Ψάχνει ψήγματα νομιμότητας μέσω της συμφωνίας με τη Λιβύη ο Ερντογάν

Ως μια ακόμη πράξη, που έρχεται να προστεθεί στις υπόλοιπες έννομες ενέργειες της Τουρκίας, που στόχο έχουν να δημιουργήσουν ανισορροπία στην Ανατολική Μεσόγειο, μπορεί να χαρακτηριστεί η ανακοίνωση της υπογραφής μνημονίου της Άγκυρας, με τη μια εκ των δύο Κυβερνήσεων της Λιβύης που ανακοινώθηκε την περασμένη Πέμπτη.
 
Η φαιδρή, όπως χαρακτηρίστηκε άλλωστε, από τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, ενέργεια της Τουρκίας είναι μια απόπειρα του Ταγίπ Ερντογάν να δώσει ένα ψήγμα νομιμοποίησης στις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο.
 
Με τη συμφωνία αυτή, ο Ταγίπ Ερντογάν θέλει να δείξει πως η ενέργειες της χώρας του δεν είναι μονομερείς αλλά έρχονται σε απόλυτη ταύτιση με την οπτική και άλλων κρατών της περιοχής. Από τη στιγμή μάλιστα που η Κύπρος έχει ήδη υπογράψει παρόμοιες συμφωνίες (σ.σ. όχι μνημόνια συναντίληψης) με κράτη της περιοχής, όπως η Αίγυπτος, το Ισραήλ και ο Λίβανος, καταλαβαίνει κανείς πως η Τουρκία είχε μόνο μια επιλογή, αυτή της αποσταθεροποιημένης Λιβύης για να υπογράψει μια τέτοια συμφωνία.

Επί της ουσίας η συγκεκριμένη συμφωνία δεν έχει καμία νομική ισχύ και αποτελεί ένα χαρτί που συνδέεται με την κίνηση της Τουρκίας να καταθέσει στον ΟΗΕ έγγραφο που περιγράφει, όπως αυτή θεωρεί, τις δικές τις συντεταγμένες και καθορίζει την τουρκική ΑΟΖ.
 
Ο χάρτης όπως δημοσιοποιήθηκε στα τουρκικά μέσα. Η κόκκινη διακεκομμένη γραμμή, δείχνει τη μέση γραμμή μεταξύ Τουρκίας-Λιβύης. Η κίτρινη γραμμή δείχνει την ΑΟΖ της Τουρκίας, σύμφωνα πάντα με την Άγκυρα. 

Όπως είναι γνωστό, οι τουρκικές θέσεις για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών παραβλέπουν νησιωτικούς όγκους, όπως το Καστελόριζο και την Κρήτη και θεωρούν πως τα τουρκικά θαλάσσια σύνορα φτάνουν μέχρι τη μέση απόσταση των τουρκικών χερσαίων συνόρων και των αφρικανικών ακτών.
 
Κάτι που σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να βρει νομικό έρεισμα.
 
Εξαργύρωσε την στρατιωτική
στήριξη με μια υπογραφή
Είναι πασιφανές πως η Κυβέρνηση του Σαζάρ εξαργύρωσε τη στήριξη που λαμβάνει από την Τουρκία το τελευταίο διάστημα με μια υπογραφή.
 
Αν προσέξει κανείς προσεχτικά τις συμφωνίες που υπέγραψε με τον Ταγίπ Ερντογάν θα δει ότι είναι δύο. Η μια αφορά το επίμαχο μνημόνιο συναντίληψης για τις θαλάσσιες ζώνες ενώ η άλλη είναι μια καθαρά στρατιωτική συμφωνία.
 
Δεν αποτελεί μυστικό πως ο Ταγίπ Ερντογάν επενδύει στον Σαζάρ, παρέχοντας του χρήματα, πολεμικό υλικό, drones, και μισθοφόρους στρατιώτες μη Τούρκους, που πολεμούν στο πλευρό της Λιβυκής κυβέρνησης στην εμφύλια σύρραξη.
 
