Οι δύο κινήσεις του Τραμπ που έβαλαν «φωτιά» στη Μέση Ανατολή

Εκρηκτικό είναι το σκηνικό που διαμορφώνεται στην Λωρίδα της Γάζας -αλλά και σε όλη την Μέση Ανατολή εν γένει- μετά από τις δυο αμφιλεγόμενες αποφάσεις του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

Η απόφαση αφενός της μεταφοράς της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ κι αφετέρου η αποχώρηση των ΗΠΑ από την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν απειλούν να τινάξουν στον αέρα μια ολόκληρη περιοχή που, ούτως ή άλλως, ένα τόσο δα μικρό φιτίλι ήθελε προκειμένου να αναφλεγεί με άγνωστες συνέπειες.

Και βέβαια, το σχέδιο του Τραμπ είναι γνωστό: με αμφότερες τις κινήσεις, θέλει να αναγκάσει την Τεχεράνη να κάτσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, για την αναθεώρηση της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα καθώς και για τον επαναπροσδιορισμό των μεταξύ τους εμπορικών σχέσεων.

Σε αυτή του την στρατηγική -η οποία εν πολλοίς του έχει "επιβληθεί" από την σκληρή αμερικανική Δεξιά, η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με το εβραϊκό και το σαουδαραβικό λόμπι στις ΗΠΑ- εκτός από τους γνωστούς... άγνωστους συμμάχους (Ισραήλ και Σαουδική Αραβία), ο Τραμπ έχει με το μέρος του και την πρωτοφανή απροθυμία της ΕΕ να βγάλει το... φίδι από την μεσανατολική τρύπα, τηρώντας αποστάσεις σε ρόλο Πόντιου Πιλάτου.

Κι όλα αυτά συμβαίνουν ενώ έχουν ήδη προηγηθεί οι προ ημερών ανταλλαγές εχθροπραξιών, με το Ιράν -σύμφωνα με το Τελ Αβίβ- να στέλνει ρουκέτες στο Ισραήλ από το έδαφος της Συρίας κι εκείνο ν’ απαντά με μεγάλης κλίμακας επίθεση. 

Αιματηρά εγκαίνια σε κλίμα αμφισβήτησης

Την Δευτέρα το μεσημέρι εγκαινιάστηκε σε «πανηγυρικό» κλίμα η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ, ανήμερα της επετείου της ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ το 1948.

Η μετακίνηση της πρεσβείας, η οποία μέχρι τώρα ήταν εγκατεστημένη στο Τελ Αβίβ, σήμανε μονομερή ρήξη με την πολιτική που ασκούσε η αμερικανική διπλωματία επί δεκαετίες.

Ταυτόχρονα, η απόφαση Τραμπ αντίκειται προς τη διεθνή συναίνεση, κατά την οποία οι πρεσβείες δεν πρέπει να εγκατασταθούν στην Ιερουσαλήμ πριν υπάρξει διευθέτηση για το τελικό καθεστώς της πόλης κατόπιν διαπραγματεύσεων μεταξύ των Ισραηλινών και των Παλαιστίνιων.

«Οι ΗΠΑ τελικά έκαναν το επόμενο βήμα, ένα μεγάλο βήμα το οποίο ψηφίστηκε, αλλά και αμφισβητήθηκε όλα αυτά τα χρόνια. Σήμερα ανοίγουμε την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ. Ξανά οι ΗΠΑ ανοίγουν το δρόμο ως το πρώτο έθνος που μετέφερε την πρεσβεία του», σημείωσε ο πρέσβης.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, που δεν μετέβη τελικά στην Ιερουσαλήμ, έστειλε βιντεοσκοπημένο μήνυμα, το οποίο προβλήθηκε κατά τη διάρκεια της τελετής.

