Η επιστροφή Λουτ, τα ΜΟΕ, το τοξικό κλίμα και οι… κακοί οιωνοί
07:24 - 12 Ιουλίου 2019
Με προχθεσινή ανάρτησή του στο Twitter, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης προανήγγειλε την επάνοδο της ειδικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Τζέιν Χολ Λουτ στη Κύπρο, σε περίπου τρεις εβδομάδες.
Μια τέτοια εξέλιξη, δηλαδή μια νέα κάθοδος της κ. Λουτ στο νησί στο αμέσως προσεχές διάστημα, εξυπακούει την επανέναρξη της προσπάθειας για επάνοδο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, σε μια χρονική συγκυρία, ωστόσο, κατά την οποία οι οιωνοί μόνο ως θετικοί δεν φαίνεται να προδιαγράφονται.
Στην Τζέιν Χολ Λουτ, ως γνωστό, ανατέθηκε από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, να προχωρήσει μαζί με τα δύο εμπλεκόμενα μέρη στην Κύπρο και τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, στη συνομολόγηση των όρων αναφοράς, επί τη βάση των οποίων να επανεκκινήσουν οι συνομιλίες.
Το όλο εγχείρημα, δηλαδή της σύναψης των όρων αναφοράς, αποδείχθηκε στην πορεία όχι απλώς δύσκολο, αλλά βάλτωσε στις παράλογες απαιτήσεις και αξιώσεις της τουρκικής πλευράς, που έκαναν την όποια προοπτική για ευόδωση της προσπάθειας να μοιάζει μηδενική, παρά τις κατά καιρούς εποικοδομητικές πρωτοβουλίες και προτάσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας με στόχο να υπάρξει συμφωνία.
Υπό το πρίσμα αυτό, οι πιθανότητες φάνηκε να εξανεμίζονται, όπως μαζί και οι πιθανότητες επανέναρξης των διαπραγματεύσεων. Ενόψει τούτου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απέστειλε στις 14 Ιουνίου επιστολή στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, διά της οποίας εξέφραζε την ετοιμότητά του για επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατό.
Μάλιστα, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης υπενθύμιζε την, ήδη, εκφρασθείσα ετοιμότητά του:
Πρώτο: Για διευθέτηση συνάντησης των δύο ηγετών στην παρουσία της κ. Λουτ προς συζήτηση τρόπων με τους οποίους θα ξεπεραστούν οι υφιστάμενες δυσκολίες.
Δεύτερο: Για ανεπίσημη διαδικαστική διάσκεψη στο πρότυπο της Διάσκεψης στο Κραν Μοντανά(σ.σ. πρόταση της κ. Λουτ), με στόχο τη συζήτηση και συμφωνία για τα επόμενα βήματα.
Τρίτο: Για συνάντηση των ηγετών στην παρουσία του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ προς εκτίμηση της παρούσας κατάστασης και διερεύνηση πιθανών τρόπων με τους οποίους θα μπορούσαν να προχωρήσουν.
Η προοπτική
Ενόψει της επανόδου της Τζέιν Χολ Λουτ στην Κύπρο, πληροφορίες αναφέρουν πως η ειδική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα θα επιμείνει στη συνομολόγηση των όρων αναφοράς.
Με το ερώτημα που ευλόγως αναφύεται για μια ακόμη φορά, να έγκειται στο πώς θα καταστεί εφικτό κάτι τέτοιο, δηλαδή κατάληξη στους όρους αναφοράς, από τη στιγμή που η τουρκική πλευρά όχι απλώς εμμένει στις παράλογες αξιώσεις της, αλλά ταυτόχρονα κλιμακώνει τις προκλήσεις της σε όλα τα επίπεδα.
