Ν.Χριστοδουλίδης: Υπάρχει ανάγκη σύστασης περιφερειακού οργανισμού στην Ανατολική Μεσόγειο

Η Ανατολική Μεσόγειος είναι η μόνη περιοχή στον πλανήτη που δεν διαθέτει έναν περιφερειακό οργανισμό και αυτό είναι κάτι πάνω στο οποίο πρέπει να εργαστούμε, ανέφερε απόψε ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης.
 
Στην εναρκτήρια ομιλία του στο 4ο ετήσιο συνέδριο της Πρωτοβουλίας Σπουδών Ανατολικής Μεσογείου (EMSI), στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε στην γεωπολιτική δυναμική της Ανατολικής Μεσογείου και στον ρόλο που διαδραματίζει η Κύπρος ως πυλώνας σταθερότητας.
 
Όπως παρατήρησε ο Υπουργός, υπάρχουν οργανισμοί σε Ευρώπη, Αμερική, Ασία, Αφρική και στον αραβικό κόσμο, προσθέτοντας ότι η Ανατολική Μεσόγειος είναι η μόνη χωρίς περιφερειακό οργανισμό.
 
Εξηγώντας τη σημασία της Ανατολικής Μεσογείου για την Ευρώπη και τον κόσμο γενικότερα, ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε σε μια σειρά από παράγοντες, όπως η μετανάστευση, οι δημογραφικές και κοινωνικές αλλαγές στην περιοχή, αλλά και η ενεργειακή προοπτική της περιοχής. Παράλληλα αναφέρθηκε στη «γεωστρατηγική αξία της Κύπρου ως γέφυρας μεταξύ της περιοχής και της Ευρώπης».
 
Μίλησε για την επέκταση των δεσμών της Λευκωσίας με χώρες της Μέσης Ανατολής και του Αραβικού Κόλπου, ενώ ιδιαίτερη μνεία έκανε ο κ. Χριστοδουλίδης και στο δίκτυο των τριμερών συνεργασιών που αναπτύσσει η Κύπρος μαζί με την Ελλάδα και χώρες της περιοχής, όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Ιορδανία, ο Λίβανος και η Παλαιστίνη.
 
Σύμφωνα με τον Υπουργό, η ενέργεια αποτέλεσε το έναυσμα των τριμερών συνεργασιών και συνεχίζει να είναι ένας από τους κεντρικούς άξονες αυτών των σχημάτων. Αναφέρθηκε στην οριοθέτηση των θαλάσσιων περιοχών με χώρες της περιοχής, λέγοντας ότι αυτό οδήγησε σε μεγαλύτερη  διαφάνεια στη βάση του διεθνούς δικαίου, ενώ δημιούργησε νέες δομές και ένα πλαίσιο για διάλογο στη βάση ενός συγκεκριμένου κοινού στόχου.
 
Οι τριμερείς συνεργασίες δεν λειτουργούν περιοριστικά ή με αποκλειστικούς όρους, ούτε στρέφονται κατά τρίτων χωρών, συνέχισε ο κ. Χριστοδουλίδης και αναφέρθηκε στην επέκταση του τριμερούς πλαισίου συνεργασίας με την προσθήκη εταίρων σε συγκεκριμένα πεδία, όπως φάνηκε και με τη συμμετοχή του Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ στην Τριμερή Σύνοδο της Ιερουσαλήμ, τον περασμένο Μάρτιο.
 
«Είμαστε αυτή τη στιγμή σε προχωρημένες συζητήσεις με κάποια κράτη μέλη της ΕΕ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όσον αφορά την ad hoc συμμετοχή τους σε συγκεκριμένα σχήματα τριμερούς συνεργασίας» είπε ο κ. Χριστοδουλίδης.
 
Πρόσθεσε ότι συζητήσεις για δημιουργία τέτοιων σχημάτων γίνονται και με χώρες του Κόλπου, στη βάση μια προσαρμοσμένης στα μέτρα ατζέντας, ενώ είπε ότι οι τριμερείς σχηματισμοί έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον τρίτων χωρών, όπως η Ιαπωνία.
 
Ως προς τις ανακαλύψεις κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι ανέρχονται συνολικά σε περίπου 2800 δις κυβικά μέτρα (bcm), τη στιγμή που τα κοιτάσματα της Νορβηγίας είναι 2832 bcm και οι ετήσιες ανάγκες της ΕΕ ανέρχονται σε 350 bcm.
 
Η παρουσία ενεργειακών κολοσσών στην περιοχή, όπως ExxonMobil, ΕΝΙ, Total, Noble, Shell, αποδεικνύει αυτή τη δυναμική στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπλήρωσε ο Υπουργός, ενώ είπε ότι «οι υδρογονάνθρακες μπορούν να καταστούν η νέα περίπτωση άνθρακα και χάλυβα σε ένα νέο περιφερειακό πλαίσιο».

Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο Υπουργός Εξωτερικών είπε ότι μια βιώσιμη λύση είναι εφικτή, ενώ σε μια τέτοια περίπτωση θα ενισχύονταν η ικανότητα της Κύπρου να λειτουργήσει ως γέφυρα με την ΕΕ. «Κάτι τέτοιο θα εξυπηρετούσε με βεβαιότητα τα συμφέροντα των σημαντικών εταίρων μας, της ΕΕ και βεβαίως της ίδιας της περιοχής» είπε, προσθέτοντας ωστόσο ότι «η Κύπρος πρέπει να παραμείνει ένα πραγματικά ανεξάρτητο κράτος, χωρίς παρεμβάσεις τρίτων μερών, ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί ως ένας αξιόπιστος εταίρος και παροχέας ασφάλειας».

