Ένας τεράστιος Κοτσιάτης η Λευκωσία-Ασυδοσία, ατιμωρησία και κυπριακή νοοτροπία

Μια βόλτα στη Λευκωσία και τους μείζονες δήμους της, είναι αρκετή για να σου δημιουργηθεί η απαιτούμενη οργή και αγανάκτηση με την τραγική εικόνα που παρουσιάζουν δεκάδες άδεια οικόπεδα και οι κοίτες ποταμών.
 
Παντού σκουπίδια, κρεβάτια, στρώματα, καναπέδες, καρέκλες, τηλεοράσεις… Παντού οικιακά απόβλητα και κλαδέματα, που αυτοί που τα πέταξαν δεν σκέφτηκαν ούτε λεπτό, αφενός τη ζημιά που προκαλούν στο περιβάλλον και αφετέρου την αποκρουστική εικόνα που δημιουργούν στην πρωτεύουσα.
Το πρόβλημα πλέον λαμβάνει διαστάσεις, με τις αιτίες να είναι εύκολα αντιληπτές, εάν κανείς εξετάσει τις εξελίξεις που ακολούθησαν του κλεισίματος του σκουπιδότοπου στον Κοτσιάτη και της σημαντικής αύξησης που επακολούθησε στις τιμές απόρριψης οικιακών αποβλήτων.
 
Οι… δικαιολογίες
Ο REPORTER επισκέφθηκε δεκάδες σημεία σε ολόκληρη την επαρχία της Λευκωσίας και αποκόμισε πλήρη εικόνα, για το τι πραγματικά συμβαίνει.

Οι δικαιολογίες όσων πετάνε τα σκουπίδια τους σε ανοιχτούς χώρους, πολλές. «Δεν έχουμε μεταφορικό μέσο για να τα μεταφέρουμε σε πράσινο σημείο», «τα σκιπ είναι πανάκριβα», «θα περάσει ο Δήμος να τα πάρει».

Είναι άξιο απορίας, ωστόσο, πώς κατάφεραν να μεταφέρουν ολόκληρους καναπέδες από το σπίτι τους στην κοντινότερη αλάνα της γειτονιάς ή σε κάποιον ανοιχτό χώρο της ευρύτερες περιοχής, αλλά δεν βρήκαν ένα διπλοκάμπινο για να τα μεταφέρουν στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους που δημιούργησαν οι Δήμοι…
 
Τα σκιπ
Το γεγονός ότι τα σκιπ είναι πανάκριβα, πλέον αποτελεί μια πραγματικότητα. Η αδικαιολόγητη αύξηση που ανέρχεται περίπου σε 200% της προηγούμενης τιμολόγησης τους, οφείλεται κυρίως στο τέλος που είναι υποχρεωμένοι οι ιδιοκτήτες σκιπ να πληρώνουν, μετά το κλείσιμο του Κοτσιάτη.
Ωστόσο μια μικρή έρευνα αποδεικνύει πως οι ιδιοκτήτες σκιπ είναι υποχρεωμένοι να παραδίδουν τα στερεά απόβλητα σε αδειοδοτημένες εταιρίες διαχείρισης αποβλήτων. Σήμερα στην Κύπρο, οι μόνες εταιρείες που κατέχουν σχετική άδεια, είναι οι εταιρείες που διαχειρίζονται λατομεία.
 
Οι εν λόγω εταιρείες θεωρητικά θα πρέπει να ρίχνουν τα στερεά απόβλητα μέσα στους λάκκους, που πλέον, τους είναι άχρηστοι. Στη συνέχεια τους κλείσουν και στη συνέχεια να δεντροφυτεύονται.
 
Για την διαμορφωθείσα κατάσταση, υπάρχουν ήδη καταγγελίες για μονοπωλιακές καταστάσεις και οικονομική εκμετάλλευση από τους εμπλεκόμενους, στη διαδικασία διαχείρισης αποβλήτων.
 
