Βούτσης: Στην Κύπρο είσαστε αψευδείς μάρτυρες μιας πολιτικής έντασης που ακολουθείται
11:11 - 20 Ιουλίου 2018
Ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων Νίκος Βούτσης, σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, αναφέρεται στη στάση της Τουρκίας στο Κυπριακό, την κυπριακή ΑΟΖ και το Αιγαίο αλλά και στη συνεχιζόμενη κράτηση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών. Υπογραμμίζει, παράλληλα, τη σημασία της δημοσιοποίησης του «Φακέλου της Κύπρου», εκφράζοντας την ελπίδα να αποτελέσει το έναυσμα για μια πραγματική, ουσιαστική και ιστορική αποτύπωση της κυπριακής τραγωδίας.
Αναφορικά με το ζήτημα της απέλασης των δύο Ρώσων διπλωματών από την Ελλάδα, ο κ. Βούτσης σημειώνει ότι το συγκεκριμένο περιστατικό δεν σηματοδοτεί μια αρνητική τομή στις ελληνο-ρωσικές σχέσεις, καθώς, όπως υποστηρίζει, οι δύο χώρες μπορούν συνεχίσουν στο δρόμο των παραδοσιακών σχέσεων φιλίας που τις ενώνουν, με την προϋπόθεση ότι γίνονται σεβαστά θέματα που αφορούν τα όρια των διεθνών και διακρατικών σχέσεων.
Στα ζητήματα της ελληνικής οικονομίας, ο κ. Βούτσης χαρακτηρίζει καθαρή την έξοδο της Ελλάδας από τις μνημονιακές δεσμεύσεις, ενώ σημειώνει ότι οι βουλευτικές εκλογές θα πραγματοποιηθούν εντός του 2019, αποκλείοντας εκλογικό αιφνιδιασμό.
Τέλος, αναφέρεται στη σημασία της συμφωνίας των Πρεσπών τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, εκτιμώντας ότι θα ψηφιστεί με ευρεία πλειοψηφία από τη Βουλή των Ελλήνων, εφόσον φτάσει προς κύρωση, και δηλώνοντας ότι «θα είναι περήφανος εάν είναι στην έδρα, όταν έρθει προς κύρωση».
Ακολουθεί η συνέντευξη του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων
Ερ: Κύριε Πρόεδρε, η κράτηση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών από την Τουρκία συνεχίζεται. Μετά τη νίκη Ερντογάν, τι θα πρέπει να αναμένουμε; Και ευρύτερα πώς εκτιμάτε ότι θα κινηθεί από εδώ και πέρα η Τουρκία σε ζητήματα που αφορούν την Κύπρο και τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις;
Απ: Πιστεύω ότι η πολιτική ηγεσία της γείτονος χώρας αναζητά ευρύτερο ρόλο στην περιοχή. Επίσης, συμπεριφέρεται με έναν προφανή αυταρχικό τρόπο στο εσωτερικό της. Την ενδεχόμενη επικινδυνότητα που αισθάνεται από εξελίξεις στα νοτιοανατολικά σύνορά της, σε σχέση με τη Συρία και όχι μόνο, προσπαθεί να τη διαχειριστεί με ελάχιστη υπευθυνότητα, αφήνοντας ανοικτά ή δημιουργώντας καινούργια ζητήματα που αφορούν και τη χώρα μας.
Η Τουρκία κρατά αυτή τη στάση τόσο σε σχέση με το Κυπριακό, με θέσεις που οδηγούν πάλι σε παράταση μιας ακινησίας, μιας εκκρεμότητας και ενδεχομένως μιας άκρως επικίνδυνης διχοτομικής αντίληψης, όσο και σε σχέση με τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς που αναιτίως κρατούνται επί 140 μέρες, για τους οποίους επιχειρεί να δημιουργήσει μια αίσθηση συμψηφισμού με εντελώς διαφορετικές περιπτώσεις.
Την ίδια στάση τηρεί και επαναφέροντας ζητήματα περί αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης. Σωστά ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας έχει πει επανειλημμένα ότι δεν μπορεί να υπάρξει κανένα ζήτημα εκσυγχρονισμού της Συνθήκης της Λωζάνης –ή επαναδιατύπωσης, σύμφωνα με μια άλλη ορολογία– και ότι αυτή είναι μια άκρως επικίνδυνη ρητορική.
Κρατάμε την αισιοδοξία μας, καθώς οι δίαυλοι είναι ανοικτοί ώστε να μην υπάρξει κλιμάκωση ή συνθήκες όξυνσης. Θέλω, όμως, να πω ότι η παράταση της αναίτιας φυλάκισης των δύο νεαρών Ελλήνων στρατιωτικών οδηγεί σε σκέψεις, οι οποίες δεν είναι θετικές για τη στρατηγική της γείτονος στην περιοχή.
Πόσο μάλλον, όταν αυτή η στάση κινδυνεύει να μας βάλει και σε ένα κυνήγι εξοπλισμών από το οποίο οι δύο χώρες είχαν προσπαθήσει να αποστασιοποιηθούν οριακά, κατά τα προηγούμενα χρόνια, για την ωφέλεια των κοινωνιών και των λαών τους. Όλη αυτή η καθημερινή δημόσια διαπραγμάτευση για υπαρκτά και ανύπαρκτα οπλικά συστήματα, που γίνεται ηθελημένα από πλευράς της τουρκικής ηγεσίας, δεν μπορεί παρά να μας βάζει και εμάς σε μια επιφυλακή αυτού του τύπου, που μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα στην οικονομία και την κοινωνία.
