Οι κυρώσεις που διχάζουν, το τείχος του Βερολίνου και στο βάθος Κυπριακό

Εβδομάδα κρίσιμων εξελίξεων που θα καθορίσουν μια σειρά από ζητήματα που εκκρεμούν εδώ και μήνες είναι η τρέχουσα, με τις Βρυξέλλες να βρίσκονται στο προσκήνιο, αφού εκεί συναντώνται σήμερα οι υπουργοί Εξωτερικών των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ την Πέμπτη και την Παρασκευή, συνέρχεται και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που αναμένεται να λάβει καθοριστικές αποφάσεις για τις ευρωτουρκικές σχέσεις. 

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, βρίσκεται ήδη στις Βρυξέλλες για τις εργασίες του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, το οποίο ωστόσο δεν συνέρχεται για να προετοιμάσει το έδαφος για τους ηγέτες αλλά για τακτική συνεδρία. Μάλιστα, μετά από απαίτηση συγκεκριμένων χωρών, στην ατζέντα της Συνόδου μπήκε και το θέμα της Τουρκίας. Οι υπουργοί Εξωτερικών δεν θα καταλήξουν σε συμπεράσματα για την Τουρκία που θα μεταβιβασθούν στη συνέχεια στους 27 ηγέτες, ωστόσο θα κάνουν μια πρώτη συζήτηση που θα καταδείξει τις σκέψεις και τις προθέσεις κάθε κράτους ενόψει της κρίσιμης Συνόδου Κορυφής της Πέμπτης και της Παρασκευής. 

Νίκος Χριστοδουλίδης και Νίκος Δένδιας έστειλαν ξεκάθαρα το μήνυμα προς τους Ευρωπαίους ομολόγους τους, πως αυτή την ώρα κρίνεται η αξιοπιστία και η συνέπεια λόγων και έργων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Τουρκία από την 1η Οκτωβρίου μέχρι σήμερα δεν έδειξε καμία διάθεση για αποκλιμάκωση. Αντίθετα με μια σειρά ενεργειών από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, μέχρι την κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και το Βαρώσι, τροφοδότησε την ένταση, τη δημιουργία τετελεσμένων, ενώ με τη στάση της στο Κυπριακό, έκανε ακόμη πιο περίπλοκη την νέα πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Έστειλαν μήνυμα για συνέπεια και αξιοπιστία της Ε.Ε. Δένδιας-Χριστοδουλίδης

Αυτό αναμένεται να τονίσει σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών, ενώπιον των ομολόγων του, καλώντας τους παράλληλα να μην επιδείξουν για ακόμα μια φορά αργά αντανακλαστικά, που θα επιτρέψουν στην Άγκυρα να συνεχίσει απερίσπαστη τις προκλήσεις της στην ανατολική Μεσόγειο. 

Αν και σε επίπεδο δηλώσεων την τελευταία εβδομάδα η Τουρκία, προσπάθησε για ακόμα μια φορά να ξεγελάσει την Ε.Ε., επιδεικνύοντας μια στάση υπέρ του διαλόγου, κατηγορώντας την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία πως με μαξιμαλιστικές θέσεις προσπαθούν «να κλέψουν» και να εκμεταλλευτούν τους υδρογονάνθρακες της ανατολικής Μεσογείου, πλέον τα περιθώρια έχουν στενέψει και όλο και περισσότερα κράτη κατανοούν την πραγματικότητα στην περιοχή. 

Τα στρατόπεδα
Αυτή η τάση μεταστροφής κάποιων κρατών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταγράφηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, στις επαφές που είχαν τις τελευταίες ημέρες οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Κύπρου αλλά και οι Νίκος Αναστασιάδης και Κυριάκος Μητσοτάκης. Παρόλα αυτά ένα γκρουπ χωρών παραμένουν ψυχρές στο ενδεχόμενο λήψης απόφασης για επιβολή κυρώσεων στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. 

Μια εξ αυτών είναι και  η Γερμανία, η οποία κατέχει και την προεδρία της Ε.Ε. μέχρι το τέλος του χρόνου και που αποφεύγει επιμελώς να τοποθετηθεί επί των πιθανών κυρώσεων. Με δηλώσεις του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Άγκελα Μέρκελ, χαμήλωσε πολύ των πήχυ των προσδοκιών για επιβολή κυρώσεων στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, επισημαίνοντας πως το ανώτατο όργανο της Ε.Ε., είναι αναρμόδιο για την επιβολή κυρώσεων. Ο κ. Ζάιμπερτ, διευκρίνισε επί της αρχής ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν αποφασίζει κυρώσεις, σημειώνοντας πως για κυρώσεις προβλέπεται στην ΕΕ μια νομικής φύσεως διαδικασία».

