Πώς ο Δαρβίνος και η βιολογία οδήγησαν στην «Τέφρα» και τον έφεραν στην Κύπρο

«Λένε ότι όταν περάσεις τα 40, η μόνη περίσταση για να πουν ότι είσαι νέος είναι να πεθάνεις. Θα πουν Μάνα μου ήταν νέος, τούτος...», ήταν το πρώτο που είπε μόλις ρωτήθηκε για την ηλικία του.

Η αυτοσαρκαστική του διάθεση και το καυστικό του χιούμορ, σε συνδυασμό με την παροιμιώδη σεμνότητά του, στοιχεία που αποτυπώνονται και στη γραφή του, σε κεντρίζουν από την πρώτη στιγμή.

Τον συνάντησα σε μια καφετέρια στη Λάρνακα, στην οποία διαμένει, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Είχε τόσο κόσμο, που έπρεπε να κρατά το κασετοφωνάκι, για να πετύχει η ηχογράφηση. Ντρεπόταν τόσο πολύ, μήπως δει κάποιος ότι έδινε συνέντευξη, που προσπαθούσε να το κρύψει με τα δύο του χέρια. Το αποτέλεσμα ήταν να κρύψει και το μικρόφωνο και να μου πάρει ώρες να απομαγνητοφωνήσω τη συνέντευξη. Άξιζε, όμως!!!

Ο Κώστας Μανούρης θεωρείται, αν και δεν του αρέσει να το ακούει, ένας από τους πιο ταλαντούχους νέους θεατρικούς συγγραφείς της Κύπρου. Η σύντομη πορεία του στο χώρο του απέφερε, βραβεία σε Ελλάδα και Κύπρο καθώς και το πρώτο του βιβλίο, Εσπερινές Βιολογίες, που κυκλοφορεί από τα εκδόσεις Hippasus.

To βιβλίο, ήταν η αφορμή αυτής της συνέντευξης. Η αιτία ήταν άλλη. Είναι η ιστορία του 43χρονου, ο οποίος έζησε πολλά χρόνια στις ΗΠΑ και την Αθήνα, λόγω σπουδών στη βιολογία που περιλαμβάνουν και αυτές πολλές διακρίσεις. Ένα ταξίδι στη Μαλαισία, έμελλε να καθορίσει την πορεία του. Ο ίδιος λέει ότι τον ανάγκασαν να επαναπατριστεί, μια σειρά από αποτυχίες, περίεργες και τραγελαφικές καταστάσεις. Όλα έγιναν, όμως, προφανώς για να ξεδιπλώσει το ταλέντο του.

Είναι από αυτές τις συνεντεύξεις όπου οι δημοσιογραφικές ερωτήσεις, θα αποτελούσαν παραφωνία γι' αυτό αφαιρέθηκαν.

Αγάπη με συνοικέσιο
«Η μητέρα μου είναι από τη Λάρνακα και ο πατέρας μου από τη Λευκωσία. Είμαι λίγο υβρίδιο. Έχω δεσμούς με τη Λευκωσία, ειδικά με το Καϊμακλί. Η Λευκωσία μπορεί να μην είναι η πόλη μου αλλά είναι ένας τόπος οικείος, γι’ αυτό εμφανίζεται στα κείμενά μου. Το ίδιο και η Πάφος, από την οποία κατάγεται η γιαγιά μου. Η Λάρνακα, όμως, πρωταγωνιστεί πάντα. Το θεατρικό Πρόσοψη που θα ανεβεί από τον ΘΟΚ τον Απρίλιο, διαδραματίζεται στη Λάρνακα. Δεν μπορώ να ξεφύγω από τους τόπους. Αγαπώ τις πόλεις της Κύπρου και την Αθήνα, στην οποία γεννήθηκα.

Για τη Λάρνακα νιώθω αυτό που μπορεί να συμβαίνει σε κάποιους γάμους με συνοικέσιο. Ήταν μια σχέση που κτίστηκε μέσα σε δύσκολα χρόνια για μένα και δύσκολα χρόνια για την πόλη. Νιώθω ένα μετασχηματισμό της πόλης που μοιάζει με τον δικό μου. Κι εγώ ξεκίνησα ως ένα ερείπιο… Εγώ παραμένω, βέβαια…». (γέλια)

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Ο ρομαντικός ντιβιντάς Αντρέας Τσαβέλλας που πάει κόντρα στην εποχή

