Πρόεδρος της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων: Όχι κάτω από το χαλί τα προβλήματα

Δεν είναι λύση, τόνισε ο Πρόεδρος της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων, Δρ. Χρύσανθος Γεωργίου, να «κρύβουμε κάτω από το χαλί» το υπαρκτό πρόβλημα της εξάρτησης από παράνομες ουσίες και άλλες εξαρτήσεις όπως το τσιγάρο, το αλκοόλ και ο τζόγος». Η λύση, σημείωσε, είναι η ρητή εφαρμογή της Νομοθεσίας και η κινητοποίηση της κοινωνίας μέσω προγραμμάτων ενημέρωσης και πρόληψης ώστε να πατάσσεται το κακό εν τη γενέσει του.

Σε τηλεοπτική συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, ο Χρύσανθος Γεωργίου δήλωσε ότι στις 30 του Μάη, στο Προεδρικό Μέγαρο, στην παρουσία και του Προέδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη, «θα ενημερώσουμε το ευρύ κοινό για τις αρμοδιότητες και ευθύνες με τις οποίες έχει επιφορτιστεί η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων και θα παρουσιαστεί το πλάνο δράσης και ο σχεδιασμός της Αρχής μέχρι το 2020».

Για το ζήτημα των ουσιών εξάρτησης, ο κ. Γεωργίου είπε ότι «σχετίζεται με πολλούς παράγοντες, δεν είναι άσπρο – μαύρο και αυτοί οι παράγοντες είναι βιολογικοί, ψυχολογικοί, κοινωνικοί και όταν θα δράσουμε για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα έχουμε υποχρέωση να δράσουμε σε όλα αυτά τα επίπεδα».

Ανέφερε ότι «για αυτό και ζητήσαμε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων το Νοέμβριο του 2017 να προχωρήσει και να μας βοηθήσει με την αλλαγή της Νομοθεσίας, εκσυγχρονίζοντας την όχι μόνο στο όνομα αλλά κυρίως στο περιεχόμενό της για να μην στιγματίζει τους χρήστες». Το όνομα με το οποίο δρούσε η Αρχή πριν την ψήφιση της Νομοθεσίας, ήταν «Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου».

Ο Πρόεδρος της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων είπε ότι δεν άλλαξε μόνο η Νομοθεσία «αλλά εκσυγχρονίστηκαν και οι ορισμοί δηλαδή τί είναι θεραπεία, τί είναι πρόληψη, τί είναι μείωση της βλάβης».

Πρόσθεσε ότι «εισαγάγουμε νέους ορισμούς και μας δίνεται παράλληλα η δυνατότητα να αντιμετωπίσουμε προβλήματα που μέχρι τώρα δεν τα ακουμπούσε κανένας, όπως είναι ο τζόγος, το κάπνισμα και το αλκοόλ».

«Με αυτό τον τρόπο όλες οι εξαρτήσεις έρχονται κάτω από τις αρμοδιότητες και τον έλεγχο της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου» είπε ο Πρόεδρος της, ενώ απαντώντας σε σχετική ερώτηση ανέφερε πως «θεωρούμε ότι είμαστε ικανοποιητικά στελεχωμένοι, σαφώς όμως θα μπορούσαμε να είμαστε ακόμα καλύτερα».

Όπως είπε ο κ. Γεωργίου, «αυτές τις μέρες έχουν εγκριθεί από τη Βουλή τρεις θέσεις για την Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου, δύο λειτουργών και μίας εκτελεστικής γραμματέως έτσι θεωρούμε ότι θα ενισχυθούμε περαιτέρω σε μια προσπάθεια να ασκήσουμε την εξουσία που μας δίνει ο νομοθέτης όσο το δυνατόν καλύτερα».

