Ν. Χριστοδουλίδης: Βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο της διαδικασίας κυρώσεων

«Όσον αφορά τις κυρώσεις, πρόσφατα, μετουσιώνοντας τις πολιτικές αποφάσεις σε νομική πράξη, (όπως εξάλλου σχετικά προνοείται από τις Συνθήκες της ΕΕ), η ΕΕ προχώρησε ένα βήμα περισσότερο. Αυτή τη στιγμή είμαστε στο τελικό στάδιο της διαδικασίας», δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης, σε συνέντευξή του στον REPORTER.
 
Όπως τόνισε, αξιοποιούμε την ιδιότητά μας ως κράτος μέλος της ΕΕ, που μας προσφέρει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας για λήψη πολιτικοδιπλωματικών και οικονομικών μέτρων. Η ΕΕ, υπέδειξε, στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία ότι οι ενέργειές της είναι καταδικαστέες, ενώ, ταυτόχρονα, αποτελεί και μήνυμα προς όλους όσοι εμπλέκονται στις εν λόγω παράνομες ενέργειες ότι οι πράξεις τους έχουν συνέπειες.
 
Εξήγησε ότι, παρά τις περί του αντιθέτου δηλώσεις των Τούρκων, οι αποφάσεις της ΕΕ ενοχλούν και, χωρίς να θριαμβολογούμε, δεν θα πρέπει να υποτιμούμε και να μηδενίζουμε τις αντιδράσεις που υπήρξαν. «Δεν μπορώ να φανταστώ ποιες θα ήταν οι δυνατότητες αντίδρασής μας, αν η Κύπρος δεν ήταν κράτος μέλος της ΕΕ», πρόσθεσε.
 
Σε ό,τι αφορά στο ζήτημα που προέκυψε με την αντίδραση του Ισραήλ στην ανάπτυξη της «Αφροδίτης», ο Υπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι θα προτιμούσαμε να υπήρχε το σχετικό πλαίσιο με το Ισραήλ, αλλά σίγουρα δεν αποτελεί προϋπόθεση για να προχωρήσει η ανάπτυξη. «Ευελπιστώ σε σύντομη κατάληξη των συζητήσεών μας με το Ισραήλ», είπε.
 
Σε σχέση με το Κυπριακό, ο Νίκος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι «σε μια άτυπου χαρακτήρα συνάντηση τύπου Κρανς Μοντάνα, που στόχο θα έχει να ανακοινωθεί η επανέναρξη των συνομιλιών, θα πρέπει να υπάρχει και μια δέσμευση για τη δημιουργία του αναγκαίου κλίματος χωρίς παραβιάσεις και προκλήσεις, που θα επιτρέπουν στις συνομιλίες να έχουν πραγματική προοπτική θετικής κατάληξης».
 
Ο Υπουργός Εξωτερικών προανήγγειλε, ταυτόχρονα, πως θα υπάρξουν εξελίξεις και σε σχέση με την ενίσχυση των σχέσεών μας με τις ΗΠΑ.
 
Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη πιο κάτω:
 
Η πρόσφατη συμφωνία της Τουρκίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης έχει επαναφέρει στη συζήτηση την απουσία οριοθετημένης ΑΟΖ μεταξύ Κύπρου και Ελλάδας. Γίνονται κινήσεις προς αυτήν την κατεύθυνση;
 
Είμαστε σε συνεχή επαφή και συντονισμό με την Ελληνική κυβέρνηση επί όλων των θεμάτων. Μάλιστα, ο συντονισμός και οι συζητήσεις μας σε πολλά θέματα και αναλόγως της φύσης των θεμάτων, περιλαμβάνουν σε πολλές περιπτώσεις και τρίτα κράτη. Ανάμεσα στα βασικά δεδομένα που στηρίζονται οι συζητήσεις μας είναι η θετική προσέγγιση και ο απόλυτος σεβασμός στο διεθνές δίκαιο. Στις πλείστες των περιπτώσεων το περιεχόμενο των συζητήσεων και τα αποτελέσματα που προκύπτουν δεν δημοσιοποιούνται, για ευνόητους λόγους.  Όταν πρέπει να ανακοινώνεται κάτι δημόσια, να είστε βέβαιοι ότι θα το πράξουμε.
 