Σύμφωνα με πληροφορίες, το βασικό επιχείρημα των Γερμανών και του μικρού μπλοκ χωρών που ελέγχει εντός της Ε.Ε. είναι πως το Oruc Reis δεν βρίσκεται πλέον εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, λησμονώντας την παρουσία του Barbaros εντός της κυπριακής ΑΟΖ  μέχρι τον Φεβρουάριο, καθώς και τα τετελεσμένα στο Βαρώσι. Επίσης ένα άλλο επιχείρημα, έχει να κάνει με την εκλογή του Τζο Μπάιντεν στις ΗΠΑ, με τη Γερμανία να θεωρεί πως θα πρέπει να αναμένουμε την αλλαγή σκυτάλης, ώστε Ευρώπη και ΗΠΑ να ενεργήσουν συντονισμένα απέναντι στην Άγκυρα. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Έδωσε το σύνθημα για κυρώσεις ο Μισέλ-«Τέλος στο παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι»

Δημοσιεύματα στον αθηναϊκό Τύπο χθες, εκτιμούσαν πως τα βασικά σενάρια ενόψει της Συνόδου Κορυφής της Πέμπτης και της Παρασκευής είναι δύο. Το ένα αφορά την απόφαση για αυτόματη επιβολή κυρώσεων, και το δεύτερο είναι οι κυρώσεις να αποφασιστούν αλλά να μην ενεργοποιηθούν άμεσα, κάτι δηλαδή που έγινε και στη Σύνοδο Κορυφής της 1ης Οκτωβρίου. 

Την μη επιβολή κυρώσεων σε αυτή τη φάση, στηρίζει ένα γκρουπ κρατών αποτελούμενο από τις τρεις μεγάλες χώρες της Ένωσης, Γερμανία, Ιταλία και Ισπανία και τη Μάλτα ενώ οι ελληνικές θέσεις στηρίζονται από τη Γαλλία, την Αυστρία, τη Σλοβενία και τη Σλοβακία. 

Και στο βάθος Κυπριακό
Oι διεργασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο και οι ανακοινώσεις μετά τη Σύνοδο Κορυφής, είναι άμεσα συνυφασμένες και με το Κυπριακό. Λευκωσία και Αθήνα έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους, πως η Άγκυρα σε περίπτωση που της επιβληθούν σκληρές κυρώσεις σε αυτή τη φάση, θα συμπεριφερθεί εκδικητικά. Αυτός είναι και ο λόγος, άλλωστε, που επεδίωξε και πέτυχε το ταξίδι της Τζέιν Χολ Λουτ στην Άγκυρα, να γίνει σε μεταγενέστερο χρόνο από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. 

Από την άλλη πλευρά, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί, πως η Τουρκία με το τεράστιο «ποινικό μητρώο» των τελευταίων ετών, με τις τρεις εισβολές στη Συρία, την εμπλοκή στον εμφύλιο της Λιβύης, τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο Αρτσάχ, τις πειρατικές ενέργειες στην ΑΟΖ και το πικ νικ στην παραλία του Βαρωσιού, μπορεί να καταστεί ένας αξιόπιστος συνομιλητής στο Κυπριακό. Ή ακόμα χειρότερα πως θα εκτιμήσει το γεγονός ότι δεν θα της επιβληθούν κυρώσεις και θα ανταποδώσει με πραγματική αποκλιμάκωση. 

Οι τουρκικοί σχεδιασμοί εξάλλου, έχει αποδειχθεί από τα γεγονότα της ιστορίας αλλά και των τελευταίων ετών, πως είναι μακροχρόνιοι και ελάχιστα επηρεάζονται από εξωγενείς παράγοντες. Με αυτά τα δεδομένα η επιλογή της επιβολής κυρώσεων μοιάζει μονόδρομος και αυτό θα πρέπει να επιδιωχθεί στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ν. Δένδιας: Δεν μπορεί να επιτραπεί στην Τουρκία να συμπεριφέρεται με πρακτικές του 19ου αιώνα