Σημείωσε και το γεγονός ότι «η Αρχή συμμετέχει και στην εφαρμογή της Νομοθεσίας περί εναλλακτικών ποινών δηλαδή αντί της φυλάκισης η θεραπεία», εξηγώντας ότι «εάν κάποιος συλλαμβάνεται και δεν έχει υποπέσει σε ένα αδίκημα, με εξαίρεση για παράδειγμα τη δολοφονία ή το βιασμό, να δικαιούται να ζητήσει μέσω του δικηγόρου του την ένταξή του σε προγράμματα αποθεραπείας αντί της φυλάκισης».

«Οπότε έχουμε επιφορτιστεί και με αυτή την ευθύνη την οποία είμαστε σε θέση να φέρουμε εις πέρας  θεωρώντας ότι αυτό δίνει και το στίγμα στο οποίο κινείται η ίδια η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων», είπε ο κ. Γεωργίου.

Πρόσθεσε ότι «για εμάς ο χρήστης είναι ένας ασθενής και η χρήση είναι θέμα δημόσιας υγείας και αυτός είναι ο τρόπος προσέγγισης των εξαρτημένων από την Αρχή».

Όπως είπε ο Δρ Γεωργίου, «η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου ως η Αρχή του κράτους για θέματα εξάρτησης έχει καταρτίσει μια Εθνική Στρατηγική ισόρροπη, η οποία, δηλαδή, περιλαμβάνει, πρόληψη, καταστολή, μείωση της βλάβης, αποθεραπείας και επανένταξης στην κοινωνία».

Ανέφερε ότι «η ευθύνη της καταστολής των εξαρτήσεων ανήκει στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης και θεωρούμε, ναι, ότι πρέπει να εφαρμόζονται οι νομοθεσίες και οι έμποροι των ναρκωτικών πρέπει να οδηγούνται ενώπιον της δικαιοσύνης».

«Δεν πρέπει να ‘χαρίζεται’ ο νόμος στους εμπόρους των ουσιών εξάρτησης, των ναρκωτικών», είπε ο κ. Γεωργίου και αναφέρθηκε στη «λεπτή ισορροπία μεταξύ χρηστών και εμπόρων και το γεγονός ότι χρήστες μετατρέπονται σε βαποράκια για να εξασφαλίσουν την δόση τους».

Πρόσθεσε ότι «αυτό είναι ένα πάρα πολύ σύνθετο και δύσκολο πρόβλημα και όχι μόνο για την Κύπρο».

Ο Πρόεδρος της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων είπε ότι «στην τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου κατά της Τοξικομανίας, τα εγκλήματα που σχετίζονται με τη χρήση γίνονται από χρήστες οι οποίοι για να μπορέσουν να εξασφαλίσουν τη δόση τους ίσως υποπέσουν στην εμπορία είτε σε μικρο-εγκλήματα».

Αυτό όμως που φαίνεται, συνέχισε, «είναι ότι δεν είναι γραμμική η σχέση εγκλήματος και χρήσης, δεν είναι όλοι οι χρήστες δολοφόνοι και ούτε όλοι οι εγκληματίες χρήστες».

Σε ερώτηση για το νάρκοτεστ που εφαρμόζεται πλέον και στους κυπριακούς δρόμους, ο κ. Γεωργίου είπε ότι «η φιλοσοφία μας ως Αρχή όταν ζητήσαμε και στηρίξαμε την εφαρμογή του νάρκοτεστ δεν ήταν για να ενισχυθεί ποινικά το ζήτημα των ουσιών εξάρτησης αλλά γιατί για εμάς ήταν θέμα δημόσιας υγείας και ασφάλειας».

Πρόσθεσε ότι «σε όλες τις τελευταίες έρευνες του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου ενάντια στην Τοξικομανία καταδεικνύεται ότι όταν ένας χρήσης κάνναβης ή ένας υπό την επήρεια αλκοόλης οδηγούν, είναι φυσιολογικό να ευθύνονται για τροχαίες παραβάσεις και σοβαρά και θανατηφόρα δυστυχήματα».

«Όλοι οι θάνατοι που έχουμε, καταγράφεται ότι έχουν άμεση σχέση με τη χρήση κάνναβης και αλκοόλ, επομένως έχουμε υποχρέωση να δράσουμε» είπε ο κ. Γεωργίου.