Για παράδειγμα, η μονομερής απόφαση της λεγόμενης κυβέρνησης των κατεχομένων να προχωρήσει σε άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, ουδόλως προς την κατεύθυνση δημιουργίας καλού κλίματος κινείται, ενώ ο τερματισμός της κλιμακούμενη έντασης και των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι κάτι που τίθεται από την ε/κ πλευρά ως προαπαιτούμενο για επανέναρξη μιας ενδεχόμενης νέας διαπραγματευτικής διαδικασίας. Με όλες τις ενδείξεις επί τούτου, να συνηγορούν στο ότι η Άγκυρα δεν πρόκειται να υπαναχωρήσει και να τερματίσει τις έκνομες συμπεριφορές της.
Πέραν τούτων, το έκδηλα ασταθές πολιτικό κλίμα στα κατεχόμενα, με τον κλοιό γύρω από τον Μουσταφά Ακιντζί να σφίγγει, τόσο από τον παραγκωνισμό τον οποίο υφίσταται από την Άγκυρα όσο και από τις αυξανόμενες εντός του ψευδοκράτους φωνές για λύση πέραν της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, επιτείνουν τα ερωτηματικά σε σχέση με το περιθώριο κινήσεων του Τ/κ ηγέτη.
Με τα δεδομένα αυτά, η διαφαινόμενη νέα κινητικότητα στο Κυπριακό είναι γεγονός σαφώς θετικό και επιδιωκόμενο, την ίδια ώρα όμως, οι πολιτικές συνθήκες εντός των οποίων εκδηλώνεται, εκ των πραγμάτων δημιουργούν αμφιβολίες γύρω από το κατά πόσο δεν θα έχει την ίδια κατάληξη με τις ανάλογες του πρόσφατου παρελθόντος. Δηλαδή, την αποτυχία επανέναρξης της διαπραγματευτικής διαδικασίας, έστω και αν η χθεσινή εξέλιξη υλοποίησης ενός ΜΟΕ που συζητείτο για χρόνια, αυτού της διασένδυσης της κινητής τηλεφωνίας μεταξύ ελεύθερων και κατεχόμενων περιοχών, αναπτέρωσε τις ελπίδες αρκετών σε ό,τι αφορά την επόμενη μέρα του Κυπριακού.
Μια τέτοια εξέλιξη, δηλαδή μια νέα κάθοδος της κ. Λουτ στο νησί στο αμέσως προσεχές διάστημα, εξυπακούει την επανέναρξη της προσπάθειας για επάνοδο στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, σε μια χρονική συγκυρία, ωστόσο, κατά την οποία οι οιωνοί μόνο ως θετικοί δεν φαίνεται να προδιαγράφονται.
Στην Τζέιν Χολ Λουτ, ως γνωστό, ανατέθηκε από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, να προχωρήσει μαζί με τα δύο εμπλεκόμενα μέρη στην Κύπρο και τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, στη συνομολόγηση των όρων αναφοράς, επί τη βάση των οποίων να επανεκκινήσουν οι συνομιλίες.
Το όλο εγχείρημα, δηλαδή της σύναψης των όρων αναφοράς, αποδείχθηκε στην πορεία όχι απλώς δύσκολο, αλλά βάλτωσε στις παράλογες απαιτήσεις και αξιώσεις της τουρκικής πλευράς, που έκαναν την όποια προοπτική για ευόδωση της προσπάθειας να μοιάζει μηδενική, παρά τις κατά καιρούς εποικοδομητικές πρωτοβουλίες και προτάσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας με στόχο να υπάρξει συμφωνία.
Υπό το πρίσμα αυτό, οι πιθανότητες φάνηκε να εξανεμίζονται, όπως μαζί και οι πιθανότητες επανέναρξης των διαπραγματεύσεων. Ενόψει τούτου, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απέστειλε στις 14 Ιουνίου επιστολή στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, διά της οποίας εξέφραζε την ετοιμότητά του για επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων το συντομότερο δυνατό.
