Ε. Ευρυβιάδης: Στο καλύτερο επίπεδο που υπήρξαν ποτέ οι σχέσεις Κύπρου-Η.Β.
07:47 - 06 Ιανουαρίου 2019
Τη θέση ότι τα τελευταία χρόνια υπήρξε τεράστιο άλμα στις διμερείς σχέσεις Κυπριακής Δημοκρατίας και Ηνωμένου Βασιλείου, και ότι οι σχέσεις των δύο χωρών αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε ένα από τα καλύτερα επίπεδα που υπήρξαν ποτέ, εκφράζει ο Ύπατος Αρμοστής της Κύπρου στο Ηνωμένο Βασίλειο, Ευριπίδης Ευρυβιάδης .
Σε συνέντευξη του στον REPORTER, ο κ. Ευρυβιάδης αναφέρεται στο ρόλο του Ηνωμένου Βασιλείου όσον αφορά την προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, σημειώνοντας ότι το Λονδίνο, αφήνει τη διευθέτηση του ζητήματος της ασφάλειας και των εγγυήσεων στα όσα ενδεχομένως συμφωνήσουν οι οι Ε/Κ, οι Τ/Κ, η Ελλάδα και η Τουρκία.
Σε συνέντευξη του στον REPORTER, ο κ. Ευρυβιάδης αναφέρεται στο ρόλο του Ηνωμένου Βασιλείου όσον αφορά την προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού, σημειώνοντας ότι το Λονδίνο, αφήνει τη διευθέτηση του ζητήματος της ασφάλειας και των εγγυήσεων στα όσα ενδεχομένως συμφωνήσουν οι οι Ε/Κ, οι Τ/Κ, η Ελλάδα και η Τουρκία.
Ο Ύπατος Αρμοστής της Κύπρου στο Λονδίνο μολονότι δεν απορρίπτει την αίσθηση που υπάρχει στην Κύπρο περί ετεροβαρούς στάσης του Ηνωμένου Βασιλείου στο Κυπριακό, υποδεικνύει πως είναι σημαντικό να αντιλαμβανόμαστε τις παραμέτρους, οι οποίες διέπουν τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική και τη διπλωματία.
«Το ΗΒ, όπως και άλλες μεγάλες χώρες, δεν βλέπει το κυπριακό ως ένα ανεξάρτητο ζήτημα, αλλά το εντάσσει σε ένα γενικότερο πλέγμα διακρατικών σχέσεων, ευρύτερων συμφερόντων, σχεδιασμών, χάραξης πολιτικής, συμμαχιών, περιφερειακών και παγκόσμιων επιδιώξεων, κλπ», υπογραμμίζει.
Στη συνέντευξη του στον REPORTER, o Ευριπίδης Ευρυβιάδης αναφέρεται εκτενώς σε όλα όσα αφορούν το καυτό για την Ευρώπη ζήτημα του Brexit και ειδικότερα πώς επηρεάζει την Κύπρο, ενώ εξίσου ιδιαίτερη αξία έχουν τα όσα αναφέρει σε σχέση με το παρελθόν, το παρών και το μέλλον της κυπριακής διπλωματίας.
Ο Ύπατος Αρμοστής μας στο Λονδίνο Ευριπίδης Λ. Ευρυβιάδης, υπηρετεί την Κυπριακή διπλωματία από το 1976, όταν άρχισε την «ιεραποστολή» του, όπως ο ίδιος χαρακτηρίζει την υπηρεσία του προς την χώρα μας, ως μέλος της Κυπριακής Αντιπροσωπείας μας στα ΗΕ στη Νέα Υόρκη για το Δίκαιο της Θάλασσας. Υπηρέτησε επίσης στη Βόννη, στη Μόσχα, στη Λιβύη, και ως Πρέσβης της Δημοκρατίας στο Ισραήλ, στην Ολλανδία, στην Ουάσιγκτον και στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Υπηρέτησε επίσης δύο φορές ως Πολιτικός Διευθυντής και ως Αν. Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών.
-Το Κυπριακό βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι όσον αφορά το κατά πόσο θα καταστεί εφικτή ή όχι η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Το Ηνωμένο Βασίλειο, ως εγγυήτρια δύναμη, έχει να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην όλη διαδικασία. Ποια είναι τα μηνύματα που παίρνετε από το Λονδίνο σε σχέση με τη θέση της Αγγλίας στο κορυφαίο ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων;
-Tο Ηνωμένο Βασίλειο αντιλαμβάνεται το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων ως ένα καίριο θέμα για την επίλυση του κυπριακού. Σε γενικές γραμμές, θεωρεί ότι το σύστημα των εγγυήσεων είναι αναχρονιστικό σε μια μοντέρνα δημοκρατία του 21ου αιώνα. Πιστεύει ότι θα πρέπει να εξευρεθούν εναλλακτικοί τρόποι διασφάλισης της ασφάλειας και των δύο κοινοτήτων, αφού ασπάζεται τη θέση πως η απόλυτη ασφάλεια της μια πλευράς δεν μπορεί να επιφέρει απόλυτη ανασφάλεια για την άλλη. Παρ’ όλ’ αυτά, δηλώνει ότι το ίδιο είναι διατεθειμένο να στηρίξει οποιαδήποτε διευθέτηση συμφωνήσουν οι δύο πλευρές και οι άλλες δύο εγγυήτριες δυνάμεις. Συνεπώς, αν και το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρητικά δεν επιθυμεί να συνεχίσει να έχει ρόλο εγγυήτριας δύναμης στην Κύπρο σε μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού και θα προτιμούσε τον τερματισμό του συστήματος αυτού, αφήνει το όλο θέμα στα άμεσα εμπλεκόμενα μέρη. Σημειώνει ότι θα συμφωνήσει με οτιδήποτε συμφωνήσουν οι Ε/Κ, οι Τ/Κ, η Ελλάδα και η Τουρκία στο συγκεκριμένο ζήτημα.
- Η Ειδική Απεσταλμένη του Γ.Γ. του ΟΗΕ Τζέιν Χολ Λουτ, ήρθε πρόσφατα στη Κύπρο και αναμένεται ότι θα έρθει ξανά τέλος Ιανουάριου. Διερευνά το ενδεχόμενο επανέναρξης των διαπραγματεύσεων. Είχατε ή θα έχετε οποιεσδήποτε επαφές με το Βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών, ώστε να θέσετε το πλαίσιο θέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας και να ζητήσετε στήριξή του από πλευράς Αγγλίας;
- Με το βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών έχουμε επαφές συνεχώς έτσι ώστε να γνωρίζουν ξεκάθαρα τις θέσεις μας για το κυπριακό και το ενδεχόμενο επανέναρξης των συνομιλιών, αλλά και για αναζήτηση και εξασφάλιση στήριξης. Αυτό είναι εκ των ων ουκ άνευ. Το ΗΒ συνεχίζει να στηρίζει τη λύση του κυπριακού και ενθαρρύνει τις δύο πλευρές να επιδείξουν ανανεωμένη δέσμευση στη διαδικασία έτσι ώστε να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, το Λονδίνο είναι ξεκάθαρο ότι η επίτευξη λύσης και συμφωνίας επί των εναπομείναντων ζητημάτων, θα απαιτήσει δύσκολες αποφάσεις και συμβιβασμούς, οι οποίοι μπορούν να επέλθουν, κατά το ίδιο, μόνο με την ύπαρξη πολιτικής βούλησης από τα εμπλεκόμενα μέρη.