Ανέφερε ότι υπάρχουν περιπτώσεις, για τις οποίες η Νομοθεσία προνοεί εξαίρεση των όσων παρανομούν από το ποινικό (δίκαιο) και τους βάζει σε μια άλλη διαδικασία όπως την καταβολή προστίμου, τη στέρηση της άδειας κυκλοφορίας και άλλα.

Όπως ο κ. Γεωργίου είπε στο ΚΥΠΕ, «η  λογική είναι να δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα, για την εκπόνηση του οποίου δουλεύουμε τώρα, ώστε αυτά τα άτομα να περνούν από το συγκεκριμένο πρόγραμμα και να ενταχθούν στη διαδικασία της θεραπείας».

Πρόσθεσε ότι «υπάρχει μια σύνδεση της χρήσης με την εγκληματικότητα και για να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος η θεραπεία πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο επομένως θέλουμε να διοχετεύσουμε αυτά τα άτομα προς θεραπευτικά προγράμματα».

Ωστόσο, είπε ο κ. Γεωργίου, κανείς δεν μπορεί να ασκήσει πίεση σε κάποιον ο οποίος δεν θέλει ένταξη σε πρόγραμμα θεραπείας, κάτι το οποίο σέβεται απόλυτα η Αρχή, η οποία όμως προσπαθεί να δημιουργήσει τους μηχανισμούς κινητοποίησης των ατόμων αυτών ώστε να ζητήσουν οι ίδιοι να ενταχθούν σε θεραπευτικά προγράμματα.

«Είναι πολύ λεπτές οι ισορροπίες. Στους ανήλικους είναι ίσως πιο εύκολα τα πράγματα στους ενήλικες όμως, υπάρχουν θέματα προσωπικών δεδομένων ενώ επίσης είμαστε μια κοινωνία που στιγματίζει άτομα και καταστάσεις και κάποιοι θέλουν να κρατούν κρυφό ότι οι ίδιοι ή άτομα του οικογενειακού και φιλικού τους περιβάλλοντός είναι χρήστες» είπε ο κ. Γεωργίου.

Απαντώντας σε ερώτηση για τη χρήση ναρκωτικών από εθνοφρουρούς, ο κ. Γεωργίου είπε ότι «στην Εθνική Φρουρά υπάρχει πρόβλημα και θεωρούμε ότι θα υφίσταται διότι και η ΕΦ είναι κομμάτι της κοινωνίας».

«Ο φαντάρος είναι φαντάρος, παίρνει την άδεια του από την Μονάδα όπου υπηρετεί, πάει στο σπίτι του, κάνει τη ζωή του, επιστρέφει πίσω στο στρατόπεδο όποτε δεν μπορείς να τον διαχωρίσεις», πρόσθεσε.

Ο κ. Γεωργίου έψεξε το γεγονός ότι «μέχρι το 2011 κανένας δεν μπορούσε να δει το θέμα κατάματα, υπήρχε άρνηση να γίνουν έρευνες, εμείς όμως καταφέραμε και είπαμε ότι έχει πρόβλημα στην Εθνική Φρουρά και η μόνη διαφορά του στρατού με την κοινωνία είναι ότι στην πρώτη περίπτωση έχεις μαζεμένο τον όγκο των νεαρών ενήλικων ανδρών οι οποίοι σύμφωνα με έρευνες είναι οι πρώτοι που θα δοκιμάσουν να κάνουν χρήση».

Η Εθνική Φρουρά, συνέχισε, «είναι μία αντανάκλαση της κοινωνίας, επομένως, και εκεί πρέπει να παρέμβουμε και υπάρχουν και εφαρμόζονται προγράμματα πρόληψης σε συνεργασία με διάφορους εμπλεκόμενους φορείς».

Όπως είπε ο κ. Γεωργίου, «όταν έχεις ένα πρόβλημα και παραδεχτείς ότι υπάρχει, τότε μπορείς και να το αντιμετωπίσεις όταν όμως το κρύβεις κάτω από το χαλί δεν το αντιμετωπίζεις, θεωρώ ότι είμαστε σε καλό δρόμο, έχουμε όμως πάρα πολλή δουλειά να κάνουμε».

