«Καλημέρα τζαι τα Φώτα τζαι την πουλουστρίνα πρώτα»-Τα έθιμα των Θεοφανείων

06:46 - 06 Ιανουαρίου 2020

ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ

«Σήμερα τα Φώτα και ο Φωτισμός, η χαρά μεγάλη κι ο Αγιασμός». Τον Ιανουάριο, οι απανταχού Χριστιανοί γιορτάζουν τα Θεοφάνεια, την κάθοδο δηλαδή του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό και τη βάπτισή του από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Κατά την βάπτιση, σύμφωνα με το Ευαγγέλιο, το Άγιο Πνεύμα, σε μορφή άσπρου περιστεριού, κατέβηκε από τον ουρανό και ταυτόχρονα ακούστηκε μια φωνή, αυτή του Θεού, ο οποίος είπε «Ούτος εστίν ο Υιός μου αγαπητός εν ω ευδόκησα».

Ο κόσμος κατακλύζει τις εκκλησίες και ακούει το εορταστικό τροπάριο «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου στου Κύριε…». Ο ιερέας, ως αναπαράσταση της βάπτισης, αγιάζει τα ύδατα, με τη ρίψη του Σταυρού. Μετά τη Θεία Λειτουργία, οι πιστοί εξέρχονται από το ναό και λαμβάνουν αγιασμό.

Ο καθαγιασμός των υδάτων
Τα ήθη και έθιμα της ημέρας των Φώτων διαφέρουν από χώρα σε χώρα και από περιοχή σε περιοχή. Στην Κύπρο και ειδικά στις παράλιες περιοχές, μετά τη Θεία Λειτουργία, οι ιερείς αγιάζουν τα ύδατα, ρίχνοντας τον τίμιο Σταυρό στη θάλασσα. Τολμηροί κολυμβητές, πέφτουν στα παγωμένα νερά για τον ανασύρουν. Όποιος πιάσει το Σταυρό, θεωρείται καλότυχος και ευλογημένος.

Σε χωριά όπου υπάρχουν ποτάμια, οι ιερείς αγιάζουν τα ύδατα, ρίχνοντας τον τίμιο Σταυρό και ψέλνοντας το εορταστικό τροπάριο. Στη συνέχεια, οι ιερείς περνούν από τα σπίτια των κατοίκων και τους αγιάζουν, με το νερό της βάπτισης, ώστε να φύγουν τα κακά πνεύματα.

Τα κάλαντα και η πουλουστρίνα

Την ημέρα των Θεοφανείων ακούγονται τα κάλαντα των Φώτων.

«Σήμερα τα φώτα κι ο φωτισμός
η χαρά μεγάλη κι ο αγιασμός.
Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό
κάθετ' η κυρά μας η Παναγιά.
Όργανo βαστάει, κερί κρατεί
και τον Αϊ-Γιάννη παρακαλεί.
Άϊ-Γιάννη αφέντη και βαπτιστή
βάπτισε κι εμένα Θεού παιδί.
Ν' ανεβώ επάνω στον ουρανό
να μαζέψω ρόδα και λίβανο.
Καλημέρα, καλημέρα,
Καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά»

Εκτός από τα κάλαντα, οι μικροί λένε στον παππού και στην γιαγιά «καλημέρα τζαι τα Φώτα τζαι την πουλουστρίνα πρώτα».

Τα ξεροτήανα και οι καλικάντζαροι
Το έδεσμα που δεν πρέπει να λείπει από το τραπέζι την ημέρα των Φώτων, είναι οι λουκουμάδες ή αλλιώς ξεροτήανα, τα οποία οι νοικοκυρές πετάνε στη στέγη του σπιτιού για να τα φάνε οι καλικάντζαροι και να φύγουν.

Όταν πετάνε τα ξεροτήανα στους καλικάντζαρους λένε και το γνωστό «τιτσίν τιτσίν λουκάνικον, μαχαίρι μαυρομάνικον, κομμάτι ξεροτήανο, να φάτε τζιαι να φύετε». Μια παράδοση, που τείνει να εξαλειφθεί, με την πάροδο των χρόνων.

Τα έθιμα των Θεοφανείων στο εξωτερικό
Τα Θεοφάνεια γιορτάζουν και οι Χριστιανοί Ορθόδοξοι στις υπόλοιπες χώρες. Στη Βουλγαρία και στην πόλη Καλόφερ, εκατοντάδες άνδρες βουτάνε στα παγωμένα νερά του ποταμού Τούντζα, για να τιμήσουν τη Φανέρωση του Θεού, τη Βάπτιση του Κυρίου. Μια μέρα που είναι γνωστή και ως η Ημέρα της Ιορδανίας.

Οι άνδρες χορεύουν στα νερά του ποταμού έναν παραδοσιακό χορό με τύμπανα, γκάιντες και σημαίες της χώρας τους. Ακολουθεί η ρίψη του ξύλινου σταυρού από τον ιερέα και πιστεύεται πως ο νικητής θα έχει υγεία και χαρά για όλη τη χρονιά.

Στη Ρωσία και τη Σερβία, οι πιστοί γιορτάζουν τα Θεοφάνεια στις 19 Ιανουαρίου. Στη Ρωσία, επιλέγουν ν' ανοίξουν τρύπες σε ποτάμια και λίμνες και βουτάνε οι πιστοί όλων των ηλικιών, όπως προβλέπει η παράδοση. Συγκεκριμένα, οι πιστοί βουτούν τρεις φορές, όπως ακριβώς και στην βάπτιση και λόγω του ψύχους, επιλέγουν να ολοκληρώσουν τις βουτιές τους, όσον το δυνατό γρηγορότερα.

Στη Σερβία, ο αγιασμός των υδάτων γίνεται από το βράδυ της 18^ης Ιανουαρίου και οι πιστοί παίρνουν αυτό το αγιασμένο νερό στο σπίτι τους αφού το θεωρούν θαυματουργό. Πιστεύουν ότι εάν ραντίσουν το σπίτι μ' αυτό το νερό, τότε θα μείνει φυλαγμένο από τους κακούς δαίμονες. Την επόμενη ημέρα, δηλαδή τη γιορτή των Θεοφανείων, το νερό αγιάζεται στον ανοιχτό χώρο, στους ποταμούς και στις λίμνες της Σερβίας.

Και στη Σερβία, οι πιστοί βουτούν στα παγωμένα νερά για να πιάσουν τον σταυρό κι ο νικητής θεωρείται πως θα είναι ο τυχερός της χρονιάς.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Παρουσία του Προέδρου και του Αρχιεπισκόπου ο εορτασμός των Θεοφανίων στην Πάφο

«Καλημέρα τζαι τα Φώτα τζαι την πουλουστρίνα πρώτα»-Τα έθιμα των Θεοφανείων

Ροη Ειδησεων

Κατοικία 3ων υπνοδ. με πισίνα στα Περβόλια

Διαμέρισμα 3ων υπνοδ. στην Μέσα Γειτονιά

Κατοικία 5 υπνοδ. με βοηθητική οικοδομή στην Αγία Νάπα

Έπαυλη 3ων. υπνοδ. με πισίνα στα Κούκλια

Δειτε Επισης