Ο γρίφος της τ/κ ψήφου και πώς… παίζουν οι Ευρωεκλογές στα κατεχόμενα

Στο επίκεντρο των προεκλογικών αντιπαραθέσεων βρέθηκαν το τελευταίο διάστημα οι Τουρκοκύπριοι υποψήφιοι. Στο παρασκήνιο, όμως, η βασική έγνοια των κομμάτων δεν είναι οι υποψήφιοι που προέρχονται από την τουρκοκυπριακή κοινότητα, αλλά οι ψηφοφόροι.
 
Στους εκλογικούς καταλόγους βρίσκονται, πέραν των λίγων Τ/κ που διαμένουν στις ελεύθερες περιοχές, σχεδόν 81,000 Τ/κ που διαμένουν στα κατεχόμενα, οι οποίοι, εάν θέλουν, μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα ψήφου τους. Πόσοι, όμως, θα το κάνουν;
 
Θεωρητικά έχουν αρκετές επιλογές για άσκηση του δικαιώματος ψήφου τους, καθώς θα λειτουργήσουν κέντρα στο γυμνάσιο Κάτω Πύργου, στα γραφεία του Κοινοτικού Συμβουλίου Φλάσου, στο δημοτικό Αστρομερίτη, στο πολυδύναμο κέντρο Αγίου Δομετίου, στην Σχολή Κωφών, στα κεντρικά γραφεία του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, στο γυμνάσιο Φανερωμένης, στο περιφερειακό λύκειο Λιβαδιών, στο δημοτικό Αχερίτου, στο β’ δημοτικό Δερύνειας και στο δημόσιο νηπιαγωγείο Δερύνειας. Τα πράγματα, όμως, δεν είναι απλά.
 
Μικρή προσέλευση
Η προσέλευση των Τ/κ επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, κάποιοι εκ των οποίων αφορούν αποκλειστικά την τ/κ κοινότητα και άλλοι είναι κοινοί με τα κίνητρα της αποχής σε ολόκληρη την Κύπρο αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
 
Ο πρώτος παράγοντας χαμηλής προσέλευσης είναι πως, παρόλο που κάποιοι Τ/κ επιθυμούν να έρθουν στις ελεύθερες περιοχές και να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, πρακτικά τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα. Εκτιμάται ότι είναι πιθανόν να δημιουργηθούν ουρές στα οδοφράγματα, οι οποίες θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά για αρκετούς, οι οποίοι μπορεί να τις δουν και να αλλάξουν γνώμη, ενώ σαφέστατα η ψευδοαστυνομία δεν πρόκειται να διευκολύνει τη διέλευσή τους στις ελεύθερες περιοχές για να αναγνωρίσουν την Κυπριακή Δημοκρατία.   
 
Σε πολιτικό επίπεδο, ανασταλτικά λειτουργεί το γεγονός πως ανάμεσα στην τ/κ κοινότητα δεν επικροτούν όλοι τη συμμετοχή στις Ευρωεκλογές, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι θα έπρεπε να πραγματοποιούνται χωριστές εκλογές για την εκλογή Τ/κ ευρωβουλευτών, στο πλαίσιο της διχαστικής λογικής της υποτιθέμενης «πολιτικής ισότητας», που καλλιεργείται συστηματικά από την Τουρκία. Ως εκ τούτου, οι ψηφοφόροι που υιοθετούν αυτή την πεποίθηση δεν αναμένεται να προσέλθουν στις κάλπες.
 
Την ίδια στιγμή, παρά την προβολή που υπήρξε, ο προεκλογικός που έγινε στην τ/κ κοινότητα ήταν περιορισμένης εμβέλειας, ενώ η προσοχή στα κατεχόμενα επικεντρωνόταν, το τελευταίο διάστημα, στην κατάρρευση της ψευδοκυβέρνησης, μία εξέλιξη που ενδεχομένως να αύξησε και το αίσθημα πολιτικής απαξίωσης. Υπάρχει, βέβαια, και μία άλλη ανάγνωση, που λέει πως η απογοήτευση των Τ/κ από τα όσα συμβαίνουν στα κατεχόμενα, σε συνδυασμό με τη διαχρονική αντίδρασή τους έναντι της Τουρκίας, μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για κάποιους να προσέλθουν στις κάλπες.
 
Στην περιορισμένη προσέλευση των Τ/κ αναμένεται να συμβάλουν και παράγοντες που παραδοσιακά επηρεάζουν τα ποσοστά της αποχής και στις ελεύθερες περιοχές. Ο καλός καιρός που προσφέρεται για θάλασσα, η απαξίωση της πολιτικής, το μειωμένο ενδιαφέρον για τις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αναμένεται να αποθαρρύνουν αρκετό κόσμο.  
 
Σύμφωνα με εκτιμήσεις που προέρχονται από την τ/κ κοινότητα, ο συνδυασμός όλων αυτών των παραγόντων μεταφράζεται σε εξαιρετικά χαμηλή προσέλευση. Χαρακτηριστικά, όπως αναφέρθηκε στον REPORTER, εκτιμάται ότι την ημέρα των εκλογών αναμένεται να περάσουν το οδόφραγμα για να ψηφίσουν γύρω στις τέσσερεις με πέντε χιλιάδες ψηφοφόροι από τις 81,000, με τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις να μην περιμένουν να ξεπεράσουν τις επτά χιλιάδες.
 