Άρα, υπάρχει μια ισχυρή επικινδυνότητα, όχι για ανάφλεξη ή για επεισόδιο, αλλά για διατάραξη των σχέσεων και αποσταθεροποίηση στην περιοχή. Γνωρίζετε και στην Κύπρο, τις προσπάθειες που γίνονται για να αμφισβητηθούν τεχνικές ενέργειες που γίνονται με πλήρη δικαιοδοσία ενός κράτους-μέλους της ΕΕ, της Κυπριακής Δημοκρατίας, προς όφελος του κυπριακού λαού σήμερα, και με τη λύση του Κυπριακού στο μέλλον προς όφελος όλων των πολιτών της Κύπρου. Στην Κύπρο, είσαστε αψευδείς μάρτυρες μιας πολιτικής έντασης, η οποία ακολουθείται. Ελπίζω συντόμως η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας, η οποία είναι αναβαπτισμένη, να βρει τον ρόλο της, επωφελεία της ειρήνης, της καλής γειτονίας και της επίλυσης των διαχρονικών προβλημάτων, τα οποία μέσω της ακινησίας οδηγούνται σε άκρως αρνητικές ενδεχόμενες λύσεις.
Ερ: Σχετικά με τη δημοσιοποίηση του «Φακέλου της Κύπρου», σε ποιο σημείο βρίσκεται η διαδικασία;
Απ: Βρισκόμαστε σε πλήρη και από κοινού συνέργεια και των δύο Προέδρων, της Βουλής των Ελλήνων και της Κυπριακής Βουλής των Αντιπροσώπων, καθώς και των αντίστοιχων επιτροπών επιστημόνων και εμπειρογνωμόνων, που προχώρησαν ένα έργο τιτάνιας προσπάθειας.
Πιστεύω ότι, όταν έρθει στη δημοσιότητα αυτό το έργο, θα αποτιμηθεί ως τέτοιο και από τις δύο κοινωνίες μας και από τους δύο λαούς. Η συγκεκριμένη δημοσιοποίηση ελπίζουμε ότι θα ξεκινήσει το φθινόπωρο, καθώς έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα και είμαστε στην τελική φάση για να γίνονται δημοσιεύσεις ανά 2 ή 4 τόμους. Το υλικό που θα δημοσιευθεί θα είναι συνολικά 32 τόμοι των 500 ή 600 σελίδων ο καθένας.
Θέλω να υπογραμμίσω ότι είναι σημαντικό αυτή η δημοσιοποίηση –που δεν είναι θέσφατο, γιατί μιλάμε για μαρτυρίες πολλές εκ των οποίων δόθηκαν δέκα χρόνια μετά και άρα εμπεριέχουν το σαφές ενδεχόμενο ή την επικινδυνότητα επικαλύψεων, αποσιωπήσεων και υποκειμενισμών, όπως επισημαίνουμε και στον πρόλογο της έκδοσης οι δύο Πρόεδροι– να δώσει το έναυσμα για μια ειλικρινή, από όλες τις πλευρές, προσπάθεια να μαζευτεί όλο το υλικό είτε από ιδιωτικά είτε από συλλογικά αρχεία, ιδιαίτερα στην Κύπρο που υπήρξε ο χώρος της τραγωδίας. Με αυτόν τον τρόπο, θα δοθεί η ευχέρεια τα επόμενα χρόνια να υπάρξει μια πραγματική, ουσιαστική και ιστορική αποτύπωση, που θα περιλαμβάνει και την ηθικο-πολιτική διάσταση που είναι τόσο αναγκαία μετά από τόσες δεκαετίες, ως τιμή για τον κόσμο που χάθηκε και για την τραγωδία που έζησαν τότε και μετέπειτα οι Κύπριοι.
Επιπλέον, γίνεται και μια αποτίμηση των τεράστιων ευθυνών των στρατιωτικών πραξικοπηματικών καταστάσεων, που οδηγούν σχεδόν νομοτελειακά σε τραγωδίες, και των αντιλήψεων που τότε είτε προώθησαν ενεργητικά, είτε ανέχθηκαν, είτε συνεργάστηκαν, είτε χρησιμοποίησαν τη χούντα στην Ελλάδα και πραξικοπηματίες στην Κύπρο.
Ερ: Αναφορικά με την υπόθεση της απέλασης των δύο Ρώσων διπλωματών και της απαγόρευσης εισόδου σε άλλους δύο, εκτιμάτε ότι η Ελλάδα βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη δίνη ενός γεωπολιτικού παιχνιδιού;
Απ: Η περιοχή μας παρουσιάζει εκ των πραγμάτων εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον, λόγω της μεγάλης και διαχρονικής αποσταθεροποίησης που υπάρχει στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, και λόγω της μεταβατικής φάσης στην οποία βρίσκεται η Τουρκία στις σχέσεις της με τη Δύση και όχι μόνο. Είναι εύλογο ότι σε αυτές τις συνθήκες υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τη χώρα μας και την πολιτική της, για την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για τη συμφωνία Ελλάδας-πΓΔΜ, καθώς και για τον ενεργειακό κόμβο που διαμορφώνεται στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Η χώρα μας έχει σταθερές σχέσεις ανήκουσα παραδοσιακά σε ευρωπαϊκούς και νατοϊκούς θεσμούς. Παράλληλα, έχει σταθερές σχέσεις και αποτελεί γέφυρα και με τη Μέση Ανατολή και με άλλες χώρες. Παραδοσιακά ασκείται από την πλευρά της Ελλάδας μια πολυδιάστατη πολιτική.
