Τα social media ως ευλογία ή κατάρα για κόμματα και υποψηφίους

07:50 - 10 Μαρτίου 2019

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Αναμφισβήτητα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν το νέο πεδίο, πέραν των παραδοσιακών μέσων, όπου η πολιτική βρήκε, εδώ και μερικά χρόνια πρόσφορο έδαφος για τη διεξαγωγή του δημόσιου διαλόγου.

Ειδικά την τελευταία δεκαετία, όταν και ξεκίνησε δειλά-δειλά η μαζικότερη συμμετοχή των Κυπρίων, έχουν γίνει τεράστια βήματα για τη μετατόπιση του πολιτικού διαλόγου από τους παραδοσιακούς τρόπους, προς τα social media.

Η χρήση των social media στη χώρα μας ξεπερνά κατά πολύ τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και τοποθετεί την Κύπρο στην τέταρτη θέση χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τις 28 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μπορούν τα social media να «εκλέξουν» Ευρωβουλευτή; Ποιος είναι ο ρόλος τους στην πολιτική, πώς μπορούν να καθορίσουν το αποτέλεσμα και πώς οι υποψήφιοι πρέπει να τα χρησιμοποιούν;

Τις απαντήσεις σε αυτά, αλλά και σε άλλα εξίσου σημαντικά ερωτήματα, δίνει μιλώντας στον REPORTER, η δρ. Χριστιάνα Καραγιάννη, Λέκτορας με ειδικότητα «Μέσα Επικοινωνίας και Πολιτισμικές Μελέτες» στο Τμήμα Δημοσιογραφίας, Επικοινωνίας και ΜΜΕ του Πανεπιστημίου Frederick.

*Στις προηγούμενες προεδρικές εκλογές, οι ειδικοί πολιτικοί αναλυτές υποστήριξαν πως τα social media έπαιξαν τον πιο καθοριστικό ρόλο από όλα τα μέσα. Θα δούμε κάτι παρόμοιο και στις επικείμενες Ευρωεκλογές;

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να παίξουν όντως ρόλο σε μια εκλογική αναμέτρηση αλλά ίσως όχι με τον τρόπο που οι περισσότεροι νομίζουμε. Αδιαμφισβήτητα μπορούν να αποτελέσουν ένα εργαλείο προώθησης (δηλ. διαφήμισης) για τους υποψηφίους σε περίοδο εκλογών που μπορεί να τους βοηθήσει να κερδίσουν ψήφους. Αυτό που είναι σημαντικό να θυμόμαστε όμως είναι πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι προνόμιο μόνο των πολιτικών υποψηφίων ή των όσων έχουν εξουσία, αλλά είναι ένα δωρεάν και εύχρηστο εργαλείο διαθέσιμο για χρήση στα χέρια των απλών πολιτών και γι’ αυτό θεωρώ πως ο ρόλος τους όντως μπορεί να είναι καθοριστικός σε εκλογές αλλά και στη Δημόσια Σφαίρα γενικότερα. Με άλλα λόγια, η παρουσία/ εικόνα του κάθε υποψηφίου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν εξαρτάται μόνο από τον τρόπο χρήσης τους από τους ίδιους τους υποψηφίους αλλά και από τη δράση και διάδραση των πολιτών με αυτούς. Η παρουσία δηλαδή των υποψηφίων και κατ’ επέκταση η επιτυχία τους στις εκλογές μπορεί να καθοριστεί και από το υλικό που δημοσιεύουν και αναδημοσιεύουν οι πολίτες σε σχέση με αυτούς αλλά και με τη μεταξύ τους διαδικτυακή διάδραση.

*Μπορούν τα social media να εκλέξουν Ευρωβουλευτή;

Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση δεν μπορεί ποτέ να είναι μία ή σταθερή αφού πάντα εξαρτάται από πολλούς άλλους παράγοντες/συνθήκες που επικρατούν σε μια κοινωνία την περίοδο των εκλογών και φυσικά από τον τρόπο χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τους υποψηφίους και τους πολίτες. Για παράδειγμα στην Κύπρο είναι γνωστό πως τα αποτελέσματα των εκλογών καθορίζονται ακόμη σε μεγάλο βαθμό από την κομματοκρατία, το γεγονός δηλαδή πως λόγω του μικρού μεγέθους της κυπριακής κοινωνίας έχει εδραιωθεί μια κουλτούρα διείσδυσης των κομμάτων στην κοινωνική και οικονομική ζωή των πολιτών. Άρα αν η ερώτηση αφορά την Κύπρο, τότε δεν θεωρώ πως μπορούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από μόνα τους να παίξουν τόσο καθοριστικό ρόλο σε οποιεσδήποτε εκλογές, τουλάχιστον όχι ακόμη, ώστε να υπερισχύσουν αυτής της κουλτούρας και να καθορίσουν απόλυτα την εκλογή κάποιου υποψηφίου. Αυτό όμως δεν αναιρεί σε καμμιά περίπτωση την δυναμική των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και το ενδεχόμενο αυτή η δυναμική σε κάποιες περιπτώσεις αν συνδυαστεί με διάφορες άλλες συνθήκες, να παίξει καθοριστικό ρόλο σε εκλογική αναμέτρηση.