-Υπάρχει στην Κύπρο η αίσθηση, πως διαχρονικά η στάση της Βρετανίας στο κυπριακό δεν ήταν και δεν είναι αυτή που θα θέλαμε, ότι δηλαδή για να το πούμε υπεραπλουστευμένα, κάνει πλάτες στην Τουρκία. Έτσι έχουν τα πράγματα ή είναι εσφαλμένη αυτή η εντύπωση;
- Κοιτάξετε. Το ΗΒ, όπως και άλλες μεγάλες χώρες, δεν βλέπει το κυπριακό ως ένα ανεξάρτητο ζήτημα, αλλά το εντάσσει σε ένα γενικότερο πλέγμα διακρατικών σχέσεων, ευρύτερων συμφερόντων, σχεδιασμών, χάραξης πολιτικής, συμμαχιών, περιφερειακών και παγκόσμιων επιδιώξεων, κλπ. Είναι με αυτόν τον τρόπο που όλες οι χώρες χαράσσουν την εξωτερική τους πολιτική, πάντοτε με γνώμονα τη διασφάλιση και εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων, όπως τα αντιλαμβάνονται και τα καθορίζουν οι ίδιες. Αυτό δεν το λέω για να δικαιολογήσω τη στάση του ΗΒ, ούτε και για να απορρίψω την αίσθηση που υπάρχει στην Κύπρο ως προς τις θέσεις της Βρετανίας στο κυπριακό. Αλλά είναι σημαντικό να αντιλαμβανόμαστε τις παραμέτρους, οι οποίες διέπουν τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική και τη διπλωματία. Για το ΗΒ, η Τουρκία αποτελεί, μεταξύ άλλων, σύμμαχο στο ΝΑΤΟ, σημαντική χώρα για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας ως γειτνιάζουσα με πολλαπλά μέτωπα διεθνούς αστάθειας σε Καύκασο και Μέση Ανατολή και τώρα, με το επικείμενο Brexit, μία ενδεχομένως νέα αγορά 80 εκατομμυρίων, με ό,τι κι αν αυτό συνεπάγεται. Όλα αυτά φυσικά δεν πρέπει να αποθαρρύνουν τις δικές μας προσπάθειες για ενδυνάμωση και διερεύνηση των σχέσεων μας με το ΗΒ. Οφείλω να πω ότι τα τελευταία χρόνια υπήρξε ένα τεράστιο άλμα στις διμερείς μας σχέσεις κυρίως μετά την επίσημη και σημαδιακή επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας στο Λονδίνο τον Ιανουάριο του 2014. Σε αυτή τη φάση θα έλεγα ότι οι σχέσεις μας βρίσκονται σε ένα από τα καλύτερα επίπεδα που είχαμε ποτέ. Η πολυσχιδής συνεργασία μας αναπτύσσεται και ενδυναμώνεται με συνεχείς επισκέψεις υπουργών και αξιωματούχων. Αξίζει εδώ να αναφέρουμε επίσης πως πρόσφατα, και για πρώτη φορά στο ιστορικό της ΚΔ, είχαμε επίσκεψη του Υπουργού Άμυνας της Κύπρου στο ΗΒ και αντίστοιχη επίσκεψη του Βρετανού Υπουργού Άμυνας στην Κύπρο, ενώ ο Υπουργός Άμυνας της Κύπρου θα επισκεφθεί ξανά το Λονδίνο στις αρχές του 2019.
Οι Βάσεις
-Μια ανοικτή πληγή, ας μου επιτραπεί η έκφραση, στις σχέσεις Κύπρου-Ηνωμένου Βασιλείου, είναι οι Βάσεις που η Βρετανία διατηρεί στο νησί. Είναι αρκετά κόμματα εδώ στην Κύπρο, που κατά καιρούς εγείρουν το θέμα των Βάσεων και συγκεκριμένα της επανασυζήτησης του στάτους τους. Πιστεύετε πως υπάρχει πρόσφορο έδαφος για κάτι τέτοιο ή ένα τέτοιο εγχείρημα από πλευράς Κ.Δ., θα δημιουργήσει προβλήματα στις διμερείς σχέσεις;
-Απόλυτα σεβαστές οι θέσεις του κάθε πολιτικού. Δεν θα κρίνω. Δεν είναι ο ρόλος μου. Απλώς από πλευράς μου αναφέρω ότι, ως κυβέρνηση, δεν αμφισβητούμε το καθεστώς των βάσεων οι οποίες, υπενθυμίζω, νομικά δεν ανήκουν στην Κυπριακή Δημοκρατία. Οι βάσεις εδράζονται πάνω στις συμφωνίες του 1960 και καθορίζονται μέσα από τη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης. Όλοι μας πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όταν εγείρουμε το θέμα του καθεστώτος των βάσεων, γιατί αμφισβήτηση του καθεστώτος αυτόματα θέτει σε κίνδυνο και το στάτους της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, κάτι το οποίο επιδιώκει η Τουρκία. Η ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας προέρχεται από τη συγκεκριμένη Συνθήκη.
-Ένεκα ωστόσο και της επικείμενης εξόδου του Η.Β. από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν θα ήταν ίσως η καλύτερη χρονική και πολιτική συγκυρία να ανοίξουμε ως Κυπριακή Δημοκρατία το θέμα επανεξέτασης του καθεστώτος των Βάσεων;
-Δεν πρέπει να μπερδεύουμε την ύπαρξη και το καθεστώς των βάσεων με το Brexit. Οι βάσεις, όπως ανέφερα και προηγουμένως, εδράζονται πάνω στις συμφωνίες του 1960 και καθορίζονται μέσα από τη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης. Το Brexit δεν επηρεάζει την ύπαρξη και το καθεστώς των βάσεων. Οι βάσεις δεν αποτελούν επίσημο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά ούτε και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά μόνο για όσα θέματα καθορίζονται από το Πρωτόκολλο 3 της Συνθήκης Προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ, το οποίο αφορά τις βάσεις. Μετά από σχετικές διαπραγματεύσεις μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ηνωμένου Βασιλείου έχουμε καταλήξει σε συμφωνία, η οποία εγκρίθηκε από τους Αρχηγούς Κρατών της ΕΕ στο έκτακτο Συμβούλιο του Νοεμβρίου, επιτυγχάνοντας τους στόχους μας που ήταν η συνέχιση της εφαρμογής του ευρωπαϊκού κεκτημένου και η πλήρης διασφάλιση των δικαιωμάτων και συμφερόντων των Κυπρίων και άλλων υπηκόων της ΕΕ που ζουν ή/και εργάζονται στις βάσεις.
Brexit
-Το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται σε διαδικασία εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Brexit αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις 29 Μαρτίου. Λέγεται πως το Brexit μόνο αρνητικά θα επηρεάσει την Κύπρο, τουλάχιστον εμπορικά. Η εκτίμησή σας είναι πως θα υπάρξει τελικά μια ειδική συμφωνία για εμπορική σχέση Ε.Ε.- Μεγάλης Βρετανίας;
-Οποιαδήποτε εκτίμηση για το πού θα καταλήξουν οι μελλοντικές σχέσεις ΗΒ και ΕΕ μετά το Brexit είναι παρακινδυνευμένη. Η κατάσταση είναι και παραμένει ρευστή. Έχουμε την Συμφωνία Αποχώρησης του ΗΒ από την ΕΕ, η οποία θα πρέπει να επικυρωθεί από όλα τα εθνικά κοινοβούλια της ΕΕ, την Ευρωβουλή και, βεβαίως, από την Βουλή του ΗΒ. Η ρευστότητα της κατάστασης, όμως, οφείλεται κυρίως σε εσωτερικές εξελίξεις στο ΗΒ. Υπάρχουν αρκετά εσωκομματικά ζητήματα και συνεχείς αναταράξεις εντός του κυβερνώντος Συντηρητικού κόμματος, αλλά και της αντιπολίτευσης. Όσον αφορά στο πώς θα επηρεαστεί η Κύπρος, νομίζω είναι κοινή θέση ότι η έξοδος του ΗΒ από την ΕΕ θα επηρεάσει όλα ανεξαιρέτως τα κράτη της Ένωσης, μερικά περισσότερα από άλλα. Ωστόσο, το πώς και πόσο θα επηρεαστεί η κάθε χώρα θα πρέπει να αξιολογηθεί, αφού οριστικοποιηθεί το Brexit και η μελλοντική σχέση μεταξύ ΗΒ και ΕΕ.
-Πώς φτάσαμε όμως σε αυτό το σημείο;
-Κοιτάξετε, ένα δημοψήφισμα αποτελεί την επιτομή της δημοκρατίας και, συνεπώς, το αποτέλεσμά του πρέπει πάντοτε να είναι απολύτως σεβαστό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οφείλουμε να σεβαστούμε την απόφαση του βρετανικού λαού. Ο καθένας μας μπορεί να έχει άποψη και γνώμη για την απόφαση να τεθεί το όλο θέμα σε δημοψήφισμα, για το αποτέλεσμα το ίδιο, αλλά και επιμέρους παραμέτρους του ζητήματος. Παρ’ όλ’ αυτά, στο τέλος της ημέρας το αποτέλεσμα δεν μπορεί να αμφισβητηθεί και το Brexit αποτελεί πλέον μια πραγματικότητα με καθορισμένη ημερομηνία και ώρα εξόδου, την 29η Μαρτίου του 2019 στις 11 το βράδυ ώρα Λονδίνου. Ερωτήματα που σχετίζονται με το πώς και γιατί φτάσαμε σε αυτό το σημείο αποτελούν μάλλον αντικείμενα ακαδημαϊκής μελέτης. Εμείς, αντίθετα, οφείλουμε να επικεντρωθούμε στο πού πάμε από δω και μπρος και κυρίως στην επίτευξη μιας συμφωνίας που θα είναι προς όφελος όλων μας και η οποία θα προλαμβάνει τυχόν αρνητικές και απρόβλεπτες επιπτώσεις.
