O ναργιλές είναι λιγότερο επιβλαβής από το τσιγάρο; Μύθος ή αλήθεια;

Ο ναργιλές ως προϊόν καπνίσματος  γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλές τα τελευταία χρόνια ανάμεσα στους νέους οι οποίοι, έχοντας τη ψευδαίσθηση ότι είναι λιγότερο επιβλαβής από το συμβατικό τσιγάρο, επιδίδονται όλο και περισσότερο στη χρήση του. Σε αντίθεση όμως με την πεποίθηση αυτή, οι ειδικοί καταρρίπτουν τον αστικό αυτό μύθο επισημαίνοντας ότι το κάπνισμα του ναργιλέ εκθέτει τον καπνιστή σε μεγάλη ποσότητα επικίνδυνων χημικών ουσιών, οι οποίες εγκυμονούν κινδύνους. 
 
Αρχικά ο ναργιλές ήταν γνωστός σε χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Μέσης Ανατολής. Ο συγχρωτισμός όμως πολλών ανθρώπων από διαφορετικούς πολιτισμούς που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια, έκανε τον ναργιλέ γνωστό και δημοφιλή σε χώρες της Ευρώπης αλλά και της Αμερικής. Σύμφωνα με στοιχεία, υπάρχουν σήμερα περίπου 100 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο που χρησιμοποιούν ναργιλέ καθημερινά ενώ την ίδια στιγμή ελάχιστα στοιχεία είναι γνωστά για τις φαρμακολογικές του παρενέργειες. Συγκεκριμένα στις Η.Π.Α., 2,6 εκατομμύρια άνθρωποι καπνίζουν ναργιλέ εκτοξεύοντας στα ύψη τον αριθμό των «ναργιλάδικων» παγκοσμίως με κυριότερους χρήστες τους νέους.
 
Ο ναργιλές είναι μια συσκευή καπνίσματος, ασιατικής προέλευσης, στην οποία ο εισπνεόμενος καπνός ψύχεται προηγουμένως σε νερό. Σύμφωνα με μια ιστορική πηγή ο ναργιλές εφευρέθηκε από τον ΄θεραπευτή΄ Ηakim Abul Fath ως μια μέθοδος καπνίσματος λιγότερο βλαβερή. Ο ίδιος πίστευε πως περνώντας ο καπνός μέσα από το νερό, καθίσταται λιγότερο επιβλαβής με αποτέλεσμα η αστήρικτη αυτή άποψη να διαδοθεί ευρέως και να υιοθετείται από τους υποστηρικτές του ναργιλέ μέχρι σήμερα. Πρόκειται όμως για ένα μύθο ο οποίος καταρρίπτεται από πολλές μελέτες και έρευνες που βγαίνουν στο φως συνέχεια. 
 
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) το κάπνισμα ναργιλέ οδηγεί σε έκθεση του χρήστη σε εισπνεόμενο καπνό με όγκο 100 έως 200 φορές μεγαλύτερο απ' ότι το κάπνισμα ενός τσιγάρου. Έρευνες έχουν επίσης αποδείξει ότι το νερό κατακρατεί τις συγκεντρώσεις τοξικών ενώσεων, όπως μονοξείδιο του άνθρακα, πίσσα, βαρέα μέταλλα και διάφορες καρκινογόνες  ουσίες.
 
Μια άλλη έρευνα του Βρετανικού Υπουργείου Υγείας κατέδειξε ότι οι καπνιστές του ναργιλέ διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από ψηλά επίπεδα μονοξείδιου του άνθρακα στο αίμα, τα οποία δυνητικά μπορούν να προκαλέσουν εγκεφαλικές βλάβες. Στην πραγματικότητα οι χρήστες ναργιλέ μπορεί να εισπνέουν περισσότερο καπνό σε σύγκριση με τους συμβατικούς καπνιστές, εξαιτίας του μεγαλύτερου όγκου καπνού που εισπνέουν, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία της κλινικής Mayo στις Η.Π.Α, η διαδικασία καπνίσματος του ναργιλέ μπορεί να διαρκέσει έως και μία ώρα. Στο πλαίσιο παγκόσμιου συνεδρίου στο Abu Dhabi με τίτλο ΄Κάπνισμα ή Υγεία΄, εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας τόνισε ότι το κάπνισμα μιας συνεδρίας ναργιλέ αντιστοιχεί με το κάπνισμα 20-30 τσιγάρων!
 
