Γ. Λιλλήκας: Δεν μπορούσε ν’ αρνηθεί ο Πρόεδρος, αλλά πάμε για το ίδιο λάθος

06:51 - 09 Αυγούστου 2019

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Απαισιόδοξος όσον αφορά την κατάληξη και της υπό εκκόλαψη νέας προσπάθειας για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, εμφανίζεται ο πρόεδρος της Συμμαχίας Πολιτών, Γιώργος Λιλλήκας, εκφράζοντας την εκτίμηση πως για μια ακόμη φόρα θα οδηγηθούμε σε αδιέξοδο.

Σε συνέντευξή του στον REPORTER, o κ. Λιλλήκας, σημειώνει πως ένα νέο αδιέξοδο στο Κυπριακό ενδέχεται να δημιουργήσει τεράστιους κινδύνους, μεταξύ των οποίων και ο χαρακτηρισμός του από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ως μη επιλύσιμο. Μια τέτοια εξέλιξη, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Συμμαχίας Πολιτών, θα λύσει τα χέρια του Ταγίπ Ερντογάν για προσάρτηση των κατεχομένων στην Τουρκία ή για μοντέλο λύσης δύο κρατών.

Ο Γιώργος Λιλλήκας σχολιάζει επίσης τη σκλήρυνση της τουρκικής πολιτικής, τις σχέσεις της Άγκυρας με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Ε.Ε. καθώς και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην κυπριακή ΑΟΖ, καθώς και τον ενεργειακό σχεδιασμό της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Διαβάστε πιο κάτω τη συνέντευξη του Γιώργου Λιλλήκα στον REPORTER:

-Έχουμε μπροστά μας τη σημερινή συνάντηση Αναστασιάδη-Ακιντζί. Κατά τη γνώμη σας, σωστά ή λανθασμένα πάει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στη συνάντηση;
-Κατανοώ πως είναι δύσκολο να αρνηθείς μια συνάντηση ή να αρνηθείς διαπραγματεύσεις και διάλογο, γιατί θα κατηγορηθείς σαν αδιάλλακτος. Από την άλλη, αν κοιτάξει κανείς τα δεδομένα που έχουμε μπροστά μας, θεωρώ ότι εγκυμονούν πάρα πολλή κίνδυνοι. Ποια είναι αυτά τα δεδομένα; Η Τουρκία από το Κρανς Μοντάνα και μετά, όχι μόνο δεν μας έχει δείξει δείγματα γραφής ότι μπορεί να εγκαταλείψει τις ακραίες απαιτήσεις που έχει στα ζητήματα ασφάλειας και λοιπά, αλλά συνεχίζει να επιμένει και στα θέματα πολιτικής ισότητας και ένα παράλληλο κράτος.

Ένα δεύτερο δεδομένο που με προβληματίζει αρκετά, είναι το γεγονός ότι απέναντι μας έχουμε ένα Γενικό Γραμματέα, που στις εκθέσεις του, ειδικά στην τελευταία, έχει παρεισφρήσει μέσα πολύ αρνητικές θέσεις για τη δική μας πλευρά.

Ένα τρίτο δεδομένο που πρέπει να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη, είναι ότι είχαμε δύο Διασκέψεις αποτυχημένες και δύο αδιέξοδα. Μέχρι τη Διάσκεψη της Γενεύης δεν είχαμε ξανά στο παρελθόν αδιέξοδο σε επίπεδο Γ.Γ., είχαμε μόνο αδιέξοδα σε ενδοκυπριακές συνομιλίες.

Άρα, έχοντας αυτά τα τρία δεδομένα, το ερώτημα που πρέπει να προβληματίσει τον Πρόεδρο και όσους τον πιέζουν, είναι ποιο είναι το ενδεχόμενο να επιτύχει, είτε η συνάντηση με τον Ακιντζί είτε η Διάσκεψη.