Η Τουρκία φαίνεται να προσπαθεί να παράγει δίκαιο μέσα από την παρανομία και να αποκομίσει οφέλη μέσα από την προσπάθεια να «γκριζάρει» περιοχές που ανήκουν στα γειτονικά κράτη. Εμπράκτως πώς μπορεί να προστατευτεί η Κύπρος από αυτήν την πολιτική; 
 
Καταρχάς είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι οι πρόσφατες ενέργειες της Τουρκίας αποδεικνύουν πέραν πάσης αμφιβολίας ότι επηρεάζουν αρνητικά και απειλούν όχι μόνο τα συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά, θα έλεγα, όλων των κρατών της περιοχής, όπως επίσης και άλλων κρατών εκτός περιοχής που διαχρονικά επιδεικνύουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ανατολική Μεσόγειο. Από την αρχή αναφέραμε ότι αξιοποιούμε όλα τα διαθέσιμα μέσα, επικεντρώνοντας την προσπάθειά μας σε νομικά, πολιτικοδιπλωματικά και οικονομικά μέσα, έχοντας ως βασικό συστατικό της προσπάθειάς μας την ΕΕ, αφού θεωρούμε ότι η ιδιότητά μας ως ΚΜ της ΕΕ μας προσφέρει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας.
 
Αναμένεται η επιβολή των μέτρων που έχουν αποφασιστεί από την ΕΕ στην Τουρκία. Πότε θα γίνουν οι σχετικές ανακοινώσεις;
 
Να ξεκινήσω λέγοντας ότι σε δύο περιπτώσεις οι εταίροι μας στην ΕΕ ανταποκρίθηκαν θετικά, στην πρώτη φάση με πολιτικά, οικονομικά και διπλωματικά μέτρα και στη συνέχεια με στοχευμένα μέτρα, δηλαδή κυρώσεις κατά φυσικών ή/και νομικών προσώπων που είναι υπεύθυνα ή εμπλέκονται, μεταξύ άλλων, με τον σχεδιασμό, την προετοιμασία, τη συμμετοχή, την παροχή καθοδήγησης ή την παροχή βοήθειας σε δραστηριότητες γεώτρησης σε σχέση με την εξερεύνηση και παραγωγή υδρογονανθράκων ή την εξόρυξη υδρογονανθράκων που προκύπτει από τέτοιες δραστηριότητες, που δεν έχουν εξουσιοδοτηθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία στα χωρικά της ύδατα ή την αποκλειστική οικονομική της ζώνη ή την υφαλοκρηπίδα της.
 
Όσον αφορά τις κυρώσεις, πρόσφατα, μετουσιώνοντας τις πολιτικές αποφάσεις σε νομική πράξη, (όπως εξάλλου σχετικά προνοείται από τις Συνθήκες της ΕΕ), η ΕΕ προχώρησε ένα βήμα περισσότερο. Αυτή τη στιγμή είμαστε στο τελικό στάδιο της διαδικασίας. Όπως ανέφερα και στο πρώτο σας ερώτημα, όταν πρέπει να γίνουν δημόσιες δηλώσεις για το συγκεκριμένο θέμα, θα το πράξουμε. Κάποιες φορές όσα λιγότερα λέγονται, τόσο το καλύτερο για τις προσπάθειές μας.
 
Εκτιμάτε ότι όντως θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά, δεδομένης της αποφασιστικότητας της Άγκυρας να συνεχίσει την πολιτική της παρανομίας και των εντάσεων;
 
Θέλω πρωτίστως να αναφέρω ότι ειλικρινά δεν μπορώ να φανταστώ ποιες θα ήταν οι δυνατότητες αντίδρασής μας αν η Κύπρος δεν ήταν κράτος μέλος της ΕΕ. Αν θέλετε, απαντώντας και στο ερώτημά σας, το πιο σημαντικό από τις αποφάσεις είναι ότι η ΕΕ στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα προς την Τουρκία ότι οι ενέργειές της είναι καταδικαστέες ενώ, ταυτόχρονα, αποτελεί και μήνυμα προς όλους όσοι εμπλέκονται στις εν λόγω παράνομες ενέργειες ότι οι πράξεις τους έχουν συνέπειες.
 
Ταυτόχρονα, ας σκεφτούμε με ποια χώρα έχουμε να κάνουμε. Μιλούμε για μια χώρα που παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα των ίδιων των πολιτών της, που επαναπροκηρύσσει εκλογές όταν το αποτέλεσμα δεν αρέσει στον ηγέτη της χώρας, που εισέβαλε στη Συρία, που παραβιάζει καθημερινά την εδαφική ακεραιότητα του Ιράκ, που εμπλέκεται στην Λιβύη, που παραβιάζει το εμπάργκο όπλων στη χώρα, που ο ηγέτης της απαξιώνει και προσβάλλει με δημόσιες δηλώσεις του ξένους ηγέτες και πολλά άλλα.
 