 Όσον αφορά την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στους καπνιστές ναργιλέ, δεν είναι καθόλου μικρή αφού ο καπνός που χρησιμοποιείται περιέχει ψηλά επίπεδα τοξικών ενώσεων (πίσσα, μονοξείδιο του άνθρακα, βαρέα μέταλλα), τα οποία δύνανται να προκαλέσουν τη νόσο. Επιπρόσθετα, οι χρήστες ναργιλέ είναι 5 φορές πιο πιθανό να αναπτύξουν ασθένειες στα ούλα σε σχέση με τους συμβατικούς καπνιστές και είναι επίσης περισσότερο εκτεθειμένοι στις καρκινογόνες επιδράσεις της καύσης του κάρβουνου.
 
Όπως ο καπνός του κανονικού τσιγάρου συνδέεται με τον καρκίνο του πνεύμονα, του στόματος, των καρδιακών παθήσεων και άλλων ασθενειών, έτσι και ο καπνός από ναργιλέ μπορεί να προκαλέσει τις ίδιες ασθένειες. Ταυτόχρονα ο ναργιλές παράγει την εθιστική νικοτίνη σε ίδια ποσότητα περίπου με το συμβατικό κάπνισμα, οδηγώντας ενδεχομένως τους χρήστες σε μια εξάρτηση καπνού.
 
Πρόσφατες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας  σχετικά με τη χρήση ναργιλέ, έχουν συνδέσει τη χρήση του με την μετάδοση του SARS-COV 2 και την εξάπλωση της νόσου Covid-19 και ανέφεραν ότι θα πρέπει να ρυθμιστεί η χρήση του ώστε να μειωθεί η μετάδοση του ιού. Έχουν γίνει επισημάνσεις ότι ο καπνός ναργιλέ μπορεί εξίσου να επιδεινώσει τον κίνδυνο για τον ιό, μέσω της κοινής χρήσης στομίων προκαλώντας επίσης ιογενείς λοιμώξεις, φυματίωση όπως και άλλες μολυσματικές ασθένειες. Εκτός  όμως από τη μετάδοση, ειδικοί και άλλοι αρμόδιοι κατέληξαν ότι το κάπνισμα μπορεί να επιβαρύνει τις επιπλοκές που μπορεί να φέρει η νόσος  COVID-19 στον οργανισμό ενός ατόμου. Αρκετές χώρες, αναμεσά τους και η Κύπρος, έχουν ήδη θέσει περιορισμούς στη χρήση ναργιλέ σε εστιατόρια και καφετερίες, ως ένα μέτρο περιορισμού της μετάδοσης του ιού.
 
Μέτρα όπως η κοινωνική αποστασιοποίηση και η ενημέρωση του κοινού σχετικά με την πιθανή σχέση μεταξύ του καπνίσματος και του κινδύνου μετάδοσης του κορωνοϊού ειδικότερα σε χώρες με υψηλό επιπολασμό, είναι απαραίτητα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της πανδημίας.
 
Η νομοθεσία που υπάρχει όπως και στα υπόλοιπα είδη καπνού, έτσι και στο ναργιλέ απαγορεύει την προώθηση, τη διαφήμιση και την χρήση του σε κλειστούς χώρους π.χ. γραφεία, δημόσια κτήρια, εστιατόρια και μπαρ, δημόσια οχήματα ή σε ιδιωτικά όπου επιβαίνουν ανήλικα άτομα. Αυτό που επιτρέπεται είναι η χρήση του σε εξωτερικούς χώρους.
 
Όπως διαφαίνεται τώρα είναι η ώρα να αυξηθούν οι προσπάθειες για διακοπή του καπνίσματος και η διατήρηση καθαρού περιβάλλοντος από αέρα, ειδικά στους εσωτερικούς χώρους.