Όλοι περίμεναν να γίνει αξιωματικός αλλά…
«Τον προηγούμενο αιώνα και χιλιετία,  το 1995 τελειώνω την Αμερικάνικη Ακαδημία στη Λάρνακα. Πάω στρατό και αποτυγχάνω να γίνω αξιωματικός, όπως περίμενε το περιβάλλον μου. Απέτυχα σε όλες τις αθλητικές δοκιμασίες, πλην μίας. Για να είμαι ειλικρινής, απέτυχα και σ’ αυτήν αλλά ο αξιωματικός που ήταν παρόν στο συγκεκριμένο άθλημα, θυμόταν ότι όταν κατατάγηκα είχα πολύ ψηλό γενικό. Είχα 97% από την Ακαδημία και ελυπήθηκέ με.

Το αγώνισμα ήταν η τάφρος. Είχα τρεις προσπάθειες. Είπεν μου “αν καταφέρεις να μπεις στην τάφρο θα γράψω ότι επέρασες”. Τις πρώτες δύο φορές δεν τα κατάφερα καν να μπω. Την τρίτη πάτησα μες την άμμο και έγραψε ότι πέρασα.

Το άλλο αγώνισμα που απέτυχα ήταν το ύψος. Ήμουν τόσο άσχετος που όταν πήγα να πηδήξω κρατούσα κι ένα παγούρι που μου είχε δώσει ο προηγούμενος. Μετά ήταν τα 100 μέτρα που τα έκαμα σε χρόνο παραπάνω από αυτό που έπρεπε. Τα χίλια μέτρα, δεν το συζητώ, πρέπει να μου πήρε κανένα μισάωρο. Έτσι ήταν το γραφτό. Έγινα λοχίας τελικά».

Στις ΗΠΑ και το Δαρβίνο
«Μετά πήγα στις ΗΠΑ. Σπούδασα βιολογία. Ο πρώτος σταθμός μου, ήταν το Τέξας όπου έκανα το πρώτο μου πτυχίο. Το μεταπτυχιακό το έκανα στο Ιλλινόις, πάλι στη βιολογία. Μετά έκανα μεταπτυχιακές σπουδές στην Ιστορία και Φιλοσοφία της Επιστήμης στην Ιντιάνα, με ειδίκευση στη βιολογία. Βρίσκομαι να τελειώνω το διδακτορικό μου στην Αθήνα στην Ιστορία της Βιολογίας, με επιβλέποντα τον Κώστα Γραβρόγλου, τον μέχρι πρότινος Υπουργό Παιδείας στην Ελλάδα. Το θέμα της διατριβής μου ήταν μια έρευνα του Δαρβίνου, πριν δημοσιοποιήσει τη θεωρία της εξέλιξης. Σπούδαζα δεκατρία χρόνια σύνολο, με ένα διάλειμμα ενός χρόνου, που ήμουν στη Μαλαισία».

Η οικογένειά μου διαπίστωσε όταν ήρθα, ότι δεν ήμουν σε μια νηφάλια φάση για να πάρω σοβαρές αποφάσεις. Το περιβάλλον μου, μου πρότεινε να πάω ένα χρόνο στη Μαλαισία σε μια εταιρεία που διεύθυνε η ξαδέρφη μου, η Βίκυ Ζαχαριάδου. Μου είπαν δήθεν ότι με χρειάζεται στην εταιρεία, τάχα ότι ήταν να της κάμω και χάρη. Ήρθε η Βίκυ Κύπρο και με κάλεσε για interview σε ένα ξενοδοχείο της Λάρνακας. Πήγα εγώ με τα καλά μου να την βρω και την βρήκα να πέφτει σε ένα κρεβατάκι της πισίνας. Μου έκανε κάποιες ερωτήσεις για τη θέση τάχα και τότε κατάλαβα ότι ήταν όλα σικέ.