Υπάρχουν πιθανότητες να καταλήξουμε σε συμφωνία; Κατά την άποψη μου όχι. Η Τουρκία έχει άλλα προβλήματα να λύσει. Στοχεύει στη Συρία, έχει να λύσει τις διαφορές της με τις ΗΠΑ, που είναι μια περίπλοκη και δύσκολη κατάσταση και δεν βλέπω να θέλει να λύσει το Κυπριακό από τη στιγμή που δεν έχει τη στήριξη των ΗΠΑ.

-Σε περίπτωση αποτυχίας μια πιθανής νέας Διάσκεψης, δεν θα φανούν ξεκάθαρα οι ευθύνες της Τουρκίας;
-Η διεθνής κοινότητα δεν λειτουργεί με ηθικούς κανόνες. Ούτε λειτουργεί με αντικειμενικότητα για να αποφασίσει με βάση το διεθνές δίκαιο. Η διεθνής κοινότητα λειτουργεί με συμφέροντα. Και σήμερα βρισκόμαστε σε μια φάση, με πολύ ρευστή κατάσταση στο διεθνές πεδίο και βιώνουμε μια σύγκρουση των μεγάλων δυνάμεων σε πολλά μέτωπα, ένα εκ των οποίων είναι και η Κύπρος.

Καμία πλευρά, ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Ρωσία ούτε η Ε.Ε., θα ρίξουν την ευθύνη στην Τουρκία. Οι μεν Αμερικάνοι κάνουν ό,τι μπορούν να κρατήσουν την Τουρκιά κοντά τους ως σύμμαχο, οι Ρώσοι προσπαθούν να τους αναπτύξουν ακόμα πιο στενή σχέση διαταράσσοντας το πλαίσιο του ΝΑΤΟ, και οι Ευρωπαίοι με τα μεγάλα οικονομικά εθνικά συμφέροντα, είδαμε τι είδους κυρώσεις, μη ουσιαστικές, επέβαλαν στην Τουρκία. Άρα, νομίζω ότι δεν θα αναδειχθούν με κάποιο τρόπο οι ευθύνες της Τουρκίας.

Εκείνο που φοβάμαι ότι θα γίνει εάν υπάρξει τρίτο αδιέξοδο σε μια Διάσκεψη, είναι ότι ο Γενικός Γραμματέας θα χαρακτηρίσει το Κυπριακό ως μη επιλύσιμο και θα μπει στο συρτάρι. Αυτό θα έχει ως άμεση συνέπεια την αποχώρηση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ με πολύ αρνητικές συνέπειες εντός της Κύπρου, και θα επιτρέψει στην Τουρκία να πει πως ο κάθε ένας θα ακολουθήσει τον δρόμο του. Και μέσα στους δικούς τους δρόμους, δεν έχω καμία αμφιβολία πως ο είναι και η προσάρτηση των κατεχομένων. Κάτι που θα ικανοποιήσει και τον μεγάλο στόχο του Ερντογάν για το 2023 για αναθεώρηση της συνθήκης της Λωζάννης με στόχο να διευρύνει τα σύνορα της Τουρκίας. Μόνη χώρα που μπορεί να επεκτείνει τα σύνορά του είναι η Κύπρος. Στη Συρία δεν μπορεί γιατί δεν τον αφήνουν οι Αμερικάνοι και οι Ρώσοι, στην Ελλάδα δεν μπορεί γιατί είναι μέλος του ΝΑΤΟ, άρα μένει η Κύπρος.

Κατά συνέπεια, όλα αυτά θα πρέπει να συνυπολογιστούν. Επιμένω ότι κάθε κίνηση, πρέπει να είναι μελετημένη και στις προοπτικές και στις διαστάσεις της, και πρέπει να αποτελεί μέρος μιας στρατηγικής. Πρέπει συνεπώς να πάψουμε να αυτοσχεδιάζουμε με αποφάσεις του ποδαριού.