Σύμφωνα με τους ίδιους τους Δημάρχους, στο παρελθόν για έναν καθαρισμό της κοίτης ποταμού, πλήρωναν τρεις χιλιάδες ευρώ. Πλέον, με τα νέες τιμολογιακές πολιτικές που ακολουθούνται, το κόστος ξεπερνά τις δέκα χιλιάδες ευρώ.
Οι Δήμοι
Οι δημοτικές αρχές, τόσο της Λευκωσίας όσο και των υπόλοιπων Δήμων, σε αυτή την κατάσταση, προσπαθούν αλλά βρίσκονται πάντα ένα βήμα πίσω από τους ασυνείδητους που συνήθως δρουν τα βράδια. Όσο κι αν προσπάθησαν, δεν κατάφεραν να ενημερώσουν σωστά τους δημότες τους για το κλείσιμο του Κοτσιάτη και τη λειτουργία των πράσινων σημείων, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται φαινόμενα όπως αυτά στις εικόνες.

Και πολύ περισσότερο, δεν κατάφεραν να ενημερώσουν τους ξενόγλωσσους δημότες, οι οποίοι βλέπουν τους γείτονες τους να τα πετάνε στις αλάνες τα οικιακά τους απόβλητα και κάνουν το ίδιο πράγμα, θεωρώντας πως αυτή είναι η πάγια τακτική στο νησί.
 
Οι Δήμοι έχουν καθιερώσει κάποιες μέρες τον χρόνο κατά τις οποίες συνεργεία του Δήμου περνάνε και μαζεύουν τα μεγάλα οικιακά απόβλητα από τις γειτονιές. Πριν προλάβουν να τα μαζέψουν, η προηγούμενη αποκρουστική εικόνα, δεν αργεί να επανεμφανιστεί. Με τα νέα απόβλητα να παραμένουν στην περιοχή για τον υπόλοιπο χρόνο.
 
Αυτό που γίνεται εύκολα αντιληπτό, είναι πως κανένας από τους εμπλεκόμενους σε αυτή τη διαδικασία δεν είναι έτοιμος για αυτές τις αλλαγές.
Κυριότερο πρόβλημα, παραμένει η κυπριακή νοοτροπία που δεν λέει να αλλάξει και που στο δίλημμα «η ευκολία μου» ή «το περιβάλλον μου», αψήφιστα επιλέγει το πρώτο και καταφεύγει στην εύκολη λύση, που είναι να πετάξει τον παλιό καναπέ στην διπλανή αλάνα.
 
Βασικό πρόβλημα είναι πλέον και το κόστος το οποίο, ειδικά για τους μικρούς Δήμους, είναι τεράστιο και ασύμφορο για το οικονομικό τους μέγεθος.
 
Ο REPORTER επικοινώνησε με τρεις δημάρχους της μείζονος Λευκωσίας και ζήτησε τις απόψεις τους για το συγκεκριμένο θέμα.
 
Θέμα νοοτροπίας
Ο δήμαρχος Αγίου Δομετίου Δρ. Κώστας Πέτρου, υπέδειξε πως γενεσιουργός αιτία του προβλήματος είναι η κυπριακή νοοτροπία. «Εμείς ως Δήμος λόγω του έντονου προβλήματος που αντιμετωπίσαμε, έχουμε δημιουργήσει ένα προσωρινό πράσινο σημείο και μπορώ να πω ότι λύσαμε κάπως το πρόβλημα αλλά υπάρχει ακόμη το φαινόμενο να πετάνε παλιά αντικείμενα σε οικόπεδα και ανοιχτούς χώρους».
 
«Είναι καθαρά θέμα νοοτροπίας των πολιτών. Εμείς έχουμε περιόδους που λέμε στους δημότες να βγάλουν έξω ότι άχρηστο έχουν για να το μαζέψουμε δωρεάν. Εάν κάποιος βγάλει εκτός της περιόδου, ή τον αναγκάζουμε να το πάρει ο ίδιος στο πράσινο σημείο, ή να το μεταφέρουμε εμείς εάν είναι εκτός περιόδου με το ανάλογο αντίτιμο. Εάν ο δημότης δεν συμμορφωθεί, τότε εκδίδουμε εξώδικο» επεσήμανε ο κ. Πέτρου.
 
«Η κατάσταση», πρόσθεσε ο δήμαρχος, «σε κάποια σημεία, είναι ανεξέλεγκτη και για αυτό αναγκαστήκαμε να προχωρήσουμε σε περίφραξη κάποιων οικοπέδων μετά το καθάρισμά τους. Υπάρχουν όμως κάποια σημεία όμως που εξακολουθούν να απορρίπτουν ειδικά κατά μήκος της Νεκρής Ζώνης. Είναι θέμα νοοτροπίας όμως» κατέληξε.
 