Τι συμβαίνει στη Λιβύη
Στη Λιβύη αυτή τη στιγμή παίζεται ένα τεράστιο οικονομικό παιχνίδι, με έπαθλο τα χρυσά πετρελαϊκά συμβόλαια.
 
Οκτώ χρόνια μετά τη πτώση του Καντάφι, η νόμιμη κυβέρνηση της χώρας δεν κατάφερε να ελέγχει την ολόκληρη την επικράτεια και έτσι από τον περασμένο Απρίλιο ξέσπασε νέος εμφύλιος μεταξύ της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Τρίπολης με πρωθυπουργό τον Φαγιέντ αλ Σαράζ και την Κυβέρνηση του στρατηγού Χαλίφα Χαφτάρ.
 
Ο εμφύλιος της Λιβύης δεν άφησε ασυγκίνητους τους μεγάλους παίκτες του πλανήτη, οι οποίοι διασπάστηκαν με τη Ρωσία, τη Γαλλία, την Ιταλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα , το Σουδάν και την Ιορδανία να στηρίζουν την Κυβέρνηση του Χαφτάρ και την Τουρκία, τις ΗΠΑ και του Κατάρ να στηρίζουν την Κυβέρνηση του Σαράζ.

Το μεγαλύτερο μέρος της χώρας (με κόκκινο χρώμα) ελέγχεται από τον Χαφτάρ, όπως και το μεγαλύτερο μέρος των λιβυκών πετρελαιοπηγών και πετρελαϊκών εγκαταστάσεων. Ο Σαράζ, ελέγχει πλήρως όμως την πρωτεύουσα της χώρας (μπλέ χρώμα), την Τρίπολη καθώς επίσης και την Κεντρική Τράπεζα της χώρας στην οποία εισρέουν τα έσοδα από το πετρέλαιο.

 
Ο Χαλίφα Χαφτάρ ηγείται του Εθνικού Λιβυκού Στρατού (LΝA), ο οποίος αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από πολιτοφυλακές, μαχητές από φυλές και μισθοφόρους ξένων χωρών. Ανάμεσα στις δυνάμεις πιθανολογείται ότι βρίσκονται από τον περασμένο Σεπτέμβριο και περίπου 200-300 Ρώσοι μισθοφόροι. Την ύπαρξη τους ανέφερε ρεπορτάζ στους New York Times και επιβεβαίωσε και ο αμερικανικός στρατός. 
 
Τον Ιούνιο, ο Χαφτάρ ανακοίνωσε πως διέκοψε όλες τις σχέσεις με την Τουρκία και πως όλες οι τουρκικές εμπορικές πτήσεις ή τα τουρκικά πλοία που προσπαθούν να φθάσουν στη Λιβύη θα αντιμετωπίζονται ως εχθρικά.
 
Αν και απομακρυσμένο, θεωρείται δεδομένο πως αν τελικά νικητής του εμφυλίου στη Λιβύη είναι ο Χαλίφα Χαφτάρ, τότε θα ακυρώσει το σχετικό μνημόνιο συνεργασίας με την Τουρκία.
 
Πανηγυρίζουν στα κατεχόμενα
Με πανηγύρια και βαρυσήμαντες δηλώσεις, υποδέχθηκαν στα κατεχόμενα τη σχετική συμφωνία. Ο Κουντρέτ Οζερσάι την χαρακτήρισε ως μια συμφωνία που θα αλλάξει τις ισορροπίες στην περιοχή, ενώ πρόθσε πως θα έχει ως αποτέλεσμα να εξολοθρεύσει τα βήματα των Ε/κ και τις κινήσεις τους για μια κλειστή περιοχή.
 
Η Τουρκία, είπε ο Οζερσάι, με αυτή την κίνηση έδωσε το μήνυμα ότι οι διαπραγματεύσεις για μια συνολική λύση στην Κύπρο δεν θα αποτελέσουν εμπόδιο στις δραστηριότητές της στο θαλάσσιο χώρο.
 