Έμεινα ένα χρόνο στη Μαλαισία και θέλω να πιστεύω ότι βοήθησα την εταιρεία, αν και δεν με χρειάζονταν. Έκανα editing σε κείμενα στα Αγγλικά και ποιοτικό έλεγχο διαφημίσεων που ετοιμάζονταν στη Μαλαισία για τη γερμανική αγορά. Λόγω των πολιτισμικών διαφορών οι γραφίστες εκάμναν λάθη. Δηλαδή, μπορούσαν να σου κάνουν διαφήμιση για γραφείο τελετών με μπαλόνια και έτσι πράματα. Έπρεπε εγώ να τους εξηγήσω ότι εν λίγο πιο πεσμένα τα πράγματα στην Ευρώπη. Κάπως έτσι».(γέλια)

Το πρώτο θεατρικό στα greekglish
«Αυτή η φάση της Μαλαισίας ήταν πολύ καθοριστική, διότι μου έδωσε αρκετό χρόνο. Εκεί έγραψα το πρώτο μου θεατρικό. Το «Απόψε θα πετάξω την τέφρα σου», που χρόνια αργότερα θα γινόταν και η πρώτη μου επιτυχία στο θέατρο και το πρώτο μου βραβείο. Την έγραψα στα greekglish. Δεν ήξερα να χρησιμοποιώ ελληνική γραμματοσειρά.

Στη Μαλαισία έγινε και κάτι άλλο καθοριστικό. Η Βίκυ (η ξαδέλφη) που έβλεπε ότι ήμουν αθκιασερός έκαμεν μου ένα blog και επόσταρα κείμενα στα greekglish πάλι. Αυτό το πράγμα ήταν καταδικασμένο να αποτύχει. Στην αρχή έμπαινε μόνο η ίδια και έκαμνε μου like και έγραφε μου “Συνέχισε, μια χαρά, πάεις καλά”, κ.λπ.

Κάπως, όμως, τα έφερε η τύχη και άρχισαν να διαβάζουν αυτά που έγραφα κάποιοι συγγραφείς στην Αθήνα. Ήταν το 2006 που ήταν της μόδας τα blog. Ήταν πολύ ενθαρρυντικοί. Η επιμελήτρια του Γιάννη Ρίτσου Αγγελική Κοττή ήταν μία από αυτούς, ο Άρης Δαβαράκης και ο Αλέξης Σταμάτης και κάποιοι άλλοι ποιητές. Μου έλεγαν ότι έπρεπε να βγάλω τη δουλειά μου προς τα έξω. Αυτό ήταν ένεση αυτοπεποίθησης, επειδή ως τότε η γραφή ήταν κάτι πολύ ιδιωτικό για μένα».

Η Αθήνα και η πρώτη επαφή με το κοινό της Κύπρου
«Ενόσω ήμουν στη Μαλαισία, διαπίστωσα ότι είχα κάμει πολύ δουλειά με το διδακτορικό και δεν μπορούσα με τόση ευκολία να το παρατήσω. Ήρθα σε επικοινωνία με τον καθηγητή Γαβρόγλου στην Αθήνα και τον ρώτησα κατά πόσον θα μπορούσα να γράψω το διδακτορικό μου στο τμήμα τους. Στα τριάντα μου βρίσκομαι στην Αθήνα, χωρίς να έχω γράψει ποτέ τίποτα στα Ελληνικά. Τότε άρχισαν άλλες ανασφάλειές μου. Διερωτόμουν πώς μπορώ να κάνω παρουσίαση μπροστά από καθηγητές και να γράψω στα Ελληνικά. Τελικά πήγαν όλα μια χαρά.

Λογοτεχνικά δεν ήμουν πολύ ενεργός στην Αθήνα, επειδή είχα πολύ διάβασμα με το διδακτορικό. Όμως, ήρθα σε επαφή με μια πόλη που έχει αισθητική, με τη γλώσσα και με τη γραφή της γλώσσας κάτι που με βοήθησε. Έκατσα τρία χρόνια Αθήνα. Από το 2007-2010. Το 2010 έκανα ακόμα ένα βήμα εξωστρέφειας. Άρχισα να γράφω κείμενα σε μια τοπική εφημερίδα της Λάρνακας την L.A Voice. Ήταν η πρώτη επαφή με το κυπριακό κοινό».

Το «Βατερλώ» της Ατλάντας
«Το 2010, εν τω μεταξύ, ο καθηγητής μου μεσολαβεί για να πάω μεταδιδακτορικό στην Ατλάντα. Η Ατλάντα ήταν ένα Βατερλώ για μένα. Ήταν ο πρώτος μεγάλος πάτσος. Για λόγους αντικειμενικούς και υποκειμενικούς, δεν δουλεύει καθόλου αυτό το πράμα για μένα και κλονίζεται η υγεία μου. Πήγα επειδή φοβήθηκα την ανεργία, αλλά εκείνα τα χρόνια φοβόμουν πιο πολύ την επιστροφή στην Κύπρο. Αισθανόμουν ότι θα είναι το τέλος μου… (γέλια)

Σους έξι μήνες έρχομαι Κύπρο, κακήν κακώς. Ήρθα Φώτα. Έξι Ιανουαρίου του 2011. Είχε μεσολαβήσει η Αθήνα που ήταν τρία χρόνια ακμής πνευματικά και ακαδημαϊκά. Πάω στην Ατλάντα και επιστρέφω στην Κύπρο, δηλαδή κάμνω εκείνο που φοβόμουν με τους χειρότερους όρους. Έρχομαι άνεργος, αποτυχημένος και μόνος μου. Συγκινούμαι που το λέω, αλλά έτσι ήταν.