Αφάνταστα μεγάλο πρόβλημα
Ιδιαίτερα προβληματισμένος με την κατάσταση αφού έχει να αντιμετωπίσει βουνά από οικιακά και όχι μόνο απόβλητα που δημιουργούνται σε περιοχές εντός των ορίων του δήμου του από ασυνείδητους εμφανίζεται ο δήμαρχος Τσερίου Σταύρος Μιχαήλ.
 
«Για το Δήμο μας το πρόβλημα είναι αφάνταστα μεγάλο. Γέμισαν τα χωράφια με καναπέδες, κρεβάτια, πλαστικά και κάθε λογής σκουπίδια. Το Τσέρι είναι ο πιο κοντινός δήμος έξω από τη Λευκωσία και όποιος θέλει να πετάξει, ειδικά μετά το κλείσιμο και του Μιτσερού», εξήγησε ο κ. Μιχαήλ.
 
Αναφορικά με τους λόγους της αύξησης απόρριψης αποβλήτων σε ανοιχτούς χώρους, ο δήμαρχος εξήγησε πως για αυτό ευθύνεται, το κλείσιμο του Κοτσιάτη, η αύξηση της τιμής των σκιπ που έγινε αποτρεπτική για τους πολίτες καθώς και η νοοτροπία των πολιτών που καταφεύγουν στην εύκολη λύση. Μάλιστα υπέδειξε πως ευθύνη για την κατάσταση δεν έχουν μόνο οι πολίτες αλλά και επαγγελματίες που επιλέγουν να πετάξουν τα σκουπίδια, η στερεά απόβλητα σε ανοιχτούς χώρους, παρά στους ενδεδειγμένους χώρους που θα έχουν χρέωση.
 
«Τα σκιπ ήταν 50-60 ευρώ, τώρα η τιμή πήγε στα 180-200, οπότε οι επιτήδειοι αντί να πληρώσουν 200 ευρώ βρήκαν την εύκολη λύση να πετάνε τα απόβλητα τους στα χωράφια. Μόνο σε μια περιοχή κοντά στο σκοπευτήριο σε δυόμιση χρόνια που είμαι δήμαρχος το καθαρίσαμε τέσσερις φορές. Αν πάτε τώρα θα δείτε ότι έχει 15 φορτηγά απόβλητα, το ίδιο συμβαίνει και στην βιομηχανική περιοχή».


 
Η κατάσταση στην Λακατάμια
Κάπως καλύτερη φαίνεται πως είναι η κατάσταση στον Δήμο Λακατάμιας αφού σύμφωνα με την δήμαρχο Φωτούλλα Χατζήπαπα το πρόβλημα υπάρχει αλλά είναι διαχειρίσημο από τον δήμο.
 
«Το πρόβλημα υπάρχει αλλά εμείς το αντιμετωπίζουμε, θεωρώ, όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό, όσο οι άλλοι. Εμείς λειτουργούμε το σύστημα με την προπληρωμένη σακούλα με το πρόγραμμα «πληρώνω όσο πετάω. Αρχίσαμε δειλά δειλά το πρόγραμμα και είμαστε σε καλό δρόμο όσο αφορά τουλάχιστον τα κλαδέματα», ανέφερε η κ. Χατζήπαπα.
 
Αυτό που φαίνεται να έκανε η Λακατάμια και ενδεχομένως να μπορούσε να λειτουργήσει αποτελεσματικά και σε άλλους δήμους, ιδιαίτερα στους μεγάλους που έχουν την ευχέρεια, είναι η δημιουργία πρόληψης.
 
«Έχουμε χωρίσει την Λακατάμια στα τέσσερα και αυτά τα τέσσερα άτομα ελέγχουν καθημερινά, τις γειτονιάς και επιτηρούν αν κάποιος πέταξε αντικείμενα εκτός της περιουσίας του. Η ομάδα πρόληψης ενημερώνει τον Δήμο και ακολούθως γίνονται οι απαραίτητες ενέργειες. Όσον αφορά τους παραβάτες εάν τους εντοπίσουμε, τότε εκδίδουμε σχετικό πρόστιμο.

Φωτογραφίες από Λευκωσία, Στρόβολο, Άγιο Δομέτιο, Έγκωμη