Και διά στόματος Λουτ η διαπίστωση του χάσματος για τους όρους αναφοράς

Το αδιέξοδο που διαφαινόταν στο Κυπριακό φαίνεται να διαπιστώνεται πλέον και από πλευράς Ηνωμένων Εθνών. Η δυστοκία εξεύρεσης κοινών συνισταμένων επί των όρων αναφοράς, έχει πλέον εξελιχθεί σε ξεκάθαρη αδυναμία, με αποτέλεσμα το ενδεχόμενο επανέναρξης των συνομιλιών να απομακρύνεται από τον ορίζοντα, τουλάχιστον για το επόμενο χρονικό διάστημα.
 
Παρά τα πήγαινε-έλα της Τζέιν Χολ Λουτ σε Λευκωσία, Λονδίνο και Αθήνα (άγνωστο παραμένει εάν θα μεταβεί στην Άγκυρα τις επόμενες ημέρες, όπως ήταν η αρχική πρόθεση), δεν φαίνεται ότι κατάφερε να φέρει τις δύο πλευρές πιο κοντά, καθώς το χάσμα που τις χώριζε δεν έχει γεφυρωθεί.
 
Σύμφωνα με πληροφορίες του REPORTER, μάλιστα, η Ειδική Απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ επιχείρησε να κωδικοποιήσει κάποιου είδους όρους αναφοράς, που θα επέτρεπαν την επανέξαρξη του διαλόγου στο Κυπριακό, οι οποίοι, ωστόσο, απορρίφθηκαν, καθώς δεν φαίνεται να ικανοποιούσαν καμία από τις δύο πλευρές.
 
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, δεν είναι πρόθυμος να επιστρέψει στη διαπραγματευτική τράπεζα εν μέσω των σκιών, που αναπόφευκτα θα δημιουργούσαν οι ασάφειες που προκύπτουν από την έλλειψη συμφωνίας για το πλαίσιο Γκουτέρες και την ερμηνεία του. Ενόσω δεν ξεκαθαρίζουν και δεν γίνονται κοινώς αποδεκτά τα λεχθέντα της 4^ης Ιουλίου, θεωρείται αδύνατον να ξεπεραστεί η ασάφεια που υπάρχει σήμερα.
 
Αν και στη ρητορική του Κυπριακού έχει παρεισφρήσει ο όρος «εποικοδομητική ασάφεια» εδώ και πολλά χρόνια, ο Νίκος Αναστασιάδης κάθε άλλο παρά εποικοδομητική και κυρίως παραγωγική θεωρεί την ύπαρξη σοβαρών ασαφειών στην παρούσα φάση του Κυπριακού, όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές. Έχει άλλωστε πάθει και μάθει, καθώς, όταν αποδέχτηκε να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις επί ελβετικού εδάφους, πήρε ένα αισιόδοξο ρίσκο που δεν απέδωσε, αφού όχι απλώς δεν οδηγηθήκαμε σε λύση του Κυπριακού αλλά οι συνομιλίες πάγωσαν εντελώς.
 
Θα πρέπει, βεβαίως, να σημειωθεί πως ούτε και η τουρκική πλευρά ικανοποιείται από τα υφιστάμενα δεδομένα, ώστε να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Η βελόνα του Μουσταφά Ακιντζί έχει κολλήσει σε αυτό που ονομάζεται στη γλώσσα των διαπραγματεύσεων «θετική ψήφος» αλλά στην πραγματικότητα είναι η αξίωση της τουρκικής πλευράς  οι Τουρκοκύπριοι να διαθέτουν συγκαλυμμένο βέτο σε όλες τις εκτελεστικές αποφάσεις του κράτους.
 
