Μετά τα παρατράγουδα, αποκτούν Κώδικα Δεοντολογίας οι Βουλευτές
06:46 - 21 Φεβρουαρίου 2020
Προσχέδιο του Κώδικα Δεοντολογίας των Βουλευτών προτίθεται να παρουσιάσει την ερχόμενη Δευτέρα ο πρόεδρος της Βουλής, Δημήτρης Συλλούρης, σε συνέντευξη Τύπου που θα παραθέσει.
Το ζήτημα, το οποίο παρέμεινε στα συρτάρια για χρόνια, επανήλθε στο προσκήνιο, ειδικά μετά την επεισοδιακή συνεδρία της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής στις 6 Φεβρουαρίου, για τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια των Πολιτικά Εκτεθειμένων Προσώπων και τα όσα ακολούθησαν μεταξύ της βουλευτίνας του ΑΚΕΛ, Ειρήνης Χαραλαμπίδου και του βουλευτή του Δημοκρατικού Συναγερμού, Κωστάκη Κωνσταντίνου.
Για το θέμα, υπάρχει σχετική σύσταση από το Συμβούλιο της Ευρώπης κατά της Διαφθοράς, την γνωστή Επιτροπή GRECO, η οποία ωστόσο δεν έχει τύχει εκμετάλλευσης, μέχρι στιγμής, από τη Βουλή. Ο Δημήτρης Συλλούρης ωστόσο, ανέλαβε την πρωτοβουλία, «προσπερνώντας» την Επιτροπή Θεσμών της Βουλής να ζητήσει την ετοιμασία προσχεδίου από την υπηρεσία της Βουλής.
Σημειώνεται πως σε επιστολή του προς τον Δημήτρη Συλλούρη, ο Γιώργος Περδίκης απορρίπτει τα όσα ο πρόεδρος της Βουλής είπε κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της 6ης Φεβρουαρίου, ότι δηλαδή η επιτροπή θεσμών αρνήθηκε ή απέτυχε να χειριστεί το ζήτημα. Μάλιστα υπενθυμίζει στον κ. Συλλούρη πως του είχε αποστείλει επιστολή για το ίδιο θέμα στις 7 Ιουνίου 2016, χωρίς όμως να πάρει απάντηση.
Το περίγραμμα, ωστόσο, για τη δημιουργία του Κώδικα Δεοντολογίας των Βουλευτών, δόθηκε από την 19η Γενική Έκθεση Δραστηριοτήτων της GRECO όσον αφορά Βουλή.
Μάλιστα σε σημείωμα του περασμένου Δεκεμβρίου, και μετά τις συστάσεις της GRECO, έχει συνταχθεί ο Κώδικας Δεοντολογίας για τους βουλευτές στον οποίο περιλαμβάνονται πρόνοιες που διασφαλίζουν ότι:
Α) Όλες οι μορφές αμοιβής και ωφελημάτων που λαμβάνουν τα μέλη του Κοινοβουλίου υπόκεινται σε καθαρούς κανόνες, ικανοποιητική εποπτεία και διαφάνεια.
Β) Τα μέλη του Κοινοβουλίου είναι υποχρεωμένα με βάση τον πιο πάνω Κώδικα να υποβάλλουν δήλωση στην οποία να ενημερώνουν το Σώμα εάν έχουν οποιοδήποτε οικονομικό, θεσμικό ή άλλο ασυμβίβαστο. Οι δηλώσεις αυτές αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Βουλής καθ΄ όλη τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής περιόδου και αρχειοθετούνται στο αρχείο της Βουλής. Τα μέλη αυτά δεν μπορούν να λαμβάνουν μέρος σε συζητήσεις Νομοσχεδίων ή σε άλλες κοινοβουλευτικές διαδικασίες όσο ισχύει το πιο πάνω ασυμβίβαστο, εκτός εάν αποφασίσει διαφορετικά ο πρόεδρος της Βουλής.
Γ) Τα μέλη του Κοινοβουλίου υποχρεούνται να δηλώσουν εάν έχουν προσωπικό συμφέρον που μπορεί να θεωρηθεί από τον μέσο πολίτη, ότι μπορεί να επηρεάσει στη λήψη των αποφάσεων ενώπιον του Κοινοβουλίου.
Δ) Σε περίπτωση σύγκρουσης συμφέροντος μέλους του Κοινοβουλίου, αυτό πρέπει να δηλώνεται στον πρόεδρο της αρμόδιας επιτροπής πριν την έναρξη της συζήτησης ενός θέματος και ακολούθως να γίνεται μια γραπτή δήλωση, όπως προβλέπει ο κώδικας. Με βάση τον νέο Κανονισμό της Βουλής που υιοθετήθηκε πρόσφατα, οι δηλώσεις αυτές αναφέρονται στην έκθεση της αρμόδιας επιτροπής για το θέμα, όπως αυτό προωθείται προς την ολομέλεια της Βουλής.
