Η ώρα της κρίσης στις Βρυξέλλες-Μικρό καλάθι και λίγες προσδοκίες από τη Σύνοδο

Η ώρα της κρίσης όπου το κάθε κράτος μέλος της Ε.Ε. θα κληθεί να τοποθετηθεί αναφορικά με τις πειρατικές ενέργειες της Άγκυρας στην Κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, έφτασε αφού μετά από ένα οργιώδες παρασκήνιο, που περιλάμβανε, μεγάλη δόση μυστικής διπλωματίας, αλληλοκατηγορίες και αναβολές, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σε μια Ειδική Σύνοδο Κορυφής, καλείται σήμερα και αύριο να λάβει σημαντικές αποφάσεις που θα δώσουν το στίγμα της επόμενης ημέρας στις ευρωτουρκικές σχέσεις. 

Τα συμφέροντα, οικονομικά ή εμπορικά και οι φόβοι για να επαναληφθεί το σενάριο εργαλιοποίησης του μεταναστευτικού από την Τουρκία, είναι οι βασικοί λόγοι που μέχρι σήμερα δεν υπήρξε σοβαρή απάντηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο απέναντι στην Άγκυρα και τις έκνομες ενέργειες της. Η Κυπριακή Δημοκρατία συμμετέχει στην Ειδική Σύνοδο έχοντας ως βασική επιδίωξη, αφενός οι Ευρωπαίοι να αντιληφθούν την σοβαρότητα της κατάστασης και αφετέρου να λάβουν εκείνες τις αποφάσεις, που έστω και αργά δεν θα περιορίζονται σε φραστικές καταδίκες, αλλά θα επιφέρουν σοβαρό πλήγμα στην κυβέρνηση της Τουρκίας.

Σε πρώτο στάδιο, αυτό που θα επιζητήσει ο Νίκος Αναστασιάδης, είναι η άμεση τροχιοδρόμηση των διαδικασιών ώστε οι κυρώσεις που ετοιμάσθηκαν από τον περασμένο Ιούνιο και αφορούν πέντε φυσικά πρόσωπα και τρεις εταιρείες που εμπλέκονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στις παράνομες έρευνες και γεωτρήσεις της ΤΡΑΟ στην κυπριακή ΑΟΖ. Επιπλέον σε ότι αφορά τις τομεακές κυρώσεις αν και το πεδίο παραμένει θολό δεν αναμένεται να προχωρήσουν στην παρούσα φάση. 

Παράλληλα ο Πρόεδρος θα απαιτήσει την έμπρακτη πολιτική στήριξη των ομολόγων του, οι οποίοι στα συμπεράσματα της Συνόδου αναμένεται να στήριξουν την Κυπριακή Δημοκρατία. Όπως συμβαίνει πάντα πριν από τις Συνόδους Κορυφής, προηγήθηκαν τα τελευταία 24ωρα οι διερευνητικές-προκαταρκτικές συζητήσεις ανάμεσα στις αντιπροσωπείες των χωρών κάποια κράτη, τα οποία ωστόσο δεν έγιναν γνωστά, δεν ήθελαν καν την ύπαρξη κειμένου για την Τουρκία. Όχι μόνο δηλαδή αντιτίθενται στην επιβολή κυρώσεων, αλλά ακόμα και στη φραστική καταδίκη των έκνομων τουρκικών ενεργειών. 

Η Λευκωσία υπέδειξε πως κάτι τέτοιο είναι ανεπίτρεπτο από τη στιγμή που τα ίδια τα κράτη που δεν θέλουν κυρώσεις για την Τουρκία, να απαιτούν απο τη Λευκωσία να ανάψει πράσινο φως για κυρώσεις στην Λευκορωσία. 

Παρόμοια συζήτηση αναμένεται να επαναληφθεί και σήμερα κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής, όπου τελικώς αναμένεται η Τουρκία να συμπεριληφθεί στα συμπεράσματα με σημαντικές αναφορές καταδίκης των έκνομων ενεργειών τους, αν και μέχρι την τελευταία ώρα το προσχέδιο κειμένου δεν ετοιμάσθηκε. Το ζήτημα το διαχείριζεται προσωπικά ο Σαρλ Μισέλ, ο οποίος υπέδειξε στους συνεργάτες του πως το προσχέδιο θα κυκλοφοροήσει μ΄νο ανάμεσα στους Ευρωπαίους ηγέτες μετά την έναρξη της Συνόδου. 

Το πρόγραμμα της Συνόδου
Οι ηγέτες θα έχουν την ευκαιρία να συζητήσουν για την Τουρκία κατά τη διάρκεια του δείπνου, που θα αφορά αποκλειστικά ολόκληρο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων. Το βράδυ θα αναλύσουν το θέμα της Τουρκίας και θα συζητήσουν προς ποια κατεύθυνση θέλει η ΕΕ να πάει. Θεωρητικά όλες οι κυρώσεις -και οι "ελληνικές" που σκοπό έχουν να πλήξουν την οικονομία της Τουρκίας και οι "κυπριακές" που αφορούν στην εταιρία γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ- είναι στο τραπέζι. Ωστόσο μικρή όρεξη υπάρχει για την επιβολή τους -ακόμη και των πιο light ονομαστικών κυρώσεων που θέλει η Κύπρος να προστεθούν στις ήδη υπάρχουσες.

Το ζήτημα της Τουρκίας έχει πολλές διαστάσεις, από τη μετανάστευση, τις έρευνες στην Ανατολική Μεσόγειο, την εξωτερική πολιτική, τη Λιβύη και τη Συρία, αλλά και τις εγχώριες εξελίξεις στην Τουρκία, όπως η ύφεση και τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες. Πρέπει να βρούμε μια κοινή προσέγγιση με στόχο τη δημιουργία αποδεκτών σχέσεων με αυτήν τη χώρα. Η Κύπρος θέλει μια συζήτηση για τους δεσμούς της ΕΕ με την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένων όλων των στοιχείων –και των πρόσθετων κυρώσεων στη λίστα κατά των γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ.  

Η Σύνοδος Κορυφής θα συνεχισθεί το πρωί της Παρασκευής με άλλα θέματα, ενώ γύρω στο μεσημέρι θα ανακοινωθούν τα τελικά συμπεράσματα των 27 ηγετών.