Θολή εικόνα
Η εικόνα γι’ αυτούς τους ψηφοφόρους είναι αναπόφευκτα μυστήρια. Δεν υπάρχει εύκολος τρόπος να πραγματοποιηθεί δημοσκόπηση στα κατεχόμενα για τις Ευρωεκλογές, ενώ δεν υπάρχει και το απαραίτητο ενδιαφέρον για να χρηματοδοτηθούν. Ως εκ τούτου, δεν έχουμε επιστημονικά καταγεγραμμένη πρόθεση ψήφου, πέραν της εκτίμησης ότι υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστηρίξουν υποψηφίους προερχόμενους από την τ/κ κοινότητα.
 
Σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις, οι Τ/κ θα ψηφίσουν δύο συγκεκριμένους σχηματισμούς, το ΑΚΕΛ, με το οποίο κατέρχεται ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, και το «Γιασεμί», του οποίου όλοι οι υποψήφιοι είναι Τ/κ.. Σημειώνεται ότι υπάρχουν και τρίτος συνδυασμός με Τ/κ, το Σοσιαλιστικό κόμμα Κύπρου, με το οποίο κατέρχονται οι Μεχμέτ Μπιρινσί και Καζίμ Χαλίτ, οι οποίοι, ωστόσο, δεν έχουν αντίστοιχο πολιτικό εκτόπισμα με το ΑΚΕΛ και το «Γιασεμί».
 
Το «Γιασεμί» τυγχάνει προβολής κυρίως από την εφημερίδα «Αφρίκα», την οποία διευθύνει ο πιο γνωστός από τους υποψηφίους του, ο δημοσιογράφος Σενέρ Λεβέντ. Η «Αφρίκα» έχει σταθερό αναγνωστικό κοινό στην τ/κ κοινότητα και αναμένεται ότι το «Γιασεμί» θα αντλήσει μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του από αυτό το κοινό. Υπενθυμίζεται ότι, όταν στο παρελθόν η εφημερίδα έπεφτε θύμα διώξεων και εγκληματικών ενεργειών υποκεινούμενων από την Τουρκία, πολλοί Τ/κ συσπειρώνονταν προς υποστήριξή της.
 
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τα περισσότερα ΜΜΕ στα κατεχόμενα αποφεύγουν να αναφερθούν στο «Γιασεμί», καθώς οι υποψήφιοί του αποτελούν κόκκινο πανί για την Τουρκία, λόγω των πολιτικών τους θέσεων, και φοβούνται την αντίδραση. Φημολογείται, μάλιστα, πως διατυπώθηκαν απειλές σε εκδότες και καναλάρχες για το ζήτημα αυτό.   
 
Από το ΑΚΕΛ προβολή λαμβάνει στα κατεχόμενα ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ σε προσωπικό επίπεδο και πολύ λιγότερο οι υπόλοιποι πέντε υποψήφιοι. Στον κ. Κιζλιλγιουρεκ αναφέρονται και τα ΜΜΕ πολύ πιο ελεύθερα και τον έχουν φιλοξενήσει αρκετές φορές, σε βαθμό, μάλιστα, που έχει προβληθεί ακόμη κι από τον παράνομο «Μπαϊράκ», που ελέγχεται από την Τουρκία. 
 
Το ΑΚΕΛ διατηρεί στενές σχέσεις με το ρεπουμπλικανικό κόμμα CTP, από την εκλογική βάση του οποίου αναμένεται να αντλήσει την συντριπτική πλειοψηφία των τ/κ ψήφων που θα λάβει. Η διαχρονική σχέση του ΑΚΕΛ με το CTP βοήθησε σε μεγάλο βαθμό στην προβολή που τυγχάνει το κόμμα στα τ/κ ΜΜΕ, καθώς και ο ίδιος ο Νιαζί Κιζίλγιουρεκ. Θα πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί, πως ο Τ/κ υποψήφιος του ΑΚΕΛ δεν διαθέτει μόνο φίλους στις τάξεις του CTP.
 
Παρά τις ιδεολογικές και άλλες διαφορές που χωρίζουν τους ψηφοφόρους του CTP και κατ’ επέκταση του ΑΚΕΛ και τους ψηφοφόρους του «Γιασεμιού», κοινή συνισταμένη είναι πως εκείνοι που θα ενδιαφερθούν να ψηφίσουν, θα το πράξουν κυρίως επειδή επενδύουν στην Ευρώπη για τη λύση του Κυπριακού, ασχέτως αν διαθέτουν διαφορετικές απόψεις ως προς την επιδιωκόμενη λύση. Κι αυτό θα είναι το βασικότερο κίνητρό τους, εάν αποφασίσουν, τελικά, να περάσουν το οδόφραγμα.
 

• Στους 641,181 οι πολίτες με δικαίωμα ψήφου στις Ευρωεκλογές-Μάθε που ψηφίζεις με ένα κλικ
• Δέκα χιλιάδες οι κοινοτικοί εκλογείς στην Κύπρο-Από ποιες χώρες είναι οι περισσότεροι
• Ποιες ώρες θα είναι ανοικτά τα εκλογικά κέντρα την Κυριακή των Ευρωεκλογών