Η τριμερής, τα ερωτήματα και η απόσταση Ακιντζί-Τουρκίας

Μετά από εβδομάδες βολιδοσκοπήσεων και ενώ αρχικά τοποθετείτο εντός Σεπτεμβρίου, κλείδωσε, τελικά, χθες η άτυπη συνάντηση μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και του Μουσταφά Ακιντζί, στις 25 Νοεμβρίου στο Βερολίνο.
 
Πριν από την μετάβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Μουσταφά Ακιντζί στη Γερμανία, θα συναντήσουν την Ειδική Απεσταλμένη του Τζέιν Χολ Λουτ, η οποία αναμένεται να επισκεφθεί την Κύπρο για προετοιμασία της τριμερούς, παρά τη… δυσάρεστη εμπειρία που είχε την τελευταία φορά που βρέθηκε στο νησί, όταν αναγκάστηκε να επιδοθεί σε ένα άκαρπο πήγαινε-έλα, ανάμεσα στις ελεύθερες και τις κατεχόμενες περιοχές.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Κλείδωσε για τις 25 Νοεμβρίου στο Βερολίνο η τριμερής
 
Στόχος της τριμερούς συνάντησης είναι η συνομολόγηση των όρων αναφοράς, οι οποίοι θα επιτρέψουν την επανέναρξη των συνομιλιών, κάτι που δεν κατέστη δυνατό το προηγούμενο διάστημα. Παρά το γεγονός πως ο Αντόνιο Γκουτέρες φαίνεται αποφασισμένος να προχωρήσει σε αυτό το βήμα, το timing δημιουργεί ερωτήματα, δεδομένου ότι επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων δεν μπορεί να γίνει άμεσα, ακόμη κι αν όλα πάνε καλά στην τριμερή και στην άτυπη πενταμερή που αναμένεται να ακολουθήσει τον Δεκέμβριο.
 
Από τη στιγμή που θα διεξαχθεί στα κατεχόμενα παράνομη «εκλογική» διαδικασία τον Απρίλιο του 2020 και δεν θεωρείται παραγωγικό να πραγματοποιούνται διαπραγματεύσεις εν μέσω προεκλογικών περιόδων, το πλησιέστερο χρονικά σημείο επανέναρξης των συνομιλιών είναι ο Μάιος. Κι αυτό, υπό την προϋπόθεση πως μέχρι τότε η Τουρκία θα τερματίσει τις παράνομες δραστηριότητές της στην κυπριακή ΑΟΖ, αφού η Λευκωσία έχει καταστήσει ξεκάθαρο προς πάσα κατεύθυνση ότι δεν πρόκειται να διαπραγματευτεί υπό απειλή.
 
Μέχρι στιγμής όχι απλώς δεν  υπάρχουν ενδείξεις για οποιαδήποτε πρόθεση της Τουρκίας να εγκαταλείψει την πολιτική των παραβιάσεων αλλά, αντιθέτως, το γεωτρύπανο Yavuz έχει επιστρέψει σε νέο σημείο εντός της κυπριακής ΑΟΖ και είναι άγνωστο πότε θα ξεκινήσει τις νέες παράνομες γεωτρήσεις του. Η καθυστέρηση που παρατηρείται μεταθέτει και την ημερομηνία ολοκλήρωσης των εργασιών του, οι οποίες αναμένεται να διαρκέσουν κάποιους μήνες.
 
Έρευνες στις κυπριακές θάλασσες πραγματοποιούν, επίσης, το γεωτρύπανο Fatih και το ερευνητικό Barbaros, ενώ η Άγκυρα υπενθυμίζει σε κάθε ευκαιρία την πρόθεσή της να στείλει και το ερευνητικό Oruc Reis. Δεν αποκλείεται, συνεπώς, οι τουρκικές παρανομίες να συνεχίζονται και μετά τις «προεδρικές εκλογές» στα κατεχόμενα, απομακρύνοντας ακόμη περισσότερο την επανέναρξη των συνομιλιών.
 
Η Άγκυρα δεν έχει επιδείξει ούτε οποιεσδήποτε προθέσεις για μετακίνηση από τις παράλογες αξιώσεις της για τους όρους αναφοράς. Ενώ υπήρχε συναντίληψη μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Ακιντζί ότι αυτοί θα περιλαμβάνουν το κοινό ανακοινωθέν του Φεβρουαρίου του 2014, τις συγκλίσεις προ Κραν Μοντανά και τα έξι σημεία του Αντόνιο Γκουτέρες, στην πορεία οι Τούρκοι ζήτησαν να συμπεριληφθούν στοιχεία που αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, όπως είναι η ερμηνεία της πολιτικής ισότητας, κάτι που φυσικά δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από την ελληνική πλευρά.
 
Η Λευκωσία θεωρεί πως αυτές οι άτυπες συναντήσεις θα αποτελέσουν ευκαιρία ώστε η Τουρκία να ξεκαθαρίσει θέσεις και προθέσεις, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η ίδια διαμηνύει πως προτίθεται να πάει στην πολυμερή για να συζητήσει τη βάση της λύσης. Η βάση της λύσης συμπεριλαμβάνεται στο κοινό ανακοινωθέν του 2014 και, ως εκ τούτου, αποτελεί ερώτημα εάν όντως η Άγκυρα, ως εγγυήτρια δύναμη, προτίθεται να δεσμευθεί στους όρους αναφοράς. Το ίδιο ισχύει και για ζητήματα όπως η διατήρηση του καθεστώτος εγγυήσεων, το οποίο αποτελεί κόκκινη γραμμή για τους Τούρκους.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ: Επιστρέφει στην Κύπρο για συζητήσεις ενόψει τριμερούς η Λουτ
 
Πέραν της στάσης της Άγκυρας, ωστόσο, ερώτημα είναι και η στάση που θα τηρήσει ο Ακιντζί, ο οποίος είναι πολιτικά απομονωμένος στα κατεχόμενα και χρειάζεται ένα «ζωντανό» Κυπριακό ως μοχλό στην προεκλογική του εκστρατεία. Εάν η Τουρκία επιμείνει ότι θα πρέπει να συμπεριληφθούν στους όρους αναφοράς οι αξιώσεις της, γνωρίζοντας ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό, είναι σε θέση ο εγκάθετός της να διαφοροποιήσει τη δική του θέση; Και αν ναι, θα ανατραπούν, εκ νέου, τα πράγματα τον Δεκέμβριο στην άτυπη πενταμερή;
 
Όπως απέδειξε η προηγούμενη επίσκεψη της Τζέιν Χολ Λουτ στην Κύπρο, η Τουρκία, πλέον, επιδιώκει να έχει τον πρώτο λόγο ακόμα και σε ζητήματα που στο παρελθόν επέτρεπε στους Τ/κ να διαχειρίζονται σε κάποιο βαθμό, όπως είναι το κεφάλαιο της διακυβέρνησης. Το κατά πόσον θα επιμείνει στις κόκκινες γραμμές που χάραξε θα διαφανεί σε έναν μήνα…