Με τη Ρωσία, με την οποία έχουμε παραδοσιακή φιλία σε πάρα πολλούς τομείς, υπήρξε απ’ ό,τι φαίνεται –δεν δύναμαι εκ της θέσεως μου να γνωρίζω λεπτομέρειες– ένα συμβάν με την παρουσία διπλωματών, οι οποίοι υπερέβησαν τα εσκαμμένα.
Το συγκεκριμένο συμβάν αντιμετωπίστηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών και πιστεύω ότι το στίγμα το δίνουν και οι ανακοινώσεις της ελληνικής κυβέρνησης. Δεν θεωρούμε ότι έχει υπάρξει κάποιου είδους αρνητική τομή στις σχέσεις μας με τη Ρωσία. Διευκρινίζοντας κάποια θέματα που σχετίζονται με τα όρια των διακρατικών και διεθνών σχέσεων, μπορούμε να προχωρήσουμε.
Παρακολουθούμε με προσοχή τις τελευταίες εξελίξεις. Θεωρώ ότι είναι ανατάξιμες οι εντυπώσεις που έχουν δημιουργηθεί γύρω από αυτό το θέμα και νομίζω ότι μπορούμε συντόμως να πορευθούμε στον ίδιο καμβά των παραδοσιακών ισχυρών σχέσεων φιλίας που υπάρχουν.
Ερ: Πρόσφατα έγινε αναφορά τόσο από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης, όσο και από τον Πρωθυπουργό της πΓΔΜ, σε επιχειρηματικά συμφέροντα που επιχειρούν να πυροδοτήσουν αντιδράσεις ενάντια στη συμφωνία των Πρεσπών. Θεωρείτε ότι υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο που στοχεύει στο να μην ευοδωθεί αυτή η συμφωνία;
Απ: Μπορεί να υπάρχει. Είναι σίγουρο ότι από πολλές πλευρές υπάρχει ένα ενδιαφέρον οικονομικών ή γεω-στρατηγικών συμφερόντων για να μην ευοδωθεί αυτή η συμφωνία, όπως επίσης υπήρχε και πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για να διατηρείται αυτή η ακινησία επί 26 χρόνια.
Πλην όμως, αυτά ενυπάρχουν πάντοτε σε έναν οδικό χάρτη. Διότι πρόκειται για μια συμφωνία, η οποία στηρίζεται σε έναν οδικό χάρτη μέχρι την τελική κύρωσή της, που ελπίζω να γίνει από την ελληνική κυβέρνηση, με την έννοια ότι ελπίζω να περαιωθούν όλες οι προϋποθέσεις από την πλευρά της πΓΔΜ. Άρα, σε αυτό το κρίσιμο διάστημα που έγινε η διαπραγμάτευση μέχρι τη συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και στο επόμενο εξάμηνο, είναι σίγουρο ότι διαφορετικές πολιτικές και συμφέροντα θα προσπαθήσουν να αποκτήσουν θέσεις σε μια διαμάχη, η οποία αφορά όλη την περιοχή. Σας επαναλαμβάνω ότι αυτό το θεωρώ κάτι σύνηθες.
Δεν πιστεύω ότι η μεγάλη μάζα των ανθρώπων, Ελλήνων –Μακεδόνων και μη– οι οποίοι είναι ευαισθητοποιημένοι γύρω από αυτό το ζήτημα και μπορεί να έχουν διαφορετική άποψη για τη συμφωνία, εμφορείται ή καθοδηγείται από ένα τέτοιο σχέδιο. Πλην όμως, νομίζω ότι θα πρέπει, με μεγάλη προσοχή και όχι με ελαφρότητα, να δούμε κινήσεις που θέλουν να ποδηγετήσουν αυτή την ευαισθησία. Ως προς αυτό, πιστεύω ότι θα πρέπει να έχουμε ανοικτές τις κεραίες μας, να είμαστε πειστικοί στον διάλογο που διεξάγεται και να προσπαθήσουμε να σμικρυνθούν οι όποιες αντιρρήσεις επί της ουσίας.
Διότι η αντίρρηση που έχει έρθει στην επιφάνεια δεν είναι αυτή την οποία θέτει προσχηματικά, ίσως, η αξιωματική αντιπολίτευση: δηλαδή, τον τρόπο με τον οποίο είναι εκπεφρασμένες μέσα στη συμφωνία των Πρεσπών η γλώσσα, η εθνότητα, η εθνικότητα, η υπηκοότητα, που κατά τη γνώμη μου είναι αποσαφηνισμένα θέματα. Δυστυχώς, η αντίρρηση –που φτάνει ορισμένες φορές και σε κάποιες οξυμένες συμπεριφορές– έχει να κάνει με την ουσία. Θεωρούν, δηλαδή, ορισμένες πλευρές ότι δεν πρέπει αυτή η γειτονική χώρα κατ’ ουδένα τρόπο και με οποιαδήποτε διασφάλιση να έχει σύνθετη ονομασία που να εμπεριέχει τον όρο Μακεδονία. Αντιλαμβάνεστε ότι κάτι τέτοιο σημαίνει μια δομική ακινησία, απολύτως επικίνδυνη και για τα ελληνικά συμφέροντα και για την ιστορική, ηθική και βαλκανική διάσταση του θέματος.
Ερ: Άρα, εσείς θα είστε ο Πρόεδρος της Βουλής που θα επικυρώσει τη συμφωνία των Πρεσπών;
Απ: Θα είμαι υπερήφανος εάν είμαι στην έδρα, όταν έρθει προς κύρωση αυτή η συμφωνία.