Ο εγκάθετος της κατοχής κατηγόρησε τον Νίκο Αναστασιάδη ότι είχε δεχθεί τη «θετική ψήφο» στο Κραν Μοντανά και τώρα την αποσύρει. Όμως η αντίληψη στην ελληνική πλευρά είναι πως η εν λόγω αποδοχή έγινε στο πλαίσιο του πακέτου προτάσεων που κατατέθηκαν στις 5 Ιουλίου, οι οποίες αποσκοπούσαν στην αποτροπή της κατάρρευσης των συνομιλιών, και, αφού δεν τελεσφόρησε η προσπάθεια, βρίσκονται εκτός τραπεζιού πλέον και δεν αποτελούν κεκτημένο των συνομιλιών.
 
Η αδυναμία συμφωνίας τόσο σε σχέση με το κεφάλαιο της ασφάλειας και εγγυήσεων, που αποτελεί προτεραιότητα για την ελληνική πλευρά, όσο και σε ό,τι αφορά στη διακυβέρνηση, που αποτελεί προτεραιότητα για την τουρκική πλευρά, οδήγησαν, σύμφωνα με πληροφορίες του REPORTER, και την Τζέιν Χολ Λουτ στο συμπέρασμα ότι οι συνθήκες αυτή τη στιγμή δεν επιτρέπουν την σύντομη επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
 
Σε αυτήν την ξεκάθαρα δυσλειτουργική κατάσταση έρχεται να προστεθεί το γεγονός πως η Τουρκία βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, καθώς στο τέλος του τρέχοντος μήνα θα πραγματοποιηθούν οι δημοτικές εκλογές, οι οποίες έχουν σημασία για τον Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, ενώ εισέρχεται και η Κυπριακή Δημοκρατία σε προεκλογικούς ρυθμούς, ενόψει των Ευρωεκλογών του Μαΐου. Τα ραντεβού με την κάλπη πάντοτε δυσκόλευαν την διαπραγματευτική διαδικασία και, ως εκ τούτου, η χρονική συγκυρία δεν θεωρείται κατάλληλη, ιδιαίτερα από τη στιγμή που οι συνθήκες δεν και οι καλύτερες.   
 
Το κλίμα δυσχεραίνεται ακόμη περισσότερο από τις πρόσφατες κινήσεις της τουρκικής πλευράς εντός της νεκρής ζώνης. Σύμφωνα, μάλιστα με πληροφορίες, η Κυβέρνηση ανησυχεί πως αυτές οι προκλήσεις μπορεί και να ενταθούν, μεγαλώνοντας αναπόφευκτα την απόσταση που χωρίζει τις δύο πλευρές. Η δε πρόσφατη ανακάλυψη νέου κοιτάσματος φυσικού αερίου στην κυπριακή ΑΟΖ ενδέχεται να τροφοδοτήσει περισσότερο την τουρκική προκλητικότητα.
 
Οι συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ Νίκου Αναστασιάδη και Μουσταφά Ακιντζί μετά την κατάρρευση του Κραν Μοντανά δεν φαίνεται να συνέβαλαν ουσιαστικά στο γεφύρωμα του χάσματος, αφού τα κεραστικά από μόνα τους δεν μπορούν να «γλυκάνουν» την πικρία. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως, ενώ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πρότεινε πάνω από 20 Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τελικά ανακοινώθηκαν μόλις δύο, ένα που είχε συμφωνηθεί χρόνια πριν και ένα που εφαρμόζεται ήδη.  Το γεγονός αυτό αποτελεί ένδειξη της δυσκολίας που υπάρχει για ουσιαστική πρόοδο, ακόμα και σε ζητήματα που θεωρητικά θα λειτουργούσαν θετικά και για τις δύο κοινότητες.
 
Οι κινήσεις που έγιναν τόσο επί κυπριακού εδάφους όσο και στο εξωτερικό το τελευταίο διάστημα δεν ήταν ικανές να ξεμπλοκάρουν τη διαδικασία. Και φαίνεται πως η Τζέιν Χολ Λουτ έχει λόγους που δεν χαμογελά ποτέ όταν επισκέπτεται την Κύπρο…