-Πώς βλέπετε να διαμορφώνονται οι σχέσεις Η.Β.-Ε.Ε. μετά το Brexit;
-Μέχρι να υπάρξει η επικύρωση εξόδου του ΗΒ από την ΕΕ και να καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις αναφορικά με την μελλοντική σχέση ΗΒ και ΕΕ, δεν μπορούμε να έχουμε πλήρη εικόνα. Το ΗΒ θα είναι πλέον τρίτο κράτος σε σχέση με τη ΕΕ, αλλά θα υπάρχει η στενότερη δυνατή σχέση μεταξύ των δύο.
Οι επιπτώσεις για την παροικία
-Και πώς θα επηρεάσει τους Κύπριους της Βρετανίας αυτή η νέα πραγματικότητα;
-Η μορφή που θα έχει το Brexit αποτελεί το κεντρικό αντικείμενο συζήτησης στη Βρετανία αυτή τη στιγμή. Οι μεγάλες αλλαγές, ωστόσο, που θα μας επηρεάσουν θα επέλθουν το 2020, μετά το πέρας, δηλαδή, της μεταβατικής περιόδου, οπότε και θα έχουν τεθεί σε εφαρμογή σχετικοί κανονισμοί. Εμείς, ως Ύπατη Αρμοστεία, έχουμε διοργανώσει μια σειρά από εκδηλώσεις για να ενημερώσουμε τους Κύπριους του ΗΒ, ενώ το ίδιο έχει πράξει και η Κυπριακή Ομοσπονδία στο ΗΒ. Πρέπει να υπογραμμίσουμε, όμως, πως στους Κύπριους που ήδη βρίσκονται στη Μ. Βρετανία αλλά δεν κατέχουν βρετανικό διαβατήριο, δίνεται μια προβλεψιμότητα και μια βεβαιότητα για την επόμενη ημέρα.
-Μετά τις εξελίξεις με το Brexit υπάρχει τάση από τους Κύπριους της ομογένειας να αποκτήσουν διαβατήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας;
-Λαμβάνουμε αυτό το ερώτημα σε καθημερινή βάση. Για να είναι κάποιος δικαιούχος διαβατηρίου ή ταυτότητας της Δημοκρατίας θα πρέπει πρώτα να αιτηθεί για απόκτηση υπηκοότητας λόγω κυπριακής καταγωγής. Είναι κάτι που εξηγούμε συνέχεια αφού δεκάδες ομογενείς επικοινωνούν με την Ύπατη Αρμοστεία για αυτό τον σκοπό. Πλέον δεν είναι τάση, είναι γεγονός. Είναι φυσικό ο καθένας να μην θέλει να χάσει τα δικαιώματα που απορρέουν από το να είναι πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με το Brexit τα πράγματα αλλάζουν, άγνωστο μέχρι στιγμής σε ποιο βαθμό, αλλά σίγουρα θα υπάρχει μια διαφορετική κατάσταση πραγμάτων. Και είναι φυσικό, όπως είπα, ο Κύπριος στο Ηνωμένο Βασίλειο, 2ης, 3ης, ακόμη και 4ης γενιάς, να επιθυμεί να αποκτήσει κυπριακή υπηκοότητα εφόσον την δικαιούται, και να έχει και τις δύο υπηκοότητες, του ΗΒ και της Κυπριακής Δημοκρατίας, και κατ’ επέκταση της ΕΕ.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι, ο αριθμός των αιτήσεων για απόκτηση υπηκοότητας αυξήθηκε σημαντικά, σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι το 2015 είχαμε συνολικά 30 αιτήσεις. Από τον Ιούλιο του 2016 μέχρι και τον Δεκέμβριο η Ύπατη Αρμοστεία χειρίστηκε πέραν των 630 αιτήσεων!
Λόγω της αύξησης του αριθμού των αιτήσεων για απόκτηση υπηκοότητας με βάση την καταγωγή, αυξήθηκαν και οι αιτήσεις για απόκτηση και έκδοση διαβατηρίων και ταυτοτήτων. Είμαι σχετικά ικανοποιημένος, γιατί η Ύπατη Αρμοστεία στο Λονδίνο είναι η πρώτη διπλωματική αποστολή που εισήγαγε πρόσφατα ηλεκτρονικό σύστημα ραντεβού (online appointment system) για παροχή προξενικών υπηρεσιών. Έχουμε επίσης προβεί σε σειρά επιπλέον μέτρων για την αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση του κοινού, περιλαμβανομένης και της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τεχνολογίας για επίλυση αποριών και παροχή πληροφοριών.
-Καταγράφονται παρόμοιες τάσεις για τις επιχειρήσεις. Δηλαδή, Κύπριοι επιχειρηματίες της ομογένειας να προγραμματίζουν τη μεταφορά της έδρας των επιχειρήσεων τους στην Κύπρο;
-Δεν έχω εικόνα για το πόσοι Κύπριοι θα αλλάξουν έδρα των επιχειρήσεων τους. Έχω την εντύπωση όμως πως τουλάχιστον οι περισσότεροι Κύπριοι επιχειρηματίες λόγω της φύσης των επιχειρήσεων τους θα παραμείνουν στο ΗΒ. Πολλές εταιρείες ωστόσο προγραμματίζουν να αποχωρήσουν, λόγω της αβεβαιότητας, και καταφεύγουν σε Δουβλίνο και Λουξεμβούργο, περιοχές γεωγραφικά κοντά στη Μ. Βρετανία. Ευελπιστούμε πως μερικές από αυτές θα επιλέξουν και την Κύπρο.
Ο ρόλος της ομογένειας
-Η εκλογή ενός Κύπριου, του Πάμπου Χαραλάμπους, στη Βουλή των Κοινοτήτων σε ποιο βαθμό επηρεάζει και υποβοηθά σε ό,τι αφορά την προώθηση των θέσεων μας ανάμεσα στο βρετανικό πολιτικό σύστημα;
-Είναι ο πρώτος βουλευτής κυπριακής καταγωγής, ο οποίος εκλέγεται. Ναι, είναι σημαντικό να έχεις μια φωνή στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Μην ξεχνάτε όμως ότι ο κ. Χαραλάμπους είναι βουλευτής του ΗΒ και όχι της Κύπρου. Δεν σημαίνει πως για όλα τα θέματα θα συμφωνήσει μαζί με την ομογένεια. Σίγουρα ενδιαφέρεται, έχει όμως και τουρκόφωνους ψηφοφόρους, συμπεριλαμβανομένων και ΤΚ. Βέβαια, θα πρέπει να αναφέρω πως υπάρχει και μια ομάδα Βρετανών πολιτικών, που εγώ τους ονομάζω «all weather friends of Cyprus», φίλοι της Κύπρου παντός καιρού, οι οποίοι είναι το βασικό μας στήριγμα στη Βουλή.
-Στο Λονδίνο έχετε και ένα άλλο πιστό σύμμαχο, την ομογένεια. Ποιος είναι ο ρόλος της στην προώθηση των θέσεών μας;
-Θα πρέπει να εξάρω τον ρόλο της ομογένειας. Μιλάμε για 250-300 χιλιάδες κόσμο, που αγαπά την Κύπρο. Είναι εθελοντές και πάρα πολλοί προσφέρουν πλουσιοπάροχα χρόνο και χρήμα για το καλό της Κύπρου. Δεν ξέρω πόσοι το κάνουν αυτό στην Κύπρο. Είναι μια ζωντανή ανθρώπινη γέφυρα που ενδιαφέρεται για το κυπριακό. Οι πλείστοι είναι πολίτες του ΗΒ και κάνουν εξαιρετική δουλειά. Ο Χρίστος Καραολής (Πρόεδρος της Εθνικής Κυπριακής Ομοσπονδίας Ηνωμένου Βασιλείου), είναι ένα νέο παιδί με ενδιαφέρον, ζωντάνια και επιμονή. Έφερε μια νέα πνοή, προσπαθώντας να οδηγήσει την οργανωμένη ομογένεια στον 21ο αιώνα, επιστρατεύοντας τις νέες δυνατότητες που προσφέρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όχι μόνο. Οι νέοι αυτοί της τρίτης γενεάς προωθούν διάφορες καμπάνιες για να προσελκύσουν και καινούργια πρόσωπα, στηριζόμενοι, βέβαια, στις πλάτες των παλαιότερων.