Ερ: Αυτό πώς θα συμβεί, δεδομένης της θέσης που εκφράζουν οι Ανεξάρτητοι Έλληνες;
Απ: Η εντύπωση και η εκτίμηση που έχουμε είναι ότι μέσα στο διάστημα των επόμενων μηνών, όπου θα αποσαφηνιστούν όλες οι προσχηματικές ή πραγματικές ενστάσεις, θα υπάρξει ευρεία πλειοψηφία που θα ψηφίσει τη συμφωνία μέσα στην Ελληνική Βουλή.
Ερ: Τον Αύγουστο ολοκληρώνεται το πρόγραμμα στήριξης στην Ελλάδα. Είναι ένα “success story” της ελληνικής κυβέρνησης; Και δεύτερον, τι θα πρέπει να αναμένουμε από εδώ και πέρα;
Απ: Αυτό το οποίο συνέβη –και είμαστε ευτυχείς για το ότι συνέβη με αυτόν τον τρόπο, εφόσον πλέον πήραμε και τον διακανονισμό του χρέους, ο οποίος θα έχει συνέπειες που θα είναι θετικές μέσα στα επόμενα χρόνια– είναι ότι ολοκληρώθηκε η υπόσχεση την οποία δώσαμε στο εκλογικό σώμα στις 20 Σεπτεμβρίου του 2015, με παρούσα όλη τη συμφωνία-σοβαρό συμβιβασμό που έγινε από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, με παρούσα δηλαδή τη συμφωνία του Ιουλίου του 2015. Και ολοκληρώνεται ακριβώς κατά τον τρόπο με τον οποίο είχε εκτεθεί προς τον ελληνικό λαό.
Δεν έχουν υπάρξει, δηλαδή, σοβαρές επιπλέον δεσμεύσεις. Και ταυτόχρονα μέσα σε αυτή την τριετία υπήρξαν και κατατέθηκαν πολιτικές επιπλέον των μνημονιακών δεσμεύσεων, οι οποίες λειτούργησαν για την κοινωνική ανακούφιση, για να σμικρυνθεί το μεγάλο ποσοστό της ανεργίας, για να έχει ο κόσμος πρόσβαση στο Σύστημα Υγείας, για να υπάρξει ανακούφιση και σε μεγάλο βαθμό άρση της κατάστασης φτωχοποίησης, για να μπορεί σχεδόν διπλάσιος αριθμός παιδιών να πηγαίνει σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, για να γίνουν θεσμικές μεταρρυθμιστικές τομές με σοβαρά νομοσχέδια πάνω σε ζητήματα δικαιωμάτων και ελευθεριών.
Υπήρξε, επομένως, ένα επιπλέον έργο πέραν αυτού της σοβαρής μνημονιακής δέσμευσης-συμβιβασμού του Ιουλίου που είχε εκτεθεί ενώπιον του ελληνικού λαού. Αυτό το έργο, ολοκληρώνεται, σε μεγάλο βαθμό, τώρα τον Αύγουστο. Και μέχρι να πάμε στις εκλογές θα δοθεί η δυνατότητα για να γίνει κατανοητό, με επί της ουσίας πολιτική, το κλείσιμο αυτής της περιόδου. Για αυτόν το λόγο, αποκλείω απολύτως τις εκλογές εντός του 2018. Πλέον, με τον δημοσιονομικό χώρο που δημιουργείται θα μπορούν με αποφάσεις τους οι ελληνικές κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε αναδιανομή, σε φορολογικές ελαφρύνσεις, σε λήψη μέτρων που θα βοηθούν αφενός στην ανάταξη της ελληνικής κοινωνίας και αφετέρου στον αναπτυξιακό-παραγωγικό άξονα, όπως προβλέπει το αναλυτικό 70σέλιδο πρόγραμμα, κατατεθειμένο για πρώτη φορά από τη χώρα μας προς τους θεσμούς, τον Μάιο του 2018. Άρα χρειαζόμαστε αυτούς τους μήνες και αποκλείω απολύτως ότι θα υπάρξει οποιοσδήποτε εκλογικός αιφνιδιασμός.
Την 1η Οκτωβρίου αρχίζει η τελευταία Σύνοδος της Ελληνικής Βουλής, ενώ θα γίνει και Συνταγματική Αναθεώρηση, δηλαδή το πρώτο στάδιο της Συνταγματικής Αναθεώρησης, η οποία θα ολοκληρωθεί στην επόμενη Βουλή. Πιστεύω ότι το προσεχές διάστημα θα καταστεί δυνατόν να εξισορροπηθούν μέτρα και δεσμεύσεις, ορισμένα εκ των οποίων ήταν εκτός του προγράμματος και τα οποία έχουν αναληφθεί, ή και να μην εφαρμοστούν, με την έννοια της αναδιανομής στον δημοσιονομικό χώρο που θα δημιουργηθεί.
Όλη η φιλολογία, που δημιούργησε το αντιπολιτευτικό αφήγημα του «τετάρτου μνημονίου» είναι έωλη. Όλα τα δεδομένα καταρρίπτουν απολύτως και επί της ουσίας –όχι με μια ρητορική “success story”– την αντιπολιτευτική άποψη περί τετάρτου μνημονίου. Βγαίνουμε καθαρά.
Ερ: Παρατήρησα ότι είπατε ότι οι εκλογές δεν θα γίνουν εντός του 2018, αλλά δεν μιλήσατε για ολοκλήρωση της τετραετίας.
Απ: Έχουμε πει ότι θα ολοκληρωθεί η τετραετία, αυτό είναι σαφές. Από εκεί και πέρα, θα υπάρξουν ενδιάμεσα και άλλες εκλογές, αφού σύμφωνα με τον «Κλεισθένη», στις 22 Μαΐου, θα γίνουν εκλογές με τουλάχιστον τρεις κάλπες. Άρα μιλάμε για ένα καθαρό προεκλογικό διάστημα τουλάχιστον δέκα μηνών. Οι βουλευτικές εκλογές προφανώς μπορούν να πάνε ή τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Δεν μιλάμε σε καμία περίπτωση για εκλογές εντός του 2018 ή για το πρώτο διάστημα του 2019.