*Πολλοί υποψήφιοι μέχρι πρόσφατα δεν διέθεταν profile στα social media. Μετά την εξαγγελία της υποψηφιότητας τους άνοιξαν λογαριασμούς και ξεκίνησαν δειλά δειλά να αναρτούν φωτογραφίες και βίντεο από τον προεκλογικό τους. Κάποιο άλλοι έχουν σελίδες με χιλιάδες και σε κάποιες περιπτώσεις με δεκάδες χιλιάδες ακολούθους εδώ και χρόνια. Οι μεν πρώτοι προλαβαίνουν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους στους επόμενους δύο μήνες και οι μεν δεύτεροι έχουν ισχυρό πλεονέκτημα έναντι των πρώτων;

Η εξίσωση δεν είναι τόσο απλή. Μπορεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να είναι απλά στη χρήση τους αλλά η επίδραση και λειτουργία τους είναι πιο σύνθετη απ’ ότι φανταζόμαστε. Ο μεγάλος αριθμός ακόλουθων δεν εξυπακούεται πάντα με πλεονέκτημα σε μια εκλογική αναμέτρηση. Αλλά ακόμη και ο μεγάλος αριθμός ακόλουθων ή φίλων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να μην είναι αυτό που πραγματικά φαίνεται, το να είναι κάποιος δηλαδή πολύ δημοφιλής ή αρεστός, αφού κάτι τέτοιο μπορεί να είναι απλά αποτέλεσμα αγορασμένων ακόλουθων ή ψεύτικων/ πολλαπλών προφίλ.

Κανένας όμως δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός πως ένας υποψήφιος, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις προσώπων που τώρα ξεκινούν την πολιτική τους καριέρα, μπορεί να χρησιμοποιήσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως εργαλείο επικοινωνίας με τους πολίτες, ως μέσο προώθησης των πεποιθήσεων του ή ως πλατφόρμα συμμετοχής ή αρχής συζητήσεων για τα κοινά, έτσι ώστε οι πολίτες και εν δυνάμει ψηφοφόροι να την/τον γνωρίσουν καλύτερα. Κάτι τέτοιο συνεισφέρει στην προώθηση του υποψηφίου αλλά όπως έχω εξηγήσει και προηγουμένως πολλοί άλλοι παράγοντες εκτός και εντός μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι επίσης σημαντικοί στη διαδικασία εκλογής του.

*Ένα από τα μεγάλα στοιχήματα των επικείμενων εκλογών είναι η αποχή. Μπορούν τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης να παίξουν ρόλο για τη μείωσή της;

Ναι θεωρώ πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση της αποχής αν χρησιμοποιηθούν ως μέσα προώθησης του μηνύματος πως η αποχή μάλλον έχει το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που ελπίζουν όσοι την επιλέγουν, την έκφραση της απαξίωσης τους δηλαδή προς συγκεκριμένα πολιτικά πρόσωπα ή κόμματα. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πολύ δημοφιλή στους νέους στους οποίους εντοπίζεται κυρίως η αποχή, οπότε αν το μήνυμα πως η αποχή μάλλον τελικά ευνοεί όσους επιθυμούν να απαξιώσουν προωθηθεί από τα κατάλληλα άτομα ή φορείς, πιστεύω πως θα μπορούσε να συνεισφέρει θετικά στη μείωση της.

*Μπορούμε να πούμε πως κάποιο συγκεκριμένο δίκτυο (facebook, twitter, Instagram) είναι πιο επιδραστικό στους Κύπριους χρήστες και πως θα ήταν καλύτερα να επικεντρωθούν εκεί οι υποψήφιοι;

Το Facebook εξακολουθεί να είναι το πιο δημοφιλές μέσο κοινωνικής δικτύωσης με διαφορά στους Κύπριους χρήστες οπότε η ενεργή παρουσία κάποιου υποψηφίου εκεί αυξάνει σίγουρα τις πιθανότητες επαφής του με περισσότερους πολίτες, αυτό όμως δεν είναι αρκετό για να κερδίσει κάποιος/α υποψήφιο/α την εμπιστοσύνη των πολιτών. Για παράδειγμα, παρόλο που οι χορηγούμενες (sponsored) αναρτήσεις υποψηφίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορούν να βοηθήσουν το μήνυμα των υποψηφίων να φτάσει σε πολλούς χρήστες, η άσκηση κριτικής μιας «λανθασμένης» κίνησης κάποιου υποψηφίου εκτός ή εντός διαδικτύου μπορεί με ταχύτατους ρυθμούς να δημοσιοποιηθεί από χιλιάδες χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να συνεισφέρει αρνητικά προς την υποψηφιότητά του και νομίζω πως έχουμε τέτοια παραδείγματα και σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση. Οπότε θα έλεγα πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι σίγουρα κάτι που οι υποψήφιοι και τα πολιτικά πρόσωπα πρέπει να λαμβάνουν σοβαρά υπόψιν τους αρχίζοντας πρώτα πρώτα από το να πάψουν να τα θεωρούν ως απλά εργαλεία προώθησης της εικόνας τους αλλά ως δυναμικά μέσα επικοινωνίας που αν χρησιμοποιηθούν με τον κατάλληλο τρόπο από τους πολίτες μπορούν να αντιστρέψουν τους ρόλους εξουσίας που συνήθισαν να έχουν οι ίδιοι στα υπόλοιπα μέσα ενημέρωσης.

Τα social media ως ευλογία ή κατάρα για κόμματα και υποψηφίους

Ροη Ειδησεων

Διαμέρισμα 1 υπνοδ. στην Κάτω Πάφο

Έπαυλη 3ων υπνοδ. στη Σωτήρα

Εμπορικό οικόπεδο στο κέντρο της Λευκωσίας

Εμπορικό χωράφι δίπλα στην υπεραγορά "Lidl"στα Λατσιά

Δειτε Επισης