Σίγουρα, όμως, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Υπάρχει, για παράδειγμα, και μια άλλη ομογένεια. Είναι άνθρωποι που δουλεύουν στο City του Λονδίνου, καθηγητές, γιατροί, άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων, άτομα, δηλαδή, εκτός της οργανωμένης ομογένειας που προσπαθούμε εδώ και καιρό, όχι με μεγάλη επιτυχία, να προσεγγίσουμε ώστε να έρθουν πιο κοντά στην Κύπρο και στην Ύπατη Αρμοστεία που είναι το σπίτι τους.
-Θα ήθελα να πάμε σε ένα άλλο θέμα τώρα. Βρίσκεστε στο διπλωματικό σώμα για περίπου τέσσερις δεκαετίες. Πώς αξιολογείται τη δουλειά που επιτελείται στο διπλωματικό σώμα της Κύπρου;
Άρχισα την «ιεραποστολή» μου το 1976 στη Νέα Υόρκη. Αφυπηρετώ τον Αύγουστο του 2019. Νιώθω ευλογημένος που υπηρέτησα όλα αυτά τα χρόνια τον τόπο μου, καθώς το ταξίδι και η πορεία ζωής που μου έδωσε η Κύπρος μας είναι ανεπανάληπτα. Η Κύπρος μου προσέφερε πολύ περισσότερα από όσα κατάφερα να της προσφέρω εγώ. Έστω και αν ακούγεται μελό, αναφέρω με κάθε ειλικρίνεια ότι η υπηρεσία μου τα τελευταία 42 χρόνια προς την πατρίδα μας και στο λαό της, είναι για μένα οξυγόνο και πηγή ενέργειας. Είναι αγάπη, πάθος και χαρά. Είναι συνάμα όμως και ανοικτή πληγή, καθότι η πατρίδα μας παραμένει διαιρεμένη.
Θα ήταν, όμως, μεγάλη παράλειψη εκ μέρους μου αν δεν ανέφερα ότι αφανής ηρωίδα τα τελευταία 30 σχεδόν χρόνια έχει υπάρξει η σύζυγος μου Νάσια, η οποία δουλεύει ακούραστα, υποστηρίζοντάς με στο έργο μου και προωθώντας μεθοδικά τα συμφέροντα της Κύπρου.
Το διπλωματικό σώμα έχει να διαχειριστεί ένα αμάλγαμα πολυεπίπεδων και πολυδιάστατων ζητημάτων και μάλιστα υπό αντίξοες συνθήκες. Πρωταρχικός σκοπός μας είναι να αποδείξουμε ότι είμαστε μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος. Και κυρίως, ότι δεν αντιμετωπίζουμε τα πράγματα μονολιθικά. Η διπλωματία είναι εγχείρημα που απαιτεί τη σύμπνοια και τη συλλογική προσπάθεια διάφορων και διαφορετικών μεταξύ τους συνιστώσων. Τουλάχιστον στο Λονδίνο, όλη η ομάδα (η οικογένειά μας, όπως την ονομάζω) έχει να επιδείξει δραστηριότητα και αποτελεσματικότητα και σε άλλους τομείς, πέραν του εθνικού ζητήματος, όπως στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό, στην Κοινοπολιτεία, στις δεξαμενές σκέψεις, στην βουλή των αντιπροσώπων, στο εμπόριο, στον τουρισμό, στις επενδύσεις αλλά και στον πολιτισμό. Σίγουρα το κυπριακό αποτελεί πρωτεύον ζήτημα και το επίκεντρο των προσπαθειών μας. Παρ’ όλ’ αυτά, δεν εξαντλούμαστε σε αυτό. Ως κράτος - μέλος της ΕΕ, αλλά και τόσων άλλων διεθνών οργανισμών, έχουμε ρόλο και λόγο σε μια σειρά θεμάτων που πρέπει να μας απασχολούν. Έχουμε άποψη και θέση για όλο το εύρος των ζητημάτων που αφορούν τη σύγχρονη διπλωματία.
Το διπλωματικό σώμα
-Ποιες είναι οι νέες προκλήσεις που έχετε να αντιμετωπίσετε τόσο εσείς όσο και η κυπριακή διπλωματία γενικότερα;
Προτού απαντήσω στο ερώτημα και προτού αναφερθώ στη νέα ηγεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, θα ήθελα να μιλήσω για τον τέως Υπουργό Εξωτερικών, Ιωάννη Κασουλίδη. Με το όραμά, την εργατικότητα, το ήθος και την μεθοδικότητά του, θεωρώ ότι προώθησε την κυπριακή διπλωματία σε πολύ υψηλά επίπεδα διεθνώς. Και σίγουρα δεν υποτιμώ τους προκατόχους του. Υπηρέτησα όλους τους Προέδρους της Κυπριακής Δημοκρατίας και όλους τους Υπουργούς Εξωτερικών της εκτός από τον αείμνηστο Σ. Κυπριανού τον οποίο υπηρέτησα, βεβαίως, ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Από όλους έμαθα. Από όλους εμπλουτιστικά.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης έχει φέρει μια νέα πνοή στην κυπριακή διπλωματία. Είναι διπλωμάτης του 21ου αιώνα. Αντιλαμβάνεται ότι εκείνοι που επιβιώνουν, είναι εκείνοι που μπορούν να προσαρμόζονται στις αλλαγές. Δεν μπορούμε να μείνουμε στον τρόπο που διεξάγονταν η κυπριακή διπλωματία πριν από 10-20 χρόνια. Υπάρχουν πλέον διαφορετικές ταχύτητες. Υπάρχει μια τεράστια γκάμα διπλωματικών θεμάτων και προκλήσεων, για τις οποίες η Κύπρος έχει, και πρέπει να έχει, λόγο και άποψη. Υπάρχουν απεριόριστες απαιτήσεις, αλλά περιορισμένοι πόροι. Ούτε μπορούμε να συγκριθούμε με την Τουρκία που δίνει εκατομμύρια στις δημόσιες σχέσεις και στα lobby.
Για πρώτη φορά στα ιστορικά της κυπριακής διπλωματίας έχουμε και τη δημόσια διαβούλευση. Οι ετήσιες συναντήσεις των πρέσβεων παραμένουν σημαντικές και αποκτούν προστιθέμενη αξία, καθώς συνέρχονται όλοι οι αρχηγοί διπλωματικών αποστολών, με τη συσσωρευμένη εμπειρία που φέρει ο καθένας, και με αυτόν τον τρόπο εμπλουτίζεται ο διάλογος και η τροχιοδρόμηση στρατηγικού σχεδιασμού και σχεδίου δράσης, το οποίο εφαρμόζουμε από κοινού.
Η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ανεξάρτητου κράτους αποτελεί ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ύπαρξή μας στη διεθνή σκηνή και το διπλωματικό σώμα έχει διαδραματίσει ουσιώδη ρόλο στη διαφύλαξη αυτού του κεκτημένου. Ωστόσο, όπως αναφέρω πιο πάνω, η διπλωματία έχει εισέλθει στην ψηφιακή εποχή. Υπάρχουν διαφορετικές ταχύτητες σήμερα, στις οποίες καλούμαστε να ανταποκριθούμε, για να μην περάσουμε στο περιθώριο. Όπως λέει και ο μεγάλος Δαρβίνος: "It is not the strongest or the most intelligent who will survive, but those who can best manage change."
Προσωπικά, και παρά τον τεράστιο φόρτο εργασίας, φροντίζω να διατηρώ μια έντονα ενεργή σελίδα στο twitter, γιατί ακριβώς το θεωρώ αναγκαίο εργαλείο στη σύγχρονη διπλωματία. Εάν δεν δηλώνεις παρών στον συγκεκριμένο χώρο, κάποιος άλλος θα βρεθεί να καλύψει το κενό σου, προωθώντας τη δική του αφήγηση, τη δική του ρητορική. Εάν δεν κρατήσουμε εμείς ψηλά τη σημαία της Κύπρου, δεν θα την κρατήσει κανένας άλλος για εμάς.