Ερωτηθείς για τους οικονομικούς πόρους που διατίθενται στην Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων, ο Πρόεδρός της είπε ότι «χρειαζόμαστε οικονομική στήριξη, και δεν το λέω γιατί όπως όλοι οι οργανισμοί θέλουμε να έχουμε κάποια χρήματα να κινούμαστε, αλλά για να τρέξουμε προγράμματα θεραπείας και πρόληψης χρειαζόμαστε χρήματα όπως χρήματα χρειάζονται για κινητοποίηση και άλλων φορέων».

Για παράδειγμα, συνέχισε, αυτή τη στιγμή, «σε συνεργασία με τους Δήμους Λάρνακας και Λεμεσού και περίχωρα της Λευκωσίας έχουν αναπτυχθεί προγράμματα σε γειτονιές, αθόρυβα, για αυτό και χρειάζονται οικονομικοί πόροι για να εργοδοτήσεις ψυχολόγους, κοινωνιολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς».

Ο κ. Γεωργίου, σε ερώτηση εάν η Αρχή δέχεται αναφορές για το ενδεχόμενο προβλήματος χρήσης παράνομων ουσιών απάντησε καταφατικά, προσθέτοντας ότι «κατόπιν, ενημερώνουμε τους λειτουργούς που συντονίζουν τα προγράμματα σε κάθε περιοχή και σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας και το Υπουργείο Παιδείας ενώ προσπαθούμε και εμείς να εντοπίσουμε οικογένειες και παιδιά που χρειάζονται βοήθεια».

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό, συνέχισε, «να παρέχουμε στήριξη σε αυτά τα άτομα και να τους απομακρύνουμε από αρνητικούς παράγοντες που ίσως τους οδηγήσουν στην χρήση».

Αναφορικά με άλλες εξαρτήσεις πλην των ναρκωτικών, ο κ. Γεωργίου είπε ότι «στο παιγνίδι μπαίνουν και άλλες εξαρτήσεις όπως ο τζόγος με το πρόβλημα να αγγίζει και μαθητές περίπου στα 16 τους χρόνια ενώ σύμφωνα με έρευνα της Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός, κάποιες χιλιάδες, εξαρτημένων».

Πρόσθεσε ότι «είναι τελείως καινούργιο αντικείμενο το θέμα του τζόγου, έχουν εγκριθεί τα πρώτα τρία προγράμματα το περιεχόμενο των οποίων θα ανακοινωθεί προσεχώς και θα προχωρήσουμε με τη συνεργασία και της Εθνικής Αρχής Στοιχημάτων σε προγράμματα πρόληψης εκεί όπου χρειάζεται».

Αναφορικά με το κάπνισμα, ο Πρόεδρος της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων σημείωσε την απαρέσκειά του «για τη χαλάρωση της εφαρμογής της νομοθεσίας για απαγόρευση του καπνίσματος στα κέντρα αναψυχής κατά τις βραδινές ώρες, γεγονός που η κοινωνία το εκλαμβάνει ως μια μορφή ατιμωρησίας και μη τήρησης νομοθεσιών που έχουν ψηφιστεί».

Τέλος, για τη νουθεσία και συμβουλή που o ίδιος δίνει κυρίως στη νεολαία, ο κ. Γεωργίου «δανείστηκε» μια φράση του Νίκου Καζαντζάκη : "Φτάσε όπου μπορείς παιδί μου, φτάσε όπου δεν μπορείς».

«Και συμπληρώνω ότι πρέπει να προσπαθούμε, να δίνουμε τις μάχες μας, κάποιες από τις οποίες θα κερδίσουμε, κάποιες από τις οποίες θα χάσουμε, η ζωή όμως συνεχίζεται, δεν πρέπει να λυγίζουμε και θεωρώ ότι τα ναρκωτικά δεν είναι λύση», είπε, κλείνοντας, ο Πρόεδρος της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου