Το Ορούτς Ρέις, η Οθωμανική Αυτοκρατορία και ο σουλτάνος Ερντογάν

«Ορούτς Ρέις» είναι το όνομα του νέου ερευνητικού πλοίου που στέλνουν οι Τούρκοι στην Ανατολική Μεσόγειο από τη θάλασσα του Μαρμαρά, με στόχο να συνδράμει στις παράνομες δραστηριότητες του «Μπαρμπαρός».
 
Τα δύο πλοία, θα προβαίνουν σε… αδερφικές πειρατείες, εντός της κυπριακής ΑΟΖ, εξυπηρετώντας, πέραν από πολιτικές σκοπιμότητες, και επικοινωνιακές, καθώς το άκουσμα του ονόματός τους παραπέμπει ευθέως στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, της οποίας ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν θα ήθελε να είναι… σουλτάνος.
 
Οι δύο άνδρες, από τους οποίους εμπνεύστηκαν τα ονόματα των ερευνητικών σκαφών, ήταν αδέλφια με αξιώματα στην πάλαι ποτέ Αυτοκρατορία, στα τέλη του δέκατου πέμπτου και στις αρχές του δέκατου έκτου αιώνα. Ο Ορούτς ήταν μπεής του Αλγερίου και Μπεηλέρμπεης της Δυτικής Μεσογείου. Ήταν ο πρώτος αδερφός με το προσωνύμιο Μπαρμπαρός (όπως επίσης και το Μπαμπά Ορούτς, με το οποίο έμοιαζε ηχητικά), το οποίο πέρασε στον μικρότερο αδερφό του.
 
Ο Χιζρ (Χαϊρεντίν Μπαρμπαρός) ήταν ναύαρχος και θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα που πέρασαν από τον οθωμανικό στόλο, ενώ έμεινε στην ιστορία για τη βαρβαρότητα και τις σφαγές του (περιλαμβανομένων και χιλιάδων Ελλήνων). Σήμερα θεωρείται ο πατέρας του τουρκικού ναυτικού.
 
Τα αδέρφια γεννήθηκαν στο νησί της Λέσβου από Ελληνίδα μητέρα. Ο πατέρας τους Γιακούπ Αγά, ήταν αλβανικής καταγωγής, αλλά εικάζεται πως ήταν γενίτσαρος. Η οικογένεια είχε ακόμη δύο γιους και δύο κόρες.
 
Και οι τέσσερεις γιοι της οικογένειας δραστηριοποιήθηκαν στη θάλασσα, μεταφέροντας και πουλώντας τα αγγεία που έφτιαχνε ο πατέρας τους. Την περίοδο εκείνη, στις ακτές της Μεσογείου ανθούσε η πειρατεία και, αν και αρχικά ξεκίνησαν από το εμπόριο, τα αδέρφια στην πορεία έγιναν πειρατές. Ήταν τις πειρατικές ικανότητες που εκτίμησε ο Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής και έκανε τον Μπαρμπαρός οργανωτή του στόλου του.
 
Κάπως έτσι η Τουρκία έστειλε δύο… πειρατές να ερευνήσουν την κυπριακή ΑΟΖ, ώστε να αποτελέσουν αργότερα στόχο για τα γεωτρύπανά της, τα οποία επίσης φέρουν ονομασίες που παραπέμπουν σε αξιωματούχους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ταυτόχρονα αποτελούν συνώνυμα δύναμης και επιβολής (πορθητής και σκληρός).
 
Το ένα γεωτρύπανο ονομάζεται «Φατίχ» και παραπέμπει στον Μωάμεθ Β’, που ήταν γνωστός ως Μωάμεθ ο Πορθητής και Φατίχ Σουλτάν Μεχμέτ. Πρόκειται για τον σουλτάνο που βρισκόταν στην εξουσία στα μέσα του 15^ου αιώνα και ηγετική φυσιογνωμία της τουρκικής ιστορίας, καθώς ηγήθηκε της άλωσης της Κωνσταντινούπολης, το 1453.
 
Το άλλο γεωτρύπανο είναι το «Γιαβούζ», που πήρε το όνομά του από τον σουλτάνο Σελίμ Α’, που ήταν γνωστός ως Γιαβούζ. Ο Σελίμ, που κυβερνούσε από το 1512 μέχρι το 1520, έκανε μεγάλες κατακτήσεις, επεκτείνοντας σημαντικά την επικράτεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
 
Μηνύματα εντός και εκτός
Είναι φανερό πως η Τουρκία, με τις επιλογές των ονομάτων των πλοίων, στέλνει μηνύματα εντός και εκτός. Ηγετικές φυσιογνωμίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, στις οποίες αποδίδεται το μέγεθος και η δύναμη που απέκτησε, αντηχούν τον οθωμανικό επεκτατισμό, τόσο στο εσωτερικό της Τουρκίας, όπου ο Ταγίπ Ερντογάν αντλεί δύναμη από εθνικιστικές και ισλαμιστικές δυνάμεις, όσο και στο εξωτερικό, στο οποίο θέλει να εμφανίζεται ως ένας… σκληρός πορθητής.  
 
Ο Τούρκος Πρόεδρος εδώ και χρόνια προσπαθεί να παρουσιάσει τον εαυτό του ως κάποιου είδους σύγχρονο σουλτάνο, παραπέμποντας στην οθωμανική περίοδο. Μέρα με την μέρα αυξάνει τον αυταρχισμό του, συσσωρεύοντας… βασιλικές εξουσίες, κτίζει παλάτια και δεν δείχνει ιδιαίτερη βούληση να αφουγκραστεί τις ανάγκες του απλού Τούρκου πολίτη, που υποφέρει από την οικονομική κρίση.
 
Αντιθέτως, ξοδεύει κεφάλαια σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς και διαφόρων ειδών δαπανηρές επιχειρήσεις, που στόχο έχουν να επιδείξουν ηγεμονική ισχύ στην περιοχή. Συμπεριφέρεται σαν σουλτάνος στο εσωτερικό και σαν πειρατής στη Μεσόγειο, καλλιεργώντας συστηματικά ένα «οθωμανικό» image για τον εαυτό του και τη διακυβέρνησή του.
 
Στο πλαίσιο της επικοινωνιακής τακτικής της οθωμανικής αναβίωσης εντάσσονται και οι προσπάθειες «επέκτασης» της Τουρκίας στις κυπριακές θάλασσες, τις οποίες φρόντισε οι επιτελείς του να βαφτίσουν με αυτοκρατορικά ονόματα…