Μάλιστα, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης υπενθύμιζε την, ήδη, εκφρασθείσα ετοιμότητά του:
Πρώτο: Για διευθέτηση συνάντησης των δύο ηγετών στην παρουσία της κ. Λουτ προς συζήτηση τρόπων με τους οποίους θα ξεπεραστούν οι υφιστάμενες δυσκολίες.
Δεύτερο: Για ανεπίσημη διαδικαστική διάσκεψη στο πρότυπο της Διάσκεψης στο Κραν Μοντανά(σ.σ. πρόταση της κ. Λουτ), με στόχο τη συζήτηση και συμφωνία για τα επόμενα βήματα.
Τρίτο: Για συνάντηση των ηγετών στην παρουσία του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ προς εκτίμηση της παρούσας κατάστασης και διερεύνηση πιθανών τρόπων με τους οποίους θα μπορούσαν να προχωρήσουν.
Η προοπτική
Ενόψει της επανόδου της Τζέιν Χολ Λουτ στην Κύπρο, πληροφορίες αναφέρουν πως η ειδική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα θα επιμείνει στη συνομολόγηση των όρων αναφοράς.
Με το ερώτημα που ευλόγως αναφύεται για μια ακόμη φορά, να έγκειται στο πώς θα καταστεί εφικτό κάτι τέτοιο, δηλαδή κατάληξη στους όρους αναφοράς, από τη στιγμή που η τουρκική πλευρά όχι απλώς εμμένει στις παράλογες αξιώσεις της, αλλά ταυτόχρονα κλιμακώνει τις προκλήσεις της σε όλα τα επίπεδα.
Για παράδειγμα, η μονομερής απόφαση της λεγόμενης κυβέρνησης των κατεχομένων να προχωρήσει σε άνοιγμα της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου υπό τουρκοκυπριακή διοίκηση, ουδόλως προς την κατεύθυνση δημιουργίας καλού κλίματος κινείται, ενώ ο τερματισμός της κλιμακούμενη έντασης και των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι κάτι που τίθεται από την ε/κ πλευρά ως προαπαιτούμενο για επανέναρξη μιας ενδεχόμενης νέας διαπραγματευτικής διαδικασίας. Με όλες τις ενδείξεις επί τούτου, να συνηγορούν στο ότι η Άγκυρα δεν πρόκειται να υπαναχωρήσει και να τερματίσει τις έκνομες συμπεριφορές της.
Πέραν τούτων, το έκδηλα ασταθές πολιτικό κλίμα στα κατεχόμενα, με τον κλοιό γύρω από τον Μουσταφά Ακιντζί να σφίγγει, τόσο από τον παραγκωνισμό τον οποίο υφίσταται από την Άγκυρα όσο και από τις αυξανόμενες εντός του ψευδοκράτους φωνές για λύση πέραν της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, επιτείνουν τα ερωτηματικά σε σχέση με το περιθώριο κινήσεων του Τ/κ ηγέτη.
Με τα δεδομένα αυτά, η διαφαινόμενη νέα κινητικότητα στο Κυπριακό είναι γεγονός σαφώς θετικό και επιδιωκόμενο, την ίδια ώρα όμως, οι πολιτικές συνθήκες εντός των οποίων εκδηλώνεται, εκ των πραγμάτων δημιουργούν αμφιβολίες γύρω από το κατά πόσο δεν θα έχει την ίδια κατάληξη με τις ανάλογες του πρόσφατου παρελθόντος. Δηλαδή, την αποτυχία επανέναρξης της διαπραγματευτικής διαδικασίας, έστω και αν η χθεσινή εξέλιξη υλοποίησης ενός ΜΟΕ που συζητείτο για χρόνια, αυτού της διασένδυσης της κινητής τηλεφωνίας μεταξύ ελεύθερων και κατεχόμενων περιοχών, αναπτέρωσε τις ελπίδες αρκετών σε ό,τι αφορά την επόμενη μέρα του Κυπριακού.