Αναφορικά με το ζήτημα της απέλασης των δύο Ρώσων διπλωματών από την Ελλάδα, ο κ. Βούτσης σημειώνει ότι το συγκεκριμένο περιστατικό δεν σηματοδοτεί μια αρνητική τομή στις ελληνο-ρωσικές σχέσεις, καθώς, όπως υποστηρίζει, οι δύο χώρες μπορούν συνεχίσουν στο δρόμο των παραδοσιακών σχέσεων φιλίας που τις ενώνουν, με την προϋπόθεση ότι γίνονται σεβαστά θέματα που αφορούν τα όρια των διεθνών και διακρατικών σχέσεων.
Στα ζητήματα της ελληνικής οικονομίας, ο κ. Βούτσης χαρακτηρίζει καθαρή την έξοδο της Ελλάδας από τις μνημονιακές δεσμεύσεις, ενώ σημειώνει ότι οι βουλευτικές εκλογές θα πραγματοποιηθούν εντός του 2019, αποκλείοντας εκλογικό αιφνιδιασμό.
Τέλος, αναφέρεται στη σημασία της συμφωνίας των Πρεσπών τόσο για την Ελλάδα, όσο και για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, εκτιμώντας ότι θα ψηφιστεί με ευρεία πλειοψηφία από τη Βουλή των Ελλήνων, εφόσον φτάσει προς κύρωση, και δηλώνοντας ότι «θα είναι περήφανος εάν είναι στην έδρα, όταν έρθει προς κύρωση».
Ακολουθεί η συνέντευξη του Προέδρου της Βουλής των Ελλήνων
Ερ: Κύριε Πρόεδρε, η κράτηση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών από την Τουρκία συνεχίζεται. Μετά τη νίκη Ερντογάν, τι θα πρέπει να αναμένουμε; Και ευρύτερα πώς εκτιμάτε ότι θα κινηθεί από εδώ και πέρα η Τουρκία σε ζητήματα που αφορούν την Κύπρο και τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις;
Απ: Πιστεύω ότι η πολιτική ηγεσία της γείτονος χώρας αναζητά ευρύτερο ρόλο στην περιοχή. Επίσης, συμπεριφέρεται με έναν προφανή αυταρχικό τρόπο στο εσωτερικό της. Την ενδεχόμενη επικινδυνότητα που αισθάνεται από εξελίξεις στα νοτιοανατολικά σύνορά της, σε σχέση με τη Συρία και όχι μόνο, προσπαθεί να τη διαχειριστεί με ελάχιστη υπευθυνότητα, αφήνοντας ανοικτά ή δημιουργώντας καινούργια ζητήματα που αφορούν και τη χώρα μας.
Η Τουρκία κρατά αυτή τη στάση τόσο σε σχέση με το Κυπριακό, με θέσεις που οδηγούν πάλι σε παράταση μιας ακινησίας, μιας εκκρεμότητας και ενδεχομένως μιας άκρως επικίνδυνης διχοτομικής αντίληψης, όσο και σε σχέση με τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς που αναιτίως κρατούνται επί 140 μέρες, για τους οποίους επιχειρεί να δημιουργήσει μια αίσθηση συμψηφισμού με εντελώς διαφορετικές περιπτώσεις.
Την ίδια στάση τηρεί και επαναφέροντας ζητήματα περί αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης. Σωστά ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας έχει πει επανειλημμένα ότι δεν μπορεί να υπάρξει κανένα ζήτημα εκσυγχρονισμού της Συνθήκης της Λωζάνης –ή επαναδιατύπωσης, σύμφωνα με μια άλλη ορολογία– και ότι αυτή είναι μια άκρως επικίνδυνη ρητορική.
Κρατάμε την αισιοδοξία μας, καθώς οι δίαυλοι είναι ανοικτοί ώστε να μην υπάρξει κλιμάκωση ή συνθήκες όξυνσης. Θέλω, όμως, να πω ότι η παράταση της αναίτιας φυλάκισης των δύο νεαρών Ελλήνων στρατιωτικών οδηγεί σε σκέψεις, οι οποίες δεν είναι θετικές για τη στρατηγική της γείτονος στην περιοχή.
Πόσο μάλλον, όταν αυτή η στάση κινδυνεύει να μας βάλει και σε ένα κυνήγι εξοπλισμών από το οποίο οι δύο χώρες είχαν προσπαθήσει να αποστασιοποιηθούν οριακά, κατά τα προηγούμενα χρόνια, για την ωφέλεια των κοινωνιών και των λαών τους. Όλη αυτή η καθημερινή δημόσια διαπραγμάτευση για υπαρκτά και ανύπαρκτα οπλικά συστήματα, που γίνεται ηθελημένα από πλευράς της τουρκικής ηγεσίας, δεν μπορεί παρά να μας βάζει και εμάς σε μια επιφυλακή αυτού του τύπου, που μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα στην οικονομία και την κοινωνία.
Άρα, υπάρχει μια ισχυρή επικινδυνότητα, όχι για ανάφλεξη ή για επεισόδιο, αλλά για διατάραξη των σχέσεων και αποσταθεροποίηση στην περιοχή. Γνωρίζετε και στην Κύπρο, τις προσπάθειες που γίνονται για να αμφισβητηθούν τεχνικές ενέργειες που γίνονται με πλήρη δικαιοδοσία ενός κράτους-μέλους της ΕΕ, της Κυπριακής Δημοκρατίας, προς όφελος του κυπριακού λαού σήμερα, και με τη λύση του Κυπριακού στο μέλλον προς όφελος όλων των πολιτών της Κύπρου. Στην Κύπρο, είσαστε αψευδείς μάρτυρες μιας πολιτικής έντασης, η οποία ακολουθείται. Ελπίζω συντόμως η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας, η οποία είναι αναβαπτισμένη, να βρει τον ρόλο της, επωφελεία της ειρήνης, της καλής γειτονίας και της επίλυσης των διαχρονικών προβλημάτων, τα οποία μέσω της ακινησίας οδηγούνται σε άκρως αρνητικές ενδεχόμενες λύσεις.
Ερ: Σχετικά με τη δημοσιοποίηση του «Φακέλου της Κύπρου», σε ποιο σημείο βρίσκεται η διαδικασία;
Απ: Βρισκόμαστε σε πλήρη και από κοινού συνέργεια και των δύο Προέδρων, της Βουλής των Ελλήνων και της Κυπριακής Βουλής των Αντιπροσώπων, καθώς και των αντίστοιχων επιτροπών επιστημόνων και εμπειρογνωμόνων, που προχώρησαν ένα έργο τιτάνιας προσπάθειας.
Πιστεύω ότι, όταν έρθει στη δημοσιότητα αυτό το έργο, θα αποτιμηθεί ως τέτοιο και από τις δύο κοινωνίες μας και από τους δύο λαούς. Η συγκεκριμένη δημοσιοποίηση ελπίζουμε ότι θα ξεκινήσει το φθινόπωρο, καθώς έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα και είμαστε στην τελική φάση για να γίνονται δημοσιεύσεις ανά 2 ή 4 τόμους. Το υλικό που θα δημοσιευθεί θα είναι συνολικά 32 τόμοι των 500 ή 600 σελίδων ο καθένας.
Θέλω να υπογραμμίσω ότι είναι σημαντικό αυτή η δημοσιοποίηση –που δεν είναι θέσφατο, γιατί μιλάμε για μαρτυρίες πολλές εκ των οποίων δόθηκαν δέκα χρόνια μετά και άρα εμπεριέχουν το σαφές ενδεχόμενο ή την επικινδυνότητα επικαλύψεων, αποσιωπήσεων και υποκειμενισμών, όπως επισημαίνουμε και στον πρόλογο της έκδοσης οι δύο Πρόεδροι– να δώσει το έναυσμα για μια ειλικρινή, από όλες τις πλευρές, προσπάθεια να μαζευτεί όλο το υλικό είτε από ιδιωτικά είτε από συλλογικά αρχεία, ιδιαίτερα στην Κύπρο που υπήρξε ο χώρος της τραγωδίας. Με αυτόν τον τρόπο, θα δοθεί η ευχέρεια τα επόμενα χρόνια να υπάρξει μια πραγματική, ουσιαστική και ιστορική αποτύπωση, που θα περιλαμβάνει και την ηθικο-πολιτική διάσταση που είναι τόσο αναγκαία μετά από τόσες δεκαετίες, ως τιμή για τον κόσμο που χάθηκε και για την τραγωδία που έζησαν τότε και μετέπειτα οι Κύπριοι.
Επιπλέον, γίνεται και μια αποτίμηση των τεράστιων ευθυνών των στρατιωτικών πραξικοπηματικών καταστάσεων, που οδηγούν σχεδόν νομοτελειακά σε τραγωδίες, και των αντιλήψεων που τότε είτε προώθησαν ενεργητικά, είτε ανέχθηκαν, είτε συνεργάστηκαν, είτε χρησιμοποίησαν τη χούντα στην Ελλάδα και πραξικοπηματίες στην Κύπρο.
Ερ: Αναφορικά με την υπόθεση της απέλασης των δύο Ρώσων διπλωματών και της απαγόρευσης εισόδου σε άλλους δύο, εκτιμάτε ότι η Ελλάδα βρίσκεται αυτή τη στιγμή στη δίνη ενός γεωπολιτικού παιχνιδιού;
Απ: Η περιοχή μας παρουσιάζει εκ των πραγμάτων εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον, λόγω της μεγάλης και διαχρονικής αποσταθεροποίησης που υπάρχει στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, και λόγω της μεταβατικής φάσης στην οποία βρίσκεται η Τουρκία στις σχέσεις της με τη Δύση και όχι μόνο. Είναι εύλογο ότι σε αυτές τις συνθήκες υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τη χώρα μας και την πολιτική της, για την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για τη συμφωνία Ελλάδας-πΓΔΜ, καθώς και για τον ενεργειακό κόμβο που διαμορφώνεται στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Η χώρα μας έχει σταθερές σχέσεις ανήκουσα παραδοσιακά σε ευρωπαϊκούς και νατοϊκούς θεσμούς. Παράλληλα, έχει σταθερές σχέσεις και αποτελεί γέφυρα και με τη Μέση Ανατολή και με άλλες χώρες. Παραδοσιακά ασκείται από την πλευρά της Ελλάδας μια πολυδιάστατη πολιτική.
Με τη Ρωσία, με την οποία έχουμε παραδοσιακή φιλία σε πάρα πολλούς τομείς, υπήρξε απ’ ό,τι φαίνεται –δεν δύναμαι εκ της θέσεως μου να γνωρίζω λεπτομέρειες– ένα συμβάν με την παρουσία διπλωματών, οι οποίοι υπερέβησαν τα εσκαμμένα.