Να μην υποτιμούμε τη νομική υπόσταση
Η Κυπριακή Δημοκρατία αποφάσισε να προσφύγει στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, με στόχο να κερδίσει κι άλλα νομικά όπλα. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, έχοντας το δίκαιο με το μέρος μας, τα νομικά μας όπλα δεν απέτρεψαν την τουρκική επιθετικότητα. Ποιες άλλες επιλογές έχουμε για να προστατέψουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα;
 
Είναι πάγια θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας ότι οι διαφορές πρέπει να επιλύονται με διπλωματικά μέσα και, αν αυτό δεν είναι εφικτό, μέσω διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων. Έχουμε επανειλημμένα καλέσει την Τουρκία σε διαπραγμάτευση για οριοθέτηση μέσω της διπλωματικής οδού, όπως κάναμε με Αίγυπτο, Ισραήλ και Λίβανο. Μετά την απόρριψη της πρότασης, απομένει η προσφυγή σε Διεθνές Δικαστήριο και το Δικαστήριο της Χάγης είναι το δικαστικό όργανο των Ηνωμένων Εθνών, το πλέον αρμόδιο για επίλυση διεθνών διαφορών.
 
Να αναφέρω επίσης, επειδή ακούω διάφορα περί δήθεν επικοινωνιακού τεχνάσματος της Κυβέρνησης, ότι η δημοσιοποίηση του θέματος δεν έγινε από την Κυβέρνηση αλλά προέκυψε μετά από σχετικό ερώτημα που τέθηκε στο τελευταίο Εθνικό Συμβούλιο. Εξάλλου, η συγκεκριμένη επιλογή, μας πρωτοαπασχόλησε και λάβαμε αποφάσεις πριν από πολύ καιρό. Δηλαδή, έγιναν συγκεκριμένες ενέργειες εδώ και καιρό και τίποτα απολύτως δεν είχε γίνει δημόσια γνωστό.
 
Από εκεί και πέρα, δεν πρέπει να υποτιμούμε ή/και να υποβαθμίζουμε την νομική υπόσταση του θέματος. Είναι βασικό συστατικό της προσπάθειάς μας. Όπως όμως σας προανέφερα, δεν περιοριζόμαστε σε αυτήν. Αξιοποιούμε την ιδιότητά μας ως κράτος μέλος της ΕΕ που μας προσφέρει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας για λήψη πολιτικοδιπλωματικών και οικονομικών μέτρων.
 
Χωρίς σε καμία απολύτως περίπτωση να πανηγυρίζουμε και να θριαμβολογούμε για τις μέχρι στιγμής αποφάσεις της ΕΕ, δεν θα πρέπει ούτε να υποτιμούμε και να μηδενίζουμε τις αντιδράσεις που υπήρξαν. Για παράδειγμα, όσον αφορά τα μέτρα της ΕΕ, απλά να σας θυμίσω την έντονη αντίδραση της Άγκυρας, δια στόματος Ερντογάν, ο οποίος ουσιαστικά εκβιάζει την ΕΕ με το προσφυγικό. Είναι ένδειξη, αν θέλετε, και του γεγονότος, παρά τις περί του αντιθέτου κατά καιρούς δηλώσεις από Τούρκους αξιωματούχους, ότι οι αποφάσεις της ΕΕ ενοχλούν.
 
Και μπορώ να σας πω ότι και στα πρώτα μέτρα που αποφασίστηκαν αλλά και πιο πρόσφατα με τις κυρώσεις, η Τουρκία επιχείρησε σε διάφορα επίπεδα να αποτρέψει τη λήψη αποφάσεων. Να σας θυμίσω, για παράδειγμα, την πρόταση του κ. Ακιντζί για το θέμα των υδρογονανθράκων που υποβλήθηκε το Σάββατο πριν από τις πρώτες αποφάσεις που λάβαμε δυο μέρες αργότερα στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών. Η εν λόγω πρόταση που ετοιμάστηκε από την Άγκυρα επιλέχθηκε να υποβληθεί τότε για να αποτρέψει τη λήψη αποφάσεων από πλευράς της ΕΕ.
 