Οι αποτυχίες που οδήγησαν στην επιτυχία
Όταν ήρθα Κύπρο, μια καθηγήτρια πανεπιστημίου, η Λούση Αβρααμίδου είδε το βιογραφικό μου και με πήρε τηλέφωνο. Μου λέει “έκαμες Δαρβίνο”, πρέπει να σε γνωρίσω. Η Λούση με βοήθησε να μπω στο πανεπιστήμιο Λευκωσίας και έκανα κάποια μαθήματα. Μου πήρε πολύ καιρό για να αισθανθώ, ότι είμαι σε μια ομαλότητα.

Πολλές φορές όταν κάποιος αναφέρεται στην πορεία μου τα ακούω όλα με πολύ γειωμένη οπτική, διότι ξέρω ότι αυτή η πορεία ήταν γέννημα πολλών αποτυχιών. Από αποτυχίες οδηγήθηκα στην γραφή, γι’ αυτό δεν μπορώ να βγαίνω και να παριστάνω τον καμπόσο. Η αποτυχία έχει σημαντικό ρόλο να παίξει στη ζωή, διότι αναγκάζει σε να επαναπροσδιοριστείς. Κι αν δεν έχεις την τόλμη να το κάνεις θα βρει η ζωή ένα τρόπο να σε πάρει εκεί που πρέπει να πάεις. Είναι γραμμένο; Είναι πεπρωμένο; Δεν ξέρω».

Τον Μάιο του 2012 παρουσιάστηκε το κείμενο στην Αθήνα και τη σκηνοθεσία είχε αναλάβει, ο Τάκης Τζαμαργιάς που είναι πολύ γνωστός σκηνοθέτης. Τότε ξεκινούν τα παράδοξα. Τότε ήταν που συνειδητοποίησα ότι υπάρχει ένας δρόμος εδώ. Ο Τζαμαργιάς μου είπε ότι το κείμενο μου είναι κλασικό και ότι πρέπει να το πάρω στον ΘΟΚ. Εγώ, λόγω βλακείας, δεν του ζήτησα τότε να μεσολαβήσει επειδή ντράπηκα και έβαλα το κείμενο στο συρτάρι.

Τέλος του 2012, βγήκε μια προκήρυξη από τον ΘΟΚ για το πρόγραμμα PLAY για νέους θεατρικούς συγγραφείς. Αρχικά δεν ήθελα να συμμετάσχω, αλλά επειδή είμαι ενοχικό άτομο είπα να το στείλω. Ζητούσαν να πούμε με συνοδευτικό γράμμα τις φιλοδοξίες μας στο θέατρο. Εγώ έστειλα ένα εντελώς διεκπεραιωτικό mail και έγραψα ότι “δεν έχω κάποιες φιλοδοξίες και γνώσεις για το θέατρο. Απλά στέλλω ένα κείμενο”.

Μπαίνει το 2013 γίνεται το κούρεμα και η καταστροφή της Κύπρου μας κι εγώ ξέχασα το πρόγραμμα. Πριν το Πάσχα του 2013 πήρα μια επιστολή ότι θέλουν να με δουν από το πρόγραμμα PLAY  επειδή πέρασα το πρώτο στάδιο. Η συνάντηση έγινε με τη Μαγδαλένα Ζήρα και τη σκηνοθέτη Αλεξία Παπαλαζάρου. Οι κοπέλες ήταν πολλά συγκρατημένες και σοκαρισμένες μόλις με είδαν. Καταλάβαινα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Ήμουν πεπεισμένος ότι δεν θα με πάρουν επειδή είπαν μου ότι αναιρώ κανόνες του θεάτρου.