Το συγκεκριμένο συμβάν αντιμετωπίστηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών και πιστεύω ότι το στίγμα το δίνουν και οι ανακοινώσεις της ελληνικής κυβέρνησης. Δεν θεωρούμε ότι έχει υπάρξει κάποιου είδους αρνητική τομή στις σχέσεις μας με τη Ρωσία. Διευκρινίζοντας κάποια θέματα που σχετίζονται με τα όρια των διακρατικών και διεθνών σχέσεων, μπορούμε να προχωρήσουμε.
Παρακολουθούμε με προσοχή τις τελευταίες εξελίξεις. Θεωρώ ότι είναι ανατάξιμες οι εντυπώσεις που έχουν δημιουργηθεί γύρω από αυτό το θέμα και νομίζω ότι μπορούμε συντόμως να πορευθούμε στον ίδιο καμβά των παραδοσιακών ισχυρών σχέσεων φιλίας που υπάρχουν.
Ερ: Πρόσφατα έγινε αναφορά τόσο από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης, όσο και από τον Πρωθυπουργό της πΓΔΜ, σε επιχειρηματικά συμφέροντα που επιχειρούν να πυροδοτήσουν αντιδράσεις ενάντια στη συμφωνία των Πρεσπών. Θεωρείτε ότι υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο που στοχεύει στο να μην ευοδωθεί αυτή η συμφωνία;
Απ: Μπορεί να υπάρχει. Είναι σίγουρο ότι από πολλές πλευρές υπάρχει ένα ενδιαφέρον οικονομικών ή γεω-στρατηγικών συμφερόντων για να μην ευοδωθεί αυτή η συμφωνία, όπως επίσης υπήρχε και πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για να διατηρείται αυτή η ακινησία επί 26 χρόνια.
Πλην όμως, αυτά ενυπάρχουν πάντοτε σε έναν οδικό χάρτη. Διότι πρόκειται για μια συμφωνία, η οποία στηρίζεται σε έναν οδικό χάρτη μέχρι την τελική κύρωσή της, που ελπίζω να γίνει από την ελληνική κυβέρνηση, με την έννοια ότι ελπίζω να περαιωθούν όλες οι προϋποθέσεις από την πλευρά της πΓΔΜ. Άρα, σε αυτό το κρίσιμο διάστημα που έγινε η διαπραγμάτευση μέχρι τη συμφωνία των Πρεσπών, αλλά και στο επόμενο εξάμηνο, είναι σίγουρο ότι διαφορετικές πολιτικές και συμφέροντα θα προσπαθήσουν να αποκτήσουν θέσεις σε μια διαμάχη, η οποία αφορά όλη την περιοχή. Σας επαναλαμβάνω ότι αυτό το θεωρώ κάτι σύνηθες.
Δεν πιστεύω ότι η μεγάλη μάζα των ανθρώπων, Ελλήνων –Μακεδόνων και μη– οι οποίοι είναι ευαισθητοποιημένοι γύρω από αυτό το ζήτημα και μπορεί να έχουν διαφορετική άποψη για τη συμφωνία, εμφορείται ή καθοδηγείται από ένα τέτοιο σχέδιο. Πλην όμως, νομίζω ότι θα πρέπει, με μεγάλη προσοχή και όχι με ελαφρότητα, να δούμε κινήσεις που θέλουν να ποδηγετήσουν αυτή την ευαισθησία. Ως προς αυτό, πιστεύω ότι θα πρέπει να έχουμε ανοικτές τις κεραίες μας, να είμαστε πειστικοί στον διάλογο που διεξάγεται και να προσπαθήσουμε να σμικρυνθούν οι όποιες αντιρρήσεις επί της ουσίας.
Διότι η αντίρρηση που έχει έρθει στην επιφάνεια δεν είναι αυτή την οποία θέτει προσχηματικά, ίσως, η αξιωματική αντιπολίτευση: δηλαδή, τον τρόπο με τον οποίο είναι εκπεφρασμένες μέσα στη συμφωνία των Πρεσπών η γλώσσα, η εθνότητα, η εθνικότητα, η υπηκοότητα, που κατά τη γνώμη μου είναι αποσαφηνισμένα θέματα. Δυστυχώς, η αντίρρηση –που φτάνει ορισμένες φορές και σε κάποιες οξυμένες συμπεριφορές– έχει να κάνει με την ουσία. Θεωρούν, δηλαδή, ορισμένες πλευρές ότι δεν πρέπει αυτή η γειτονική χώρα κατ’ ουδένα τρόπο και με οποιαδήποτε διασφάλιση να έχει σύνθετη ονομασία που να εμπεριέχει τον όρο Μακεδονία. Αντιλαμβάνεστε ότι κάτι τέτοιο σημαίνει μια δομική ακινησία, απολύτως επικίνδυνη και για τα ελληνικά συμφέροντα και για την ιστορική, ηθική και βαλκανική διάσταση του θέματος.
Ερ: Άρα, εσείς θα είστε ο Πρόεδρος της Βουλής που θα επικυρώσει τη συμφωνία των Πρεσπών;
Απ: Θα είμαι υπερήφανος εάν είμαι στην έδρα, όταν έρθει προς κύρωση αυτή η συμφωνία.
Ερ: Αυτό πώς θα συμβεί, δεδομένης της θέσης που εκφράζουν οι Ανεξάρτητοι Έλληνες;
Απ: Η εντύπωση και η εκτίμηση που έχουμε είναι ότι μέσα στο διάστημα των επόμενων μηνών, όπου θα αποσαφηνιστούν όλες οι προσχηματικές ή πραγματικές ενστάσεις, θα υπάρξει ευρεία πλειοψηφία που θα ψηφίσει τη συμφωνία μέσα στην Ελληνική Βουλή.