«Οι ΗΠΑ θα είναι πάντα ένας σημαντικός φίλος και σύμμαχος του Ισραήλ για την ελευθερία και την ειρήνη. Ευχόμαστε στον καλή τύχη στον πρέσβη Φρίντμαν για την ανάληψη των καθηκόντων του σε αυτήν την όμορφη πρεσβεία στην Ιερουσαλήμ και τείνουμε χείρα φιλίας προς του Ισραήλ, τους Παλαιστίνιους και σε όλους τους γείτονες. Να υπάρξει ειρήνη στην περιοχή. Οι ΗΠΑ παραμένουν απόλυτα δεσμευμένες στο να διευκολύνουν την επίτευξη μιας σταθερής ειρηνευτικής συμφωνίας. Είθε ο Θεός να ευλογήσει αυτήν την πρεσβεία. Είθε ο Θεός να φυλά όσους εργάζονται εκεί και τις ΗΠΑ»

Ωστόσο στη Λωρίδα της Γάζας οι διαδηλώσεις μετατράπηκαν σε ένα ανελέητο λουτρό άιματος με 2.500 τραυματίες και τουλάχιστον 52 νεκρούς, ανάμεσά τους κι 8 παιδιά κάτω των 16 ετών!

Η Ρωσία εξέφρασε φόβους ότι τα εγκαίνια σήμερα της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ θα αυξήσουν τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή.

"Ναι, έχουμε τέτοιους φόβους", δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ σε δημοσιογράφους μέσω τηλεδιάσκεψης, απαντώντας στην ερώτηση αν το Κρεμλίνο ανησυχεί ότι η κίνηση αυτή θα αυξήσει τις εντάσεις στην ευρύτερη περιοχή.

Παράλληλα εκπρόσωπος της Βρετανίδας πρωθυπουργού Τερέζα Μέι δήλωσε σήμερα ότι το Λονδίνο δεν σχεδιάζει να μεταφέρει την πρεσβεία του από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ και σημείωσε ότι η Βρετανία εξακολουθεί να διαφωνεί με την απόφαση των ΗΠΑ να το κάνουν αυτό.

Στο Ιράν... η Ευρώπη αναστενάζει

Ταυτόχρονα, με την αθέτηση της συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν (γνωστής κι ως JCPOA), είναι πλέον ακόμη πιο ξεκάθαρο πως ο πρόεδρος Τραμπ όχι μόνο τροπιλίζει μια διπλωματική προσπάθεια 13 ετών, αλλά συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο του "Η Αμερική πρώτα", μεγαλώνοντας έτσι εν γνώσει του το ρήγμα ανάμεσα σε ΕΕ και ΗΠΑ. 

Για τους «New York Times», η απόφαση του Αμερικανού Προέδρου για αποχώρηση απ' τη συμφωνία με το Ιράν δεν είναι τίποτε άλλο από το «αποτύπωμα» του δόγματος «America First» στην εξωτερική πολιτική του Λευκού Οίκου.

Ταυτόχρονα, σύμφωνα με την εφημερίδα, σηματοδοτεί και την αρχή μιας περιόδου επανακαθορισμού του νέου στίγματος των ΗΠΑ στη διεθνή σκηνή: πως πλέον, με τον Ντόναλντ Τραμπ στον προεδρικό θώκο, η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί να βασίζεται στην Ουάσιγκτον και να τη θεωρεί αξιόπιστο παράγοντα στις διεθνείς υποθέσεις.

"Πρόκειται για μια κλασική διαπραγματευτική τακτική α λα Ντόναλντ Τραμπ, δηλαδή, δεν μου αρέσει μια συμφωνία, τη σκίζω, φτιάχνω μια άλλη και διορθώνω τα πράγματα", υποστηρίζει ο Κρίστοφερ Ρούντι, πρόεδρος του ομίλου ΜΜΕ Newsmax, ένας άνθρωπος που τον γνωρίζει... από την καλή κι από την ανάποδη.

Αυτή ακριβώς η αναξιόπιστη τακτική του Τραμπ είναι που ανάγκασε, άλλωστε, και τον πρώην Πρόεδρο Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος σπάνια σχολιάζει δημόσια αποφάσεις του Τραμπ, να μιλήσει για «σοβαρό λάθος», τον πρώην υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι να αναφερθεί σε «αθέτηση του λόγου της Αμερικής», τον πρώην αντιπρόεδρο Τζον Μπάιντεν να προειδοποιήσει ότι η ΗΠΑ «απομονώνονται από όλες τις υπόλοιπες παγκόσμιες δυνάμεις» και τον πρώην διευθυντή της CIA Τζον Ο. Μπρέναν να χαρακτηρίσει την απόφαση Τραμπ «βλακώδη και επικίνδυνη».