-Ποια πρέπει να είναι η στρατηγική μας για τη συνάντηση της 9ης Αυγούστου και με ποιες προσδοκίες πηγαίνουμε κατά την εκτίμησή σας;
-Όλοι αυτοί που πίεζαν και πιέζουν τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για να πάμε σε μια νέα Διάσκεψη, θα είναι οι πρώτοι που αν καταρρεύσουν οι συνομιλίες και έχουμε τρίτο αδιέξοδο θα αρχίσουν να φωνάζουν γιατί θα μπουν επίσημα στο τραπέζι λύσεις για δύο κράτη ή προσάρτηση, ενώ οι ίδιοι σπρώχνουν σε μια πορεία που κατά πάσα πιθανότητα οδηγεί σε αδιέξοδο. Δεν έχει προοπτικές επιτυχίας.

Άρα εκεί που θα πρέπει να δώσει έμφαση ο Πρόεδρος και οι συνεργάτες του είναι στην προετοιμασία, τόσο της ατζέντας της συνάντησης με τον Ακιντζί, για να τεθούν όλα τα βασικά ζητήματα που οδήγησαν στο παρελθόν σε αδιέξοδο, για να διαφανεί εάν υπάρχει προοπτική μετακίνησης της Τουρκίας. Εάν δεν υπάρξει μετακίνηση της Άγκυρας και δεν υπάρχουν εύλογες προϋποθέσεις στα ουσιώδη ζητήματα τότε νομίζω είναι τραγικό λάθος να προχωρήσουμε στο επόμενο στάδιο, γιατί εκεί θα μπει η ταφόπλακα του Κυπριακού.

Σήμερα πληρώνουμε τα λάθη της αποδοχής να πάμε στην πρώτη διάσκεψη της Γενεύης. Τότε, γραπτώς είχα πει στο Εθνικό Συμβούλιο πως έπρεπε να μας προβληματίσει ότι ο Ερντογάν πίεζε τόσο πολύ για να γίνει η διάσκεψη της Γενεύης και έβαζα ένα απλό ερώτημα. Γιατί ο Ερντογάν πίεζε τόσο πολύ και ήθελε Διάσκεψη; Έλεγα πως δυο τινά συμβαίνουν. Είτε έχασε τον ύπνο του από τη στεναχώρια του γιατί το Κυπριακό παρέμενε άλυτο, κάτι που δεν πιστεύω, και το δεύτερο ενδεχόμενο, έλεγα ότι ήθελε να κορυφώσει τη διαδικασία και να μας φέρει μπροστά στο δίλημμα, είτε να δεχθούμε τις τουρκικές θέσεις και να πάμε σε λύση είτε να πάμε σε αδιέξοδο.

Στο αδιέξοδο είχε πλάνο β' ο Ερντογάν. Κατέρρευσε η διαδικασία από την πρώτη ημέρα, ήρθαμε πίσω και κάναμε το λάθος να πάμε σε δεύτερη Διάσκεψη, χωρίς να αλλάξει κάτι στα δεδομένα που είχαμε μπροστά μας. Πήραμε το ίδιο μονοπάτι και καταλήξαμε σε αδιέξοδο. Θα πάμε να κάνουμε το ίδιο λάθος ξανά.

-Η τουρκική πολιτική βλέπουμε να σκληραίνει κάθε ημέρα. Μέχρι που μπορεί να φτάσει ο Ερντογάν;
-Θα έλεγα ότι πολλά θα κριθούν από το πού θα καταλήξουν οι σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής και Τουρκίας. Η Τουρκία, το διαπιστώνουμε στη Συρία για παράδειγμα που είχε στόχους για τη ζώνη ασφαλείας δεν το επιχείρησε λόγω της άρνησης της Ρωσίας και των ΗΠΑ. Άρα, δεν νομίζω ότι ο Ερντογάν έχει χώρο και τρόπο να δημιουργήσει κάποια σύρραξη.

Εάν βελτιωθούν οι σχέσεις του Ερντογάν με τις ΗΠΑ, που το θεωρώ πολύ πιθανό να βελτιωθούν, η βελτίωση θα περιλαμβάνει όπως και το 2003 μετά τα γεγονότα στο Ιράκ, ένα πακέτο που θα περιλαμβάνει και το Κυπριακό.