Ερ: Τον Αύγουστο ολοκληρώνεται το πρόγραμμα στήριξης στην Ελλάδα. Είναι ένα “success story” της ελληνικής κυβέρνησης; Και δεύτερον, τι θα πρέπει να αναμένουμε από εδώ και πέρα;
Απ: Αυτό το οποίο συνέβη –και είμαστε ευτυχείς για το ότι συνέβη με αυτόν τον τρόπο, εφόσον πλέον πήραμε και τον διακανονισμό του χρέους, ο οποίος θα έχει συνέπειες που θα είναι θετικές μέσα στα επόμενα χρόνια– είναι ότι ολοκληρώθηκε η υπόσχεση την οποία δώσαμε στο εκλογικό σώμα στις 20 Σεπτεμβρίου του 2015, με παρούσα όλη τη συμφωνία-σοβαρό συμβιβασμό που έγινε από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ, με παρούσα δηλαδή τη συμφωνία του Ιουλίου του 2015. Και ολοκληρώνεται ακριβώς κατά τον τρόπο με τον οποίο είχε εκτεθεί προς τον ελληνικό λαό.
Δεν έχουν υπάρξει, δηλαδή, σοβαρές επιπλέον δεσμεύσεις. Και ταυτόχρονα μέσα σε αυτή την τριετία υπήρξαν και κατατέθηκαν πολιτικές επιπλέον των μνημονιακών δεσμεύσεων, οι οποίες λειτούργησαν για την κοινωνική ανακούφιση, για να σμικρυνθεί το μεγάλο ποσοστό της ανεργίας, για να έχει ο κόσμος πρόσβαση στο Σύστημα Υγείας, για να υπάρξει ανακούφιση και σε μεγάλο βαθμό άρση της κατάστασης φτωχοποίησης, για να μπορεί σχεδόν διπλάσιος αριθμός παιδιών να πηγαίνει σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, για να γίνουν θεσμικές μεταρρυθμιστικές τομές με σοβαρά νομοσχέδια πάνω σε ζητήματα δικαιωμάτων και ελευθεριών.
Υπήρξε, επομένως, ένα επιπλέον έργο πέραν αυτού της σοβαρής μνημονιακής δέσμευσης-συμβιβασμού του Ιουλίου που είχε εκτεθεί ενώπιον του ελληνικού λαού. Αυτό το έργο, ολοκληρώνεται, σε μεγάλο βαθμό, τώρα τον Αύγουστο. Και μέχρι να πάμε στις εκλογές θα δοθεί η δυνατότητα για να γίνει κατανοητό, με επί της ουσίας πολιτική, το κλείσιμο αυτής της περιόδου. Για αυτόν το λόγο, αποκλείω απολύτως τις εκλογές εντός του 2018. Πλέον, με τον δημοσιονομικό χώρο που δημιουργείται θα μπορούν με αποφάσεις τους οι ελληνικές κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε αναδιανομή, σε φορολογικές ελαφρύνσεις, σε λήψη μέτρων που θα βοηθούν αφενός στην ανάταξη της ελληνικής κοινωνίας και αφετέρου στον αναπτυξιακό-παραγωγικό άξονα, όπως προβλέπει το αναλυτικό 70σέλιδο πρόγραμμα, κατατεθειμένο για πρώτη φορά από τη χώρα μας προς τους θεσμούς, τον Μάιο του 2018. Άρα χρειαζόμαστε αυτούς τους μήνες και αποκλείω απολύτως ότι θα υπάρξει οποιοσδήποτε εκλογικός αιφνιδιασμός.
Την 1η Οκτωβρίου αρχίζει η τελευταία Σύνοδος της Ελληνικής Βουλής, ενώ θα γίνει και Συνταγματική Αναθεώρηση, δηλαδή το πρώτο στάδιο της Συνταγματικής Αναθεώρησης, η οποία θα ολοκληρωθεί στην επόμενη Βουλή. Πιστεύω ότι το προσεχές διάστημα θα καταστεί δυνατόν να εξισορροπηθούν μέτρα και δεσμεύσεις, ορισμένα εκ των οποίων ήταν εκτός του προγράμματος και τα οποία έχουν αναληφθεί, ή και να μην εφαρμοστούν, με την έννοια της αναδιανομής στον δημοσιονομικό χώρο που θα δημιουργηθεί.
Όλη η φιλολογία, που δημιούργησε το αντιπολιτευτικό αφήγημα του «τετάρτου μνημονίου» είναι έωλη. Όλα τα δεδομένα καταρρίπτουν απολύτως και επί της ουσίας –όχι με μια ρητορική “success story”– την αντιπολιτευτική άποψη περί τετάρτου μνημονίου. Βγαίνουμε καθαρά.
Ερ: Παρατήρησα ότι είπατε ότι οι εκλογές δεν θα γίνουν εντός του 2018, αλλά δεν μιλήσατε για ολοκλήρωση της τετραετίας.
Απ: Έχουμε πει ότι θα ολοκληρωθεί η τετραετία, αυτό είναι σαφές. Από εκεί και πέρα, θα υπάρξουν ενδιάμεσα και άλλες εκλογές, αφού σύμφωνα με τον «Κλεισθένη», στις 22 Μαΐου, θα γίνουν εκλογές με τουλάχιστον τρεις κάλπες. Άρα μιλάμε για ένα καθαρό προεκλογικό διάστημα τουλάχιστον δέκα μηνών. Οι βουλευτικές εκλογές προφανώς μπορούν να πάνε ή τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο. Δεν μιλάμε σε καμία περίπτωση για εκλογές εντός του 2018 ή για το πρώτο διάστημα του 2019.
ΚΥΠΕ