Η ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής στη Σύνοδο Κορυφής Ε.Ε.-Δυτικών Βαλκανίων
07:21 - 17 Μαΐου 2018
Στις 09:45 τοπική ώρα ξεκινά στη Σόφια της Βουλγαρίας, η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, με στόχο να υπογραμμιστεί η ευρωπαϊκή προοπτική της περιοχής και να συμφωνηθεί ένας οδικός χάρτης δράσεων με έμφαση στη διασύνδεση των υποδομών και την ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών στην περιοχή.
Αντιθέτως οι 28 της ΕΕ δεν πρόκειται σήμερα να προσφέρουν μια «λευκή επιταγή» ένταξης των χωρών της περιοχής στην ΕΕ, ή να δεσμευθούν σε τελικές ημερομηνίες. Η ΕΕ αναμένεται να καταστήσει σαφές ότι, τόσο η διαδικασία απόδοσης καθεστώτος υποψήφιας χώρας, όσο και η ίδια η ένταξη είναι διαδικασίες που βασίζονται στις ικανότητες και την απόδοση των αιτούντων (merit based). Ωστόσο ειδικά για τη Σερβία και το Μαυροβούνιο, δύο χώρες που έχουν ήδη καθεστώς υποψηφιότητας και οι συνομιλίες τους με την ΕΕ έχουν προχωρήσει σημαντικά, γίνεται μνεία στο 2025 ως πιθανή χρονιά για την ένταξή τους στην ΕΕ.
Την ίδια ώρα στη βάση των εκθέσεων της Κομισιόν, η Αλβανία και η FYROM καλούνται να επιταχύνουν τις εσωτερικές τους μεταρρυθμίσεις, ιδιώς σε σχέση με την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, όπως και την προώθηση του Κράτους Δικαίου και τις σχέσεις καλής γειτονίας. Σε ό,τι αφορά τη FYROM η χώρα αυτή καλείται να διατηρεί σχέσεις καλής γειτονίας με την Ελλάδα και να συμβάλει στην επίλυση του ζητήματος της ονομασίας - κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για την ενταξιακή της πορεία. Η ΕΕ καλωσορίζει την ως τώρα πρόοδο που έχει επιτευχθεί με την Ελλάδα και στο ίδιο πλαίσιο αναμένεται με ενδιαφέρον μια κατ`ιδίαν συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Σκοπιανό ομόλογό του Ζάεφ, στο περιθώριο. Πρέπει όμως να διευκρινιστεί ότι η ΕΕ, η Κομισιόν ή τα Κράτη Μέλη της, δεν πιέζουν με κανένα τρόπο την Ελλάδα για "υποχωρήσεις" στο ζήτημα των Σκοπίων - είναι δεδομένη εξάλλου η ρητή και κατηγορηματική τοποθέτηση Γιούνκερ για το θέμα στο ελληνικό κοινοβούλιο.
Για την Βοσνία και το Κοσόβο στη συγκεκριμένη συγκυρία δεν μπορεί να γίνει καν λόγος για ένταξη, καθώς η μεν Βοσνία έχει αφενός ένα ιδιαίτερο καθεστώς, αφετέρου δεν έχει απαντήσει στα λεγόμενα ερωτηματολόγια πης ΕΕ (που καθορίζουν το επίπεδο ετοιμότητας για προενταξιακό διάλογο) και το Κόσοβο δεν αναγνωρίζεται ως κράτος από πέντε Κράτη Μέλη της ΕΕ.
Αυτό που μπορεί να γίνει σήμερα, είναι η προώθηση μιας θετικής ατζέντας και η καλλιέργια μιας προσδοκίας, 15 χρόνια μετά τη Σύνοδο της Θεσσαλονίκης στην οποία εγκαινιάσθηκε το άνοιγμα της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια. Η θετική ατζέντα θα συνοδεύεται από επενδυτικές δεσμεύσεις, ιδίως στον τομέα των υποδομών.