Ε) Όσον αφορά το θέμα της αποδοχής δώρων, ο νέος Κώδικας προνοεί ότι τα μέλη του Κοινοβουλίου δεν μπορούν να αποδέχονται δώρα ή άλλες χρηματικές προσφορές, οποιαδήποτε χρηματοδότηση ή δωρεά, εκτός από δώρα που έχουν καθαρά φιλοφρονητική φύση ή χαμηλή αξία. Τα δώρα αυτά καταχωρούνται σε ειδικό μητρώο, θεωρούνται περιουσία του Κοινοβουλίου και τοποθετούνται σε προθήκες στη Βουλή.
Η έκθεση για το Lobbying στην Κύπρο
Για το θέμα του Lobbying η Βουλή ανέθεσε στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας τη μελέτη του όλου θέματος και την υποβολή σχετικής έκθεσης. Η μελέτη παραδόθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο. Με βάση τη μελέτη αυτή στην Κύπρο δεν υπάρχουν επαγγελματίες στο Lobbying, αλλά κάποιοι δικηγόροι που ενεργούν εξ ονόματος τους.
Περαιτέρω από συγκριτική μελέτη που έγινε μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαφάνηκε ότι δεν υπάρχει ομοιόμορφη ρύθμιση στον τομέα αυτό, αλλά κάθε χώρα ακολουθεί τις δικές τις επιλογές.
Μεταξύ των κρατών μελών υπάρχει μια ποικιλία ρυθμίσεων. Άλλες χώρες δεν έχουν καμία ρύθμιση, άλλες χώρες έχουν νομοθετικές ρυθμίσεις ως προς τις βασικές αρχές λειτουργίας των ομάδων πίεσης που θέτουν το γενικό πλαίσιο για το σκοπό αυτό, άλλες χώρες έχουν σχετικές ρυθμίσεις στον εσωτερικό Κώδικα Δεοντολογίας των μελών τους και άλλες χώρες έχουν εποπτικούς ελέγχους όσον αφορά το Lobbying.
Το θέμα του Πόθεν Έσχες
Όσον αφορά το θέμα του Πόθεν Έσχες για τους βουλευτές, όπως αναφέρεται στο ίδιο σημείωμα, ψηφίστηκε σχετικός Νόμος από τη Βουλή το 2017 με τον οποίο οι δηλώσεις των βουλευτών, υπουργών και άλλων αξιωματούχων, αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Βουλής, αλλά εξακολουθούν να εκκρεμούν θέματα που αφορούν, ανάμεσα σε άλλα, τον τρόπο αξιολόγησης των δηλώσεων αυτών.
Τα θέματα αυτά βρίσκονται ενώπιον της Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για το Πόθεν Έσχες αλλά και της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, η οποία εξετάζει τα θέματα του Πόθεν Έσχες για όλους τους αξιωματούχους της Δημοκρατίας και όχι μόνο για τους βουλευτές.
Το ζήτημα, το οποίο παρέμεινε στα συρτάρια για χρόνια, επανήλθε στο προσκήνιο, ειδικά μετά την επεισοδιακή συνεδρία της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής στις 6 Φεβρουαρίου, για τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια των Πολιτικά Εκτεθειμένων Προσώπων και τα όσα ακολούθησαν μεταξύ της βουλευτίνας του ΑΚΕΛ, Ειρήνης Χαραλαμπίδου και του βουλευτή του Δημοκρατικού Συναγερμού, Κωστάκη Κωνσταντίνου.
Για το θέμα, υπάρχει σχετική σύσταση από το Συμβούλιο της Ευρώπης κατά της Διαφθοράς, την γνωστή Επιτροπή GRECO, η οποία ωστόσο δεν έχει τύχει εκμετάλλευσης, μέχρι στιγμής, από τη Βουλή. Ο Δημήτρης Συλλούρης ωστόσο, ανέλαβε την πρωτοβουλία, «προσπερνώντας» την Επιτροπή Θεσμών της Βουλής να ζητήσει την ετοιμασία προσχεδίου από την υπηρεσία της Βουλής.
Σημειώνεται πως σε επιστολή του προς τον Δημήτρη Συλλούρη, ο Γιώργος Περδίκης απορρίπτει τα όσα ο πρόεδρος της Βουλής είπε κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της 6ης Φεβρουαρίου, ότι δηλαδή η επιτροπή θεσμών αρνήθηκε ή απέτυχε να χειριστεί το ζήτημα. Μάλιστα υπενθυμίζει στον κ. Συλλούρη πως του είχε αποστείλει επιστολή για το ίδιο θέμα στις 7 Ιουνίου 2016, χωρίς όμως να πάρει απάντηση.
Το περίγραμμα, ωστόσο, για τη δημιουργία του Κώδικα Δεοντολογίας των Βουλευτών, δόθηκε από την 19η Γενική Έκθεση Δραστηριοτήτων της GRECO όσον αφορά Βουλή.