Ο κ. Οζερσάι υπενθύμισε και τη συμφωνία που Τουρκία και ψευδοκράτους είχαν υπογράψει το 2011 για τον καθορισμό ΑΟΖ, λέγοντας πως αυτή μαζί με τις αδειοδοτήσεις για τις έρευνες και γεωτρήσεις, ήταν μια σοβαρή αλλαγή πολιτικής όσον αφορά τις ισορροπίες επί του εδάφους, ενώ πρόσθεσε πως σε συνδυασμό με τη «συμφωνία» που υπογράφηκε και μεταξύ ψευδοκράτους και Τουρκίας ολοκληρώνεται η αλλαγή που θέλουν να πετύχουν στην ανατολική Μεσόγειο.
 
Προχωρώντας ένα βήμα παρακάτω υποστήριξε πως η εχθρική, όπως την χαρακτήρισε, στάση χωρών που δεν έχουν καλές σχέσεις με την Τουρκία, όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Ελλάδα, έγκειται στο ότι προσπαθούν με συμφωνίες συνεργασίας να περιορίσουν στην περιοχή την Τουρκία και τους Τ/κ.
 
«Μπορούν να καταδικάζουν όσο θέλουν. Είτε η Λιβύη, περισσότερο η Τουρκία, που έχει την μεγαλύτερη ακτογραμμή στην περιοχή, δεν θα αφεθούν εκτός από αυτό που επιβάλλει το διεθνές δίκαιο στην περιοχή», είπε
 
Το να αισθάνονται ανησυχία είναι φυσιολογικό, είπε ο Οζερσάι εννοώντας την ε/κ πλευρά, επειδή είναι ένα βήμα αντίθετο με την προσπάθειά τους να μην λαμβάνονται υπόψη τα δικαιώματα της Τουρκίας και του ψευδοκράτους, ισχυρίστηκε.
 
Περνούν στην αντεπίθεση
Κύπρος, Ελλάδα και Αίγυπτος
Με ανακοινώσεις τους τα Υπουργεία Εξωτερικών Ελλάδος και Κύπρου καταδίκασαν από την πρώτη στιγμή τη συμφωνία και επιφυλάχθηκαν για να απαντήσουν δια της νόμιμης οδού. Συγκεκριμένα ο Νίκος Δένδιας, κάλεσε τον Τούρκο πρέσβη, προκειμένου να ζητήσει εξηγήσεις.
 
Παράλληλα, ο κ. Δένδιας είχε τηλεφωνική επικοινωνία για το συγκεκριμένο ζήτημα με τους ομολόγους του της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, και της Αιγύπτου, Σαμέχ Ελ-Σούκρι.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδος στην ΕΕ έλαβε οδηγίες να ενημερώσει άμεσα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και συγκεκριμένα την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι.

«Η υπογραφή μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης μνημονίου κατανόησης δεν μπορεί να παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών. Μία τέτοια ενέργεια θα παραβίαζε κατάφωρα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και δεν θα παρήγε έννομα αποτελέσματα», σημειώνει σε ανακοίνωσή του ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας, Αλέξανδρος Γεννηματάς.
 
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας χαρακτήρισε σοβαρή παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου την εν λόγω συμφωνία αφού «παραγνώριζε τα νόμιμα δικαιώματα άλλων παράκτιων Κρατών της Ανατολικής Μεσογείου, και θα ήταν αντίθετο με την αναγνωρισμένη αρχή της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας και του εθιμικού δικαίου για τα δικαιώματα των νησιών σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα».
 
Σύμφωνα με το ΥΠΕΞ, το Μνημόνιο Συναντίληψης δεν έχει και δεν παράγει καθοιονδήποτε τρόπο, οποιαδήποτε έννομα αποτελέσματα που να επηρεάζουν τα νόμιμα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας ή άλλων παράκτιων Κρατών.
 