Να σας πω επίσης ότι αρκετοί ομόλογοι μου μού ανέφεραν ότι τόσο οι ίδιοι όσο και οι Αρχηγοί των Κυβερνήσεων τους έγιναν αποδέκτες έντονων παραστάσεων από πλευράς Τουρκίας, και στις δυο περιπτώσεις, για να μπλοκάρουν την υιοθέτηση μέτρων. Γνωρίζετε ότι χρειάζεται ομοφωνία για τη λήψη τέτοιων αποφάσεων και άρα ένα μόνο κράτος μέλος μπορούσε να μπλοκάρει την απόφαση.
 
Δεν συνδέονται
Η Κυβέρνηση τονίζει ότι το ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου συνεχίζεται, παρά τις απειλές. Αποτελεί εμπόδιο η πρόσφατη αντίδραση του Γ.Δ. του Υπουργείου Ενέργειας του Ισραήλ έναντι της ανάπτυξης της «Αφροδίτης»; Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι επαφές για το ζήτημα της συνεκμετάλλευσης;
 
Αυτή είναι η θέση της ισραηλινής πλευράς όπως αποτυπώνεται στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται εδώ και κάποιο διάστημα. Όπως ο αρμόδιος Υπουργός Ενέργειας ανέφερε, η ανάπτυξη του κοιτάσματος «Αφροδίτη» προχωρά κανονικά όπως έχει σχεδιαστεί, ενώ σε ό,τι αφορά την ειδική συμφωνία με το Ισραήλ, υπάρχει μια θεσμοθετημένη διαδικασία που ακολουθείται και βάσει αυτής εργαζόμαστε και ευελπιστούμε να υπάρξει σύντομα κατάληξη. Πάντως, η δική μας προσέγγιση είναι ότι η ανάπτυξη του Αφροδίτη και η θεσμοθετημένη διαδικασία για ειδική συμφωνία με το Ισραήλ δεν συνδέονται.
 
Σε ό,τι αφορά τις εταιρείες που εμπλέκονται στο τεμάχιο «Αφροδίτη», γνωρίζουν πολύ καλά εδώ και καιρό την εκκρεμότητα που υπάρχει με τη διαπραγμάτευση με το Ισραήλ, και ορθά αυτό δεν απέτρεψε την συμφωνία ανάπτυξης που υπογράφηκε τον Νοέμβριο. Ως Κυπριακή Δημοκρατία θα προτιμούσαμε να υπήρχε το σχετικό πλαίσιο με το Ισραήλ, αλλά σίγουρα δεν αποτελεί προϋπόθεση για να προχωρήσει η ανάπτυξη. Εν πάση περιπτώσει, ευελπιστώ σε σύντομη κατάληξη των συζητήσεών μας με το Ισραήλ.
 
Σε σχέση με το ενεργειακό πρόγραμμα και δεδομένου ότι υπάρχουν προγραμματισμένες γεωτρήσεις για το 2020, τι θα πρέπει να αναμένουμε το επόμενο διάστημα;
 
Υπάρχουν για το 2020 προγραμματισμένες γεωτρήσεις από την Total, EΝΙ και Exxon στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι σχετικές προεργασίες των εταιρειών έχουν αρχίσει εδώ και καιρό και βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο υλοποίησης.
 
Έγινε το μέγιστο που μπορούσε να προκύψει
Το Κυπριακό έχει μπει στον πάγο για τους επόμενους μήνες. Υπάρχουν οποιεσδήποτε ενδείξεις ότι η Τουρκία θα τερματίσει τις παραβιάσεις την Άνοιξη; Δεδομένου ότι ο Πρόεδρος ξεκαθάρισε ότι δεν διαπραγματεύεται υπό απειλή, δεν ελλοχεύει ο κίνδυνος να μας επιμεριστούν ευθύνες, εάν η πολυμερής κριθεί επιτυχής αλλά αρνηθούμε να πάμε σε συνομιλίες;
 
Λαμβάνοντας υπόψη το περιβάλλον και ποια ήταν τα περιθώρια που έθεσε η Τουρκία, θεωρώ ότι το αποτέλεσμα του Βερολίνου και το περιεχόμενο της δήλωσης του ΓΓ των ΗΕ είναι θετικό, υπό την έννοια ότι ήταν το μέγιστο που μπορούσε να προκύψει. Φυσικά, επιθυμία και επιδίωξή μας ήταν να υπάρξουν ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. Δυστυχώς, όμως, και παρόλο που υπήρχε η υποδομή για πιο θετικές εξελίξεις, αυτό δεν κατέστη εφικτό λόγω του ότι πριν το Βερολίνο, η Τουρκία ενημέρωσε τα ΗΕ και όχι μόνο, ότι ενόψει των εκλογών στο ΗΒ και των συζητήσεων για το Brexit, αλλά και της επερχόμενης «εκλογικής» διαδικασίας στην τουρκοκυπριακή κοινότητα, δεν μπορεί να συναινέσει για πραγματοποίηση μιας τέτοιας άτυπης συνάντησης. Αξίζει, θεωρώ, να το αναφέρω, ότι ούτε οι Βρετανοί αλλά ούτε ο κ. Ακιντζί, εξ όσων γνωρίζω, έκαναν επίκληση των επερχόμενων εκλογικών διαδικασιών ως παράγοντες που δεν επιτρέπουν να προχωρήσει ο καθορισμός της άτυπης συνάντησης.
 