Μάλιστα σε σημείωμα του περασμένου Δεκεμβρίου, και μετά τις συστάσεις της GRECO, έχει συνταχθεί ο Κώδικας Δεοντολογίας για τους βουλευτές στον οποίο περιλαμβάνονται πρόνοιες που διασφαλίζουν ότι:
Α) Όλες οι μορφές αμοιβής και ωφελημάτων που λαμβάνουν τα μέλη του Κοινοβουλίου υπόκεινται σε καθαρούς κανόνες, ικανοποιητική εποπτεία και διαφάνεια.
Β) Τα μέλη του Κοινοβουλίου είναι υποχρεωμένα με βάση τον πιο πάνω Κώδικα να υποβάλλουν δήλωση στην οποία να ενημερώνουν το Σώμα εάν έχουν οποιοδήποτε οικονομικό, θεσμικό ή άλλο ασυμβίβαστο. Οι δηλώσεις αυτές αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Βουλής καθ΄ όλη τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής περιόδου και αρχειοθετούνται στο αρχείο της Βουλής. Τα μέλη αυτά δεν μπορούν να λαμβάνουν μέρος σε συζητήσεις Νομοσχεδίων ή σε άλλες κοινοβουλευτικές διαδικασίες όσο ισχύει το πιο πάνω ασυμβίβαστο, εκτός εάν αποφασίσει διαφορετικά ο πρόεδρος της Βουλής.
Γ) Τα μέλη του Κοινοβουλίου υποχρεούνται να δηλώσουν εάν έχουν προσωπικό συμφέρον που μπορεί να θεωρηθεί από τον μέσο πολίτη, ότι μπορεί να επηρεάσει στη λήψη των αποφάσεων ενώπιον του Κοινοβουλίου.
Δ) Σε περίπτωση σύγκρουσης συμφέροντος μέλους του Κοινοβουλίου, αυτό πρέπει να δηλώνεται στον πρόεδρο της αρμόδιας επιτροπής πριν την έναρξη της συζήτησης ενός θέματος και ακολούθως να γίνεται μια γραπτή δήλωση, όπως προβλέπει ο κώδικας. Με βάση τον νέο Κανονισμό της Βουλής που υιοθετήθηκε πρόσφατα, οι δηλώσεις αυτές αναφέρονται στην έκθεση της αρμόδιας επιτροπής για το θέμα, όπως αυτό προωθείται προς την ολομέλεια της Βουλής.
Ε) Όσον αφορά το θέμα της αποδοχής δώρων, ο νέος Κώδικας προνοεί ότι τα μέλη του Κοινοβουλίου δεν μπορούν να αποδέχονται δώρα ή άλλες χρηματικές προσφορές, οποιαδήποτε χρηματοδότηση ή δωρεά, εκτός από δώρα που έχουν καθαρά φιλοφρονητική φύση ή χαμηλή αξία. Τα δώρα αυτά καταχωρούνται σε ειδικό μητρώο, θεωρούνται περιουσία του Κοινοβουλίου και τοποθετούνται σε προθήκες στη Βουλή.
Η έκθεση για το Lobbying στην Κύπρο
Για το θέμα του Lobbying η Βουλή ανέθεσε στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας τη μελέτη του όλου θέματος και την υποβολή σχετικής έκθεσης. Η μελέτη παραδόθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο. Με βάση τη μελέτη αυτή στην Κύπρο δεν υπάρχουν επαγγελματίες στο Lobbying, αλλά κάποιοι δικηγόροι που ενεργούν εξ ονόματος τους.
Περαιτέρω από συγκριτική μελέτη που έγινε μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαφάνηκε ότι δεν υπάρχει ομοιόμορφη ρύθμιση στον τομέα αυτό, αλλά κάθε χώρα ακολουθεί τις δικές τις επιλογές.
Μεταξύ των κρατών μελών υπάρχει μια ποικιλία ρυθμίσεων. Άλλες χώρες δεν έχουν καμία ρύθμιση, άλλες χώρες έχουν νομοθετικές ρυθμίσεις ως προς τις βασικές αρχές λειτουργίας των ομάδων πίεσης που θέτουν το γενικό πλαίσιο για το σκοπό αυτό, άλλες χώρες έχουν σχετικές ρυθμίσεις στον εσωτερικό Κώδικα Δεοντολογίας των μελών τους και άλλες χώρες έχουν εποπτικούς ελέγχους όσον αφορά το Lobbying.
Το θέμα του Πόθεν Έσχες
Όσον αφορά το θέμα του Πόθεν Έσχες για τους βουλευτές, όπως αναφέρεται στο ίδιο σημείωμα, ψηφίστηκε σχετικός Νόμος από τη Βουλή το 2017 με τον οποίο οι δηλώσεις των βουλευτών, υπουργών και άλλων αξιωματούχων, αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Βουλής, αλλά εξακολουθούν να εκκρεμούν θέματα που αφορούν, ανάμεσα σε άλλα, τον τρόπο αξιολόγησης των δηλώσεων αυτών.
Τα θέματα αυτά βρίσκονται ενώπιον της Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής για το Πόθεν Έσχες αλλά και της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών, η οποία εξετάζει τα θέματα του Πόθεν Έσχες για όλους τους αξιωματούχους της Δημοκρατίας και όχι μόνο για τους βουλευτές.