Τότε η Τουρκία θα μπορεί να δημιουργήσει μια ελεγχόμενη σύρραξη. Γιατί αυτός είναι ο μόνος τρόπος να αναγκάσουν την Κύπρο και την Ελλάδα να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αλλά με τους τουρκικούς όρους. Εάν υπάρξει και όπου υπάρξει ένα σοβαρό θερμό επεισόδιο, θα παρέμβει η διεθνής κοινότητα. Η παρέμβαση θα είναι προς την Τουρκία να σταματήσει τις επιχειρήσεις. Η Τουρκία και πάλι θα δεχθεί, θέτοντας τον όρο να καθίσουμε στο τραπέζι να μιλήσουμε. Αλλά θα καθίσουμε να μιλήσουμε όπως και μετά το 1974, υπό την απειλή των όπλων. Ή αποδέχεσαι αυτά που ζητώ ή συνεχίζουμε. Δεν μπορώ να αποκλείσω οτιδήποτε, δεν το βλέπω να είναι στο άμεσο μέλλον λόγω της κακής σχέσης που έχει αυτή τη στιγμή η Τουρκία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά αν αλλάξουν τα δεδομένα και έχοντας κατά νου πώς ο Ερντογάν θέλει να επαναδιαπραγματευθεί την Συνθήκη της Λωζάννης, πρέπει να είμαστε έτοιμοι για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Η Τουρκία έχει το χαρακτηριστικό των μεγάλων δυνάμεων που δηλώνει εκ των προτέρων τι θα κάνει. Αυτή είναι η άνεση που έχουν οι μεγάλες χώρες. Και λέει ο Ερντογάν. Ο Κεμάλ Ατατούρκ με τη Συνθήκη της Λωζάννης περιόρισε το μεγάλο τουρκικό έθνος σε πολύ στενά κρατικά σύνορα και πως αυτός θα το διευρύνει. Στη Συρία δεν μπορεί, στο Ιράν δεν μπορεί γιατί διατηρεί άριστες σχέσεις, στο Ιράκ προσπάθησε αλλά δεν του το επέτρεψαν, στο Αιγαίο για ευνόητους λόγους δεν μπορεί να συγκρουστεί με άλλη νατοϊκή χώρα, τι απομένει;

Και αν συνυπολογίσουμε πως στο πρόσφατο παρελθόν είχαμε δύο περιπτώσεις προσάρτησης εδαφών με την Κριμαία και τα υψώματα Γκολάν, καταλαβαίνετε σε πόσο δεινή κατάσταση βρισκόμαστε.

-Πόσο μας ευνοεί ωστόσο η κατάσταση με τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας να μην βρίσκονται σε καλό επίπεδο, δεδομένου ότι έχουμε μπροστά μας μια νέα διαδικασία που έχει ως στόχο την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων;
-Εκτιμώ ότι οι Αμερικανοί, δεν θα έχουν τόση πίεση προς εμάς από τη στιγμή που δεν έλυσαν τις διαφορές τους με την Τουρκία και δεν έχουν βρει ένα τρόπο για συνέχιση της συνεργασίας τους. Εάν είχαμε πλήρη ρήξη ναι.

Είναι και η Άγγλια. Από εμάς εξαρτάται ποια θα είναι η στάση της. Η Αγγλία μας έχει πλήρη ανάγκη για δύο λόγους. Και για το Brexit και για το καθεστώς των Βάσεων. Είτε φύγει με άτακτο Brexit είτε αλλιώς, θα πρέπει να στηρίξει το κυπριακό Κοινοβούλιο. Μας έχει ανάγκη και για τις Βάσεις. Έχουμε δύο μοχλούς πίεσης τουλάχιστον. Στο Κρανς Μοντανά η στάση της Αγγλίας ήταν άκρως αρνητική. Όταν πας σε Διάσκεψη φροντίζεις και εσύ να δημιουργήσεις κάποιες θετικές καταστάσεις για εσένα.