Υπενθυμίζεται ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης συμμετείχε χθες στην προπαρασκευαστική Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και το άτυπο δείπνο των 28, όπου συζητήθηκε η απάντηση της ΕΕ στην εμπορική πολιτική Τραμπ, η διασφάλιση της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιραν, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και η ολοκλήρωση της ψηφιακής αγοράς της ΕΕ.
Η Σύνοδος αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 15:00 τοπική ώρα.
Αντιθέτως οι 28 της ΕΕ δεν πρόκειται σήμερα να προσφέρουν μια «λευκή επιταγή» ένταξης των χωρών της περιοχής στην ΕΕ, ή να δεσμευθούν σε τελικές ημερομηνίες. Η ΕΕ αναμένεται να καταστήσει σαφές ότι, τόσο η διαδικασία απόδοσης καθεστώτος υποψήφιας χώρας, όσο και η ίδια η ένταξη είναι διαδικασίες που βασίζονται στις ικανότητες και την απόδοση των αιτούντων (merit based). Ωστόσο ειδικά για τη Σερβία και το Μαυροβούνιο, δύο χώρες που έχουν ήδη καθεστώς υποψηφιότητας και οι συνομιλίες τους με την ΕΕ έχουν προχωρήσει σημαντικά, γίνεται μνεία στο 2025 ως πιθανή χρονιά για την ένταξή τους στην ΕΕ.
Την ίδια ώρα στη βάση των εκθέσεων της Κομισιόν, η Αλβανία και η FYROM καλούνται να επιταχύνουν τις εσωτερικές τους μεταρρυθμίσεις, ιδιώς σε σχέση με την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, όπως και την προώθηση του Κράτους Δικαίου και τις σχέσεις καλής γειτονίας. Σε ό,τι αφορά τη FYROM η χώρα αυτή καλείται να διατηρεί σχέσεις καλής γειτονίας με την Ελλάδα και να συμβάλει στην επίλυση του ζητήματος της ονομασίας - κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για την ενταξιακή της πορεία. Η ΕΕ καλωσορίζει την ως τώρα πρόοδο που έχει επιτευχθεί με την Ελλάδα και στο ίδιο πλαίσιο αναμένεται με ενδιαφέρον μια κατ`ιδίαν συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Σκοπιανό ομόλογό του Ζάεφ, στο περιθώριο. Πρέπει όμως να διευκρινιστεί ότι η ΕΕ, η Κομισιόν ή τα Κράτη Μέλη της, δεν πιέζουν με κανένα τρόπο την Ελλάδα για "υποχωρήσεις" στο ζήτημα των Σκοπίων - είναι δεδομένη εξάλλου η ρητή και κατηγορηματική τοποθέτηση Γιούνκερ για το θέμα στο ελληνικό κοινοβούλιο.
Για την Βοσνία και το Κοσόβο στη συγκεκριμένη συγκυρία δεν μπορεί να γίνει καν λόγος για ένταξη, καθώς η μεν Βοσνία έχει αφενός ένα ιδιαίτερο καθεστώς, αφετέρου δεν έχει απαντήσει στα λεγόμενα ερωτηματολόγια πης ΕΕ (που καθορίζουν το επίπεδο ετοιμότητας για προενταξιακό διάλογο) και το Κόσοβο δεν αναγνωρίζεται ως κράτος από πέντε Κράτη Μέλη της ΕΕ.
Αυτό που μπορεί να γίνει σήμερα, είναι η προώθηση μιας θετικής ατζέντας και η καλλιέργια μιας προσδοκίας, 15 χρόνια μετά τη Σύνοδο της Θεσσαλονίκης στην οποία εγκαινιάσθηκε το άνοιγμα της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια. Η θετική ατζέντα θα συνοδεύεται από επενδυτικές δεσμεύσεις, ιδίως στον τομέα των υποδομών.
Υπενθυμίζεται ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης συμμετείχε χθες στην προπαρασκευαστική Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και το άτυπο δείπνο των 28, όπου συζητήθηκε η απάντηση της ΕΕ στην εμπορική πολιτική Τραμπ, η διασφάλιση της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιραν, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και η ολοκλήρωση της ψηφιακής αγοράς της ΕΕ.
Η Σύνοδος αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 15:00 τοπική ώρα.