«Με τη διαστρέβλωση των κανόνων του Δικαίου της Θάλασσας και με την παραχάραξη της γεωγραφίας, η Τουρκία δεν μπορεί να αποκτήσει νομικά ερείσματα στην Αν. Μεσόγειο. Αντίθετα, οι πράξεις της Τουρκίας αποδεικνύουν για άλλη μια φορά ότι οι θέσεις της σε ό,τι αφορά το Διεθνές Δίκαιο, αποτελούν τη μειοψηφία του ενός» σημειώνεται.
 
Το ΥΠΕΞ αναφέρει ότι το ίδιο ισχύει και για τις θέσεις της Τουρκίας, όπως αυτές διαλαμβάνονται στην πρόσφατη επιστολή του Μονίμου Αντιπροσώπου της στα ΗΕ προς τον ΓΓ ΟΗΕ, με την οποία κατατέθηκαν συντεταγμένες για τη θαλάσσια περιοχή δυτικά και βόρεια της Κύπρου, κατά παράβαση κάθε έννοιας Διεθνούς Δικαίου, καταστρατηγώντας τα νόμιμα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στις θαλάσσιες ζώνες της. Το Υπουργείο Εξωτερικών απορρίπτει στην ολότητά τους τις Τουρκικές θέσεις και αβάσιμες διεκδικήσεις και θα απαντήσει καταλλήλως δια επίσημης επιστολής προς τα ΗΕ, καταλήγει η ανακοίνωση.

Εξάλλου, χθες ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης, ανέφερε ότι κλήθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών ο πρέσβης της Λιβύης στη Κύπρο, ώστε να ενημερώσει επίσημα την Κυπριακή Δημοκρατία αναφορά με τα όσα περιλαμβάνει το μνημόνιο που υπέργαψε η χώρα του με την Τουρκία.
 
Την ίδια ώρα η Αίγυπτος εξέδωσε ανακοίνωση που χαρακτηρίζει «χωρίς νομική βάση» τα δύο μνημόνια κατανόησης και συνεργασίας που υπέγραψαν η Τουρκία και η Λιβύη.

«Τα δύο μνημόνια συμφωνίας δεν έχουν κανένα νομικό αποτέλεσμα, δεν μπορούν να αναγνωρισθούν επισήμως υπό το φως του άρθρου 8 της Συμφωνίας Skhirat, το οποίο ορίζει ότι η (λιβυκή) κυβέρνηση ή το υπουργικό συμβούλιο (και όχι ο πρωθυπουργός της) έχουν την εξουσία να υπογράφουν διεθνείς συμφωνίες», δήλωσε συγκεκριμένα το Αιγυπτιακό Υπουργείο Εξωτερικών, σε μία είδηση που καταγράφει και η μεγάλης κυκλοφορίας αιγυπτιακή εφημερίδα «Αλ Αχράμ».

Το ΥΠΕΞ της Αιγύπτου εξηγεί ότι στο σημερινό υπουργικό συμβούλιο της Λιβύης, υπάρχουν περιοχές όπου δεν υπάρχουν υπουργοί να τις εκπροσωπούν», «οπότε ο ρόλος του (Λίβυου) πρωθυπουργού είναι περιορισμένος και έτσι η σύναψη συμφωνιών με άλλες χώρες θεωρείται καταφανής παραβίαση της συμφωνίας Skhirat".

«Αυτές οι δύο συμφωνίες δεν μπορούν να έχουν κανένα αντίκτυπο στα δικαιώματα των χωρών της Μεσογείου ή των θαλάσσιων συνόρων στην περιοχή της Μεσογείου", πρόσθεσε το αιγυπτιακό Υπουργείο Εξωτερικών.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 

• Επιμένει ο Ερντογάν για την Αν. Μεσόγειο-«Η Τουρκία δεν θα υποκύψει, συμφωνήσαμε με τη Λιβύη»
• Νέα ευρωπαϊκή κατσάδα στην Τουρκία-Καταδικάζει το μνημόνιο με τη Λιβύη το ΕΛΚ