Η σημασία του EastMed Act και ο προβληματισμός της Λευκωσίας για τις τροπολογίες

Με μεγάλη πλειοψηφία των παρόντων μελών της επιτροπής Εξωτερικών υποθέσεων της αμερικανικής Γερουσίας εγκρίθηκε και θα πάει σε συζήτηση στην ολομέλεια το «Νομοσχέδιο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο», όπως είναι η πλήρης ονομασία του, ή East Med Act όπως αναφέρεται στον Τύπο για συντομία, και το οποίο είχε κατατεθεί τον περασμένο Απρίλιο από τους γερουσιαστές Μενέντεζ και Ρούμπιο. Μόνο οι γερουσιαστές Τζεφ Μέρκλεϊ και Εντ Μάρκι δεν το υπερψήφισαν και αυτό γιατί υποστηρίζουν το «Πράσινο New Deal» και έχουν αυξημένη οικολογική ευαισθησία.
 
Επικύρωση της σημασίας του
άξονα Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου
Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προσπαθεί να ορίσει την πολιτική των ΗΠΑ την Ανατολική Μεσόγειο. Οι εισηγητές του επιμένουν ότι σήμερα αποκτά ιδιαίτερη σημασία η συνεργασία των ΗΠΑ με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ και σε ότι αυτό ορίζει έναν άξονα συνεργασίας για την ασφάλεια στην περιοχή. Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει την υπενθύμιση της συνεχιζόμενης κατοχής τμήματος της Κύπρου αλλά και τα προβλήματα που έχουν υπάρξει με τις αμφισβητήσεις των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Το νομοσχέδιο επιμένει στην ανάγκη να αναβαθμιστεί η συνεργασία των ΗΠΑ για ζητήματα ασφαλείας με την Δημοκρατία της Κύπρου, ενώ επισημαίνει και την ανάγκη να αποκρουστεί η προσπάθεια ρωσικής επιρροής στην ευρύτερη περιοχή αλλά και την ανάγκη βοήθειας στην Κύπρο ώστε το τραπεζικό της σύστημα να μην χρησιμοποιείται για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Παράλληλα, επιμένει στην ανάγκη να ενεργοποιηθούν κυρώσεις κατά της Τουρκίας στην περίπτωση που επιμείνει στην αγορά των συστοιχιών S400 από τη Ρωσία και ορίζει συγκεκριμένα βήματα σε περίπτωση που η Τουρκία επιμείνει σε αυτή την κατεύθυνση.
 
Ως προς τα ενεργειακά το νομοσχέδιο επιμένει στην ανάγκη στήριξης των δύο μεγάλων αγωγών στην ευρύτερη περιοχή, του Trans Andriatic και του East Med, παράλληλα όμως με την ανάγκη να διαμορφωθούν και σταθμοί υγροποιημένου φυσικού αερίου στην περιοχή (LNG), λύση που σε γενικές γραμμές παραμένει και η προτιμούμενη από την αμερικανική πλευρά.
 
Μάλιστα, ειδικά για την Κύπρο το νομοσχέδιο προτείνει τη σύνταξη έκθεσης που εκτός των άλλων να εκτιμά και την ικανότητα της Κύπρου να φιλοξενήσει ένα Κέντρο Ενεργειακών Κρίσεων που θα μπορεί να προσφέρει υπηρεσίες υποστήριξης και διάσωσης σε περίπτωση ατυχήματος.
 
Άρση του εμπάργκο όπλων στην Κύπρο
Η πιο σημαντική αλλαγή πολιτικής που εισηγείται το συγκεκριμένο νομοσχέδιο είναι η άρση του σημερινού εμπάργκο για την πώληση όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία. Μέχρι τώρα η αμερικανική νομοθεσία απαγόρευε την πώληση όπλων που θα είχαν τελικό προορισμό την Κύπρο. Το μέτρο αυτό αποσκοπούσε στην αποκλιμάκωση της έντασης στο νησί και στο άνοιγμα δρόμου για την επανένωση του νησιού. Τώρα το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προτείνει να αρθεί ο συγκεκριμένος αποκλεισμός, εάν αυτός που ζητά οπλικά συστήματα ή υπηρεσίες όπως και ο τελικός χρήστης είναι η Κυπριακή Δημοκρατία, διατηρώντας το εμπάργκο σε ό,τι αφορά το ψευδοκράτος. Παράλληλα, το νομοσχέδιο προτείνει να πάρει και η Κυπριακή Δημοκρατία χρηματοδότηση για στρατιωτική εκπαίδευση αλλά και να πάρει και η Ελλάδα επιπλέον αμυντική βοήθεια για να μπορέσει ως χώρα μέλος του ΝΑΤΟ να δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην αμυντική έρευνα και ανάπτυξη.
 
Εκθέσεις για τη ρωσική ανάμειξη
Το νομοσχέδιο περιλαμβάνει επίσης τη σύνταξη εκθέσεων για συγκεκριμένα ζητήματα. Αφενός για το βαθμό ανάμειξης της Ρωσικής Ομοσπονδία στην Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, την προσπάθεια επηρεασμού εκλογικών αποτελεσμάτων, την καταγραφή των ενεργειακών επενδύσεων της Ρωσίας στην περιοχή, την καταγραφή των συγκροτημάτων ΜΜΕ που βρίσκονται υπό τη ρωσική επιρροή και τα στοιχεία για τυχόν κυβερνοεπιθέσεις.
 