Όλοι αντιλαμβάνονται ότι για να επαναρχίσουν οι ουσιαστικές συνομιλίες θα πρέπει να υπάρχει το κατάλληλο περιβάλλον. Μάλιστα, σε μια άτυπου χαρακτήρα συνάντηση τύπου Κρανς Μοντάνα, που στόχο θα έχει να ανακοινωθεί η επανέναρξη των συνομιλιών, θα πρέπει να υπάρχει και μια δέσμευση για τη δημιουργία του αναγκαίου κλίματος χωρίς παραβιάσεις και προκλήσεις, που θα επιτρέπουν στις συνομιλίες να έχουν πραγματική προοπτική θετικής κατάληξης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, συμφωνώ απόλυτα με την πρόσφατη δημόσια τοποθέτηση του κ. Τσαβούσογλου ότι δεν μπορεί να υπάρχει  διαπραγμάτευση για χάριν της διαπραγμάτευσης. Και ακριβώς μέσα από αυτή την ορθή προσέγγιση, αν θέλουμε να επαναρχίσουν συνομιλίες, πάντα από εκεί που έμειναν στο Κρανς Μοντάνα, και να έχουν πραγματική προοπτική θετικής κατάληξης, θα πρέπει αναμφίβολα να επικρατεί και το κατάλληλο κλίμα που θα ενισχύει και τις ουσιαστικές διαπραγματεύσεις αλλά και τον επιδιωκόμενο στόχο.
 
Έρχονται εξελίξεις με τις ΗΠΑ
Το τελευταίο διάστημα καταβάλλονται προσπάθειες ενίσχυσης των διμερών σχέσεων της Κύπρου με τις ΗΠΑ. Προς ποιες κατευθύνσεις κινούνται αυτές και πώς ενδυναμώνεται η θέση της Λευκωσίας μέσα από αυτήν την συνεργασία;
 
Όντως ένας από τους βασικούς μας στόχους είναι η ενίσχυση των σχέσεων με τις ΗΠΑ στη βάση μιας θετικής προσέγγισης και χωρίς αυτή η ενίσχυση να στρέφεται ενάντια στο όποιο τρίτο κράτος. Ήταν μέσα σε αυτό το πλαίσιο που τον Νοέμβριο του 2018 υπογράψαμε με τις ΗΠΑ «Δήλωση Προθέσεων» που αφορά τη θεσμοθέτηση, αν θέλετε, της συνεργασίας μας σε θέματα ασφάλειας, με την ευρύτερη έννοια του όρου, πάντα, θέλω να το επαναλάβω γιατί έχει σημασία, στη βάση μιας θετικής προσέγγισης και χωρίς αυτή η συνεργασία να στρέφεται ενάντια σε οποιοδήποτε κράτος.
 
Σε αυτή τη συνεργασία εμπλέκονται πολλά υπουργεία και υπηρεσίες των δυο χωρών και έχουν αρχίσει να προκύπτουν απτά αποτελέσματα που είναι αμοιβαία επωφελή. Με αφορμή την ολοκλήρωση ενός έτους από την υπογραφή της εν λόγω Δήλωσης αλλά και για συζήτηση γενικότερα των διμερών μας σχέσεων, των εξελίξεων στην περιοχή αλλά και των προοπτικών επανέναρξης των συνομιλιών, μετέβηκα πρόσφατα στην Ουάσιγκτον όπου και συναντήθηκα με τον Αμερικανό ομόλογό μου και άλλους αξιωματούχους του Υπουργείου Εξωτερικών, και μάλιστα λήφθηκαν και κάποιες σημαντικές αποφάσεις.
 