Ακόμη, ο Υπουργός αναφέρθηκε στον ενεργό ρόλο που διαδραματίζει η Κύπρος σε θέματα περιφερειακής ασφάλειας και καταπολέμησης της τρομοκρατίας, λέγοντας ότι η στενή συνεργασία με αξιόπιστους εταίρους, που σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο, είναι ζωτικής σημασίας.
 
Ακολούθησε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τη συμμετοχή του Πρέσβη της Ελλάδας, Ηλία Φωτόπουλου, του Πρέσβη του Ισραήλ Σάμουελ Ρέβελ και του Ύπατου Αρμοστή της Ινδίας Ραγκάβα Κρισνασουάμι Ραγκαβάν.
 
Ο κ. Φωτόπουλος αναφέρθηκε στο μεταναστευτικό και στην ανάγκη να επικρατήσουν εντός της ΕΕ οι αρχές της αλληλεγγύης και του καταμερισμού των βαρών, λέγοντας παράλληλα ότι η εφαρμογή των προνοιών της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας του 2016 αποτελεί υποχρέωση της Άγκυρας.
 
Όσον αφορά τις τουρκικές ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ, ο κ. Φωτόπουλος είπε ότι η Τουρκία παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λευκωσίας, ενώ εξέφρασε την ελπίδα η Άγκυρα να εναρμονιστεί με τις αποφάσεις της ΕΕ. Αυτή η συμπεριφορά έχει ως αποτέλεσμα την απομόνωση της Τουρκίας, ενώ το μήνυμα που δέχεται η Άγκυρα είναι πως οι απόψεις της αποτελούν μειοψηφία του ενός, είπε.
 
Ο Πρέσβης του Ισραήλ αναφέρθηκε στις προοπτικές που διανοίγονται για τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου από τις ανακαλύψεις κοιτασμάτων φυσικού αερίου, αλλά κυρίως από το γεγονός ότι «βρήκαμε ο ένας τον άλλο». Μίλησε συγκεκριμένα για τη συνεργασία των χωρών της περιοχής μέσω της ίδρυσης του Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου, στο Κάιρο, λέγοντας ότι το γεγονός ότι μπορούμε να συζητούμε για την εκμετάλλευση και εξαγωγή των φυσικών πόρων είναι «πέρα από ό,τι ονειρευτήκαμε».
 
Αναφέρθηκε τέλος στη δυνατότητα εξαγωγής του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, λέγοντας ότι κάτι τέτοιο «θα αλλάξει τον χαρακτήρα της συνεργασίας μας και της περιοχής μας».
 
Ο Ύπατος Αρμοστής της Ινδίας αναφέρθηκε από την πλευρά του στο ενδιαφέρον που επιδεικνύει το Νέο Δελχί για την περιοχή, καθώς και για τις εξελίξεις στην Κύπρο. «Η Ινδία στέκεται στο πλευρό της Κύπρου και παρακολουθεί με ενδιαφέρον το τί συμβαίνει εδώ» είπε. Εξέφρασε παράλληλα την υποστήριξη της Κυβέρνησής του προς τη Λευκωσία, λέγοντας ότι η Κύπρος επέδειξε ιδιαίτερη ωριμότητα στον χειρισμό της διένεξης με την Τουρκία.
 
Χαιρετισμό κατά την έναρξη του συνεδρίου απηύθυναν η Εύη Ζαμπετάκη, Διευθύντρια  της  Πρωτοβουλίας Σπουδών Ανατολικής Μεσογείου (EMSI), ο Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής  του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, καθηγητής Αχιλλέας Αιμιλιανίδης και ο Πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Διακυβέρνησης του Πανεπιστήμιου Λευκωσίας, καθηγητής Ανδρέας Θεοφάνους, ενώ σύντομη παρουσίαση έκανε και ο Δρ. Γιάννης Παρπόττα, αναπληρωτής Γραμματέας της Δημόσιας Επιχείρησης Φυσικού Αερίου. Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε ο Δρ. Κωνσταντίνος Αδαμίδης, επίκουρος καθηγητής διεθνών σχέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
 
Το συνέδριο που συνεχίζει και ολοκληρώνεται την Παρασκευή, διοργανώνουν η Νομική Σχολή του Πανεπιστήμιου Λευκωσίας, σε συνεργασία με την Πρωτοβουλία Σπουδών Ανατολικής Μεσογείου (EMSI), το Κυπριακό Κέντρο Ευρωπαϊκών και Διεθνών Υποθέσεων, τη Διπλωματική Ακαδημία του Πανεπιστήμιου Λευκωσίας, την Έδρα Διαλόγου Μεσανατολικών Σπουδών, το Ινστιτούτο Advanced Media, το Δίκτυο Συνεργασίας Πανεπιστημίων της Ανατολικής Μεσογείου και της Παρευξείνιας Ζώνης (BSEMAN), το γραφείο Friedrich Ebert Stiftung στη Κύπρο, το Royal Commonwealth Society (Παράρτημα Κύπρου) και το Global Semesters του Πανεπιστήμιου Λευκωσίας.