Στη συνέντευξη του στον REPORTER, o Ευριπίδης Ευρυβιάδης αναφέρεται εκτενώς σε όλα όσα αφορούν το καυτό για την Ευρώπη ζήτημα του Brexit και ειδικότερα πώς επηρεάζει την Κύπρο, ενώ εξίσου ιδιαίτερη αξία έχουν τα όσα αναφέρει σε σχέση με το παρελθόν, το παρών και το μέλλον της κυπριακής διπλωματίας.
Ο Ύπατος Αρμοστής μας στο Λονδίνο Ευριπίδης Λ. Ευρυβιάδης, υπηρετεί την Κυπριακή διπλωματία από το 1976, όταν άρχισε την «ιεραποστολή» του, όπως ο ίδιος χαρακτηρίζει την υπηρεσία του προς την χώρα μας, ως μέλος της Κυπριακής Αντιπροσωπείας μας στα ΗΕ στη Νέα Υόρκη για το Δίκαιο της Θάλασσας. Υπηρέτησε επίσης στη Βόννη, στη Μόσχα, στη Λιβύη, και ως Πρέσβης της Δημοκρατίας στο Ισραήλ, στην Ολλανδία, στην Ουάσιγκτον και στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Υπηρέτησε επίσης δύο φορές ως Πολιτικός Διευθυντής και ως Αν. Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών.
-Το Κυπριακό βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι όσον αφορά το κατά πόσο θα καταστεί εφικτή ή όχι η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Το Ηνωμένο Βασίλειο, ως εγγυήτρια δύναμη, έχει να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην όλη διαδικασία. Ποια είναι τα μηνύματα που παίρνετε από το Λονδίνο σε σχέση με τη θέση της Αγγλίας στο κορυφαίο ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων;
-Tο Ηνωμένο Βασίλειο αντιλαμβάνεται το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων ως ένα καίριο θέμα για την επίλυση του κυπριακού. Σε γενικές γραμμές, θεωρεί ότι το σύστημα των εγγυήσεων είναι αναχρονιστικό σε μια μοντέρνα δημοκρατία του 21ου αιώνα. Πιστεύει ότι θα πρέπει να εξευρεθούν εναλλακτικοί τρόποι διασφάλισης της ασφάλειας και των δύο κοινοτήτων, αφού ασπάζεται τη θέση πως η απόλυτη ασφάλεια της μια πλευράς δεν μπορεί να επιφέρει απόλυτη ανασφάλεια για την άλλη. Παρ’ όλ’ αυτά, δηλώνει ότι το ίδιο είναι διατεθειμένο να στηρίξει οποιαδήποτε διευθέτηση συμφωνήσουν οι δύο πλευρές και οι άλλες δύο εγγυήτριες δυνάμεις. Συνεπώς, αν και το Ηνωμένο Βασίλειο θεωρητικά δεν επιθυμεί να συνεχίσει να έχει ρόλο εγγυήτριας δύναμης στην Κύπρο σε μια ενδεχόμενη λύση του Κυπριακού και θα προτιμούσε τον τερματισμό του συστήματος αυτού, αφήνει το όλο θέμα στα άμεσα εμπλεκόμενα μέρη. Σημειώνει ότι θα συμφωνήσει με οτιδήποτε συμφωνήσουν οι Ε/Κ, οι Τ/Κ, η Ελλάδα και η Τουρκία στο συγκεκριμένο ζήτημα.
- Η Ειδική Απεσταλμένη του Γ.Γ. του ΟΗΕ Τζέιν Χολ Λουτ, ήρθε πρόσφατα στη Κύπρο και αναμένεται ότι θα έρθει ξανά τέλος Ιανουάριου. Διερευνά το ενδεχόμενο επανέναρξης των διαπραγματεύσεων. Είχατε ή θα έχετε οποιεσδήποτε επαφές με το Βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών, ώστε να θέσετε το πλαίσιο θέσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας και να ζητήσετε στήριξή του από πλευράς Αγγλίας;
- Με το βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών έχουμε επαφές συνεχώς έτσι ώστε να γνωρίζουν ξεκάθαρα τις θέσεις μας για το κυπριακό και το ενδεχόμενο επανέναρξης των συνομιλιών, αλλά και για αναζήτηση και εξασφάλιση στήριξης. Αυτό είναι εκ των ων ουκ άνευ. Το ΗΒ συνεχίζει να στηρίζει τη λύση του κυπριακού και ενθαρρύνει τις δύο πλευρές να επιδείξουν ανανεωμένη δέσμευση στη διαδικασία έτσι ώστε να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, το Λονδίνο είναι ξεκάθαρο ότι η επίτευξη λύσης και συμφωνίας επί των εναπομείναντων ζητημάτων, θα απαιτήσει δύσκολες αποφάσεις και συμβιβασμούς, οι οποίοι μπορούν να επέλθουν, κατά το ίδιο, μόνο με την ύπαρξη πολιτικής βούλησης από τα εμπλεκόμενα μέρη.
-Υπάρχει στην Κύπρο η αίσθηση, πως διαχρονικά η στάση της Βρετανίας στο κυπριακό δεν ήταν και δεν είναι αυτή που θα θέλαμε, ότι δηλαδή για να το πούμε υπεραπλουστευμένα, κάνει πλάτες στην Τουρκία. Έτσι έχουν τα πράγματα ή είναι εσφαλμένη αυτή η εντύπωση;
- Κοιτάξετε. Το ΗΒ, όπως και άλλες μεγάλες χώρες, δεν βλέπει το κυπριακό ως ένα ανεξάρτητο ζήτημα, αλλά το εντάσσει σε ένα γενικότερο πλέγμα διακρατικών σχέσεων, ευρύτερων συμφερόντων, σχεδιασμών, χάραξης πολιτικής, συμμαχιών, περιφερειακών και παγκόσμιων επιδιώξεων, κλπ. Είναι με αυτόν τον τρόπο που όλες οι χώρες χαράσσουν την εξωτερική τους πολιτική, πάντοτε με γνώμονα τη διασφάλιση και εξυπηρέτηση των δικών τους συμφερόντων, όπως τα αντιλαμβάνονται και τα καθορίζουν οι ίδιες. Αυτό δεν το λέω για να δικαιολογήσω τη στάση του ΗΒ, ούτε και για να απορρίψω την αίσθηση που υπάρχει στην Κύπρο ως προς τις θέσεις της Βρετανίας στο κυπριακό. Αλλά είναι σημαντικό να αντιλαμβανόμαστε τις παραμέτρους, οι οποίες διέπουν τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική και τη διπλωματία. Για το ΗΒ, η Τουρκία αποτελεί, μεταξύ άλλων, σύμμαχο στο ΝΑΤΟ, σημαντική χώρα για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας ως γειτνιάζουσα με πολλαπλά μέτωπα διεθνούς αστάθειας σε Καύκασο και Μέση Ανατολή και τώρα, με το επικείμενο Brexit, μία ενδεχομένως νέα αγορά 80 εκατομμυρίων, με ό,τι κι αν αυτό συνεπάγεται. Όλα αυτά φυσικά δεν πρέπει να αποθαρρύνουν τις δικές μας προσπάθειες για ενδυνάμωση και διερεύνηση των σχέσεων μας με το ΗΒ. Οφείλω να πω ότι τα τελευταία χρόνια υπήρξε ένα τεράστιο άλμα στις διμερείς μας σχέσεις κυρίως μετά την επίσημη και σημαδιακή επίσκεψη του Προέδρου της Δημοκρατίας στο Λονδίνο τον Ιανουάριο του 2014. Σε αυτή τη φάση θα έλεγα ότι οι σχέσεις μας βρίσκονται σε ένα από τα καλύτερα επίπεδα που είχαμε ποτέ. Η πολυσχιδής συνεργασία μας αναπτύσσεται και ενδυναμώνεται με συνεχείς επισκέψεις υπουργών και αξιωματούχων. Αξίζει εδώ να αναφέρουμε επίσης πως πρόσφατα, και για πρώτη φορά στο ιστορικό της ΚΔ, είχαμε επίσκεψη του Υπουργού Άμυνας της Κύπρου στο ΗΒ και αντίστοιχη επίσκεψη του Βρετανού Υπουργού Άμυνας στην Κύπρο, ενώ ο Υπουργός Άμυνας της Κύπρου θα επισκεφθεί ξανά το Λονδίνο στις αρχές του 2019.