-Πώς αξιολογείτε τις κυρώσεις που επέβαλε η Ε.Ε στην Τουρκία και πώς κρίνετε τη διαχείριση του ζητήματος των τουρκικών προκλήσεων από την Κυβέρνηση;
-Δεν είναι ικανοποιητικές οι κυρώσεις, δεν θα έχουν άμεσο κόστος στην Τουρκία. Όμως, είναι ένα πρώτο βήμα. Και θα πρέπει να αξιοποιηθεί αυτό το πρώτο βήμα για ένα δεύτερο πακέτο πιο αυστηρών κυρώσεων. Αυτό θα πρέπει να επιδιωχθεί μέσα στο φθινόπωρο.

Όπως είπα και πριν, η Τουρκία εξαγγέλλει τι θα κάνει και αν οι αντιδράσεις της διεθνούς κοινότητες δεν είναι έντονες, τότε προχωρεί. Άρα φοβάμαι ότι θα εκλάβει αυτές τις κυρώσεις ως αδυναμία της Ε.Ε. και των ΗΠΑ. Εκτιμώ πως εάν δεν κάνει το δεύτερο βήμα η Ε.Ε., θα έχουμε ακόμα πιο επιθετική στάση από την Τουρκία.

Ένα λάθος από την Κυβέρνηση είναι ότι καθυστέρησε πάρα πολύ να διεκδικήσει κυρώσεις. Ενώ ξέρουμε εδώ και χρόνια ότι θα προχωρήσουν με γεωτρήσεις στο ΑΟΖ, αδρανήσαμε για 5-6 χρόνια. Θα έπρεπε να κινηθεί πιο διεκδικητικά και να ζητήσει κυρώσεις εξ αρχής. Θα δείξει η Κυβέρνηση εάν θα τα καταφέρει με το δεύτερο πακέτο μέτρων.

-Ποιοι θα πρέπει να είναι οι επόμενοι μεγάλοι στόχοι στα ενεργειακά;
-Νομίζω ότι η Κυβέρνηση δεν έχει ολοκληρωμένη στρατηγική με συγκεκριμένους στόχους στα ενεργειακά. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Συζητούμε, κάναμε μελέτη, πήραμε χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση για να κάνουμε τον αγωγό EastMed.

Ρώτησε η Κυβέρνηση τις εταιρείες εάν ενδιαφέρονται να βάλουν το δικό τους μερίδιο μέσα σε αυτό τον αγωγό; Γνωρίζουμε ότι η Total και η Exxon δεν ενδιαφέρονται και ο στόχος τους είναι το τερματικό στην Κύπρο για πολλούς, κυρίως οικονομικούς λόγους.

Άρα, θεωρώ πως η Κυβέρνηση κινείται προς διάφορες κατευθύνσεις και δίνει την εντύπωση ότι ψάχνεται, ενώ έπρεπε σε συνεργασία με τις εταιρείες να σχεδιάσει νέα στρατηγική προς συγκεκριμένο στόχο.

Για να γίνει το τερματικό χρειάζονται ακόμα κάποιες ποσότητες που εγώ είμαι αισιόδοξος και πιστεύω ότι θα εντοπιστούν. Την ίδια ώρα, η Κυβέρνηση θα έπρεπε να είναι πιο αυστηρή όσον αφορά τα χρονοδιαγράμματα. Αυτό που έγινε με τη Noble στο Αφροδίτη ήταν απαράδεκτο.

Εναλλακτικά, θα έπρεπε να ψάξει το ενδεχόμενο να συνεργαστεί με κάποια άλλη Κυβέρνηση για τη διαχείριση του δικού μας μεριδίου.

Γ. Λιλλήκας: Δεν μπορούσε ν’ αρνηθεί ο Πρόεδρος, αλλά πάμε για το ίδιο λάθος

Ροη Ειδησεων

Πολυτελής κατοικία 5 υπνοδ. στην Κάτω Δευτερά με ιδιωτική πισίνα

Κατοικία 4ων υπνοδ. στον Αρχάγγελο

Κατοικία 3ων υπνοδ. στο Παραλίμνι

Διαμέρισμα 1 υπνοδ. στη Λάρνακα

Δειτε Επισης