Ειδικά για την Τουρκία, το νομοσχέδιο ζητά τη σύνταξη έκθεσης για τις παραβιάσεις και αμφισβητήσεις της ΑΟΖ της Κύπρου και του ελληνικού εναέριου χώρου.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Παίρνει τον δρόμο για την Ολομέλεια της Γερουσίας το νομοσχέδιο Ρούπιο-Μενέντεζ

 
Πονοκέφαλος οι αμερικανικές απαιτήσεις
Χθες πάντως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης εξέφρασε τον προβληματισμό του ως προς τις τροπολογίες που υιοθετήθηκαν από την Επιτροπή Εξωτερικών της Γερουσίας, χαρακτηρίζοντας την άτυχη.

 

Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη τροπολογία, συνδέει την άρση του αμερικανικού εμπάργκο πώλησης όπλων προς την Κύπρο με την άρνηση παραχώρησης πρόσβασης προς ρωσικά στρατιωτικά πλοία.
 
Κληθείς να σχολιάσει το σχετικό νομοσχέδιο Μενέντεζ-Ρούμπιο, όπως αυτό εγκρίθηκε από την Επιτροπή Εξωτερικών της αμερικανικής Γερουσίας, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, αφού χαιρέτισε την πρωτοβουλία των δύο Γερουσιαστών για το νομοσχέδιο όπως αρχικά είχε κατατεθεί, εξέφρασε τη λύπη του για τος τροπολογίες που έγιναν στο νομοσχέδιο οι οποίες "επηρεάζουν την ανεξαρτησία και κυριαρχία σε μεγάλο βαθμό της Κυπριακής Δημοκρατίας".
 
Εξήγησε ότι «μέχρι σήμερα παροχή προς οποιαδήποτε χώρα εγίνετο πάντοτε για λόγους ανθρωπιστικής βοήθειας και δεν θεωρώ ότι μπορεί να τίθενται ανάλογοι όροι ιδιαίτερα με μία χώρα, και μιλώ για την Αμερική, με την οποία επιδιώκουμε περαιτέρω ενδυνάμωση των σχέσεών μας".
 
«Έχω την εντύπωση ότι η τροπολογία ήτο ατυχής», κατέληξε.
 
Συγκεκριμένα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρεται στην τροπολογία που θέτει ως όρους για την άρση του εμπάργκο όπλων την επιβεβαίωση από τον πρόεδρο των ΗΠΑ προς τις αρμόδιες επιτροπές του Κογκρέσου (τουλάχιστον ετησίως) ότι, πρώτο, «η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας συνεχίζει να συνεργάζεται με τις ΗΠΑ στις προσπάθειες για εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στους κανονισμούς καταπολέμησης του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος και της χρηματοπιστωτικής επιτήρησης».
 
Και δεύτερον, ότι «η κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας κάνει και συνεχίζει να αναλαμβάνει τα αναγκαία βήματα για άρνηση πρόσβασης στα λιμάνια για ανεφοδιασμό σε καύσιμα και προμήθειες, σε ρωσικά πολεμικά πλοία».

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Τροπολογία-μπελάς για την Κύπρο στο νομοσχέδιο Μενέντεζ και Ρούμπιο
 
Ελληνικές, κυπριακές και εβραϊκές
 οργανώσεις εκφράζουν ικανοποίηση
Ελληνικές, κυπριακές και εβραϊκές οργανώσεις στις ΗΠΑ χαιρέτησαν το νομοσχέδιο. Για σημαντικό βήμα για την υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης περιφερειακής στρατηγικής για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου μίλησε ο εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας (HALC), Έντι Ζεμενίδης. Η διευθύντρια πολιτικής προσέγγισης του «American Jewish Committee» (AJC), Julie Rayman, υποστήριξε ότι «το “Νομοσχέδιο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο” θα ενισχύσει την περιφερειακή ασφάλεια, θα διευρύνει την υφιστάμενη συνεργασία και θα διασφαλίσει τον ηγετικό ρόλο της Αμερικής». Για «τεράστιο άλμα προς τα εμπρός» για τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία έκανε λόγο ο αντιπρόεδρος της Κυπριακής Ομοσπονδίας Αμερικής, Τάσος Ζαμπάς.
 
Τα επόμενα βήματα
Εάν το νομοσχέδιο υπερψηφιστεί όντως θα σηματοδοτεί μια σημαντική μετατόπιση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
 
Όμως, δεν θα πρέπει να υποτιμάμε το γεγονός ότι την ίδια στιγμή συνεχίζεται η διαπραγμάτευση ανάμεσα στην Τουρκία και τις ΗΠΑ, όλοι αναμένουν την συνάντηση ανάμεσα στον Τραμπ και τον Ερντογάν στο περιθώριο της Συνάντησης Κορυφής των G20 στις 28-29 Ιουνίου στην Οσάκα της Ιαπωνίας.
 
Ούτε πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν και ισχυρές φωνές και εντός του πολιτικού και διπλωματικού κατεστημένου των ΗΠΑ που υποστηρίζουν ότι οι ΗΠΑ δεν θα πρέπει να έρθουν σε ολική ρήξη με την Τουρκία, αλλά αντίθετα πρέπει να αναζητηθεί ένα σημείο ισορροπίας και σε σχέση με τα γεωπολιτικά αλλά και σε σχέση τα ζητήματα εκμετάλλευσης ενεργειακών πόρων.
 
Με αυτή την έννοια υπάρχει αρκετός δρόμος και αρκετές καμπές μέχρι το νομοσχέδιο να υπερψηφιστεί αλλά και να αποτελέσει όντως τον οδηγό για την αμερικανική εξωτερική πολιτική στην περιοχή.