Οι Βάσεις
-Μια ανοικτή πληγή, ας μου επιτραπεί η έκφραση, στις σχέσεις Κύπρου-Ηνωμένου Βασιλείου, είναι οι Βάσεις που η Βρετανία διατηρεί στο νησί. Είναι αρκετά κόμματα εδώ στην Κύπρο, που κατά καιρούς εγείρουν το θέμα των Βάσεων και συγκεκριμένα της επανασυζήτησης του στάτους τους. Πιστεύετε πως υπάρχει πρόσφορο έδαφος για κάτι τέτοιο ή ένα τέτοιο εγχείρημα από πλευράς Κ.Δ., θα δημιουργήσει προβλήματα στις διμερείς σχέσεις;
-Απόλυτα σεβαστές οι θέσεις του κάθε πολιτικού. Δεν θα κρίνω. Δεν είναι ο ρόλος μου. Απλώς από πλευράς μου αναφέρω ότι, ως κυβέρνηση, δεν αμφισβητούμε το καθεστώς των βάσεων οι οποίες, υπενθυμίζω, νομικά δεν ανήκουν στην Κυπριακή Δημοκρατία. Οι βάσεις εδράζονται πάνω στις συμφωνίες του 1960 και καθορίζονται μέσα από τη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης. Όλοι μας πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όταν εγείρουμε το θέμα του καθεστώτος των βάσεων, γιατί αμφισβήτηση του καθεστώτος αυτόματα θέτει σε κίνδυνο και το στάτους της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, κάτι το οποίο επιδιώκει η Τουρκία. Η ύπαρξη της Κυπριακής Δημοκρατίας προέρχεται από τη συγκεκριμένη Συνθήκη.
-Ένεκα ωστόσο και της επικείμενης εξόδου του Η.Β. από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν θα ήταν ίσως η καλύτερη χρονική και πολιτική συγκυρία να ανοίξουμε ως Κυπριακή Δημοκρατία το θέμα επανεξέτασης του καθεστώτος των Βάσεων;
-Δεν πρέπει να μπερδεύουμε την ύπαρξη και το καθεστώς των βάσεων με το Brexit. Οι βάσεις, όπως ανέφερα και προηγουμένως, εδράζονται πάνω στις συμφωνίες του 1960 και καθορίζονται μέσα από τη Συνθήκη Εγκαθίδρυσης. Το Brexit δεν επηρεάζει την ύπαρξη και το καθεστώς των βάσεων. Οι βάσεις δεν αποτελούν επίσημο έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά ούτε και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά μόνο για όσα θέματα καθορίζονται από το Πρωτόκολλο 3 της Συνθήκης Προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ, το οποίο αφορά τις βάσεις. Μετά από σχετικές διαπραγματεύσεις μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ηνωμένου Βασιλείου έχουμε καταλήξει σε συμφωνία, η οποία εγκρίθηκε από τους Αρχηγούς Κρατών της ΕΕ στο έκτακτο Συμβούλιο του Νοεμβρίου, επιτυγχάνοντας τους στόχους μας που ήταν η συνέχιση της εφαρμογής του ευρωπαϊκού κεκτημένου και η πλήρης διασφάλιση των δικαιωμάτων και συμφερόντων των Κυπρίων και άλλων υπηκόων της ΕΕ που ζουν ή/και εργάζονται στις βάσεις.
Brexit
-Το Ηνωμένο Βασίλειο βρίσκεται σε διαδικασία εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Brexit αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις 29 Μαρτίου. Λέγεται πως το Brexit μόνο αρνητικά θα επηρεάσει την Κύπρο, τουλάχιστον εμπορικά. Η εκτίμησή σας είναι πως θα υπάρξει τελικά μια ειδική συμφωνία για εμπορική σχέση Ε.Ε.- Μεγάλης Βρετανίας;
-Οποιαδήποτε εκτίμηση για το πού θα καταλήξουν οι μελλοντικές σχέσεις ΗΒ και ΕΕ μετά το Brexit είναι παρακινδυνευμένη. Η κατάσταση είναι και παραμένει ρευστή. Έχουμε την Συμφωνία Αποχώρησης του ΗΒ από την ΕΕ, η οποία θα πρέπει να επικυρωθεί από όλα τα εθνικά κοινοβούλια της ΕΕ, την Ευρωβουλή και, βεβαίως, από την Βουλή του ΗΒ. Η ρευστότητα της κατάστασης, όμως, οφείλεται κυρίως σε εσωτερικές εξελίξεις στο ΗΒ. Υπάρχουν αρκετά εσωκομματικά ζητήματα και συνεχείς αναταράξεις εντός του κυβερνώντος Συντηρητικού κόμματος, αλλά και της αντιπολίτευσης. Όσον αφορά στο πώς θα επηρεαστεί η Κύπρος, νομίζω είναι κοινή θέση ότι η έξοδος του ΗΒ από την ΕΕ θα επηρεάσει όλα ανεξαιρέτως τα κράτη της Ένωσης, μερικά περισσότερα από άλλα. Ωστόσο, το πώς και πόσο θα επηρεαστεί η κάθε χώρα θα πρέπει να αξιολογηθεί, αφού οριστικοποιηθεί το Brexit και η μελλοντική σχέση μεταξύ ΗΒ και ΕΕ.
-Πώς φτάσαμε όμως σε αυτό το σημείο;
-Κοιτάξετε, ένα δημοψήφισμα αποτελεί την επιτομή της δημοκρατίας και, συνεπώς, το αποτέλεσμά του πρέπει πάντοτε να είναι απολύτως σεβαστό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οφείλουμε να σεβαστούμε την απόφαση του βρετανικού λαού. Ο καθένας μας μπορεί να έχει άποψη και γνώμη για την απόφαση να τεθεί το όλο θέμα σε δημοψήφισμα, για το αποτέλεσμα το ίδιο, αλλά και επιμέρους παραμέτρους του ζητήματος. Παρ’ όλ’ αυτά, στο τέλος της ημέρας το αποτέλεσμα δεν μπορεί να αμφισβητηθεί και το Brexit αποτελεί πλέον μια πραγματικότητα με καθορισμένη ημερομηνία και ώρα εξόδου, την 29η Μαρτίου του 2019 στις 11 το βράδυ ώρα Λονδίνου. Ερωτήματα που σχετίζονται με το πώς και γιατί φτάσαμε σε αυτό το σημείο αποτελούν μάλλον αντικείμενα ακαδημαϊκής μελέτης. Εμείς, αντίθετα, οφείλουμε να επικεντρωθούμε στο πού πάμε από δω και μπρος και κυρίως στην επίτευξη μιας συμφωνίας που θα είναι προς όφελος όλων μας και η οποία θα προλαμβάνει τυχόν αρνητικές και απρόβλεπτες επιπτώσεις.
-Πώς βλέπετε να διαμορφώνονται οι σχέσεις Η.Β.-Ε.Ε. μετά το Brexit;
-Μέχρι να υπάρξει η επικύρωση εξόδου του ΗΒ από την ΕΕ και να καταλήξουν οι διαπραγματεύσεις αναφορικά με την μελλοντική σχέση ΗΒ και ΕΕ, δεν μπορούμε να έχουμε πλήρη εικόνα. Το ΗΒ θα είναι πλέον τρίτο κράτος σε σχέση με τη ΕΕ, αλλά θα υπάρχει η στενότερη δυνατή σχέση μεταξύ των δύο.
Οι επιπτώσεις για την παροικία
-Και πώς θα επηρεάσει τους Κύπριους της Βρετανίας αυτή η νέα πραγματικότητα;
-Η μορφή που θα έχει το Brexit αποτελεί το κεντρικό αντικείμενο συζήτησης στη Βρετανία αυτή τη στιγμή. Οι μεγάλες αλλαγές, ωστόσο, που θα μας επηρεάσουν θα επέλθουν το 2020, μετά το πέρας, δηλαδή, της μεταβατικής περιόδου, οπότε και θα έχουν τεθεί σε εφαρμογή σχετικοί κανονισμοί. Εμείς, ως Ύπατη Αρμοστεία, έχουμε διοργανώσει μια σειρά από εκδηλώσεις για να ενημερώσουμε τους Κύπριους του ΗΒ, ενώ το ίδιο έχει πράξει και η Κυπριακή Ομοσπονδία στο ΗΒ. Πρέπει να υπογραμμίσουμε, όμως, πως στους Κύπριους που ήδη βρίσκονται στη Μ. Βρετανία αλλά δεν κατέχουν βρετανικό διαβατήριο, δίνεται μια προβλεψιμότητα και μια βεβαιότητα για την επόμενη ημέρα.