Είναι σημαντικό ότι υπάρχει πολιτική βούληση από τις ΗΠΑ για ενίσχυση των σχέσεών μας και σταδιακά βλέπουμε κάποιες εξελίξεις προς αυτή την κατεύθυνση. Εξελίξεις που αγγίζουν διάφορες ενότητες και εκτιμώ ότι σύντομα θα έχουμε και άλλες ανακοινώσεις.
 
Μια σημαντική διάσταση της ενίσχυσης των σχέσεών μας είναι ότι οι ΗΠΑ πλέον δεν προσεγγίζουν τις διμερείς μας σχέσεις μέσα από τη σχέση τους με την Τουρκία ή/και τις εξελίξεις στο Κυπριακό. Σίγουρα τα δύο αυτά θέματα είναι στην ημερήσια διάταξη των συζητήσεών μας και είναι καθοριστικής σημασίας, αλλά πλέον έχουν προστεθεί πολλοί άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν, θεωρώ θετικά, το πώς οι ΗΠΑ προσεγγίζουν την Κυπριακή Δημοκρατία.
 
Η διάσταση του φύλου στην εξωτερική πολιτική
Το Υπουργείο Εξωτερικών επενδύει τους τελευταίους μήνες στην εισαγωγή της διάστασης του φύλου στην εξωτερική πολιτική. Υπάρχουν πλέον απτά παραδείγματα της εφαρμογής αυτής της προσέγγισης;
 
Η ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου στην εξωτερική πολιτική ήταν μια συνειδητή και ουσιαστική απόφαση. Είμαστε σε μια διαδικασία όπου ετοιμάζουμε συγκεκριμένο πλαίσιο δράσης και το οποίο, μάλιστα, πρόσφατα έχουμε διαβουλευτεί με την κοινωνία των πολιτών.
 
Να πω ότι η εφαρμογή της διάστασης του φύλου λαμβάνει διάφορες μορφές και υλοποιείται σε διάφορα επίπεδα, όπως μέσω διμερών και πολυμερών σχέσεων, οικονομικών συνεισφορών σε περιφερειακούς και άλλους οργανισμούς και το διάλογο με την κοινωνία των πολιτών.
 
Όσον αφορά συγκεκριμένα παραδείγματα, σε πολυμερές επίπεδο μα αναφέρω την επικείμενη  οργάνωση της περιφερειακής συνάντησης της Ένωσης για την Μεσόγειο στην Κύπρο το 2020. Να σας ενημερώσω ότι οι Υπουργοί Εξωτερικών των χωρών της Ένωσης μέσω της διακήρυξης του Καΐρου για την «Ενδυνάμωση των Γυναικών στην Κοινωνία», έχουν δεσμευτεί για την προώθηση της έμφυλης ισότητας σε τέσσερις τομείς. Αυτοί συμπεριλαμβάνουν την κατάρριψη των στερεοτύπων, ειδικότερα στην εκπαίδευση και τα ΜΜΕ, γυναίκες και ηγεσία, την οικονομική ενδυνάμωση των γυναικών, και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών.  Το θέμα της συνάντησης θα είναι η σύσταση μηχανισμού παρακολούθησης της προόδου στους πιο πάνω τομείς στην Μεσόγειο. 
 
 Ένα άλλο θέμα που θέλουμε να αναδείξουμε είναι οι Γυναίκες στη Διπλωματία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο στοχεύουμε να οργανώσουμε, εντός του 2020, συνέδριο στην Κύπρο με διακεκριμένες προσωπικότητες από την Κύπρο και το εξωτερικό. 
 
Σε διμερές επίπεδο κάποια παραδείγματα αφορούν την έναρξη διαλόγου με την Νορβηγία, τη Σουηδία και τη Γαλλία για διαφορετικά ζητήματα. Με τη Νορβηγία η συνεργασία αφορά στην υλοποίηση του Ψηφίσματος του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών «Γυναίκες, Ειρήνη και Ασφάλεια», ενώ με τη Σουηδία και τη Γαλλία η συνεργασία αφορά στο ευρύτερο πλαίσιο της ενσωμάτωσης της διάστασης του φύλου στην εξωτερική πολιτική της ΕΕ. Πιο συγκεκριμένα, η Κύπρος έχει στηρίξει την κοινή θέση των δυο αυτών χωρών που έχει ως στόχο την ισότητα των φύλων στην Εξωτερική Δράση της ΕΕ και τη μεθοδολογια που θα πρέπει να ακολουθηθεί ώστε η Εξωτερική Δράση της ΕΕ να έχει τη μέγιστη θετική επίδραση στις ζωές των γυναικών και των κοριτσιών.