Μετά το Πάσχα μου έστειλαν μια επιστολή ότι το κείμενο πέρασε στα 16 που θα τύχουν επεξεργασίας. Εκ των υστέρων, τις ρώτησαν τι συνέβη στην πρώτη συνάντηση. Μου είπαν ότι πρόθεσή τους πριν τη συνάντηση ήταν να με κόψουν επειδή θεωρούσαν ότι το ύφος γραφής μου, έδειχνε κάποιον που δεν θα δεχόταν παρεμβάσεις. Επίσης θεωρούσαν ότι είμαι 70 χρονών. Και εμφανίζομαι εγώ, τότε στα 36 μου με μια μπλούζα με τον Mickey Mouse. Γι’ αυτό έμειναν με το στόμα ανοικτό όταν με είδαν».

Η Αννίτα Σαντοριναίου και τα βραβεία
«Τελικά, η τέφρα επιλέγηκε από τον ΘΟΚ, εντάχθηκε στο ρεπερτόριό του και το 2014 ερμηνεύθηκε από την Αννίτα Σαντοριναίου.  Μεγάλη τιμή. Και πλέον τα πράγματα μπήκαν σε μια ροή και από τότε έχω παρουσία στο θέατρο. Έχουν παιχτεί 4 έργα μου μέχρι το 2019, τα οποία εκδόθηκαν σε βιβλίο από τις εκδόσεις Hippasus. Το βιβλίο λέγεται εσπερινές βιολογίες. Έχοντας μόλις κλείσει τα 40, είχα πάρει δύο βραβεία συγγραφής από τα Θεατρικά Βραβεία Κύπρου, για το “Απόψε θα πετάξω την τέφρα σου” και για  το “Της οικίας ημών εμπιπραμένης”. Τώρα θα παιχτεί και ένα κείμενο μου στην Ελλάδα.
Δεν το λέω για να περιαυτολογήσω. Το λέω απλώς για να δείξω ότι σε αυτόν τον δρόμο είχα εύνοια. Ο επαγγελματικός μου δρόμος, όμως, ήταν πιο πονεμένος και πιο δύσκολος. Εκεί ήταν οι φατσιές».

Η τέφρα, η έμπνευση και τη τηλεόραση

«Το πρώτο μου έργο, το “Απόψε θα πετάξω την τέφρα σου”, αφορά μια γυναίκα 54 χρονών. Είναι παραμονή του Αγίου Παντελεήμονα. Ο άντρας της έχει πεθάνει ενώ βρίσκονταν σε διάσταση στο κρεβάτι της γκόμενας του. Δέχεται να παραστήσει τη χήρα για να μην γίνει σκάνδαλο, αλλά ο όρος της είναι το λείψανο να καεί, να μην ταφεί. Κρατά την τεφροδρόχο (εν και λίγο επίκαιρο τώρα μετά το τραγικό περιστατικό της κλοπής της τέφρας) και προσπαθεί να σκεφτεί που θα την πετάξει.

Εν πολλά αστείο, το τι με κεντρίζει. Ετυχέ μου να εμπνευστώ κείμενο από μια συνομιλία που είχα με κάποιον φίλο μου. Εν πολλά απροσδόκητη η έμπνευση και πρέπει να είσαι ανοικτός στο παραμικρό.

Ενδέχεται να μπει στη ζωή μου και η τηλεόραση. Εάν τελεσφορήσει, θα βρεθώ σε μια συγγραφική ομάδα αλλά αυτή τη στιγμή δεν μπορώ να πω πολλά. Είναι μεγάλη πρόκληση για μένα. Είμαι κάπου στο ενδιάμεσο. Όταν διάβασα κάτι δοκιμαστικό που έγραψα είδα ότι θυμίζει και λίγο τον συγχωρεμένο ( τον εαυτό του εννοεί) και θυμίζει κι έναν καινούριο.

Με αγκάλιασε πολύ ο κόσμος της Κύπρου. Μου προκαλεί αγωνία αυτό, επειδή δεν θέλω να προδώσω αυτήν την εμπιστοσύνη. Το κοινό της Κύπρου είναι ανοικτό και είναι ένα κοινό που εμπιστεύεται. Νιώθω μεγάλη ευγνωμοσύνη».
 
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

• Ο 72χρονος χειμερινός κολυμβητής που δεν φοβάται τις φουρτούνες
• Ο τραγουδιστής που αποφάσισε να γίνει δικηγόρος στα σαράντα του
• O 35χρονος Γιώργος που φτιάχνει τα πιο… γιγάντια χάμπουργκερ της Κύπρου
• To πρωί σερβιτόρα, το απόγευμα καθηγήτρια και το βράδυ περφόρμερ