-Μετά τις εξελίξεις με το Brexit υπάρχει τάση από τους Κύπριους της ομογένειας να αποκτήσουν διαβατήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας;
-Λαμβάνουμε αυτό το ερώτημα σε καθημερινή βάση. Για να είναι κάποιος δικαιούχος διαβατηρίου ή ταυτότητας της Δημοκρατίας θα πρέπει πρώτα να αιτηθεί για απόκτηση υπηκοότητας λόγω κυπριακής καταγωγής. Είναι κάτι που εξηγούμε συνέχεια αφού δεκάδες ομογενείς επικοινωνούν με την Ύπατη Αρμοστεία για αυτό τον σκοπό. Πλέον δεν είναι τάση, είναι γεγονός. Είναι φυσικό ο καθένας να μην θέλει να χάσει τα δικαιώματα που απορρέουν από το να είναι πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με το Brexit τα πράγματα αλλάζουν, άγνωστο μέχρι στιγμής σε ποιο βαθμό, αλλά σίγουρα θα υπάρχει μια διαφορετική κατάσταση πραγμάτων. Και είναι φυσικό, όπως είπα, ο Κύπριος στο Ηνωμένο Βασίλειο, 2ης, 3ης, ακόμη και 4ης γενιάς, να επιθυμεί να αποκτήσει κυπριακή υπηκοότητα εφόσον την δικαιούται, και να έχει και τις δύο υπηκοότητες, του ΗΒ και της Κυπριακής Δημοκρατίας, και κατ’ επέκταση της ΕΕ.
Ενδεικτικά αναφέρω ότι, ο αριθμός των αιτήσεων για απόκτηση υπηκοότητας αυξήθηκε σημαντικά, σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι το 2015 είχαμε συνολικά 30 αιτήσεις. Από τον Ιούλιο του 2016 μέχρι και τον Δεκέμβριο η Ύπατη Αρμοστεία χειρίστηκε πέραν των 630 αιτήσεων!
Λόγω της αύξησης του αριθμού των αιτήσεων για απόκτηση υπηκοότητας με βάση την καταγωγή, αυξήθηκαν και οι αιτήσεις για απόκτηση και έκδοση διαβατηρίων και ταυτοτήτων. Είμαι σχετικά ικανοποιημένος, γιατί η Ύπατη Αρμοστεία στο Λονδίνο είναι η πρώτη διπλωματική αποστολή που εισήγαγε πρόσφατα ηλεκτρονικό σύστημα ραντεβού (online appointment system) για παροχή προξενικών υπηρεσιών. Έχουμε επίσης προβεί σε σειρά επιπλέον μέτρων για την αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση του κοινού, περιλαμβανομένης και της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τεχνολογίας για επίλυση αποριών και παροχή πληροφοριών.
-Καταγράφονται παρόμοιες τάσεις για τις επιχειρήσεις. Δηλαδή, Κύπριοι επιχειρηματίες της ομογένειας να προγραμματίζουν τη μεταφορά της έδρας των επιχειρήσεων τους στην Κύπρο;
-Δεν έχω εικόνα για το πόσοι Κύπριοι θα αλλάξουν έδρα των επιχειρήσεων τους. Έχω την εντύπωση όμως πως τουλάχιστον οι περισσότεροι Κύπριοι επιχειρηματίες λόγω της φύσης των επιχειρήσεων τους θα παραμείνουν στο ΗΒ. Πολλές εταιρείες ωστόσο προγραμματίζουν να αποχωρήσουν, λόγω της αβεβαιότητας, και καταφεύγουν σε Δουβλίνο και Λουξεμβούργο, περιοχές γεωγραφικά κοντά στη Μ. Βρετανία. Ευελπιστούμε πως μερικές από αυτές θα επιλέξουν και την Κύπρο.
Ο ρόλος της ομογένειας
-Η εκλογή ενός Κύπριου, του Πάμπου Χαραλάμπους, στη Βουλή των Κοινοτήτων σε ποιο βαθμό επηρεάζει και υποβοηθά σε ό,τι αφορά την προώθηση των θέσεων μας ανάμεσα στο βρετανικό πολιτικό σύστημα;
-Είναι ο πρώτος βουλευτής κυπριακής καταγωγής, ο οποίος εκλέγεται. Ναι, είναι σημαντικό να έχεις μια φωνή στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Μην ξεχνάτε όμως ότι ο κ. Χαραλάμπους είναι βουλευτής του ΗΒ και όχι της Κύπρου. Δεν σημαίνει πως για όλα τα θέματα θα συμφωνήσει μαζί με την ομογένεια. Σίγουρα ενδιαφέρεται, έχει όμως και τουρκόφωνους ψηφοφόρους, συμπεριλαμβανομένων και ΤΚ. Βέβαια, θα πρέπει να αναφέρω πως υπάρχει και μια ομάδα Βρετανών πολιτικών, που εγώ τους ονομάζω «all weather friends of Cyprus», φίλοι της Κύπρου παντός καιρού, οι οποίοι είναι το βασικό μας στήριγμα στη Βουλή.
-Στο Λονδίνο έχετε και ένα άλλο πιστό σύμμαχο, την ομογένεια. Ποιος είναι ο ρόλος της στην προώθηση των θέσεών μας;
-Θα πρέπει να εξάρω τον ρόλο της ομογένειας. Μιλάμε για 250-300 χιλιάδες κόσμο, που αγαπά την Κύπρο. Είναι εθελοντές και πάρα πολλοί προσφέρουν πλουσιοπάροχα χρόνο και χρήμα για το καλό της Κύπρου. Δεν ξέρω πόσοι το κάνουν αυτό στην Κύπρο. Είναι μια ζωντανή ανθρώπινη γέφυρα που ενδιαφέρεται για το κυπριακό. Οι πλείστοι είναι πολίτες του ΗΒ και κάνουν εξαιρετική δουλειά. Ο Χρίστος Καραολής (Πρόεδρος της Εθνικής Κυπριακής Ομοσπονδίας Ηνωμένου Βασιλείου), είναι ένα νέο παιδί με ενδιαφέρον, ζωντάνια και επιμονή. Έφερε μια νέα πνοή, προσπαθώντας να οδηγήσει την οργανωμένη ομογένεια στον 21ο αιώνα, επιστρατεύοντας τις νέες δυνατότητες που προσφέρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και όχι μόνο. Οι νέοι αυτοί της τρίτης γενεάς προωθούν διάφορες καμπάνιες για να προσελκύσουν και καινούργια πρόσωπα, στηριζόμενοι, βέβαια, στις πλάτες των παλαιότερων.
Σίγουρα, όμως, υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Υπάρχει, για παράδειγμα, και μια άλλη ομογένεια. Είναι άνθρωποι που δουλεύουν στο City του Λονδίνου, καθηγητές, γιατροί, άνθρωποι των τεχνών και των γραμμάτων, άτομα, δηλαδή, εκτός της οργανωμένης ομογένειας που προσπαθούμε εδώ και καιρό, όχι με μεγάλη επιτυχία, να προσεγγίσουμε ώστε να έρθουν πιο κοντά στην Κύπρο και στην Ύπατη Αρμοστεία που είναι το σπίτι τους.
