολύονται διπλωμάτες
Βρετανικά μαχητικά αεροσκάφη αναχαίτισαν ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη στη Βαλτική
Αεροσκάφος της Boeing επέστρεψε από την Κίνα λόγω των δασμών του Τραμπ
Πάσχα με ακρωτηριασμούς, μολότοφ και Καλάσνικοφ στην Ελλάδα-Τα «έθιμα» που μετατράπηκαν σε εφιάλτη
Πελώρια κύματα σκορπούν τον θάνατο στην Αυστραλία-Έξι οι νεκροί σε Βικτόρια και Νέα Νότια Ουαλία
Εν μέσω βομβαρδισμών και επιθέσεων γιορτάζουν οι Παλαιστίνιοι το Πάσχα σε Γάζα και Δυτική Όχθη