"Ωστόσο, ο Τραμπ έχει να αντιμετωπίσει σημαντικά διπλωματικά εμπόδια στην Ευρώπη, όπου το εμπόριο με το Ιράν έχει αυξηθεί από την έναρξη ισχύος του JCPOA. Από το 2015 έως το 2017, οι ευρωπαϊκές εισαγωγές από το Ιράν αυξήθηκαν κατά περίπου 800% (κυρίως λόγω της ανανέωσης των ευρωπαϊκών εισαγωγών ιρανικού πετρελαίου), ενώ οι ευρωπαϊκές εξαγωγές προς το Ιράν αυξήθηκαν κατά περισσότερο από τέσσερα δισεκατομμύρια ευρώ (5 δισ. δολάρια) ετησίως κατά την ίδια περίοδο", τονίζει ο Πίτερ Χάρελ, αρθρογράφος στο Foreign Affairs. 

Με το Ιράν λοιπόν πλέον να έχει εναποθέσει τις ελπίδες του στον ευρωπαϊκό παράγοντα στην προσπάθειά του να αποφύγει μια νέα διεθνή απομόνωση, έρχεται και ένα ακόμη "χτύπημα" της αμερικανικής διπλωματίας να μας υπενθυμίσει....ποιοι είναι "μανούλες" στις ωμές παρεμβάσεις.

Ο Αμερικανός πρέσβης στο Βερολίνο, Ρίτσαρντ Γκρένελ, «προειδοποίησε» τις γερμανικές επιχειρήσεις να σταματήσουν άμεσα τις δραστηριότητές τους στο Ιράν. Σε δηλώσεις του επικαλέστηκε το διάγγελμα Τραμπ ότι οι νέες αμερικανικές κυρώσεις «θα στοχεύουν κρίσιμης σημασίας τομείς της ιρανικής οικονομίας» και ως εκ τούτου οι γερμανικές επιχειρήσεις «θα πρέπει να σταματήσουν άμεσα τις δραστηριότητές τους» στο Ιράν.

Αν κάτι δείχνει αυτό είναι πως ο Τραμπ δεν φείδεται... προσπαθειών προκειμένου να οδηγήσει την κόντρα ΕΕ-ΗΠΑ στα άκρα, εκεί που έχει αποδείξει πως "παίζει μπάλα" καλύτερα από τον καθένα.

Κρίσιμες συναντήσεις του Ιρανού ΥΠΕΞ σε Πεκίνο, Μόσχα, Βρυξέλλες

Αύριο Τρίτη ο υπουργός εξωτερικών του Ιράν, Τζαβάντ Ζαρίφ, θα συναντηθεί στις Βρυξέλλες με τους συναδέλφους του της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Βρετανίας. Θα έχουν προηγηθεί εκείνες με τους ομολόγους του σε Πεκίνο και Μόσχα. Ζητούμενο για την Τεχεράνη -η οποία ειδικά με τη Γαλλία και τη Γερμανία έχει στενούς εμπορικούς δεσμούς- είναι το πώς θα περισώσει όσο το δυνατόν περισσότερα από τα οφέλη της συμφωνίας. «Η συμφωνία για τα πυρηνικά με το Ιράν είναι υψίστης σημασίας, είναι αποτέλεσμα δουλειάς 12 χρόνων και επίπονης διπλωματίας», λέει η Άνγκελα Μέρκελ παρότι, όπως υπογραμμίζει, «δεν είναι ιδανική. Πολλά σε ό,τι αφορά το Ιράν προκαλούν μεγάλη ανησυχία. Ο πόλεμος εναντίον του Ισραήλ, το πρόγραμμα βαλλιστικών όπλων, ο ρόλος που διαδραματίζει το Ιράν στη Συρία, όλα αυτά ισχύουν. Ωστόσο, μια επιτευχθείσα συμφωνία, την οποία ψήφισε το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, δεν θεωρώ ότι είναι σωστό να εγκαταλείπεται από συμβαλλόμενο μέρος. Καταστρέφει την εμπιστοσύνη.»