-Θα ήθελα να πάμε σε ένα άλλο θέμα τώρα. Βρίσκεστε στο διπλωματικό σώμα για περίπου τέσσερις δεκαετίες. Πώς αξιολογείται τη δουλειά που επιτελείται στο διπλωματικό σώμα της Κύπρου;
Άρχισα την «ιεραποστολή» μου το 1976 στη Νέα Υόρκη. Αφυπηρετώ τον Αύγουστο του 2019. Νιώθω ευλογημένος που υπηρέτησα όλα αυτά τα χρόνια τον τόπο μου, καθώς το ταξίδι και η πορεία ζωής που μου έδωσε η Κύπρος μας είναι ανεπανάληπτα. Η Κύπρος μου προσέφερε πολύ περισσότερα από όσα κατάφερα να της προσφέρω εγώ. Έστω και αν ακούγεται μελό, αναφέρω με κάθε ειλικρίνεια ότι η υπηρεσία μου τα τελευταία 42 χρόνια προς την πατρίδα μας και στο λαό της, είναι για μένα οξυγόνο και πηγή ενέργειας. Είναι αγάπη, πάθος και χαρά. Είναι συνάμα όμως και ανοικτή πληγή, καθότι η πατρίδα μας παραμένει διαιρεμένη.
Θα ήταν, όμως, μεγάλη παράλειψη εκ μέρους μου αν δεν ανέφερα ότι αφανής ηρωίδα τα τελευταία 30 σχεδόν χρόνια έχει υπάρξει η σύζυγος μου Νάσια, η οποία δουλεύει ακούραστα, υποστηρίζοντάς με στο έργο μου και προωθώντας μεθοδικά τα συμφέροντα της Κύπρου.
Το διπλωματικό σώμα έχει να διαχειριστεί ένα αμάλγαμα πολυεπίπεδων και πολυδιάστατων ζητημάτων και μάλιστα υπό αντίξοες συνθήκες. Πρωταρχικός σκοπός μας είναι να αποδείξουμε ότι είμαστε μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος. Και κυρίως, ότι δεν αντιμετωπίζουμε τα πράγματα μονολιθικά. Η διπλωματία είναι εγχείρημα που απαιτεί τη σύμπνοια και τη συλλογική προσπάθεια διάφορων και διαφορετικών μεταξύ τους συνιστώσων. Τουλάχιστον στο Λονδίνο, όλη η ομάδα (η οικογένειά μας, όπως την ονομάζω) έχει να επιδείξει δραστηριότητα και αποτελεσματικότητα και σε άλλους τομείς, πέραν του εθνικού ζητήματος, όπως στον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό, στην Κοινοπολιτεία, στις δεξαμενές σκέψεις, στην βουλή των αντιπροσώπων, στο εμπόριο, στον τουρισμό, στις επενδύσεις αλλά και στον πολιτισμό. Σίγουρα το κυπριακό αποτελεί πρωτεύον ζήτημα και το επίκεντρο των προσπαθειών μας. Παρ’ όλ’ αυτά, δεν εξαντλούμαστε σε αυτό. Ως κράτος - μέλος της ΕΕ, αλλά και τόσων άλλων διεθνών οργανισμών, έχουμε ρόλο και λόγο σε μια σειρά θεμάτων που πρέπει να μας απασχολούν. Έχουμε άποψη και θέση για όλο το εύρος των ζητημάτων που αφορούν τη σύγχρονη διπλωματία.
Το διπλωματικό σώμα
-Ποιες είναι οι νέες προκλήσεις που έχετε να αντιμετωπίσετε τόσο εσείς όσο και η κυπριακή διπλωματία γενικότερα;
Προτού απαντήσω στο ερώτημα και προτού αναφερθώ στη νέα ηγεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, θα ήθελα να μιλήσω για τον τέως Υπουργό Εξωτερικών, Ιωάννη Κασουλίδη. Με το όραμά, την εργατικότητα, το ήθος και την μεθοδικότητά του, θεωρώ ότι προώθησε την κυπριακή διπλωματία σε πολύ υψηλά επίπεδα διεθνώς. Και σίγουρα δεν υποτιμώ τους προκατόχους του. Υπηρέτησα όλους τους Προέδρους της Κυπριακής Δημοκρατίας και όλους τους Υπουργούς Εξωτερικών της εκτός από τον αείμνηστο Σ. Κυπριανού τον οποίο υπηρέτησα, βεβαίως, ως Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Από όλους έμαθα. Από όλους εμπλουτιστικά.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης έχει φέρει μια νέα πνοή στην κυπριακή διπλωματία. Είναι διπλωμάτης του 21ου αιώνα. Αντιλαμβάνεται ότι εκείνοι που επιβιώνουν, είναι εκείνοι που μπορούν να προσαρμόζονται στις αλλαγές. Δεν μπορούμε να μείνουμε στον τρόπο που διεξάγονταν η κυπριακή διπλωματία πριν από 10-20 χρόνια. Υπάρχουν πλέον διαφορετικές ταχύτητες. Υπάρχει μια τεράστια γκάμα διπλωματικών θεμάτων και προκλήσεων, για τις οποίες η Κύπρος έχει, και πρέπει να έχει, λόγο και άποψη. Υπάρχουν απεριόριστες απαιτήσεις, αλλά περιορισμένοι πόροι. Ούτε μπορούμε να συγκριθούμε με την Τουρκία που δίνει εκατομμύρια στις δημόσιες σχέσεις και στα lobby.
Για πρώτη φορά στα ιστορικά της κυπριακής διπλωματίας έχουμε και τη δημόσια διαβούλευση. Οι ετήσιες συναντήσεις των πρέσβεων παραμένουν σημαντικές και αποκτούν προστιθέμενη αξία, καθώς συνέρχονται όλοι οι αρχηγοί διπλωματικών αποστολών, με τη συσσωρευμένη εμπειρία που φέρει ο καθένας, και με αυτόν τον τρόπο εμπλουτίζεται ο διάλογος και η τροχιοδρόμηση στρατηγικού σχεδιασμού και σχεδίου δράσης, το οποίο εφαρμόζουμε από κοινού.
Η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ανεξάρτητου κράτους αποτελεί ικανή και αναγκαία συνθήκη για την ύπαρξή μας στη διεθνή σκηνή και το διπλωματικό σώμα έχει διαδραματίσει ουσιώδη ρόλο στη διαφύλαξη αυτού του κεκτημένου. Ωστόσο, όπως αναφέρω πιο πάνω, η διπλωματία έχει εισέλθει στην ψηφιακή εποχή. Υπάρχουν διαφορετικές ταχύτητες σήμερα, στις οποίες καλούμαστε να ανταποκριθούμε, για να μην περάσουμε στο περιθώριο. Όπως λέει και ο μεγάλος Δαρβίνος: "It is not the strongest or the most intelligent who will survive, but those who can best manage change."
Προσωπικά, και παρά τον τεράστιο φόρτο εργασίας, φροντίζω να διατηρώ μια έντονα ενεργή σελίδα στο twitter, γιατί ακριβώς το θεωρώ αναγκαίο εργαλείο στη σύγχρονη διπλωματία. Εάν δεν δηλώνεις παρών στον συγκεκριμένο χώρο, κάποιος άλλος θα βρεθεί να καλύψει το κενό σου, προωθώντας τη δική του αφήγηση, τη δική του ρητορική. Εάν δεν κρατήσουμε εμείς ψηλά τη σημαία της Κύπρου, δεν θα την κρατήσει κανένας άλλος για εμάς.
Ροη Ειδησεων
Πριν 16 λεπτά | POLICE REPORTER
Ο κακός χαμός στη Λεμεσό από την καταιγίδα-Πλημμύρισαν δρόμοι, αποκόπηκαν δέντρα από τους ανέμους(vids&pics)Πριν 32 λεπτά | POLICE REPORTER
Χωρίς ρεύμα περιοχές στη Λεμεσό λόγω καιρικών φαινομένων-Έκκληση από Αστυνομία για περιορισμό μετακινήσεωνΠριν 41 λεπτά | POLICE REPORTER
Αποπειράθηκαν να κάνουν εικονικό γάμο και τελικά συνελήφθησανΠριν 44 λεπτά | ΔΙΕΘΝΗ
Υπάλληλοι της Microsoft καταγγέλλουν ότι απολύθηκαν επειδή υποστήριξαν την ΠαλαιστίνηΠριν 59 λεπτά | Ποδόσφαιρο Κύπρος
Πνίγηκε από τις βροχές το Αλφαμέγα-Στον αέρα το ντέρμπι (pics&vids)Πριν 1 ώρα, 10 λεπτά | POLICE REPORTER
ΒΙΝΤΕΟ: Κόπηκαν δέντρα στη Λεμεσό λόγω δυνατών ανέμων-Σε συναγερμό η ΠυροσβεστικήΠριν 1 ώρα, 13 λεπτά | ΤΟΠΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
Κίτρινη προειδοποίηση για έντονες καταιγίδες και ισχυρούς ανέμους
